ورماس، پیتر و همکاران. (1391). رویکردی در فلسفه تکنولوژی (از مصنوعات تکنیکی تا سیستمهای اجتماعی-تکنیکی). ترجمة مصطفی تقوی و فرخ کاکائی. تهران: کتاب آمه.
در کتاب رویکردی در فلسفهی تکنولوژی: از مصنوعات تکنیکی تا سیستمهای اجتماعیـ تکنیکی، تکنولوژی از دیدگاههای مختلفی مورد تحلیل قرار میگیرد. این تحلیل با تمرکز بر ملموسترین محصولات تکنولوژی، که مصنوعات تکنیکی نامیده میشوند، آغاز میشود، و سپس قدم به قدم این محصولات را در درون بافت کاربردشان مورد ملاحظه قرار میدهد، و نهایتاً به آنها همچون پدیدههایی که در سیستمهای اجتماعیـتکنیکیِ فراگیرنده قرار دارند توجه میکند؛ سیستمهایی که شامل انسانها، به عنوان اپراتور، و قواعد اجتماعی، مانند قانونگذاری، میشوند. در این کتاب تعیین مشخصات مصنوعات تکنیکی، بافت کاربرد آنها و سیستمهای اجتماعیـتکنیکی به صورت فلسفی انجام میشود. تحلیلهایی ارائه میشود دربارهی اینکه چگونه مصنوعات تکنیکی در مهندسی طراحی میشوند و مهندسی دربردارندهی چه نوعی از دانش تکنولوژیک است. و به این موضوع توجه میشود که چگونه مهندسان و دیگران میتوانند یا نمیتوانند بر توسعهی تکنولوژی تأثیرگذار باشند. برای تکمیل این نحوهی تعیین مشخصات، تحلیلهایی ارائه خواهد شد از جایگاه اخلاقی مصنوعات تکنیکی و امکان و عدم امکان تأثیرگذاری مهندسان بر این جایگاه به هنگامِ طراحی مصنوعات و سیستمهای اجتماعیـتکنیکیِ دربردارندهی مصنوعات.
مثالِ مورد استفاده در کل کتاب سیستم هواپیمایی است، که در آن هواپیماها مثالهایی از مصنوعات تکنیکی و سیستم هواپیماییِ جهانی مثالی از یک سیستم اجتماعیـتکنیکی است. برای نشان دادن جایگاهِ اخلاقی طراحی و نقش مهندسان در آن، موضوعات مربوط به طراحی موتورهای کمصدای هواپیما و علل سانحههای هوایی مورد تحلیل قرار میگیرد.
فلسفهی تکنولوژی، مصنوعات تکنیکی، سیستمهای اجتماعیـتکنیکی، اخلاقِ تکنولوژی، طراحی، کاربرد، اپراتورها، دانش تکنولوژیک.
فهرست کتاب «رویکردی در فلسفه تکنولوژی»، نوشته ورماس و همکاران
ورماس، پیتر و همکاران. (1391). رویکردی در فلسفه تکنولوژی (از مصنوعات تکنیکی تا سیستمهای اجتماعی-تکنیکی). ترجمة مصطفی تقوی و فرخ کاکائی. تهران: کتاب آمه.
فهرست مطالب
مقدمه
فصل یک. مصنوعات تکنیکی
دنیایی ساختهی انسان
مصنوعات تکنیکی و اشیای طبیعی
مصنوعات تکنیکی و اشیای اجتماعی
کارکردهای تکنیکی
جایگاه اخلاقی مصنوعات تکنیکی
نتیجهگیری: ماهیت دوگانهی مصنوعات تکنیکی
چند مسئلهی دیگر
فصل دو. طراحی تکنیکی
تعیین مشخصههای طراحی تکنیکی
ساختار طراحی تکنیکی
استدلال در طراحی تکنیکی
مهندسان، طراحان، کاربران و دیگر نقشها
نتیجهگیری
چند مسئلهی دیگر
فصل سه. اصول اخلاقی و طراحی
اخلاق
مهندسان در مقام طراحان کنش
ارزشها و فرایند طراحی
توسعهی موتورهای کمصداتر هواپیما
چارچوبهای تنظیمی
نتیجهگیری
چند مسئلهی دیگر
فصل چهار. دانش تکنولوژیک
مهندسان و دانش
مهندسان چه میدانند: دو مثال
شکلها و ویژگیهای دانش تکنولوژیک
نتیجهگیری
چند مسئلهی دیگر
فصل پنج. سیستمهای اجتماعیـتکنیکی
سیستمهای آمیخته
نقشهای سیستمی برای انسانها: کاربر و اپراتور
قواعد و سازوکارهای هماهنگی
طراحیهای سیستمی و مرزهای سیستمی
تصادف هوایی بر فراز اوبرلینگن
طراحی سیستم و کنترلپذیری
نتیجهگیری
چند مسئلهی دیگر
فصل شش. نقش عوامل اجتماعی در توسعهی تکنولوژیک
دیدگاههای آرمانی و ضدآرمانی به توسعهی تکنولوژیک
جبرگراییِ تکنولوژیکی
ساختگراییِ اجتماعی
نقش عوامل اجتماعی و فیزیکیـتکنیکی در طراحی
سیر تکامل هواپیمای مسافربری
نتیجهگیری
چند مسئلهی دیگر
فصل هفت. اخلاق و پیامدهای ناخواستهی تکنولوژی
مخاطرهها و پیامدهای ناخواسته
سیستمهای اجتماعیـتکنیکی و مسئولیت
تکنولوژی در حکم یک آزمایش اجتماعی
نتیجهگیری
چند مسئلهی دیگر
کتابنامه
درباره مؤلفان
نمایه
ورماس، پیتر و همکاران. (1391). رویکردی در فلسفه تکنولوژی (از مصنوعات تکنیکی تا سیستمهای اجتماعی-تکنیکی). ترجمة مصطفی تقوی و فرخ کاکائی. تهران: کتاب آمه.
