1- عنوان (نام) نشریه
2- آرم (یا لوگو) نشریه
3- دوره انتشار : روزنامه - هفته نامه - دوهفته نامه - ماهنامه - فصلنامه - سالنامه - گاهنامه - ویژه نامه
گاهنامه به نشریه‌ای گفته میشود که دوره انتشار زمانی مشخصی نداشته و به تناسب توان و سایر شرایط، در زمانهای با فواصل نامشخص تولید میشود.
ویژه نامه به نشریاتی گفته میشود که در مناسبت‌های خاص تقویمی انتشار می‌یابد. «ویژه نامه‌ها» - برخلاف گاهنامه - غالباً از مقبولیت مناسبی برخوردارند.
4- دوره و شماره نسخه :
یک نشریه در اولین دوره‌ی انتشار خود، شماره‌های متوالی می‌گیرد، اما اگر در مقاطع نسبتاً طولانی از زمان – به هر دلیلی- انتشار نیابد، تسلسل خود را از دست داده و هر زمان که بخواهد مجدداً راه اندازی شود، اصطلاحاً وارد دور بعدی شده و غالباً شماره نسخه‌های خود را از اول آغاز میکند. البته برخی نشریات معروف، برای حفظ اعتبار و سابقه‌ی شمارنده‌ی خود، همان شماره نسخه‌ی قبلی را ادامه داده و جهت معرفی دور جدید فعالیت خود، به ذکر شماره سال، اکتفا می‌کنند.
انتصاب یک نشریه تحت عنوان «پیش شماره» بدین معنی است که نشریه، مرحله فعال سازی را پشت سر می‌گذراند. اختصاص بیش از سه نسخه‌ی اولیه‌ی یک نشریه به «پیش شماره»، منطقی و معقول نیست.
5- صفات موضوعی (قالب محتوایی) :
محتوای یک نشریه برخلاف محتوای یک کتاب، در اولین نگاه مشخص نیست. نشریات معمولاً به موضوعات و محتواهای متفاوت و متنوعی می‌پردازند. تعدد و تنوع قالب و موضوعاتی که می‌توانند در یک نشریه قرار بگیرند، آنقدر زیاد است که مسلماً گنجاندن همه‌ی موضوعات در چند برگ محدود یک نشریه، علاوه بر اینکه کاملاً غیر منطقی است، امکان پذیر نیز نیست اما متولیان هر نشریه‌ای بایستی خطوط مرزی و محدودیت‌هایی را برای موضوعات و محتویات نشریه خود در نظر بگیرند. و اما نحوه تعیین محدودیت موضوعی:
محدودیت موضوع یا به عبارتی زمینه‌هایی موضوعی محتویات یک نشریه، با ذکر کلماتی (بین دو تا حداکثر چهار کلمه) تحت عنوان «صفات موضوعی» بلافاصله پس از «دوره انتشار» نشریه، مشخص میشود. این کلمات به عنوان صفات موضوعی و قالب محتوایی نشریه تلقی شده و خواننده را در انتخاب نشریه‌ای متناسب با نیاز و علاقه‌ی خود، یاری میکند. در رایج‌ترین حالت، غالباً سه صفت موضوعی برای یک نشریه انتخاب میشود. البته لازم به ذکر است، در صورتیکه یک نشریه مربوط به گروه سنی و قشر خاصی از اقشار جامعه باشد، اغلب اولین صفت موضوعی به عنوان صنفی یا نوع گروه خاص مخاطب اشاره میکند. به مثال‌های زیر توجه فرمائید:
نگاره؛ ماهنامه دانش آموزی، فرهنگی و اجتماعی روزنه؛ گاهنامه دانشجویی، سیاسی و تحلیلی
جاذبه؛ هفته نامه تخصصی، علمی و هنری ریزپردازان؛ ماهنامه همگانی دانش و مهندسی کامپیوتر
تذکر: بدیهی است در یک نشریه‌ی صنفی تخصصی - نظیر نشریه‌ی تخصصی «علم رایانه» یا «علم پزشکی» - عموماً تمام مطالب مربوط به یک موضوع است و خواننده در آن به دنبال تنوع موضوعات نیست؛ ولی توصیه میشود جهت افزایش جذابیت، در نشریات عمومی دانش آموزی، این تنوع در موضوعات رعایت شود تا بتواند توجه علایق مختلف را جلب نماید
6- صفحات ویژه :
در صورتیکه شکل ظاهری و صفحه بندی نشریه‌ی شما به سبک رایج یعنی دفترچه‌ای باشد، قطعاً 6 صفحه‌ی کلیدی خواهید داشت: جلد، پشت جلد(صفحه اول)، جلد پشت، صفحه آخر و دو صفحه وسط
الف) روی جلد (جلد) :
روی جلد، که بطور خلاصه معروف به «جلد» نشریه است، همان اولین صفحه‌ی خارجی است که در وضعیت بسته بودن نشریه، دیده میشود. جلد هر نشریه – همانند جلد اصلی هر کتاب- از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. احتمالاً برایتان پیش آمده که در بازار کتاب، به کتابی برخورد کرده اید که طرح جلد (همراه عنوان جذاب کتاب) توجه شما را به خود جلب کرده است و شما مشتاق شده اید که به صفحات درون و مطالب آن نیز نگاهی بیاندازید! و یا اینکه برعکس، از کتابهایی که از طرح جلدشان خوشتان نمی‌آید، به سرعت عبور می‌کنید! (هرچند محتوای خوبی داشته باشد) جلد یک نشریه نیز اینچنین است. خصوصاً اینکه این مسأله برای نشریات مهم تر است. زیرا در انتخاب کتاب، فرد بیش از آنکه به دنبال ظاهر جذاب باشد، به دنبال موضوعی خاص می‌گردد، ولی نشریات، موضوع واحدی ندارند و لذا متولیان یک نشریه بایستی تلاش بیشتری برای جذب مخاطب بنمایند. از اینرو جلد نشریه شما بایستی جذاب‌ترین عناوین و گرافیک را دارا باشد تا بتواند مخاطب را جذب نماید.
در طراحی جلد نشریه، به نکات زیر توجه کنید:
- از گرافیکی ساده (غیر شلوغ)، زیبا، خلاقانه، جذاب و معنی دار (حاوی پیام) استفاده کنید.
- عناوین مهمترین مقالات و موضوعات داخل نشریه را با اصطلاحات و عناوینی کوتاه و جذاب روی جلد بیاورید.
- طرح روی جلد با اصلی‌ترین محتوای آن شماره از نشریه تان (یا مناسبت‌های تقویمی آن ماه)، تناسب داشته باشد.
ب) پشت جلد :
پشت جلد، طرف داخلی جلد اصلی و در واقع، صفحه‌ی اول نشریه است. غالباً در این صفحه، متن سرمقاله (سخن نخست)، یک طرح گرافیکی مرتبط با موضوعات، فهرست کلی مطالب و شناسنامه‌ی نشریه قرار می‌گیرد. سعی کنید در چیدمان و صفحه آرایی این صفحه نیز دقت خاصی به خرج دهید، زیرا این صفحه پس از جلد، اولین منظر نگاه مخاطب است.
ج) جلد پشت :
جلد پشت، صفحه‌ی پشت صفحه آخر نشریه یا به عبارتی سمت قرینه‌ی جلد اصلی درحالتی است که نشریه بسته باشد. این صفحه غالباً به تبلیغات اختصاص می‌یابد؛ حال ممکن است تبلیغات متعلق به موضوعات یا جایگاه حقوقی متولیان نشریه باشد و یا تبلیغ آزاد یک مؤسسه یا شرکت خصوصی دیگر(جهت تأمین کمک هزینه‌های مالی). البته در نشریات انجمن اسلامی مدارس که یک نشریه داخلی محسوب میشود، توصیه میشود این صفحه را با طرح‌های گرافیکی زیبا و حاوی جملات کوتاه و پیام‌های مهم مرتبط با قشر سنی دانش آموز، تکمیل کنید.
د) صفحه‌ی آخر :
سمت داخل جلد پشت را صفحه آخر گویند. این صفحه، آخرین صفحه‌ی رسمی نشریه شماست که از آن میتوانید برای درج آخرین موضوعات و یا جمع بندی کل موضوعات نشریه تان استفاده کنید. توصیه می‌کنیم در صورت عدم محدودیت فضا برای مطالبتان، این صفحه را به جمع بندی و ذکر یک پیام پایانی (همراه با تصویر) اختصاص دهید. همچنین میتوانید بخشهایی نظیر جدول، مسابقه یا حتی شناسنامه‌ی نشریه را در این صفحه قرار دهید.
ه) صفحه مرکزی :
صفحه مرکزی، دوصفحه‌ی میانی نشریه است که محل دوخت در آن قرار می‌گیرد. این صفحه – که در واقع دو صفحه‌ی کنارهم و پیوسته است- در مقایسه با سایر صفحات، از اهمیت بیشتری برخوردار است. سعی کنید این دو صفحه را به بهترین موضوع نشریه اختصاص دهید. یا اینکه اگر تعداد صفحات نشریه تان زیاد است، این دو صفحه را به یک عکس بزرگ – البته مرتبط با مهمترین موضوع نشریه – همراه با یک یا چند جمله روی (یا در کنار) آن، اختصاص دهید.
و اما تذکر مهم:
آنگونه که در ابتدا گفتیم، صفحات شرح داده شده در صورتی است که شکل ظاهری و صفحه بندی نشریه شما بصورت کلاسیک و رایج – یعنی دفترچه‌ای - باشد؛ اما در صورتیکه قالب نشریه تان خارج از این سبک باشد (یعنی بصورتی خلاقانه صفحه آرایی و تا شده باشد)، ممکن است چنین صفحاتی با این تعاریف وجود نداشته باشد. در اینصورت، نشریه شما دارای یک سبک نو و قالب خلاق بوده و قسمت‌های اهم و مهم آن با توجه به نوع قالب تعیین می‌گردد. مثلاً فرض کنید انجمن اسلامی یک دبیرستان، نشریه‌ای را در حد یک برگ A4 پشت و رو و به شکل یک قایق یا موشک کاغذی طراحی کرده است.
توصیه میشود تا میتوانید قالب ظاهری نشریه تان را از شکل کلاسیک دفترچه‌ای خارج نموده و با اشکال جذاب تر و خلاقانه‌ای با ابتکار خودتان طراحی کنید. هرگز فراموش نکنید، خلاقیت و ابتکار در ظاهر نشریه، از مهمترین عوامل افزایش جذابیت و مقبولیت یک نشریه بوده و در انجمن اسلامی به عنوان یک کلید جادویی برای موفقیت در نشریه، محسوب میشود.
7- سرمقاله / سخن نخست :
آنگونه که ابتدای هر کتاب، سخنی کوتاه تحت عنوان «مقدمه» یا «پیشگفتار» دیده میشود، نشریه نیز از این قاعده مستثنی نیست. «سرمقاله» یا «سخن نخست» در واقع مقدمه و پیامی است کوتاه که توسط سردبیر (یا مدیر مسئول) نوشته و در صفحه اول نشریه درج میشود. شما میتوانید برای این مقدمه، عنوانی نو و مبتکرانه غیر از عناوین پیشنهادی (سرمقاله- سخن نخست) درنظر بگیرید. همچنین متن این پیام و مقدمه‌ی کوتاه بایستی ترجیحاً دوستانه بوده و بتواند در ابتدای نشریه با مخاطب ارتباط برقرار کند. شما در این مقدمه بایستی بطور خلاصه به اهداف نشریه و موضوع مهم روز اشاره کنید.
8- شناسنامه نشریه :
همانطور که از نامش پیداست، «شناسنامه»ی یک نشریه، بیان کننده کلیه مشخصات اصلی یک نشریه است. غالباً شناسنامه نشریه در محدوده مساحتی حداکثر به اندازه یک چهارم صفحه A4 (البته به نسبت مساحت صفحات) و در صفحه‌ی اول (داخل جلد) و یا صفحه‌ی آخر (داخل جلد پشت) قرار می‌گیرد. در شناسنامه نشریه، مشخصات حقوقی(سازمانی) و حقیقی(شخصی) گروه تهیه کننده نشریه ارائه میشود. این اطلاعات به شرح زیر است:
اطلاعات مندرج در شناسنامه یک نشریه
صاحب امتیاز
منظور از صاحب امتیاز، ارگان، نهاد یا تشکلی است که متولی اصلی یک نشریه بوده و مسئولیت قانونی و کلیه امتیازات حقوقی نشریه متعلق به آن است. نهاد صاحب امتیاز، وظیفه‌ی حمایت‌های مالی و حقوقی(اداری و قانونی) نشریه را برعهده دارد.
مدیر مسئول
مدیر مسئول، شخص اول نشریه و نماینده‌ی رسمی نهاد صاحب امتیاز در نشریه است. مدیر مسئول، مدیر و مسئول اصلی نشریه بوده و وظیفه هدایت، نظارت و مدیریت کلی امور نشریه را برعهده دارد. قابل ذکر است، مدیرمسئول تنها مسئولیت قانونی نشریه را برعهده داشته و غالباً در انجام امور اجرایی نشریه سهمی ندارد.
