بر اساس مطالعه سال 2023، مشخص شد که 27 کشور میزان سانسور و فیلترینگ اینترنت خود را افزایش دادهاند. پنج کشور قوانین جدیدی برای فیلترینگ وضع کردهاند و میانمار سه قانون جدید در این زمینه اعمال کرده است.
بیش از 60 درصد جمعیت دنیا (حدود 5.03 میلیارد نفر) از اینترنت استفاده میکنند و اینترنت به منبع سریع و در دسترس برای اطلاعات، سرگرمی، اخبار و ارتباطات اجتماعی تبدیل شده است. اما آیا همه شهروندان دنیا بهطور برابر به اینترنت دسترسی دارند؟ این مقاله به مقایسه وضعیت فیلترینگ اینترنت در کشورهای مختلف میپردازد تا مشخص کند کدام کشورها محدودیتهای بیشتری برای استفاده شهروندانشان از اینترنت اعمال کردهاند و مردم در کدام کشورها دسترسی آزادانهتری به اینترنت دارند.
محدودیتها شامل استفاده از تورنت، دسترسی به سایتهای مستهجن، شبکههای اجتماعی و فیلترشکنها میشود. همچنین ممکن است رسانههای سیاسی سانسور شوند. برای رتبهبندی کشورها، به هر کشور در شش دستهبندی مختلف امتیاز داده میشود. هر دستهبندی دو امتیاز دارد؛ به جز برنامههای پیامرسان که یک امتیاز دارند. اگر هر یک از محدودیتها در کشوری محدود ولی در دسترس باشد، آن کشور یک امتیاز میگیرد و در صورتی که کاملا فیلتر باشد، دو امتیاز میگیرد. هر چه امتیاز کشوری بالاتر باشد، فیلترینگ و سانسور اینترنت در آن کشور قویتر است.
کره شمالی و چین (11/11): این دو کشور بیشترین امتیاز را کسب کردهاند و شدیدترین فیلترینگ را برای اینترنت اعمال میکنند. مردم در این کشورها قادر به استفاده از شبکههای اجتماعی بینالمللی نیستند و اخبار سیاسی کاملا سانسور شده و تحت نظارت دولت است. سیستمهای پیامرسان خارجی نیز فیلتر شده و ساکنان این کشورها مجبور به استفاده از سیستمهای داخلی هستند.
ایران، میانمار، ترکمنستان و امارات متحده عربی (9/11): این کشورها در جایگاه دوم قرار دارند. ایران دسترسی به تورنت و فیلترشکنها را بهطور کامل مسدود نکرده است و از همین رو دو امتیاز کمتر از چین و کره شمالی دارد. ترکمنستان دسترسی به فیلترشکنها را بسته و کاربران مجبورند تا قسم بخورند که از فیلترشکن استفاده نمیکنند. امارات هم دسترسی به تورنت را متوقف کرده است. میانمار نیز به دلیل محدودیتهای بیشتر در شبکههای اجتماعی به این رتبه رسیده است.
بلاروس، عمان، پاکستان، قطر، سوریه، تایلند، ترکیه و ازبکستان (8/11): بلاروس، قطر، سوریه و تایلند در لیست سال 2021 نیز در این جدول بودند، ولی در سال 2023، عمان، پاکستان، ترکیه و ازبکستان نیز به این لیست اضافه شدهاند. این کشورها سایتهای مستهجن را فیلتر کردهاند و دسترسی به رسانههای سیاسی، شبکههای اجتماعی و استفاده از فیلترشکنها را محدود کردهاند. تایلند و بلاروس محدودیتهایی در زمینه برنامههای پیامرسان نیز دارند و تایلند تنها کشوری است که تورنت را ممنوع کرده است.