مارتین فرنسن
مارتین فرنسن دارای مدرک فیزیک نظری و تاریخ است و در زمینهی بنیادهای علوم اجتماعی دکترای فلسفه دارد. وی در سال 1996 به گروه فلسفهی دانشگاه صنعتیِ دِلفت پیوست. حوزهی اصلی پژوهش وی مفاهیم بهنجاری و عقلانیت به طور عام، کاربرد روشهای عقلانی تصمیمـسازی در پژوهشهای علمی و تکنیکی، و توصیف صوری مصنوعات و سیستمها در تکنولوژی است.
ویبوهاوکِس
ویبوهاوکِس دانشیار گروه فلسفهی علم و تکنولوژی در دانشگاه صنعتی آیندهووِن است. وی فیزیک نظری را در آمستردام و فلسفه را در لیدِن خوانده است، جایی که در زمینهی کانتگراییِ فلسفهی اوائل قرن بیستم موفق به اخذ مدرک دکترا شد. او در حال حاضر مشغول پژوهش دربارهی تنشهای میان داروینیسم جهانی و رویکردهای سنجیدهتر به نظریههای تکاملی تکنولوژی، نقش عاملیت در این نظریهها، و نیز پژوهش در مورد ماهیت شناخت تکنولوژیکی و کارکردهای مصنوعات تکنیکی است.
پیتر کروس
پیتر کروس فیزیک تکنولوژیک را در دانشگاه صنعتی آیندهووِن آموخته و دارای درجهی دکترا در مسائل مربوط به مفهوم زمان در حوزهی فیزیک از دانشگاه رَدباود نایمِیْگن است. وی دارای کرسی فلسفه و اخلاق در دانشگاه صنعتی دِلفت است که در آنجا فلسفهی علم و تکنولوژی تدریس میکند. حوزههای اصلی پژوهش وی عبارتاند از ماهیت مصنوعات تکنیکی و نقش آنها در سیستمهای اجتماعیـتکنیکی و فلسفهی طراحی تکنیکی.
ایبو وَن دو پوئِل
ایبو وَن دو پوئِل دانشیار اخلاق و تکنولوژی در دانشگاه صنعتی دِلفت است. وی فلسفهی علم، تکنولوژی و جامعه را در دانشگاه توئِنته آموخته است، جایی که در زمینهی مطالعات علم و تکنولوژی درجهی دکترا دریافت کرده است. وی اخلاق مهندسی تدریس میکند و پژوهشهایی در زمینهی طراحی و ارزشها، پذیرفتگی اخلاقیِ مخاطرات تکنولوژی، مسئولیت در شبکههای پژوهش و توسعه، اخلاقِ مرتبط با تکنولوژیهای نوظهور، و مفهومِ تکنولوژی به عنوان شکلی از آزمایشگری اجتماعی انجام میدهد.
پیتر وِرماس
پیتر وِرماس فیزیک نظری را در دانشگاه آمستردام آموخته و دارای درجهی دکترا در رشتهی فلسفهی مکانیک کوانتومی از دانشگاه یوتْرِکت است. وی از سال 1998 به گروه فلسفهی دانشگاه صنعتی دِلفت پیوسته است و در آنجا مشغول پژوهش دربارهی اصول تکنولوژی است. موضوعات مورد علاقهی وی در این زمینه عبارتند از تحلیل مفهوم کارکرد تکنیکی به شکلی که در مهندسی به کار میرود، و توصیف طراحی به شکلی که توسط روششناسیهای مختلف طراحی عرضه میشود.