سردبیر
از آنجائیکه مدیرمسئول در مدیریت و پیگیری مستقیم امور اجرایی دخالتی ندارد، بدیهی است بایستی فردی را برای این مسئولیت در نظر بگیرد، از اینرو سردبیر، به عنوان مدیر و مسئول مستقیم کلیه امور و پیگیری‌های اجرایی نشریه منصوب میشود. به عبارت دیگر، مدیریت تمام امور و دغدغه‌های کاری یک نشریه (از قبیل پیگیری برگزاری جلسات، تهیه مطالب، تایپ و ویرایش و چاپ در زمان معین و...) برعهده سردبیر است.
هیأت تحریریه
هیأت تحریریه، گروه نویسندگان یا محققینی است که وظیفه تهیه و تأمین مطالب هرشماره از نشریه را برعهده دارند. ممکن است اعضای این هیئت در هرشماره تغییر یابند. اعضای هیئت تحریریه باید افرادی با انگیزه، متفکر و خلاق، اهل تحقیق و مطالعه، و خوش قلم باشند.
تایپیست
تایپیست با قوانین و اصول تایپ و نگارش صحیح کلمات و لغات آشنایی داشته باشد. دقت و هوشیاری تایپیست در زمان تایپ اولیه مطالب، در کاهش چشم گیر اتلاف وقت توسط ویراستار و در نتیجه کاهش خطاهای لغوی و بهبود کیفیت نشریه بسیار مؤثر است.
ویراستار
ویراستار فردی است متخصص در ادبیات و اصول نگارش و نویسندگی که وظیفه‌ی غلط یابی، ویرایش و تصحیح اشتباهات املایی و ادبیاتی مطالب را برعهده دارد. ویراستاری ممکن است روی مطالب خام اولیه انجام شود، لیکن اغلب، مطالب تایپ شده به ویراستار تحویل میشود. قابل ذکر است غالباً ویراستار یک نشریه، همان شخص سردبیر است، لیکن ممکن است ویراستاری توسط فردی دیگر – یا حتی یک گروه مجزا - انجام شود.
صفحه آرایی و گرافیک (طراح)
پس از تایپ و ویرایش مطالب، نوبت چیدمان، صفحه آرایی و صفحه بندی نشریه است. صفحه آرا بایستی به نرم افزار کاری خود مسلط بوده و همچنین از ترکیب عکس و استفاده از گرافیک در صفحه آرایی غفلت ننماید. توصیه میشود جهت افزایش زیبایی و جذابیت صفحات، برای صفحه آرایی، به جای استفاده از نرم افزارهای ویرایشی (نظیرword) از برنامه‌های گرافیکی (نظیرphotoshop) استفاده کنید.
مدیر اجرایی
مدیراجرایی، بازوی کاری و توانمند سردبیر است. از آنجائیکه دغدغه‌ها و پیگیری‌های اجرایی و عملیاتی نشریه زیاد است، سردبیر فردی را به عنوان مدیر اجرایی جهت انجام مستقیم امور اجرایی منصوب میکند. از مهمترین وظایف مدیراجرایی، میتوان به این موارد اشاره کرد: پیگیری نقل و انتقال مطالب بین تحریریه، ویراستار، تایپیست و صفحه آرا، پیگیری امور تکثیر و چاپ، تبلیغ، امور اشتراک، توزیع و امور مالی...
دبیران سرویس
دبیران سرویس مسئولیت فلان را بر عهده دارند
ارتباط با ما...
در آخرین قسمت شناسنامه نشریه، بایستی پل ارتباطی بین مخاطبین و مسئولین نشریه بصورت شفاف معرفی گردد. این اطلاعات میتواند ترکیبی از این موارد باشد: آدرس دقیق و صندوق پستی دفتر نشریه، شماره تلفن و نمابر، شماره همراهی جهت ارتباط پیامکی، آدرس وب سایت یا پست الکترونیکی نشریه یا سردبیر...
9- مهمترین قالب‌های انتقال محتوا در یک نشریه:
صرف نظر از محتوا و موضوع یک مطلب در نشریه باشد، برای انتقال یک مطلب و محتوا به خواننده، قالب‌های ساختاری و نگارشی متعدد و متنوعی وجود دارد که توصیه می‌کنیم حتماً به این قالب‌ها توجه داشته و در حد امکان از آنها استفاده کنید. در جدول زیر، برخی از مهمترین قالب‌ها ارائه شده است:
خبر
پاراگرافی کوتاه که خواننده را از آخرین تغییر و تحولات و اتفاقات روز، درباره موضوع خاصی مطلع میکند.
گزارش
نوعی خبر است که مربوط به مراسم، جلسه یا برنامه‌ی خاصی است. غالباً گزارش همراه با عکس است.
مصاحبه
متن گفتگو با یک مسئول یا شخصیت برجسته اجتماعی، در قالب پرسش و پاسخ‌های کوتاه و هدفمند
طنز و کاریکاتور
قالبی جذاب، تأثیرگذار و همه پسند برای بیان و انتقال برخی مشکلات، معظلات و مفاهیم اجتماعی
(باتوجه به اهمیت، تأثیرگذاری ویژه و نیز در دسترس بودن منابع فراوان این قالب- خصوصاً در اینترنت- توصیه میشود در استفاده از کاریکاتور و زبان طنز در نشریه تان، هرگز غافل نشوید.)
عکس
عکس، زبان گویای یک موضوع است. استفاده از عکس در کنار هرقالب متنی دیگر، علاوه بر افزایش زیبایی و جذابیت محتوا، به مطلب درج شده سندیت نیز می‌بخشد.
داستان
باتوجه به جذابیت بیشتر داستان در مقایسه با برخی قالب‌های متنی دیگر، استفاده از داستان‌های کوتاه در نشریه، میتواند وسیله‌ی خوب و تأثیرگذاری برای انتقال یک محتوا به ذهن مخاطب باشد.
مقاله
مقاله، متونی است غالباً جدی و با موضوعی واحد (تقریباً علمی یا تخصصی) که به بررسی تخصصی یک موضوع پرداخته و اغلب توسط یک نفر متخصص و صاحب قلم نوشته میشود.
شعر
استفاده از شعر در نشریه، همچون داستان، طنز و کاریکاتور، باعث جذب مخاطبینی با ذائقه‌های ادبی شده و به تنوع و جذابیت نشریه می‌افزاید.
یادداشت
یادداشت، یک دست نوشته‌ی کوتاه است که غالباً با زبان غیررسمی یا محاوره‌ای و با هدف نقد یا بیان یک نکته یا مسأله، نوشته میشود. یادداشت میتواند با عناوین خاصی نظیر ستون آزاد ظاهر شده و یا محتواهای خاصی نظیر متن یک پیامک را به خود اختصاص دهد.
آمارگر، اعضای دفتر فنی، اعضای مشورتی هیات تحریریه، اعضای مشورتی هیات تحریریه (بین المللی)، اعضای هیات تحریریه، اعضای هیات تحریریه بین المللی، اعضای هیات تحریریه پیشین، بررس مسئول مهمان، تایپیست، تیم اجرایی، جانشین سردبیر، جانشین مدیرمسئول، حسابدار، خزانه دار انجمن، دبیر اجرایی، دبیر اجرایی، دبیر اجرایی ارشد، دبیر افتخاری، دبیر انجمن، دبیر تحریریه، دبیر تخصصی، دبیر تخصصی اجرایی، دبیر تخصصی افتخاری، دبیر منطقه ای، دبیر مهمان، دبیر موسس، دبیر همکار، دستیار سردبیر، دستیار مدیر اجرایی، دستیار هیات تحریریه، رئیس، رئیس انجمن، رئیس هیئت تحریریه، سخنگوی رسانه ای، سردبیر، سردبیر اجرایی، سردبیر افتخاری، سردبیر همکار، صفحه آرا، طراح جلد، مدیر اجرایی، مدیر تحریریه، مدیر تولید محتوا، مدیر داخلی، مدیر علمی و اجرایی، مدیر فنی، مدیر مسئول، مدیر نشریه، مدیر هماهنگ کننده، مدیر وب سایت، مدیر وبلاگ، مشاور، مشاور آماری، مشاور علمی، مشاور نمایه سازی، معاون سردبیر، موسس، نایب رئیس انجمن، نماینده کشور، هیات تحریریه تخصصی، هیات دبیران، ویراستار، ویراستار ادبی، ویراستار ادبی نشریه، ویراستار ارشد، ویراستار انگلیسی، ویراستار بخش، کارشناس نشریه، کارمند نشریه، کمیته اجرایی، گرافیست
Editor, Deputy Editor, Scientific Director, Content Director, Publishing Director, Business Development Manager, Business Development Executive, Americas, Head of Design, Designer, Junior Designer, Digital Team Lead, Digital Producer Web/Email, Digital Producer Web/App, Audience Insight Manager DPO, Traffic & Audience Database Coordinator, Project Manager, Traffic Manager, Traffic Assistant, Events Manager, Events Coordinator, Marketing Manager, Marketing Executive, Social Media Manager, Financial Controller, Accounts Assistant, Chief Executive Officer, Chief Operating Officer, Senior Vice President (North America), Editorial Advisory Board, The editorial positions(The editorial positions at magazines, newspapers, websites, broadcast outlets and other forms of media vary widely.), Associate Editors, Editor-in-Chief, Deputy Editor(s), Specialty Editor(s), Senior Editors
شرح وظایف مدیر اجرایی مجله علمی
برنامه ریزی راهبردی جهت به روز نمودن مجله و ارتقای کیفیت آن از طریق انجام فعالیتهای ذیل:
1. برگزاری مرتب جلسات هیئت تحریریه با شرکت اکثریت اعضا
2. نظارت بر وضعیت مقالات در مراحل مختلف و ارائه گزارش در جلسه هیئت تحریریه
3. ارائه برنامه مدون جهت کوتاه نمودن مدت داوری مقالات (علمی، متدولوژی و آمار)
4. تاکید بر ارتقای مجله و نمایه سازی در پایگاههای معتبر
5. بررسی جمع بندی نظرات داوران و ارائه به نویسندگان مقاله
6. نظارت بر فعالیت کارشناسان دفتر نشریات و تکریم ارباب رجوع
7. نظارت دقیق درخصوص شناسنامه و محتوای سایت انتشار آنلاین مقالات مجله
8. بازبینی و تایید نهایی مقالات قبل از انتشار آنلاین با هماهنگی سردبیر مجله
9. پیگیری امور مربوط به ویراستاران، مترجمان و داوران مقالات
10. پیگیری مسائل مالی ویرایش، ترجمه و داوری مجلات و انجام مکاتبات مربوطه
نقش دبیران گروه در ساختار نشریه
دبیران به‌عنوان مدیران رده‌های میانی در مطبوعات، رابط بین نیروهای همچون خبرنگاران، مصاحبه‌گرها، گزارشگرها، نویسندگان، عکاسان، گرافیست‌ها و صفحه‌بندها با رده‌های بالاتر مدیریتی یعنی مدیر مسئول، سردبیر و مدیرعامل هستند.
آنها از یکسو باید سیاست‌های مدیریتی مؤسسه متبوع خود را به درستی بدانند و به زیر و خم کارکردها و تصمیم‌گیری‌های مدیریتی، ملاحظات سیاسی و حزبی و گرایش‌ها و سلیقه‌های مطبوعاتی مدیران بالاتر خود آشنا بوده و از دیگر سو بتوانند با ملایمت، هنرمندی و توانمندی حرفه‌ای این سیاست‌ها را در قالب فعالیتهای ژورنالیستی و به قلم خبرنگاران و ژورنالیست‌های زیر مجموعه خود به فعل در‌بیاورند.
این وظیفه حساس مدیریتی آنچنان نقشی به دبیران گروه در ساختار مدیریت مطبوعات بخشیده است که میتوان از آنها به‌عنوان مدیر‌مسئول‌بخش یا صفحه نام برد. در واقعیت این امر نیز دبیر گروه سنگ زیرین آسیاب در رسانه‌ها بوده و درصورت بروز خطا یا اشتباهی ژورنالیستی تمام کاسه و کوزه‌ها بر سر او می‌شکند. اوست که باید پاسخگوی مدیریت روزنامه یا رسانه خود باشد و اغلب اوقات مجازات دبیر گروه، به‌عنوان تنبیه متخلف یا برخورد با دست‌اندرکاران یک اشتباه یا خطای مطبوعاتی شمرده میشود.
دبیر گروه وظیفه ارتباط با نیروهای جنبی یا حق‌التحریری بیرون از روزنامه را نیز بر عهده دارد و هر چقدر شخصیت دبیرگروه در حیطه کاری و تخصصی‌اش شناخته شده‌تر باشد امکان جذب نیروها و پژوهشگران قدرتمند‌تر بیشتر خواهد بود.