کشورهایی که فیلترینگ را در سال 2023 افزایش دادهاند: در مقایسه با سال 2021، 27 کشور میزان سانسور و فیلترینگ اینترنت را افزایش دادهاند. پنج کشور قوانین جدیدی برای فیلترینگ وضع کردهاند و میانمار سه قانون جدید در این زمینه اعمال کرده است. سریلانکا نیز سه ابزار جدید سانسور را مورد استفاده قرار داده است: ممنوعیت تورنت، محدود کردن فیلترشکنها و مسدود کردن شبکههای اجتماعی. افغانستان نیز با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی سانسور را افزایش داده است. پس از روی کار آمدن طالبان، 231 رسانه بسته شدهاند و موبایلها برای بررسی استفاده احتمالی از شبکههای اجتماعی و پستهای انتقادی مورد بازرسی قرار میگیرند. دولت هند نیز به شرکتها دستور داده تا دادههای کاربران VPN را جمعآوری و تحویل دهند.
هجده کشور اروپایی استفاده از تورنت را ممنوع کردهاند و 25 کشور دیگر نیز تدابیری در این زمینه دارند ولی هنوز این سایتها را فیلتر نکردهاند. رسانههای سیاسی در 12 کشور اروپایی محدود هستند. کوزوو و مونتهنگرو از شدت سانسور کاستهاند ولی ترکیه و بلاروس همچنان رسانههای سیاسی را به شدت فیلتر میکنند. هیچ کشور اروپایی شبکههای اجتماعی را مسدود نکرده است ولی 4 کشور محدودیتهایی اعمال کردهاند: اسپانیا، بلاروس، ترکیه و اوکراین. ترکیه استفاده از VPN را محدود کرده است ولی این موضوع در بلاروس کاملا ممنوع است. ترکیه تنها کشور اروپایی است که سرویسهای پیامرسان را محدود کرده و واتساپ در ترکیه ممنوع است.
بررسی فیلترینگ آنلاین در آمریکای شمالی و مرکزی: کانادا، مکزیک و آمریکا سایتهای تورنت را ممنوع کردهاند. کوبا محدودیتهای متعددی در رابطه با رسانههای سیاسی، مستهجن و استفاده از VPN اعمال میکند. کشورهای السالوادور، گواتمالا، هندوراس، مکزیک، نیکاراگوا و پاناما نیز محدودیتهایی در رسانههای سیاسی دارند. برنامههای پیامرسان در بلیز، کوبا و مکزیک با محدودیتهایی مواجه هستند. کوبا دسترسی به شبکههای اجتماعی و واتساپ را بسته است.
بررسی فیلترینگ آنلاین در آمریکای جنوبی: آرژانتین تنها کشوری است که وبسایتهای تورنت را کاملا مسدود کرده و ونزوئلا تنها کشوری است که وبسایتهای مستهجن را مسدود کرده است. محدودیتها برای رسانههای سیاسی در هشت کشور آمریکای جنوبی افزایش یافته است. برزیل و پاراگوئه درسال 2023 به این لیست اضافه شدهاند. ونزوئلا نیز رسانههای سیاسی را سانسور میکند. در این کشور شبکههای اجتماعی و VPNها با محدودیتهای متعددی روبرو هستند. سه کشور برزیل، گویانا و ونزوئلا برنامههای پیامرسان را محدود کردهاند.
بررسی فیلترینگ آنلاین در آسیا: پانزده کشور آسیایی سایتهای تورنت را مسدود یا ممنوع کردهاند و در اکثر کشورهای آسیایی (40 کشور از 49 کشور) ورود به سایتهای مستهجن محدود یا ممنوع است. رسانههای سیاسی در 42 کشور آسیایی با محدودیتهای وسیعی همراه هستند. اکثر کشورهای آسیایی (31 کشور) با سانسور شدیدی مواجهاند و افغانستان، هنگکنگ و فلسطین این روند را در یک سال اخیر افزایش دادهاند. 37 کشور آسیایی شبکههای اجتماعی را محدود کردهاند. پنج کشور بهطور کامل استفاده از VPN را ممنوع کردهاند: چین، عراق، میانمار، کرهشمالی و ترکمنستان. شانزده کشور نیز محدودیتهایی در این زمینه اعمال کردهاند. شبکههای پیامرسان در شانزده کشور آسیایی با محدودیتهایی روبرو هستند.