انتخاب دبیر گروه معمولا از میان خبره‌ترین و با سابقه‌ترین پژوهشگران و نویسندگان یک سرویس تخصصی صورت می‌گیرد و معمولا در ساختار مدیریتی تحریریه‌ها دبیر گروه جزو باسابقه‌ترین نیروها محسوب میشود.
دبیران سرویس معمولا قدرت تجزیه و تحلیل بالایی داشته و نسبت به رخدادهای حوزه کاری خود احاطه و اشراف اطلاعاتی و تحلیلی کامل دارند و به همین جهت قادرند همیشه سوژه‌پردازی کرده و منبع تغذیه فکری دیگر پژوهشگران زیر مجموعه خود باشند. مجموعه‌ای از دبیران سرویس هر روزنامه به‌اضافه سردبیر یا مدیر مسئول آن روزنامه را شورای تیتر آن رسانه تشکیل می‌دهند. بنابراین در جهت‌گیری‌های اساسی روزنامه‌ها نیز دبیران سرویس در قالب شورای تیتر نقش اساسی دارند.
نگاه تیز‌بینانه و انتقادی دبیران سرویس در مطبوعات باعث میشود تا آنها در تبیین سیاست‌های مؤسسه متبوع خویش از روش‌ها و تکنیک‌های مختلف به بهترین نحو استفاده کنند. تشخیص اینکه روش تبیین خط‌مشی‌ها در چه قالب و شکلی باشد بر عهده دبیر سرویس است. آنها همچنین با احاطه بر تکنیک‌های صفحه آرایی و نظارت بر چینش موضوعات در صفحات تا حدودی بر بخش فنی و گرافیک روزنامه‌ها نیز تأثیرگذارند.
سرانجام اینکه دبیران سرویس با تصمیم‌گیری در خصوص نحوه پوشش پژوهش هیا کاربردی، می‌توانند فرایند برجسته‌سازی و دروازه‌بانی پژوهش در محیط عینی را کنترل کرده و آن را تحت نظارت داشته باشند. بدین‌ترتیب میتوان گفت دبیران گروه قوی‌ترین دروازه‌بان پژوهشی در نشریات نیز به شمار می‌روند.
با وجود این باید گفت نحوه انتخاب یا تغییر دبیران گروه در رسانه‌ها از هیچ قاعده مدون و رسمی خاصی پیروی نمی‌کند و هر رسانه بنابر مقتضیات حرفه‌ای و ملاحظات سازمانی خویش در نصب و عزل دبیران سرویس اقدام میکند. از این زاویه شاید بتوان اذعان کرد که دبیران سرویس آسیب‌پذیر‌ترین قشر در میان روزنامه‌نگاران نیز هستند.
در این بخش بطور خلاصه، مراحل اجرایی و عملیاتی تشکیل و تهیه یک شماره از یک نشریه، بیان میشود:
1) مرحله اول : تعیین مدیر مسئول
اولین گام، تعیین شخصی است که قرار است متولی اصلی یک نشریه باشد. در نشریات حقوقی(غیر شخصی) مدیر مسئول را نهاد «صاحب امتیاز» تعیین میکند.غالباً طراحی اهداف، اصول و قواعد کلی نشریه نظیر « قالب محتوایی نشریه» (همان صفات موضوعی ذکر شده در بند5 ) در ابتدای تشکیل یک نشریه، توسط مدیر مسئول انجام می‌گیرد.
2) مرحله دوم : تعیین سردبیر
در دومین گام، مدیر مسئول، شخصی فعال، علاقمند و توانا را به عنوان «سردبیر» و مسئول مستقیم کنترل و پیگیری کلیه امور نشریه، انتخاب مینماید. غالباً سردبیر، مسئول واحد آموزش انجمن مدرسه خواهد بود.
مهمترین وظایف سردبیر، بدین شرح است:
عزل و نصب دبیر سرویس‌ها، مدیر اجرایی و سایر افراد فعال در نشریه با هماهنگی با مدیرمسئول
تعیین محورهای اساسی مطالب برای هر شماره با تائید کلی مدیر مسئول
پیگیری از دبیر سرویس‌ها برای تحویل به موقع مطالب
بررسی، تایید و یا رد مطالب رسیده و اعمال نظر از جنبه‌های مختلف ( محتوایی، نگارشی و ... )
نظارت بر صفحه آرایی، چاپ، توزیع، امور مشترکین، امور مالی و کلیه وظایف مدیر اجرایی
آموزش افراد مورد نیاز برای ورود به سرویس‌ها یا سایر بخش‌های نشریه
پیگیری تقویت ارتباط با مخاطبین، جذب و مشارکت گیری روزافزون آنها در مطالب و مراحل تهیه نشریه
3) مرحله سوم : تعیین سایر اعضای گروه نشریه
پس از مشخص شدن سردبیر، وی باید با توجه به چارت نشریه، نسبت به شناسایی، جذب و انتصاب اعضای مورد نیاز چارت نشریه، اقدام نماید. حداقل این اعضا (که در بخش شناسنامه نشریه در بند8 نیز آمده است) بدین شرح اند:
- هیئت تحریریه - تایپیست - صفحه آرا (طراح) - مدیر اجرایی
تذکر: آنگونه که در بخش شناسنامه اشاره شد، وظیفه‌ی ویراستاری مطالب نشریه قاعدتاً به عهده‌ی شخص سردبیر است، لیکن درصورت وجود فردی خبره و متخصص در زمینه‌ی ویراستاری، سردبیر میتواند این وظیفه را به شخص دیگری به عنوان ویراستار، واگذار نماید.
پس از تکمیل اعضای گروه، سردبیر بایستی با برگزاری جلساتی رسمی با اعضای گروه نشریه، نسبت به توجیه، آموزش و هماهنگی‌های کاری لازم اقدام نموده و درباره راه کارهای رفع مشکلات و موانع موجود، با یکدیگر هم اندیشی نمایند. متذکر می‌شویم، هم هدفی، همدلی و هماهنگی اعضای گروه نشریه، اولین و مهمترین شرط موفقیت و تحقق اهداف یک نشریه است.
4) مرحله چهارم : تعیین و فعال سازی سرویس‌ها و هیئت تحریریه
اولین گام جهت تهیه اولین شماره یک نشریه، فعال سازی اعضای هیئت تحریریه و تعیین «سرویس‌ها» است. سرویسهای نشریه، در واقع همان موضوعات یا قالب‌های ساختاری یک نشریه است. اغلب برای تسریع و تسهیل در تهیه مطالب نشریه، سردبیر برای هر قالب (موضوعی یا ساختاری) فرد یا گروهی را به عنوان دبیر «سرویس» آن موضوع یا قالب، مشخص میکند. مثلاً دبیر سرویس «فرهنگی»، دبیر سرویس «سیاسی» یا دبیر سرویس «کاریکاور و طنز»... دبیر هر سرویس، وظیفه تهیه و تأمین مطالب آن سرویس (موضوع یا قالب) را در مهلت زمانی تعیین شده، بر عهده دارد. لازم به ذکر است، تهیه یک مطلب ممکن است توسط نگارش با قلم اعضای هیئت تحریریه (تولید) و یا حاصل یک تحقیق یا مصاحبه (یا هریک از دیگر قالب‌های ذکر شده در جدول بند9) باشد.
آنگونه که گفته شد، باتوجه به تعداد و توانایی اعضای هیئت تحریریه، ممکن است هر سرویس فقط یک نفر متولی داشته باشد، یا حتی یک نفر متولی چند سرویس باشد. البته در بهترین حالت، هر سرویس، یک گروه مستقل را به خود اختصاص می‌دهد.
به منظور فعال سازی و نظم بخشی به فرآیند تهیه نشریه، سردبیر بایستی با توجیه دقیق اعضای تحریریه و دبیر سرویس‌ها، مهلت دقیق تهیه مطالب را برای دبیر هر سرویس، تعیین کند. مثلاً دبیر سرویس مصاحبه باید بداند مصاحبه‌‌اش بایستی بصورت مکتوب حداکثر تا ساعت 9صبح روز شنبه فلان تاریخ، به دست سردبیر رسیده باشد.
نکته مهم: باتوجه به اینکه اعضای عضو انجمن اسلامی در یک مدرسه غالباً کم نیستند، سعی کنید با شناسایی و جذب صحیح و دقیق، بیشترین اعضای ممکن را در قالب سرویسهای مختلف و متنوع نشریه انجمن اسلامی مدرسه تان، سازماندهی و بکارگیری کنید.
5) مرحله پنجم : بررسی مطالب و ویرایش اولیه
پس تهیه مطالب توسط سرویس‌ها (هیئت تحریریه) نوبت بررسی و ویراستاری آنها توسط سردبیر است. (قابل ذکر است تحویل مطالب به سردبیر، ممکن است بطور مستقیم توسط دبیر سرویس، و یا توسط «مدیر اجرایی» انجام گیرد.) سردبیر در بررسی اولیه، مطالب تهیه شده را به دقت مطالعه نموده و در صورت لزوم به حذف، اضافه و اصلاح مطالب می‌پردازد. اصلاحات دست نویس سردبیر (خصوصاً کاراکترهای کوچکی نظیر ویرگول، نقطه و...) ترجیحاً بایستی با رنگی متفاوت از متن اصلی باشد تا در چشم تایپیست، از قلم نیفتد.
برخی از مهمترین قواعد و اصول ویراستاری بدین شرح است:
- جایگزینی کلمات و اصطلاحات عربی با معادل‌های فارسی، تا حد امکان
- استفاده بجا از پرانتر (...) و جمله معترضه (جملات بین دو خط تیره)
- استفاده بجا از ویرگول، نقطه، نقطه ویرگول، دونقطه(:)، سه نقطه(...)، علامت تعجب، همزه، الف همزه، خط تیره و ممیز بین دو کلمه و سایر قواعد املائی
- پرهیز از بکارگیری جملات طولانی و رعایت اصول انقطاع جمله و پاراگراف بندی
- استفاده از ادبیات محاوره‌ای به جای ادبیات کتابی و رسمی با توجه به نوع مطلب و جلوگیری از ترکیب سهوی این دو ادبیات
- استفاده از شکل صحیح جمع کلمات و عدم ترکیب نشانه‌های جمع عربی با کلمات فارسی و بالعکس
6) مرحله ششم : تایپ مطالب
مطالب بررسی شده توسط سردبیر، جهت تایپ باید بدست تایپیست برسد. (بازهم قاعدتاً این وظیفه بایستی توسط مدیر اجرایی صورت گیرد.) تایپیست نیز باید با دقت و مهارت، مطالب دریافتی را به تفکیک قالب یا موضوع در یک برنامه ویرایشی (نظیر word) تایپ نماید. تسلط، آگاهی و دقت تایپیست در رعایت اصول صحیح تایپ و حروفچینی، به زیبایی، خوش خوانی، اعتباردهی و افزایش بار ادبیاتی نشریه بسیار کمک میکند. برخی از مهمترین این قواعد و اصول، بدین شرح است:
- استفاده از فاصله‌ی کوتاه (shift+space) به جای فاصله معمولی (space) مابین کلمات ترکیبی یا نشانه‌های جمع. مثلاً : «می گردد» به جای «می گردد»، « دانش آموز» به جای «دانش آموز»، «محاوره ای» به جای «محاوره ای»، ویا «نامه‌ها» به جای «نامه‌ها»
- رعایت فاصله‌ی ویرگول و نقطه، با کلمه‌ی قبل و بعد، طبق این قاعده که همواره کاراکترهای کنترلی (نظیر ویرگول و نقطه و...) بایستی به کلمه‌ی قبل چسبیده و از کلمه‌ی بعد به اندازه‌ی یک فاصله خالی، فاصله داشته باشد. مثلاً:
«من، تو، او: ما» به جای «من،تو، او :ما»، یا «سلام،ای صبح زیبا... دوستت دارم.» به جای «سلام،ای صبح زیبا .....دوستت دارم .»
- رعایت فرورفتگی ابتدای هر پاراگراف
- عدم استفاده از shifr+enter (شکستن خط ضروری) در لابلای متون (هنگام تایپ، نه هنگام صفحه آرایی)
7) مرحله هفتم : ویرایش نهایی مطالب تایپ شده
پس از پایان تایپ، پرینت مطالب مجدداً بدست سردبیر (یا ویراستار) رسیده و مطالب تایپ شده برای دومین بار بررسی میشود تا از عدم وجود غلط‌های احتمالی هنگام تایپ، اطمینان حاصل شود. در این مرحله، در صورت نیاز مجدد به اصلاح توسط تایپیست، پرینت‌های اصلاح شده (توسط مدیر اجرایی) به تایپیست برگشت داده شده و پس از اصلاح نهایی، فایل رایانه‌ای متنی مطالب (توسط مدیر اجرایی) تحویل صراح (صفحه آرا) می‌گردد.
8) مرحله هشتم : صفحه آرایی
فرد طراح، فایل متنی مطالب اصلاح شده را دریافت و در برنامه‌ای گرافیکی – نظیر photoshop یا freehand – باز میکند. هرچند طراح میتواند صفحه آرایی نشریه را توسط همان نرم افزار ویرایشی – نظیر word – انجام دهد، ولیکن پیش از این اشاره شد، به منظور افزایش توان طراحی و زیباسازی گرافیکی ظاهر صفحات، توصیه می‌کنیم صفحه آرایی نشریه در یک برنامه گرافیکی انجام پذیرد. فرد طراح نیز بایستی در کار با نرم افزار مربوطه، متبهر بوده و با استفاده از عکس‌های مرتبط، جذاب و متنوع، در طراحی صفحات، خلاقیت و خوش سلیقگی لازم را به خرج دهد.
9) مرحله نهم : تأیید نهایی، تکثیر یا چاپ
پس از تکمیل صفحه آرایی، نشریه آماده‌ی چاپ خواهد بود. البته از آنجائیکه در دو مرحله‌ی قبلی ویراستاری سردبیر، تنها «متون» خام، مورد بررسی قرار گرفته و عکس‌ها، کاریکاتورها، نحوه چیدمان مطالب و گرافیک صفحات، بازدید و بررسی نشده است، لازم است صفحات آماده چاپ یا تکثیر، قبل از چاپ(یا تکثیر) برای آخرین بار توسط سردبیر (یا مدیر مسئول) مرور و تأیید نهایی را بگیرد.
چاپ و تکثیر یک نشریه غالباً به دو روش انجام میشود:
الف) چاپ: این روش برای نشریاتی است که اولاً محدوده‌ی مخاطبین بیشتر از 1000 نفر داشته و ثانیاً محدودیت مالی برای سفارش چاپ به چاپخانه (چاپ افست) ندارند. در اینصورت، طراح بایستی فایل آماده‌ی چاپ نشریه را در قالب صفحات با پسوند tif به چاپخانه تحویل دهد. در این روش نیازی به پرینت صفحات نیست. این چاپ ممکن است تک رنگ، دو رنگ یا چهار رنگ باشد. (بسته به بودجه)
ب) پرینت و تکثیر: این روش برای نشریاتی است که تعداد مخاطبین کمی (کمتر از 1000نفر) داشته و یا از لحاظ مالی نیز دارای محدودیت هستند. در این روش، صفحات طراحی شده، با رزولیشن 600 dpi (برای واضح افتادن عکس‌ها در تکثیر) پرینت گرفته شده و توسط دستگاه فتوکپی، تکثیر میشود. هرچند در این روش، صفحات نشریه بصورت تک رنگ (مشکی) تهیه خواهد شد، لیکن در صورت تمایل و وجود بودجه، میتوانید استثنائاً دوصفحه یا همان برگی که یکطرفش، جلد رو و پشت نشریه را به خود اختصاص داده، بصورت رنگی طراحی کرده و پرینت و کپی رنگی لیزری بگیرید. جهت اطلاع شما عزیزان، در حال حاضر، هزینه هر برگ پرینت رنگی در ابعاد A4 حدود 1000 تومان و هزینه کپی رنگی هر صفحه A4 حدود 250 تا 300 تومان است.
10) مرحله دهم : آماده سازی نشریه جهت توزیع
پس از چاپ یا تکثیر، نشریه باید برای توزیع آماده شود. در صورتیکه نشریه توسط چاپخانه تهیه شده باشد، غالباً توسط دستگاه، صفحه بندی و دوخت خورده است و لذا تقریباً کار تمام است؛ اما در حالت تکثیر، صفحات تکثیر شده بایستی توسط افراد، داخل هم قرار گرفته و دوخت بخورد. حتی گاهی اوقات بسته به نوع و قالب صفحات ممکن است لازم باشد قبل از دوخت، قسمت‌های اضافی و زائد صفحات، توسط دستگاه برش، در چاپخانه برش بخورد.
به هر حال، پس از صفحه بندی و دوخت، نشریه آماده است. در اینجا بایستی نسخه‌های متعلق به مشترکین خاص، داخل سلفون قرار گرفته و نام و مشخصات مشترک که روی قطعه کاغذ کوچکی پرینت گرفته شده، داخل آن قرار بگیرد. توصیه می‌کنیم نسخه‌های متعلق به مدیر، مسئولین و دبیران مدرسه یا سایر شخصیت‌های مدنظر را اینگونه آماده کنید.
11) مرحله یاز دهم : توزیع نشریه
اکنون نوبت توزیع حاصل دسترنج ده‌ها روز کار و تلاش است. قطعاً از اینکار لذت برده و خستگی چندین روزه تان به در خواهد شد...
و اما درباره نحوه توزیع نشریه، در نشریات صنفی بزرگ، نسخه‌های مشترکین، بصورت کاملاً رسمی، توسط پست ارسال شود، توصیه می‌کنیم درصورتیکه شما نیز مشترکینی خارج از مدرسه و دور از دسترس دارید، همین کار را انجام دهید. مثلاً فرض کنیم قصد دارید نشریه تان را برای برخی مسئولین و شخصیت‌های سطح شهرتان نظیر شهردار، فرماندار، امام جمعه یا رئیس آموزش و پرورش ارسال کنید، ارسال پستی به آدرس دقیق منزل یا محل کار آنان، رسمی‌ترین (به قول خودتان، باکلاس ترین) روش خواهد بود. ولی شما میتوانید آنها را بصورت دستی و حضوری به افراد مدنظر تحویل دهید.
اما مسلم است که بخش اصلی مخاطبین شما، اعضای انجمن اسلامی مدرسه تان و در درجه بعدی سایر دانش آموزان مدرسه شما هستند. فراموش نکنید در انجمن اسلامی، یک نشریه، بیش از آنکه وسیله‌ای برای تغذیه فکری و محتوایی مخاطبین باشد، ابزاری برای برقراری ارتباط و تقویت انسجام تشکیلاتی بین اعضاست و شما بایستی اهداف تشکیلاتی خود را در نشریه دنبال کنید. از اینرو توصیه میشود توزیع نشریه را برای اعضای انجمن اسلامی یا سایر دانش آموزان، از روش حضوری و اصطلاحاً چهره به چهره، انجام دهید. توصیه میشود از اعضای فعال و خوش برخورد انجمن مدرسه – خصوصاً اعضای هیئت مرکزی - برای توزیع نشریه استفاده کنید.
نکته مهم دیگر در بحث توزیع اینکه سعی کنید قبل از توزیع، ذهن دانش آموزان را برای استقبال از نشریه، تشنه و آماده کنید. این کار را میتوانید با تکنیک‌ها و ترفندهای تبلیغاتی حساب شده انجام دهید.
12) مرحله دواز دهم : کنترل، نظرسنجی و ارزیابی
اکثراً فکر می‌کنند پس از توزیع نشریه، دیگر کار تمام است و باید بعد از کمی استراحت، به فکر شماره بعد بود. اما هنوز قسمت مهم و حساس کار مانده است. در انجمن اسلامی، نشریه تنها یک وسیله‌ی تبلیغاتی نیست که فقط به دنبال هیاهو و جوسازی تبلیغاتی آن باشیم! هدف اصلی یک نشریه، برقراری ارتباط از طریق نوشتار است. باید ببینید زحمات شما چقدر نتیجه داده است؟! اعضا و سایر دانش آموزان، چقدر از آن استقبال کرده اند؟! نقاط ضعف و قوت نشریه تان کجاست؟! کدام مطالب و کدام بخش‌ها تأثیرگذارتر بوده است؟! آیا نشریه تان توانسته است در مدرسه نقش آفرینی کند؟! چه میزان از اهداف نشریه تان محقق شده است؟!
آیا پیگیری کرده اید ببینید چه کسانی بصورت خودجوش به دنبال تهیه و مطالعه نشریه بوده و چه کسانی در برخورد با آن، بی علاقه یا کم رغبت اند؟! آیا از هرشماره از نشریه برای شناسایی و جذب اعضای جدید استفاده کرده اید؟! آیا از این موقعیت، حداکثر استفاده و بهره برداری تشکیلاتی کرده اید؟!
اینها همه‌ی سؤالات و مسائلی است که از اولین لحظه‌ی توزیع نشریه باید با دقت و زیرکی تمام، به دنبال آن باشید؛ فرم نظرسنجی بدهید، بطور شفاهی از بچه‌ها درباره مطالب و ظاهر نشریه بپرسید، نتایج معماها و مسابقات داخل نشریه را بررسی کنید، تغییرات فکری و رفتاری آنان را در موضوعاتی که در نشریه مطرح کرده اید، بررسی کنید، نقاط ضعف و قوت را به دقت شناسایی کرده و در شماره‌های بعدی لحاظ کنید، و خلاصه یک کلام، از «کنترل، نظرسنجی و ارزیابی» نتایج نشریه برای ارتقاء سطح کیفی و کمی نشریه و تحقق بیشتر و سریعتر اهداف مقدس انجمن اسلامی مدرسه تان، غافل نشوید.
اکنون با خیال راحت از انجام تکلیفی بزرگ و ارزشمند در سنگر مقدس انجمن اسلامی، شکر حضرت حق را بجای آورده و پس از استراحتی کوتاه، با امید، نشاط و نیتی خالص، آستین همت را برای نسخه بعدی نشریه تان، بالا بزنید.
شناخت مخاطب :
جزء مهمترین گام‌هایی که برای موفقیت یک نشریه بر می‌داریم، موضوع شناخت مخاطب است. ما قبل از هر کاری در نشریه ابتدا باید بدانیم که مخاطب مان چه کسی است و در چه بازه سنی‌ای قرار دارد.
این شناخت بوسیله، شناسایی نیازها، خواسته‌ها، کمبود‌ها و آسیب‌های مخاطب صورت می‌گیرد. و بعد از آن که ما شناخت خوب و کافی را از این موارد داشتیم می‌توانیم اهداف، چشم انداز و برنامه‌های نشریه مان را ترسیم و تنظیم کنیم.
به طور مثال اگر مخاطب ما دانش آموزان دوره متوسطه است باید با یک سری از ویژگی‌های این رده سنی جوان‌ها مانند تنوع طلبی، صراحت، تحرک و پویایی، صمیمیت، میل به تجربه کردن و غیره، آشنایی داشته باشیم و فضاها و قالب‌های مطالب نشریه خود را با توجه به این ویژگی‌ها هم سو کنیم.
قرار داشتن منبع پیام در درون گیرندگان پیام :
برای جذب مخاطبین خاص خود و همراه کردن آنها در شماره‌های متوالی، باید توجه داشته باشیم که تالیف و ارائه مطالب باید به گونه‌ای باشد که نویسندگان و مولفین مطالب، خود از میان رده سنی مخاطب باشند. زیرا با توجه به نکته قبلی‌ای که گفته شد، فرد نویسنده اگر خود از میان رده سنی مخاطب باشد، مطمئنا ویژگی‌های روانی و اجتماعی آنها نیز نزدیک به هم و تا حدی یکسان است و این موضوع به انتقال مفاهیم بسیار کمک میکند.
البته این بدان معنا نیست که عنصر تجربه و حرفه‌ای گری در این میان نقشی ندارد، بلکه قرار گرفتن گروهی مجرب و حرفه‌ای در کنار گروه نویسندگان و ایفا نقش هدایتی، لازم و ضروری است.
نوآوری در عکس‌ها و رنگ‌ها:
ما هر چه قدر هم در نشریه خود مطالب قوی و خوب داشته باشیم اما از لحاظ عکس و تصویر سازی ضعیف باشیم، خواننده چندان رغبتی برای خواندن یک مطلب نمی‌کند و این عکس است که به مطلب حرکت و احساس می‌دهد و باید به این نکته توجه داشته باشیم که حتما در همه صفحات نشریه و به خصوص در طرح جلد آن، از عکس‌ها و تصویرسازی‌های مناسب و جذاب استفاده کنیم و حتی می‌توانیم بعضی از صفحات نشریه مان را به عکس اختصاص دهیم. (گزارش تصویری از فعالیتهای انجمن، عکس‌های خبری و ... .)
نوآوری در ادبیات نشریه و سازمان حروف و به ویژه در تیترها:
مخاطب باید نشریه را دوست و رفیق خود احساس کند و این کار محقق نخواهد شد مگر با استفاده از ادبیات صمیمی و خودمانی نزدیک به زبان مخاطب ( ادبیات محاوره ای) در مطالب نشریه. و همچنین استفاده از زبان طنز در نوشته‌ها بدلیل سازگاری بیشتر ذائقه جوان با طنز.
« تیتر» یکی از مهمترین قسمت‌های هر مطلب است و به عبارتی« تیتر» هدایتگر خواننده به سوی مطلب است و جمله یا عبارتی است که به مطلب هویت می‌دهد و میتواند خواننده را به خواندن مطلب ترغیب کند یا او را از خواندن باز دارد. بنابراین تیتر باید بتواند با حداقل واژه‌ها، حداکثر معنا و مفهموم را برساند.