بررسی فیلترینگ آنلاین در آفریقا: آفریقای جنوبی تنها کشوری است که به شدت سایتهای تورنت را میبندد. بیشتر کشورهای آفریقایی (44 کشور از 53 کشور) رسانههای سیاسی را محدود کردهاند و 13 کشور سانسور شدیدی در این زمینه اعمال میکنند. شبکههای اجتماعی در 64% کشورهای آفریقایی محدود شدهاند. مصر و اوگاندا تنها دو کشوری هستند که استفاده از VPN را محدود کردهاند. هفت کشور آفریقایی (مصر، بروندی، گینهاستوایی، سیرالئون، لیبی، مراکش و تونس) استفاده از برنامههای پیامرسان را محدود کردهاند.
بررسی فیلترینگ آنلاین در اقیانوسیه: استرالیا سایتهای تورنت را محدود کرده و اخیرا قانون ایمنی آنلاین را معرفی کرده که کدهای صنعتی جدیدی برای محتوای غیرقانونی و محدود اعمال میکند. رسانههای سیاسی در فیجی، گینهنو، ساموئا و تونگا محدود هستند و گینهنو شبکههای اجتماعی را از طریق قانون جرایم سایبری محدود کرده است. فیجی به شهروندانش هشدار داده که مسائلی برخلاف قوانین محلی را در شبکههای اجتماعی منتشر نکنند. استفاده از VPN یا برنامههای پیامرسان در هیچ کشوری در این قاره محدود نیست.
درسال 2023، بیست هفت کشور فیلترینگ اینترنت را افزایش دادهاند، در حالی که سال گذشته این لیست تنها شامل 3 کشور بود. اکثر این محدودیتها در سال جاری در قاره آسیا رخ داده و بیشترین محدودیتها در رسانههای سیاسی و VPN اتفاق افتاده است. میانمار و افغانستان
https://www.comparitech.com/blog/vpn-privacy/internet-censorship-map/
فیلتر شدن یکی از ابزارهای دولتها یا حتی خانوادهها برای کنترل مادی و معنوی است، فیلتر شدن سایتها به معنای این است که دسترسی به آنها از طریق اینترنت محدود یا مسدود شود. فیلتر شدن سایتها میتواند به دلایل مختلفی انجام شود، مانند: محدودیتهای قانونی یا سیاسی که توسط دولتها یا سازمانهای بینالمللی بر روی محتوای وبسایتها اعمال میشود. محافظهکاری یا سانسور که توسط شرکتهای ارائهدهنده خدمات اینترنت (ISP) یا مدیران شبکههای محلی بر روی محتوای وبسایتها اعمال میشود. حملات سایبری یا فنی که توسط هکرها یا رقبا بر روی عملکرد وبسایتها انجام میشود.
فیلتر شدن سایتها میتواند تأثیرات منفی بر روی حقوق بشر، آزادی بیان، دسترسی به اطلاعات، تجارت الکترونیک، آموزش، فرهنگ و هویت ملی داشته باشد؛ بنابراین، لازم است که صاحبان وبسایتها و کاربران اینترنت از عوامل و راههای فیلتر شدن سایتها آگاه باشند و راهکارهایی برای جلوگیری یا دورزدن آن پیدا کنند. برای آشنایی با دلایل فیلتر شدن سایتها با اتم وردپرس همراه باشید.
فیلتر شدن سایتهاعوامل متعددی میتواند باعث فیلتر شدن سایتها شوند.
عوامل فیلتر شدن سایتها
محدودیتهای قانونی یا سیاسی
یکی از عوامل اصلی فیلتر شدن سایتها محدودیتهای قانونی یا سیاسی است که توسط دولتها یا سازمانهای بینالمللی بر روی محتوای وبسایتها اعمال میشود. این محدودیتها میتوانند به دلایل مختلفی انجام شوند، از جمله:
حفظ امنیت ملی، نظم عمومی، اخلاق و مذهب
مبارزه با تروریسم، جرم و تهدیدات خارجی
حمایت از حقوق مالکیت فکری، حریم خصوصی و حقوق ناشران
ترویج منافع اقتصادی، سیاسی یا اجتماعی خود یا متحدان خود
جلوگیری از انتشار اطلاعات نادرست، توهینآمیز یا تحریکآمیز
برای اعمال این محدودیتها، دولتها یا سازمانهای بینالمللی میتوانند از روشهای مختلفی استفاده کنند، از جمله:
قانونگذاری یا اصدار حکم دادگاهی برای ممنوعیت یا محدودکردن دسترسی به وبسایتهای خاص یا محتوای خاص
فشار یا تهدید بر روی شرکتهای ارائهدهنده خدمات اینترنت یا مدیران شبکههای محلی برای اجرای محدودیتهای موردنظر
ایجاد یا حمایت از سازمانهای نظارتی یا سانسوری برای بازرسی و ارزیابی محتوای وبسایتها و اعمال جرایم یا تنبیهات برای تخلفات
ایجاد یا حمایت از سازمانهای مداخلهای یا تخریبی برای حمله به وبسایتها یا سرورهای آنها و ایجاد اختلال یا خرابی در عملکرد آنها
ایجاد یا حمایت از سازمانهای جایگزین یا تبلیغاتی برای ارائه محتوای مطلوب یا مورد تأیید خود بهجای محتوای نامطلوب یا مورد انتقاد خود
بهعنوانمثال، برخی از کشورهایی که محدودیتهای قانونی یا سیاسی بر روی محتوای وبسایتها اعمال میکنند عبارتاند از:
چین: که از یک سیستم پیشرفته و گسترده به نام دیوار آتشین چین (Great Firewall of China) برای فیلترکردن وبسایتها و محتوایی که مخالف با ایدئولوژی، سیاست یا منافع حکومت چین است، استفاده میکند.
ایران: که از یک سیستم مرکزی به نام سامانه فیلترینگ ملی (National Filtering System) برای فیلترکردن وبسایتها و محتوایی که مخالف باارزشها، اصول یا منافع جمهوری اسلامی ایران است، استفاده میکند.
روسیه: که از یک سازمان به نام روسکومنادزور (Roskomnadzor) برای نظارت بر وبسایتها استفاده میکند.
محافظهکاری از دیگر دلایل فیلتر سایتهامحافظهکاری یا سانسور یکی از مهمترین دلایل فیلتر شدن سایتها است.
محافظهکاری یا سانسور
عامل دیگری که میتواند باعث فیلتر شدن سایتها شود محافظهکاری یا سانسور است که توسط شرکتهای ارائهدهنده خدمات اینترنت (ISP) یا مدیران شبکههای محلی بر روی محتوای وبسایتها اعمال میشود. این محافظهکاری یا سانسور میتواند به دلایل مختلفی انجام شود، از جمله:
رعایت قوانین یا مقررات دولتها یا سازمانهای بینالمللی در مورد محتوای وبسایتها
حفظ منافع اقتصادی، سیاسی یا اجتماعی خود یا شرکای خود
پاسخ به درخواستها یا شکایات کاربران، مشتریان یا سهامداران خود
جلوگیری از رقابت ناعادلانه، تخلفات قراردادی یا اخلال در خدمات خود
کنترل یا تأثیرگذاری بر روی رفتار، نگرش یا انتخابهای کاربران
برای اعمال این محافظهکاری یا سانسور، شرکتهای ارائهدهنده خدمات اینترنت یا مدیران شبکههای محلی میتوانند از روشهای مختلفی استفاده کنند، از جمله:
استفاده از تکنولوژیهای فیلترینگ یا مسدودکردن برای جلوگیری از دسترسی به وبسایتها یا محتوای خاص
استفاده از تکنولوژیهای تغییر مسیر یا انتقال برای هدایت کاربران به وبسایتها یا محتوای مطلوب یا مورد تأیید خود
استفاده از تکنولوژیهای کاهش سرعت یا محدودکردن برای کاهش کیفیت یا تجربه کاربران از وبسایتها یا محتوای نامطلوب یا مورد انتقاد خود
استفاده از تکنولوژیهای نظارت یا جمعآوری برای پایش یا ثبت فعالیتها یا اطلاعات کاربران در وبسایتها یا محتوای خاص
استفاده از تکنولوژیهای تغییر یا حذف برای تغییر یا حذف بخشهایی از محتوای وبسایتها یا محتوای خاص
بهعنوانمثال، برخی از شرکتهای ارائهدهنده خدمات اینترنت یا مدیران شبکههای محلی که محافظهکاری یا سانسور بر روی محتوای وبسایتها اعمال میکنند عبارتاند از:
گوگل: که بر اساس قوانین یا درخواستهای دولتها یا سازمانهای بینالمللی، برخی از نتایج جستجو، خدمات یا محتوای خود را فیلتر، مسدود، تغییر مسیر یا حذف میکند.