پس یادمان نرود که برای مطالبمان حتما تیترهای جذاب و پر معنا انتخاب کنیم.
تعامل با مخاطبین نشریه :
مخاطبین نشریه باید احساس کنند که در نشریه حضور دارند و وجود آنها برای صاحبان نشریه دارای اهمیت است و این موضوع با استفاده از راه کارهایی هم چون نظرسنجی‌ها، ستون گفت و شنود، پیامک و ... محقق میشود.
این تعامل با مخاطب میتواند :
1- ملاکی برای ارزیابی موفقیت و یا عدم موفقیت شما و رفع کاستی‌ها باشد.
2- نوع نگاه مخاطب را شناسایی و این نگاه را در ارائه مطالب نشریه حاکم کنیم.
3- بسیار کمک کند به شما برای گرفتن ایده و سوژه از مخاطبین.
هماهنگی گروه تولید کننده نشریه ( مدیرمسئول، سردبیر، تحریریه و ...)
در فضای داخلی نشریه باید گروه تولید کننده، در اعتقادات و نگرش‌ها در هنگام سیاست گذاری‌های نشریه و مراحل مختلف تولید آن، نیز هماهنگ باشند. و با برگزاری جلسات مستمر بین مدیرمسئول و سردبیر و تحریریه میتوان به این هماهنگی رسید.
نقدپذیری از طریق تشکیل گروه‌های نقد نشریه :
مخاطب باید خود را در نشریه سهیم بداند و احساس کند که نظرات او برای نشریه مهم است و برای تحقق این موضوع میتوان گروه‌های نقد و بررسی صفحات مختلف نشریه با حضور مخاطبین تشکیل داد و همچنین صفحاتی را به نظرات و انتقادات و پیشنهادات آنان اختصاص داد.
جلوتر از مخاطب حرکت کردن:
این جلوتر بودن به ما این امکان را می‌دهد که با شناختی که از علایق و سلایق مخاطب داریم، حرکت آنها را در جامعه پیش بینی نماییم و نشریه را با دگرگونی‌هایی که در جامعه برای او رخ می‌دهد، همگام و هم سو نموده و اصطلاحا حرکت او را رهبری نماییم.
استفاده از زبان غیر مستقیم در هدایت جوانان :
یکی دیگر از خصوصیاتی که برای رده سنی جوان برشمرده شد تمایل به تجربه کردن بود. نشریات موفق برای آن که بتوانند مخاطبین خود را به سمت و سویی که در سیاست گذارهای نشریه لحاظ شده است، هدایت نمایند، از ارشاد مستقیم و به عنوان کسی که بالاتر از جوان است، پرهیز کرده و با زبانی غیرمستقیم و نامحسوس سعی در هدایت مخاطبین جوان خود نموده اند.
استفاده از نظرات کارشناسی در زمینههای مختلف دینی، جامعه شناسی، روانشناسی و ...
ما برای غنای مطالب نشریه و هم چنین تالیف آگاهانه باید از کارشناسان مربوط با هر صفحه استفاده کنیم.
مواظبت و جلوگیری از چند پارگی شدن مطالب و عدم رشد کاریکاتوری نشریه:
یکی از آسیب‌هایی که گریبانگیر برخی از نشریات است، چند پارگی در ارائه مطالب و صفحات است. به طور مثال صفحاتی که مطالب دینی در آن می‌آید، باید در نهایت سازش و هم خوانی با صفحات کناری خود باشد .
اگر به کاریکاتور توجه کرده باشید یکی از ویژگی‌های بارز آن عدم تناسب بین قسمت‌های مختلف آن است. به طور مثال در کریکاتور یک شخصیت، سر وی از تنش خیلی بزرگتر است و اعضای بدن او متناسب با هم نیستند. در بعضی از نشریات شاهد هستیم که همه صفحات آن با هم تناسب و توازن ندارند. تعدادی از صفحات آن قدر قوی کار شده‌اند و تعدادی دیگر بسیار ضعیف.
و این مصداق همان کاریکاتور است. ما باید حداکثر تلاش خود را انجام دهیم که تمام صفحات نشریه در سطحی متوازن و مطلوب باشند و از رشد کاریکاتوری نشریه جلوگیری کنیم.
تربیت کادر و نگاه سازمانی و سیستمی به کار :
ما در نشریه نباید برای همیشه متکی بر تعداد خاصی از نویسنده‌ها باشیم و باید با برگزاری کلاس‌ها و مسابقات و کشف استعدادها در بین مخاطبین خود، از میان آنان کسانی را به کادر نویسندگان خود اضافه کنیم.
مدیر مسئول: کسی است که کلیه مسئولیت‌های اجرایی - مالی و اداری را بر عهده دارد. مدیر مسئول میتواند بخشی از اختیارات و وظایف خود را به سردبیر واگذار کند. و همچنین مسئولیت مطالب چاپ شده در نشریه را بر عهده دارد.
سردبیر: کسی است که بخشی از وظایف مدیر مسئول به او تفویض میشود و بعضی از وظایف او به شرح زیر است :
با وظایف افراد چارت آشنا شدید، بعد از مشخص شدن و تقسیم بندی وظایف، سردبیر باید یک جدول مانند جدولی زیر تهیه کند و آن را در اختیار دبیر سرویس‌ها قرار دهد.
۱- مکان انتشار مقاله: اولین نکته از ارزیابی کیفیت مقاله و پنج نکته استثنایی آن این است که، مجله‌ای که مقاله در آن چاپ شده است یکی از مهمترین فاکتورهای ارزیابی یک مقاله می‌باشد. مجلات در لیست کیفیت مجله (Journal Quality List) رتبه بندی شده اند. لینک دانلود لیست کیفیت مجله (با داشتن شماره ISSN مجله میتوانید در این فایل جستجو کنید). اگر برحسب این فهرست مقاله‌ای که مورد ارزیابی قرار داده‌اید در سطوح بالایی باشد، مطمئن گردید که مقاله یک مقاله قابل استناد و علمی است. همچنین، در ایران نیز پایگاه قابل اعتمادی وجود دارد که با ورود به آن میتوانید مجله‌ای که مقاله در آن چاپ شده است را ارزیابی نمایید؛ جهت این کار میتوانید به این آدرس اینترنتی رجوع نمایید. برای مثال، معمولاً مجلات دارای ایمپکت فاکتور بین المللی برای مجلات ISI جزو مجلات معتبر به شمار می‌آیند. در این وب سایت فوق و لیست مجلات معتبر (Journal Quality List) میتوانید به دقت مشخصات مجلات را بررسی نمایید. لازم به ذکر است، برخی مجلات بسیار معتبر در لیست مجلات معتبر ارایه شده احتمالاً وجود نداشته باشند که توصیه میشود مجلات را از دو طریق فوق بررسی نمایید.
۲- نویسنده مقاله: مرحله بعد آن است که به مشخصات نویسنده مقاله توجه نمایید. معمولاً مشخصات نویسنده مقاله زیر عنوان مقاله درج می‌گردد. میتوانید سوالات زیر را درباب نویسنده مقاله مورد بررسی قرار دهید.
۳- به تاریخ انتشار مقاله: در کدام سال مقاله منتشر شده است؟ تحقیقات جدیدتر، بهتر است. اگر تحقیق کمی قدیمی باشد، بهتر است بررسی نمایید و ببیند که آیا پژوهش پیگیری برای آن در سالهای اخیر انجام شده است یا حیر؟ شاید نویسنده این تحقیق را ادامه داده و نتایج مفیدتری منتشر کرده باشد.
نکته! اگر شما در حال جستجو برای یک مقاله در Google Scholar هستید، میتوانید از نوار کنار جستجو سالها را معین نماید. مثلاً مقاله را در سال ۲۰۱۳ پیدا نموده‌اید، براحتی میتوانید سالهای بعدی را انتخاب کنید تا مشاهده نمایید آن نویسنده مقاله خود را در سالهای بعدی بروز نموده است یا خیر.
۴- در مورد مقاله چه می‌گویند؟
معمولاً میتوان کامنت‌های کارشناسان را در فضای اینترنت نسبت به یک مقاله پیدا نمود اما یکی از روشهای ساده تر آن است که به میزان ارجاع دهی یک مقاله رجوع کنید و ببینید آن مقاله تا چه حد مورد استناد مقالات مختلف در سالهای متمادی قرار گرفته است. یقیناً باید توجه داشته باشید که مقاله‌ای که جدیداً چاپ شده است میزان استناد دهی کمی دارد و باید ملاک‌های دیگر را برای ارزیابی آن انتخاب نمایید. در شکل زیر دو مثال آمده است.
Untitledارزیابی کیفیت مقاله و پنج نکته استثنایی آن
همانگونه که مشاهده می‌گردد، هر دو مقاله در سال ۲۰۱۴ انتشار یافته‌اند اما تا سال ۲۰۱۷ مقاله اول حدود ۵ بار در مقالات دیگر مورد استناد واقع شده اما مقاله دوم حدود ۵۷ بار مورد استناد قرار گرفته است. میتوان با احتیاط چنین مطرح نمود که مقاله دوم با شاید با کیفیت تر از مقاله اول باشد.
شناسه دیجیتال اشیا یا (DOR) Digital Object Recognizer، یک کد منحصر به فرد برای هر شی است که همانند اثر انگشت برای آن می‌باشد. کد بین‌المللی DOR به مقاله نشریه و همایش، کتاب، پایان‌نامه، آثار هنری، نرم افزار و... تعلق می‌گیرد. این شناسه همانند یک بارکد برای شناسایی اشیا عمل میکند. با دریافت کد DOR در سامانه با آدرس https://dorl.net، به شی یک لینک اختصاص داده میشود و دسترسی به اطلاعات آن همواره امکان‌پذیر می‌گردد.
کاربران سامانه بارگذاری سریع اطلاعات (https://xml.isc.ac ) نیاز به ثبت‌نام مجدد در سامانه DOR ندارند.
از جمله مزایا شناسه DOR برای مقالات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مهمترین مزیت این شناسه دسترس پذیری آسان تر به مقاله‌ها است، در این حالت کافی است به جای این که تمامی اطلاعات کتابشاختی یک مقاله را بدانید فقط با یک کلیک بر روی این کد، مستقیما به مقاله مورد نظر دسترسی پیدا کنید. همین امر باعث سهولت و دسترس پذیری سریع تر به مقاله‌ها میشود.
- مزیت دیگر این شناسه در رفرنس‌دهی مقاله‌های علمی است. ارجاع مقاله با DOR هم ساده و سریعتر است و هم احتمال بروز اشتباه را به حداقل میرساند.
- مشاهده بیشتر مقاله میتواند باعث افزایش تعداد ارجاعات علمی به آن نیز شود و در همین راستا ضریب تاثیر نشریه نیز بالا رفته و در نتیجه اعتبار آن نیز بیشتر شود.
هم‌اکنون پایگاه استنادی علوم جهان اسلام وب‌سرویس تولید شناسه DOR را برای سامانه‌های مدیریت نشریات ارائه کرده است که نشریات می‌توانند از سایت نشریه خود برای هر مقاله با یک کلیک درخواست شناسه نمایند. لازم به ذکر است که شناسه بین‌المللی DOR بلافاصله پس از تولید و ارائه معتبر می‌باشد.
معرفی DOI
اگر اهل استفاده روزمره از وب باشید، حتماً با این مشکل مواجه شده‌اید که نوشته، عکس، فیلم یا هر چیز دیگری که قبلاً در وب دیده بودید، دیگر در دسترس نباشد. از آنجا که این مساله مشکلی بزرگ و در عین حال معمول محسوب میشود، توجه بسیاری از افراد را به خود جلب نموده تا راهکاری برای مقابله با آن ارایه کنند. این مشکل در حوزه اسناد علمی اهمیتی دوچندان یافته است، چراکه مدل پذیرفته‌شده توسعه علمی امروز در دنیا، بر استناد اسناد جدید به قدیمی‌تر بنا نهاده شده است. یعنی محققان باید بتوانند نسبت دستاوردهای خود را با دستاوردهای قبلی که ادبیات حوزه علمی مربوطه را می‌سازد مشخص کرده، به تایید یا رد آنها بپردازند. برای این منظور، دسترسی به اسناد علمی موجود در هر حوزه علمی، از ابتدایی‌ترین نیازهای محققان است.