فیسبوک: که بر اساس قوانین یا درخواستهای دولتها یا سازمانهای بینالمللی، برخی از پستها، صفحات، گروهها یا محتوای خود را فیلتر، مسدود، تغییر مسیر یا حذف میکند.
فیلتر شدن وبسایتها یکی از ابزارهای دولتها و حتی خانوادهها برای کنترل محتوا تحت وب است. این عمل به معنای محدود یا مسدود شدن دسترسی به وبسایتها از طریق اینترنت است. دلایل مختلفی میتواند منجر به فیلتر شدن وبسایتها شود، از جمله:
محدودیتهای قانونی یا سیاسی: این محدودیتها توسط دولتها یا سازمانهای بینالمللی بر روی محتوای وبسایتها اعمال میشود و شامل مواردی مانند حفظ امنیت ملی، مبارزه با تروریسم، حمایت از حقوق مالکیت فکری و جلوگیری از انتشار اطلاعات نادرست است.
محافظهکاری یا سانسور: شرکتهای ارائهدهنده خدمات اینترنت (ISP) یا مدیران شبکههای محلی نیز ممکن است به دلایلی مانند رعایت قوانین دولتها، حفظ منافع اقتصادی و پاسخ به درخواستها یا شکایات کاربران، محتوای وبسایتها را سانسور کنند.
حملات سایبری یا فنی: هکرها یا رقبا نیز میتوانند با استفاده از روشهای مختلف مانند نفوذ، حملات انکار سرویس (DoS یا DDoS)، میانبرداری یا تقلب و تخریب، عملکرد وبسایتها را مختل کنند.
فیلتر شدن وبسایتها میتواند تأثیرات منفی بر روی حقوق بشر، آزادی بیان، دسترسی به اطلاعات، تجارت الکترونیک، آموزش، فرهنگ و هویت ملی داشته باشد. بنابراین، لازم است صاحبان وبسایتها و کاربران اینترنت از عوامل و روشهای فیلتر شدن وبسایتها آگاه باشند و راهکارهایی برای جلوگیری یا دور زدن آنها پیدا کنند.
راهکارهای جلوگیری یا دور زدن فیلتر شدن وبسایتها:
روشهای حقوقی یا سیاسی: اعتراض، شکایت، دادخواست، تحریم و مذاکره با دولتها یا سازمانهای بینالمللی.
روشهای اقتصادی یا اجتماعی: تشویق، تنبیه، تقاضا، تبلیغ و همکاری با شرکتهای ارائهدهنده خدمات اینترنت یا مدیران شبکههای محلی.
روشهای فنی یا تکنولوژیک: امنیت، رمزنگاری، پشتیبانی، بهروزرسانی و تعمیر.
روشهای مخفی یا موازی: استفاده از ابزارهایی مانند پروکسی، ویپیان (VPN)، تور (Tor)، مرورگرهای مبتنی بر شبکههای همتا به همتا (P2P) و سرویسهای ایمیل یا پیامرسانی.
ابزارهای مفید برای دور زدن فیلتر شدن وبسایتها:
سیگنال (Signal): اپلیکیشن پیامرسانی امن و رمزنگاری شده.
پیسیفون (Psiphon): ابزار ویپیان رایگان و متنباز.
زرونت (Zeronet): شبکه همتا به همتا متنباز برای ایجاد و مشارکت در وبسایتهای غیرمتمرکز.
نتیجهگیری:
فیلتر شدن وبسایتها یک مسئله پیچیده و چالشبرانگیز است که میتواند تأثیرات گستردهای بر جامعه داشته باشد. با آگاهی از عوامل و روشهای فیلتر شدن وبسایتها و استفاده از راهکارهای مناسب، میتوان از حقوق بشر، آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات محافظت کرد.
نتفلیکس: که بر اساس قوانین یا درخواستهای دولتها یا سازمانهای بینالمللی، برخی از فیلمها، سریالها، مستندها یا محتوای خود را فیلتر، مسدود، تغییر مسیر یا حذف میکند.
دانشگاهها، مدارس، کتابخانهها، شرکتها، هتلها، فرودگاهها یا مراکز عمومی: که بر اساس قوانین یا درخواستهای دولتها یا سازمانهای بینالمللی، یا بر اساس منافع یا سیاستهای خود، برخی از وبسایتها یا محتوای خاص را بر روی شبکههای محلی خود فیلتر، مسدود، تغییر مسیر یا حذف میکنند.
تصویر یک هکر در حال کارکردن با لپ تاپحملات سایبری میتواند به دلایل مختلفی توسط هکرها انجام شود.
حملات سایبری یا فنی
عامل دیگری که میتواند باعث فیلتر شدن سایتها شود حملات سایبری یا فنی است که توسط هکرها یا رقبا بر روی عملکرد وبسایتها یا سرورهای آنها انجام میشود. این حملات سایبری یا فنی میتواند به دلایل مختلفی انجام شود، از جمله:
انتقامگیری، اعتراض، انتقاد یا شوخی با صاحبان یا کاربران وبسایتها
کسب منافع مالی، اطلاعاتی یا استراتژیک از صاحبان یا کاربران وبسایتها
ایجاد ناموفقیت، خسارت یا اختلال در رقبا یا دشمنان
اثبات توانایی، مهارت یا هویت خود یا گروه خود
برای انجام این حملات سایبری یا فنی، هکرها یا رقبا میتوانند از روشهای مختلفی استفاده کنند، از جمله:
استفاده از روشهای نفوذ یا تزریق برای دسترسی به سیستمها، دیتابیسها یا فایلهای وبسایتها یا سرورهای آنها و انجام تغییرات، سرقت، حذف یا افشای اطلاعات
استفاده از روشهای انکار سرویس یا توزیع شده انکار سرویس (DoS یا DDoS) برای ارسال تعداد زیادی درخواست یا پیام به وبسایتها یا سرورهای آنها و ایجاد ازدحام، کندی یا قطعی در عملکرد آنها
استفاده از روشهای میانبرداری یا تقلب برای ایجاد وبسایتها یا صفحات مشابه یا مخرب بهجای وبسایتها یا صفحات اصلی و جلب کاربران به آنها و انجام کلاهبرداری، هرزنامه ارسالی، بدافزار انتشار یا جاسوسی
استفاده از روشهای تخریب یا تهدید برای ایجاد خرابی، آسیب یا خطر در تجهیزات، نرمافزارها یا امنیت وبسایتها یا سرورهای آنها و انجام اعمال خشونتآمیز، تروریستی یا جنایتکارانه
بهعنوانمثال، برخی از وبسایتهایی که قربانی حملات سایبری یا فنی شدهاند عبارتاند از:
توییتر: که در سال 2020 توسط یک گروه هکر به نام Crypto For Health مورد حمله قرار گرفت و برخی از حسابهای معروف مانند باراک اوباما، جو بایدن، الون ماسک و بیل گیتس برای انجام کلاهبرداری با ارز دیجیتال بیت کوین استفاده شدند.
ویکیپدیا: که در سال 2019 توسط یک حمله DDoS مورد حمله قرار گرفت و دسترسی به آن در برخی از کشورهای اروپا و خاورمیانه مسدود شد.
سونی: که در سال 2014 توسط یک گروه هکر به نام Guardians of Peace مورد حمله قرار گرفت و برخی از اطلاعات محرمانه، فیلمها، ایمیلها و اسناد شرکت سونی پیکچرز انترتینمنت به طور عمومی منتشر شدند. این حمله به عنوان انتقام از انتشار فیلم کمدی The Interview که داستان ترور رهبر کره شمالی را روایت میکرد، انجام شد.