راه‌حلی که برای حفظ اسناد در محیط وب به مورد اجرا در آمده، اختصاص شناسه‌ای یکتا به هر شئ دیجیتال است تا از طریق آن، نسخه‌ای از شئ مربوطه برای همیشه در محیط وب در دسترس باشد. این شناسه که به آن "شناساگر دیجیتال شئ" یا DOI (Digital Object Identifier) گفته میشود توسط بنیاد بین‌المللی DOI (IDF) در سال 1998 تاسیس و
کراس‌رف (Crossref)
در سال 2000 با ایجاد اولین موسسه ثبت آن یعنی کراس‌رف (Crossref) ارایه شد. کراس‌رف که در حال حاضر توسط PILA اداره میشود بنیادی غیرانتفاعی است که تمام فعالیت آن بر ارایه خدمات جانبی شناسه DOI متمرکز است و از ویژگی یکتایی این شناسه برای شناسایی اشیای علمی در محیط وب و ایجاد شبکه‌های ارتباطی بین آنها برای اهداف وبومتری استفاده میکند (http://www.crossref.org). برخی از خدمات کراس‌رف مبتنی بر شناسه DOI به شرح زیر است:
Cited-by Linking
Similarity Check (formerly CrossCheck)
CrossMark
Crossref Metadata Services
Crossref Text and Data Mining
شناسه DOI متشکل از دو بخش است؛ پیشوند و پسوند.
پیشوند خود از یک بخش ثابت که عدد "10" است و یک بخش متغیر با اندازه نامحدود که میتواند به هر درخواست‌کننده واجد شرایط از نظر آژانس‌های ثبت‌کننده ارایه شود، تشکیل میشود (مثلاً 10.1038یا 10.43918). این دو قسمت با نقطه (.) از هم جدا می‌شوند و در مجموع مشخص‌کننده هویت درخواست‌کننده DOI هستند. خود بخش دوم میتواند شامل تقسیمات بیشتری باشد که با نقطه جدا می‌شوند، اما ارزش این زیربخش‌ها در سیستم DOI تفاوتی با کد اصلی ندارد و صرفاً برای مصارف اجرایی است (مثلاً یک انتشارات که دارای یک شناسه اختصاصی مثل 4108 است میتواند برای هر نشریه خود یک عدد اختصاص دهد؛ 10.4108.10، 10.4108.21، 10.4108.35 و ...). پیشوندها توسط آژانس‌های ثبت‌کننده در سیستم IDF ثبت می‌شوند و یکتا هستند. امکان انتقال پیشوندها بین آژانس‌های ثبت‌کننده وجود دارد ولی تابع قوانین درونی خود آژانس‌هاست و آنهایی که خدمات جانبی روی شناسه DOI ارایه می‌کنند، شرایط سخت‌تری برای این جابه‌جایی دارند.
پسوند ترتیبی نامتناهی از کاراکترهاست که بنا به درخواست صاحب پیشوند و محدودیت‌های آژانس ثبت‌کننده قابل تعریف و ارایه است. این بخش با علامت اسلش (/) از پیشوند جدا میشود و برای هر شئ دیجیتال منحصر به فرد است (مثلاً 10.1053/123456 یا 10.1038/issn.1476-4687). انتقال شناسه‌های DOI بین آژانس‌ها تابع قوانین پیچیده HDF است، چون تغییرات باید در سطح سیستم مرکزی بازیابی اعمال شود و منوط به درخواست کتبی آژانس مبدا و آژانس مقصد است. ضمن اینکه آژانس‌های ارایه‌کننده خدمات جانبی معمولاً شناسه‌های آژانس‌های دیگر را نمی‌پذیرند.
DOI تاکید کرده است که کدهای اختصاصی هیچ نوع مالکیت یا امتیاز ایجاد نمی‌کند و تنها نوعی متادیتا محسوب میشود:.
The DOI name is an opaque string for the purposes of the DOI system. No definitive information may be inferred from the specific character string of a DOI name. In particular, the inclusion in a DOI name of any registrant code allocated to a specific registrant does not provide evidence of the ownership of rights or current management responsibility of any intellectual property in the referent. Such information may be asserted in the associated metadata.
سایر موسسات اصلی ثبت DOI:
از سال 2000 تاکنون آژانس‌های ثبت‌کننده دیگری نیز به IDF پیوسته‌اند که در حال حاضر به غیر از کراس‌رف، 9 آژانس دیگر در این خصوص ودر زمینههای اسناد متفاوت فعالیت می‌کنند
موسسه Airiti
دفتر اصلی Airiti در تایوان واقع است و ارایه‌دهنده محتوای نشریات آکادمیک دیجیتال در چین و تایوان است. همانطور که از نام آن نیز مشخص است، این موسسه بیشتر جنبه هنری دارد و تصاویر هنری کلاسیک را نمایه میکند. این کمپانی فعالیتش را با خدمات ایندکس‌کردن تصاویر هنری روی اینترنت در سال 2000 آغاز کرد و خدماتش را به پایگاه اطلاعاتی حرفه‌ای برای آثار هنری و نشریات آکادمیک گسترش داد. این موسسه خدماتی از قبیل مشاوره حق نشر، مکانیزم‌های آرشیوهای دیجیتالی و سیستم‌های تحلیلی نشریات آکادمیک ارایه می‌دهد ولی خدمات جانبی خاصی مبتنی بر DOI ندارد.
زیرساخت دانش ملی چین یا CNKI (China National Knowledge Infrastructure)
زیرساخت دانش ملی چین پروژه‌ای زیر نظر دانشگاه Tsinghua است که توسط وزارت آموزش و وزارت علوم و سایر نهادها حمایت میشود. این پروژه برای اولین بار توسط دانشگاه مذکور و شرکت Tsinghua_Tongfang در سال 1996 به اجرا در آمد. اولین پایگاه داده‌ای CNKI شامل متن کامل نشریات آکادمیک چین به صورت CD بود که به سرعت در چین به خصوص در کتابخانه‌های آکادمیک محبوب شد. در حال حاضر CNKI سیستم واحد منابع اطلاعاتی چین را ایجاد کرده است که شامل نشریات، رسالههای دکتری، پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد، چکیده‌ها، روزنامه‌ها، کتابهای سال، آمارنامه‌های سالانه، کتابهای الکترونیک، پتنت‌ها، استانداردها و سایر موارد است. این موسسه حتی در ارایه شناسه DOI نیز فعالیت بسیار محدودی دارد و این شناسه ر ابا ساختاری دولتی به تولیدات چینی ارایه می‌دهد.
دیتاسایت (DataCite)
یک سازمان غیرانتفاعی بین‌المللی است که هدف آن ارتقای ارجاعات اطلاعات برای دسترسی راحت‌تر به اطلاعات روی اینترنت و همچنین افزایش پذیرش داده‌های پژوهشی، مشارکت‌های قابل استناد در پیشینه پژوهشی و پشتیبانی اطلاعات آرشیوی برای بازنگری و استفاده در آینده است. دیتاسایت در اول دسامبر 2009 در لندن توسط کتابخانه بریتانیا، مرکز اطلاعات فنی دانمارک، کتابخانه TU Delft هلند، شورای تحقیقات ملی کانادا برای اطلاعات علمی و فنی، کتابخانه دیجیتال کالیفرنیا (مرکز گزینش دانشگاه کالیفرنیا)، دانشگاه پوردو (Purdue) در ایالات متحده و کتابخانه ملی علوم و فنون آلمان بنیان نهاده شد. شایان ذکر است که این موسسه شناسه DOI را تنها به داده‌های پژوهشی اختصاص می‌دهد و فعالیتی در زمینه نشریات ندارد.
رجیستری شناساگرهای سرگرمی یا EIDR (Entertainment Identifier Registry)
EIDR یک سیستم شناساگر یکتا برای طیف وسیعی از فایل‌های صوتی، تصاویر متحرک، برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی است. این موسسه DOI را به محصولات سرگرمی ارایه می‌دهد و فعالیتی در زمینههای علمی ندارد.
موسسه اطلاعات علمی و تکنولوژی چین یا ISTIC(The Institute of Scientific and Technical Information of China)
دومین ثبت‌کننده شناسه DOI در جهان که تاکنون حدود 25میلیون رکورد علمی را به ثبت رسانده و دارای خدمات جانبی محدود مبتنی بر شناسه DOI برای تولیدات چینی است و میتواند میزان استنادات به مقالات تولیدشده در چین که در این پایگاه ثبت شده‌اند را مشخص و رصد نماید. این موسسه دولتی است و به دلایل امنیتی اطلاعات دقیقی از آن در دسترس نیست.
مرکز ارتباطات ژاپن یا JaLC (Japan Link Center)
JaLC مرکزی برای مدیریت شناسه‌های کتاب و محتویات آکادمیک الکترونیک است. اعضای این سازمان (سازمان ملی مواد علمی، کتابخانهDiet و آژانس علوم و فناوری ژاپن) تامین‌کننده‌های اصلی محتوای آن هستند و این مرکز به طور محلی خدماتی در زمینه یکپارچگی اطلاعات متادیتا و شناسه‌های DIO ارایه می‌دهد و مبتنی بر این شناسه اقدام به ارایه سرویس پهناور محلی برای انواع محتویات دیجیتال و جستجوی متادیتاهای چند پارامتری مینماید.
موسسه اطلاعات علمی و تکنولوژی کره یا KISTI (Korea Institute of Science and Technology Information)
KISTI بنیادی است که توسط دولت کره‌جنوبی برای افزایش ظرفیت‌ها و اثربخشی علوم و تحقیق و توسعه در تکنولوژی و پشتیبانی تحقیقات فناوری سطح بالا برای محققان بنیان نهاده شده است. این سازمان ارایه‌کننده خدماتی برای محققان و همچنین تجارت‌های کوچک و متوسط برای اخذ تصمیمات درست جهت افزایش اثربخشی تحقیقات به کمک شبکه تحقیقاتی و ابرکامپیوترش است. این مرکز خدمات جانبی خاصی مبتنی بر شناسه DOI ارایه نمی‌دهد.
آژانس اروپایی ثبت DOI چندزبانه یا mEDRA (Multilingual European DOI Registration Agency)
این مرکز در جولای 2003 تاسیس شد و خدمات ثبت DOI را به انتشارات، موسسات آکادمیک، مراکز تحقیقاتی و واسطه‌ها در ایتالیا و بازار اروپا ارایه میکند. سیستم mEDRA برای سازمانهای کوچک و بزرگ فاقد دانش فنی بالا به صورت تجاری در دسترس است. علیرغم آنکه این آژانس تنها برای ثبت شناسه DOI تاسیس شده و خدمات دیگری ندارد، طی 13 سال گذشته تنها به ثبت شناسه در تعداد محدود پرداخته و هیچ خدمات جانبی مبتنی بر شناسه DOI ارایه نمی‌دهد.
دفتر انتشارات اتحادیه اروپا یا OP (Publications Office of the European ::::::union::::::)
این دفتر دسترسی رایگان به قوانین اتحادیه اروپا به 23 زبان رسمی اروپایی را فراهم میکند. دیتابیس آن هر روز به‌روز میشود و شامل 3میلیون متن از سال 1951 است. کتابخانه و فروش کتاب آنلاین موسسات و سایر اعضای اتحادیه اروپا، پرتال دسترسی به اطلاعات موسسات و سایر اعضای اتحادیه اروپا، دایرکتوری رسمی اتحادیه اروپا که لیست‌کننده آدرس تمامی موسسات و سایر اعضای اتحادیه اروپاست و سرویس گسترس اطلاعات و جامعه پژوهش (CORDIS) از خدمات این دفتر است. این دفتر نیز از شناسه DOI فقط برای محصولات خود استفاده میکند.
همانطور که مشاهده میشود، با وجود آنکه آژانس‌های ثبت متعددی در جهان اقدام به ثبت DOI می‌کنند، تنها موسسه‌ای که خدمات جانبی ارزشمندی مبتنی بر این شناسه در جهان ارایه می‌دهد کراس‌رف است. تعداد شناسه‌های ثبت‌شده DOI در کل عمر 16ساله ارایه آن در حدود 130میلیون است که در مقایسه با حجم دیتای موجود در محیط وب عدد بسیار ناچیزی است و خود این مساله نشانگر عدم استقبال عمومی و قابل توجه از آن است. به خصوص که تغییرات زیاد در ترکیب آژانس‌های ثبت‌کننده و عدم پایبندی آنها به حفظ اشیای دیجیتال و همچنین بی‌خاصیت‌بودن این شناسه از نظر عامه جامعه علمی بین‌المللی، موجبات بی‌اعتمادی به این سیستم را در عرصه بین‌المللی فراهم کرد. این مساله باعث شد تا موسسه کراس‌رف طی 5 سال گذشته اقدام به توسعه اساسی خدمات خود مبتنی بر این شناسه کند تا بتواند برای مخاطبان جذابیت ایجاد نماید و طرحی را که به سمت شکست پیش می‌رفت نجات بخشد. با افزایش خدمات موسسه کراس‌رف مبتنی بر DOI، اقبال عمومی به آن رو به افزایش گذاشت و اقدامات مجموعه نمایه‌های معتبر بین‌المللی از سال 2012 برای مقابله جدی با ورود شبه‌علم به دایره ادبیات علمی مزید بر علت شد تا نشریات با سرعتی بیشتر خواهان استفاده از DOI شوند.