راهکارهای جلوگیری یا دورزدن فیلتر شدن سایتها
فیلتر شدن سایتها یک مشکل جدی است که میتواند بر روی حقوق بشر، آزادی بیان، دسترسی به اطلاعات، تجارت الکترونیک، آموزش، فرهنگ و هویت ملی تأثیر منفی داشته باشد؛ بنابراین، لازم است که صاحبان وبسایتها و کاربران اینترنت از راهکارهایی برای جلوگیری یا دورزدن فیلتر شدن سایتها استفاده کنند. برخی از این راهکارها عبارتاند از:
استفاده از روشهای حقوقی یا سیاسی برای مبارزه با محدودیتهای قانونی یا سیاسی بر روی محتوای وبسایتها: این روشها میتوانند شامل اعتراض، شکایت، دادخواست، تحریم، مذاکره یا همکاری با دولتها یا سازمانهای بینالمللی باشند.
استفاده از روشهای اقتصادی یا اجتماعی برای مبارزه با محافظهکاری یا سانسور بر روی محتوای وبسایتها: این روشها میتوانند شامل تشویق، تنبیه، انتخاب، تقاضا، تبلیغ، تحریک یا همکاری با شرکتهای ارائهدهنده خدمات اینترنت یا مدیران شبکههای محلی باشند.
استفاده از روشهای فنی یا تکنولوژیک برای مبارزه با حملات سایبری یا فنی بر روی عملکرد وبسایتها یا سرورهای آنها: این روشها میتوانند شامل امنیت، رمزنگاری، پشتیبانی، بهروزرسانی، تعمیر، تشخیص، پیگیری یا همکاری با هکرها یا رقبا باشند.
استفاده از روشهای مخفی یا موازی برای دورزدن فیلتر شدن سایتها: این روشها میتوانند شامل استفاده از ابزارهایی مانند پروکسی، ویپیان (VPN)، تور (Tor)، مرورگرهای مبتنی بر شبکههای همتا به همتا (P2P)، دامنههای موقت یا مخفی، سرویسهای ایمیل یا پیامرسانی، شبکههای اجتماعی یا وبلاگهای موازی یا مخفی باشند.
بهعنوانمثال، برخی از ابزارهایی که میتوانند برای دورزدن فیلتر شدن سایتها مفید باشند عبارتاند از:
سیگنال (Signal): اپلیکیشن سیگنال یک اپلیکیشن پیامرسانی امن و رمزنگاری شده است که میتواند برای ارسال و دریافت پیامها، تصاویر، فیلمها، صداها، فایلها یا تماسهای صوتی یا تصویری استفاده شود.
پی سیفون (Psiphon): که یک ابزار ویپیان (VPN) رایگان و متنباز است که میتواند برای دسترسی به وبسایتها یا خدماتی که توسط فیلترینگ، مسدودکردن یا سانسور محدود شدهاند، استفاده شود.
زرونت (Zeronet): که یک شبکه همتا به همتا (P2P) متنباز است که میتواند برای ایجاد و مشارکت در وبسایتهای غیرمتمرکز و بدون سرور استفاده شود.
خلاصه مطلب
فیلتر شدن سایتها یک پدیده رایج و چالشبرانگیز است که میتواند بر روی حقوق بشر، آزادی بیان، دسترسی به اطلاعات، تجارت الکترونیک، آموزش، فرهنگ و هویت ملی تأثیر مثبت یا منفی داشته باشد. فیلتر شدن سایتها میتواند به دلایل مختلفی از جمله محدودیتهای قانونی یا سیاسی، محافظهکاری یا سانسور، حملات سایبری یا فنی انجام شود. صاحبان وبسایتها و کاربران اینترنت میتوانند از راهکارهای مختلفی برای جلوگیری یا دورزدن فیلتر شدن سایتها استفاده کنند. این راهکارها میتوانند شامل استفاده از روشهای حقوقی یا سیاسی، اقتصادی یا اجتماعی، فنی یا تکنولوژیک، مخفی یا موازی باشند