نشریات ایرانی به طور سیستماتیک قواعد حرفه‌ای نشر علمی را دور می‌زدند تا بتوانند وارد نمایه‌های معتبر شوند. در این راستا، بهانه‌هایی همچون نداشتن شناسه DOI برای عدم پذیرش نشریات ایرانی در نمایه‌های معتبر بین‌المللی مطرح شد و میشود ولی نگاهی اجمالی به شرایط پذیرش نشریات در این نمایهها (پابمد، تامسون- رویترز، اسکوپوس و ...) نشان می‌دهد که داشتن این شناسه شرط لازم ورود نشریات به هیچکدام نیست و دلیل اصلی برای عدم پذیرش نشریات ایرانی (و البته بسیاری نشریات دیگر از برزیل، ترکیه، مصر، پاکستان، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی، نیجریه و ...) همانا عدم پایبندی به موارد اخلاق نشر و همچنین نشر حرفه‌ای علمی است که باید برای آن چاره‌ای اندیشید.
نکته‌ای که در این میان بسیار تامل‌برانگیز است آنست که موسسه کراس‌رف که موسسه‌ای آمریکایی است ارایه خدمات DOI خود به ایران را طی سالهای گذشته متوقف کرده و حتی در سال گذشته با انتشارات‌های غیرایرانی که اقدام به ارایه این خدمات به مقصد ایران نموده‌اند نیز برخورد نموده است، در حالی که بنیاد بین‌المللی DOI که مقر آن نیز در ایالات متحده و تحت قوانین آن است، همچنان از طریق آژانس‌های دیگر به ایران خدمات می‌دهد. براساس آنچه در شرح فعالیتهای آژانس‌های ثبت DOI گفتیم، هیچکدام از آنها خدماتی بیشتر از حفظ اشیای دیجیتال در وب ارایه نمی‌دهند؛ همان خدماتی که به خاطر عدم اقبال عمومی می‌رفت تا DOI را نابود کند! نتیجه منطقی آنست که آنچه در مورد DOI ارزش واقعی دارد، خدماتی است که مبتنی بر این شناسه یکتا ارایه میشود و در استنادات علمی، وبومتری، علم‌سنجی و سایر موارد ارزش فراوان دارد که متاسفانه نشریات ایرانی از این خدمات جانبی ارزشمند که فقط توسط کراس‌رف ارایه میشود محروم هستند.
برای یک تبلیغ موثر بهتر است شناخت کاملی به ابزار کارمان داشته باشیم، شناخت روشهای مختلف تبلیغات محیطی بی شک اولین و مهمترین گام در رسیدن به یک هدف تجاریست. در این مقاله کوتاه سعی داریم به مقایسه بنرها و پوستر‌های تبلیغاتی بپردازیم.
- شاید اولین فاکتوری که این دو محصول مشابه را از هم متمایز میکند فاکتور اندازه است. در اغلب موارد پوسترها ابعادی نهایتا تا سایز A2 دارندولی طول یک بنر میتواند از چند متر هم تجاوز کند.
-نکته بعدی نحوه قرارگیری و طراحی و چاپ پوسترهاست که عمدتا به صورت عمودی اجرا می‌شوند و در مقابل بنرها بیشتر به شکل افقی نمایش داده می‌شوند.
پوستر نمونه
-بنرها و پوسترها را میتوان از از نظر جنس مدیای چاپ هم تفکیک کرد. در حالی که پوسترها معمولا روی کاغذ چاپ می‌شوند در چاپ بنر از مدیاهای صنعتی مقاوم تر و ضخیم تری استفاده میشود. شاید این تفاوت به این دلیل باشد که پوسترها معمولا در مدت زمان کوتاه تری نسبت به بنرها مورد استفاده قرار میگیرند.
-محتوا را شاید بتوان اصلی‌ترین تفاوت یک پوستر و بنر تبلیغاتی دانست. در جایی که پوستر‌های ابزار مناسبی برای اطلاع رسانی مثلا در مورد زمان و مکان یک رویداد هستند بنرها با توضیحات کمتر و جلوه بصری قوی تر در برندینگ و جلب توجه عموم مهارت بیشتری دارند.
بنر فضای خارجی
در نهایت ممکن است درموقعیتهای خاص ابعاد، اشکال و محتوای بنر و پوسترها کاملا برعکس باشد ولی دانش شناخت و توانایی تفکیک روشهای تبلغات محیطی یک پیش نیاز مهم برای رسیدن به هدف است.
1-مکالمه اعتباری: (Prepaid Service)
این سرویس امکان برقراری ارتباط مشترک با مقاصد مختلف شهری، بین شهری و تلفن همراه را از طریق خریداری کارت مکالمه اعتباری میسر می‌سازد. مشترک این سرویس برای مکالمه باید کد دسترسی مندرج بر روی کارت، شماره کارت و رمز عبور خود را وارد کند تا با مقصد ارتباط برقرار کند. یکی از مهمترین مزایای این سرویس، کیفیت مطلوب ارتباط برقرار شده است.
2- مکالمه رایگان: (Free Phone)
مشترک این سرویس می‌پذیرد که هزینه مکالمات دریافتی به عهده او باشد. موسسات و مشاغل تجاری و خدماتی که فعالیت آنان براساس دریافت سفارش از مشتریان است، می‌توانند از مزایای این سرویس بهره مند شوند. دارنده این سرویس با اعلام تنها یک شماره از شبکه هوشمند، میتواند کلیه مکالمات خود را دریافت کند زیرا درصورت اشغال یک خط، مکالمات به خطوط دیگر غیر اشغال منتقل و هدایت میشود. از مهمترین مزایای این سرویس، علاوه بر مورد مذکور، اعمال کنترل و نظارت بر روی تعداد تماس‌هاست. شماره رایگان 10 رقمی است و با پیش شماره 900212 شروع میشود. از طریق موبایل و از شهرستان نمی‌توان با این شماره تماس گرفت.
3- شماره اختصاصی: (Personal Number Service)
متقاضی این سرویس با دریافت یک شماره از شبکه هوشمند از امکانات یک خط تلفن با قابلیتهای بیشتری برخوردار میشود. مزیت عمده این سرویس در دسترس بودن اشخاص، مشابه تلفن همراه با هزینه‌های بسیار نازل‌تر است. مشترک این سرویس میتواند در هر لحظه و در هر مکان شماره تلفنی را به شبکه هوشمند معرفی کنند و بعد از آن تماس گیرندگان با شماره هوشمند به تلفن‌های معرفی شده هدایت می‌شوند. اشخاصی که دارای شماره تلفن‌های متعدد (محل کار، منزل و ...) هستند و یا کسانی که مکان ثابتی را در اختیار ندارند (مستاجرین، بازرگانان، دانشجویان و ...) عمده‌ترین کاربران این سرویس به شمار می‌آیند. شماره اختصاصی 8 رقمی است و با پیش شماره 8080 شروع میشود.
4- شماره فراگیر: (Universal Access Number)
شرکتها، موسسه‌ها، سازمانها و واحدهای صنفی که دارای دفاتر و شعبه‌های متعددند، از عمده‌ترین کاربران این سرویس هستند. موسسه دارنده این سرویس، تنها یک شماره از شبکه هوشمند را به اطلاع مشتریان خود میرساند، ولی شبکه IN، ارتباط مشتری را با شعبه‌ای از شرکت که نزدیک‌ترین فاصله را با او دارد، برقرار میکند. صرفه‌جویی در هزینه‌های گزاف تبلیغات و سهولت به خاطر سپاری یک شماره، به جای شماره‌های متعدد و امکان ارتباط در محدوده‌های خاص زمانی از دیگر مزایای این سرویس است. شماره فراگیر 8 رقمی است و با پیش شماره 8081 شروع میشود. از طریق موبایل و از شهرستان نمی‌توان با این شماره تماس گرفت.
5- مشاوره تلفنی: (Premium Rate)
استفاده از خدمات مشاوره‌ای متخصصان در زمینههای مختلف (حقوقی، پزشکی، فنی و ...) با پرداخت هزینه مشاوره از طریق این سرویس انجام میشود.
امکان ارتباط با اینترنت در هر زمان بدون نیاز به تهیه کارتهای مختلف و رمز عبور، دسترسی به اطلاعات و اخبار مربوط به سازمانها نظیر هواشناسی، هواپیمایی، اخبار ورزشی و ... از دیگر قابلیتهای این سرویس است. دارنده این سرویس 80 درصد درآمدهای حاصل از مکالمه‌های مشاوره‌ای را دریافت میکند. حق الزحمه شرکتهای اینترنتی 70 درصد درآمدهای حاصل از ارایه این سرویس است.
6- نظرسنجی تلفنی: (Televoting)
با استفاده از این سرویس، سازمانهای تجاری و موسسات عمومی می‌توانند از نظرهای مشتریان خود در زمینه خدمات ارایه شده آگاهی یابند. در این سرویس، استفاده کننده با یک شماره خاص تماس گرفته و انتخابش را بوسیله صدا یا صفحه کلید اعلام میکند. پیش بینی نتایج مسابقه‌های ورزشی و نیز ثبت نام از متقاضیان شرکت در مسابقه‌ها و سرگرمی‌های صدا و سیما، از کاربردهای دیگر سرویس نظرسنجی تلفنی است. از قابلیتهای این سرویس، تعیین مدت زمان اعتبار نظرسنجی و کنترل تعداد تماس است.
7- انتقال شماره: (Number Portability)
مشترک این سرویس میتواند در صورت تغییر محل جغرافیایی و به تبع آن تغییر شماره تلفن خود، ضمن اعلام شماره جدید، تمامی تماس‌های شماره قبلی را به سمت شماره تلفن جدید هدایت کند. در نتیجه شرکتها یا سازمانها می‌توانند با وجود تغییر مکان خود، مشتریان قبلی را حفظ کنند.
8- پست صوتی: (Unified Messaging Service)
دارنده این سرویس، این امکان را می‌یابد در زمانی که شرایط پاسخگویی را ندارد، مکالمات را بصورت پیام دریافت و در فرصت مناسب به پیام‌ها گوش دهد. ارتباط با این سیستم به دو گونه است: قرار دادن پیام و برداشتن پیام. در هر دو حالت میتوان به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با سیستم ارتباط برقرار کرد. علاوه بر چهار نوع امکان دسترسی مذکور، امکانات دیگری از جمله اطلاع به مشترک مبنی بر برداشتن پیام، ارتباط با سیستم از طریق IP و انتقال پیام به E.mail مشترک در سیستم وجود دارد. نشانی محل واگذاری سرویس‌ها: با مراجعه به ساختمان شاهد، واقع در بزرگراه کردستان، برجی شرقی، طبقه دوم درخواست خود را برای دریافت سرویسهای شبکه هوشمند اعلام کنند.
گفتگوی فلسفی، فرهنگی و اجتماعی
برگزاری کنفرانس‌ها و مناظره‌ها توسط استادان حوزه‌ی علوم انسانی، اندیشمندان، و صاحبنظران حاضر در گروه؛ هر شب، با موضوعات و مسائل روز جامعه، و به منظور بسط تفکر علمی.
قوانین گروه:
در صورت تمایل برای ارائه‌ی کنفرانس و یا برگزاری مناظره، ممنون خواهیم شد درخواست خود را به یکی از ادمین‌ها بفرستید تا برنامه ریزی لازم از سوی تیم مدیریت گروه صورت پذیرد.
داور گرامی:
با عرض سلام و احترام، ضمن تقدیم چکیده مقاله {manuTitle} که برای بررسی به نشریه {journalTitle} ارسال شده است، خواهشمند است درصورت تمایل به داوری تخصصی آن، موافقت خود را اعلان فرمایید تا مقاله به صورت کامل به حضورتان ارسال شود.
یادآور میشود مهلت پاسخ حداکثر تا {reviewDueDate} است و دریافت نکردن پاسخ به منزله انصراف از داوری محسوب میشود.
لطفا آمادگی خود برای داوری مقاله را با کلیک روی گزینه‌های "قبول" یا "رد" اعلان فرمایید.
قبول: {agreeLink}
رد: {declineLink}
برای دسترسی مستقیم به صفحه داوری مقاله روی این لینک کلیک کنید:
{reviewerPage}
توضیحات سردبیر / دبیر تخصصی:
{editorNote}
با تشکر،
سردبیر نشریه {journalTitle}
مشخصات مقاله
عنوان: {manuTitle}
چکیده: {manuAbstract}
چگونه مقاله خود را برای فصلنامه علمی- تخصصی فصلنامه «مدیریت معاصر» ارسال کنم ؟
با مراجعه به یکی از سامانه نشریه علمی- تخصصی فصلنامه «مدیریت معاصر» به آدرس زیر و پس از مطالعه قسمت راهنمای نویسندگان، به ویژه آیین نامه پیشگری از سرقت و تقلب علمی و با رعایت دقیق راهنمای تدوین، مقاله را ارسال کنید.
http://www.fadak.ir
چگونه مقاله ارسالی را پیگیری کنم؟
فقط نویسنده مسئول مقاله میتواند آخرین وضعیت مقاله را در پرونده مقاله مشاهده کند، هرگونه تغییری از وضعیت مقاله به نویسنده مسئول اطلاع داده خواهد شد و سایر نویسندگان می‌توانند از طریق نویسنده مسئول در جریان وضعیت مقاله قرار گیرند.
چگونه می‌توانم با مدیران و پرسنل نشریات در تماس باشم؟
ابتدا پاسخ پرسشهای خود را در پرسشهای متداول جستجو کنید و اگر پاسخی نیافتید میتوانید از طریق سامانه سوال خود را مطرح کنید، حداکثر ظرف یک روز کاری به شما پاسخ داده خواهد شد. تنها اطلاعاتی که از طریق سامانه و ایمیل انتشارات به نویسندگان ارسال میشود مورد تایید دفتر فصلنامه خواهد بود و صحبتهای حضوری و تلفنی قابل استناد نیست
زمان داوری و اخذ پذیرش مقاله چقدر زمان خواهد برد؟
1. پس از ارسال مقاله توسط نویسنده به سامانه، در مرحله اول مقاله از نظر رعایت راهنمای تدوین (حداکثر ظرف یک هفته) توسط کارشناسان نشریه بررسی خواهد شد. (لطفا جهت تسریع در روند فرآیند داوری، قبل از ارسال مقاله، قسمت راهنمای نویسندگان را به دقت مطالعه کنید و مقاله را به طور دقیق بر اساس راهنمای تدوین موجود در سامانه تنظیم و ارسال کنید).
2. در صورت پذیرش در مرحله اول، مقاله در مرحله دوم از نظر کیفیت محتوا و مرتبط بودن موضوع توسط سردبیر، دبیر تخصصی و کمیته علمی مورد ارزیابی اولیه قرار خواهد گرفت. این مرحله معمولا یک هفته به طول خواهد انجامید.
3. پس از پذیرش در مرحله دوم، مقاله به دو داور ارسال خواهد شد. فرآیند داوری مقالات بدین شرح است:
1. اگر دو داور مقاله را رد کنند، مقاله رد خواهد شد.
2. اگر نظر دو داور بازنگری کلی مقاله باشد مقاله برای بازنگری به نویسنده داده خواهد شد.
3. اگر نظر یک داور بازنگری کلی و داور دیگر رد مقاله باشد، مقاله به داور سوم ارسال و با توجه به نظر داور سوم بر اساس مورد 1 و 2 تصمیم گرفته خواهد شد.
4. پس از اینکه نویسنده مقاله را بر اساس نظر داوران اصلاح و ارسال کرد، مقاله به یکی از داوران برای ارزیابی تطبیقی داده خواهد شد.
هر هفته ایمیلی برای یادآوری به داوران ارسال میشود و در صورت عدم داوری مقاله پس از یک ماه، مقاله از داور پس گرفته شده و به داور جدید داده خواهد شد. با توجه به میزان اصلاحات درخواستی و نقطه نظرات داوران و سرعت و دقت انجام اصلاحات توسط نویسندگان، اخذ پذیرش در این نشریه حدود 6 ماه (در صورت تایید نهایی داوران) به طول خواهد انجامید.
آخرین شماره چه زمانی چاپ خواهد شد؟
مقالات هر دوره - شماره نشریه به صورت دیجیتالی بر روی همین وب سایت منتشر می‌شوند و چاپ کاغذی نشریه در تیراژ محدود منتشر و توزیع می‌گردد. ضمن اینکه برای هر عنوان شماره مقاله یک نسخه نشریه در اختیار نویسندگان مقاله قرار می‌گیرد.
چگونه می‌توانم مشترک نشریه شوم؟
نسخه الکترونیکی (فایل پی دی اف) بر روی سامانه‌های مذکور به صورت رایگان قابل دریافت است. و یک نسخه چاپی برای نویسندگان مقالات ارسال می‌گردد. موسسات، کتابخانه‌ها و ... که متقاضی نسخه چاپی می‌باشند با ارسال فرم اشتراک و واریز هزینه اشتراک دوره‌ای می‌توانند نشریه را دریافت نمایند.
آیا ارسال مقاله به نشریه هزینه دارد؟
همانگونه که در قسمت راهنمای نویسندگان اشاره گردیده با تصویب اعضاء هیئت تحریریه به منظور حمایت از نویسندگان محترم مقالات فعلا هیچگونه هزینه‌ای دریافت نمی‌گردد.
فصلنامه مطالعات آینده‌پژوهی دفاعی در چه پایگاههایی نمایه میشود؟
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)
بانک اطلاعات نشریات کشور (magiran)
در این مجموعه به طور ویژه خدمات صفحه آرایی مقالات و مجلات انگلیسی و فارسی با بالاترین کیفیت و با بهره گیری از نرم افزار Indesign و Latex در کوتاه‌ترین زمان ممکن و با قیمتی مناسب انجام می‌پذیرد.
تمامی صفحات PDF تولید شده در این مجموعه قابلیت Hyperactive را دارا هستند که این قابلیت به موتورهای جستجو اجازه می‌دهد متن فایل PDF را سرچ و نمایه سازند. در نمایه سازهایی مانند Google Scholar و Scopus وجود این حالت بسیار مهم است و مقالاتی که فاقد این ویژگی هستند متنشان در Google Scholar نمایه نمی‌گردد. این سرویس میتواند در قالب‌های زیر ارائه گردد:
صفحه آرایی مقالات فارسی و انگلیسی با نرم افزار ایندیزاین
طراحی جلد مجلات علمی
ساخت کتابچه خلاصه مقالات جهت ارائه در کنگره‌ها
InDesign & QuarkXPress & Scribus(open source)
| ردیف | معیارهای کلی ارزیابی نشریات علمی | سقف امتیاز |
| ۱ | انتشار به موقع و ضوابط آیین نامه نشریات | ۱۶۰ |
| ۲ | داشتن وبگاه استاندارد، زیرساخت‌ها و اطلاعات شناسنامه‌ای نشریه | ۱۷۰ |
| ۳ | رعایت آیین نگارش، ساختار و کیفیت مقالات | ۲۷۰ |
| ۴ | رعایت فرایند پذیرش مقالات و داوری تخصصی | ۸۰ |
| ۵ | وضعیت نشریه در نمایه‌های استنادی و تخصصی و اجتماعی | ۲۳۰ |
| ۶ | به کارگیری مقررات و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری برای رعایت اخلاق علمی نشر و جلوگیری از بروز تخلفات علمی | ۹۰ |
| کل امتیازها | ۱۰۰۰ |
در جدول زیر نیز به چگونگی تعیین رتبه نشریات علمی اشاره شده است.
| ۱ | امتیاز کسب شده از شاخص‌های ارزیابی با پایگاههای نمایه شده | رتبه |
| ۲ | نشریات پایگاههای JCR، WOS، SCOPOS | بین‌المللی |
| ۳ | کسب ۸۰۱ تا ۱۰۰۰ امتیاز | الف |
| ۴ | کسب ۶۰۱ تا ۸۰۰ امتیاز | ب |
| ۵ | کسب ۴۰۱ تا ۶۰۰ امتیاز | ج |
| ۶ | کسب ۴۰۰ امتیاز و پایین‌تر | د |
لیست شرایط
داشتن شماره شاپا
داشتن سایت مستقل و جامع (دربرگیرنده تمام اطلاعات نشریه)
انتشار حداقل 3 شماره از نشریه
ذکر ناشر در سایت نشریه
داشتن حداقل 6 مقاله در هر شماره و 24 مقاله در سال
نداشتن بیش از یک شماره تاخیر
تبعیت از یک روش استناددهی ثابت در مقالات
داشتن حداقل 7 عضو هیئت تحریریه
داشتن یک راه ارتباطی (ایمیل یا تلفن)
امکان دسترسی آزاد به مقالات برای ISC
عدم اختصاص بیش از ده درصد مقالات به اعضای هیئت تحریریه، مدیرمسئول و سردبیردر یکسال اخیر
از دیگر افراد مرتبط با ژورنال علمی میتوان هیأت تحریریه را نام برد. این گروه نقش مستقلی در ژورنال علمی داشته و درگیر مشکلات اجرایی و روزانه ژورنال نیستند. این گروه باید پیشنهاد‌هایی را در خصوص ارتقای کیفیت ژورنال علمی به سردبیر داده و به صورت دوره‌ای پیشنهادهای سردبیر را بررسی نمایند. همچنین می‌بایست جلسات منظمی را برگزار نموده و محتوای شماره‌های اخیر ژورنال را با چشم انداز اولیه مقایسه کنند.
هیأت تحریریه
بر اساس روش انتشار و روش کار ژورنال علمی، هیأت تحریریه ممکن است فرم‌ها و اشکال مختلفی داشته باشد. به عنوان مثال در بعضی از ژورنال‌ها، این افراد وظیفه داوری مقالات را بر عهده دارد و به سردبیر پیشنهادهای لازم در خصوص تایید یا رد مقالات را می‌دهد.
اعضای هیأت تحریریه لازم است از تمامی تغییراتی که سردبیر در ژورنال علمی بوجود آورده یا تغییراتی که قصد دارد در ژورنال علمی ایجاد کند، اطلاع داشته باشند. همچنین این گروه سعی می‌کنند ژورنال را براساس روش پیشنهاد و بازخورد هدایت کنند؛ اما نمی‌توانند ارتباط نزدیک با سردبیر یا با معاون سردبیر داشته باشند. هیأت تحریریه ممکن است گروه بزرگی از افراد را شامل شود و همچنین افرادی از سرتاسر دنیا در آن مشارکت داشته باشند.
در بعضی از ژورنالهای علمی نقش هیأت تحریریه بسیار فراتر می‌رود و از قدرت بالایی برخوردار هستند. همچنین ممکن است بتوانند افراد جدیدی را به گروه ویراستاری و سردبیری اضافه کنند و افرادی را به سمت ارشد ویراستاران یا ویراستار اجرایی منصوب نمایند. علاوه بر این می‌توانند استراتژی‌های بلند مدت مجله را تعیین نموده و از سردبیر انتظار داشته باشند که عملکرد ژورنال علمی را با این استراتژی منطبق کند. این گروه ممکن است در نگارش دستورالعمل‌ها و راهنما‌ها به صاحب امتیاز و حامی مالی ژورنال علمی کمک کند.
اعضای هیأت تحریریه معمولا توسط صاحب امتیاز و سردبیر ژورنال علمی انتخاب می‌شوند و چون این گروه نقش بی بدیلی در تعیین راهبرد‌های ژورنال دارد، معمولا اعضای آن ترکیبی از پژوهشگران مشهور و دانشمند با پیشینه پژوهشی خیلی قوی است. برای اثبات تأثیر گذاری تصمیمات هیأت تحریریه، می‌بایست افراد با علایق و مهارت‌های مختلفی در آن عضویت داشته باشند.
زمان عضویت اعضا در هیأت تحریریه به نوع ژورنال علمی و چشم انداز آن بستگی دارد. عموماً زمان عضویت یک فرد در این گروه محدود است تا افراد با ایده‌های جدید هم قادر باشند به عنوان عضو هیأت تحریریه فعالیت کنند. لازم به ذکر است که هیأت تحریریه نباید محدود به افراد خاص باشد و ضروری است که جلسات منظم و دوره‌ای داشته باشد و در این جلسات در مورد چشم انداز ژورنال علمی بحث و تبادل نظر شود. نقش‌ها و وظایف اعضای هیأت تحریریه به شرح زیر می‌باشند:
– راهنمای حوزه سردبیری و ویراستاری باشند.
– داورانی را برای بررسی مقالات معرفی کنند.
– مشاور سردبیر در مورد مشکلات پیش روی ژورنال علمی باشند.
– سرمقاله ژورنال علمی را بنویسند.
– از همکاران پژوهشگر خود درخواست کنند تا مقالات ارزشمند خود را برای ژورنال علمی ارسال نمایند.
– بر تصویب دستورالعمل‌ها و قوانین ژورنال علمی نظارت داشته باشند.
– هنگامی که داوران در مورد تأیید یا عدم تأیید مقاله‌ای به توافق نرسیده اند، ضروری است که هیأت تحریریه اعمال نظر کنند.
– ژورنال علمی را در جوامع علمی بین المللی معرفی کنند.
– با دانش و تجربیات حرفه‌ای خود موجب ارتقای کیفیت ژورنال علمی شوند.
هیئت تحریریه معمولاً از افرادی برجسته در حوزۀ تخصصی نشریه تشکیل میشود. داشتن یک هیئت تحریریه بسیار مهم است:
"آنها به عنوان سفیران نشریه عمل می‌کنند. کیفیت مجله تا حد زیادی به خاطر اعضا و مدارک تحصیلی آنها مورد قضاوت قرار می‌گیرد"
به غیر از اعتباری که برای مجله فراهم میکند، نقش هیئت تحریریه راهنمایی و حمایت از سردبیر است. کارکردهای هیئت تحریریه کارهای ذیل را شامل میشود:
شناسایی موضوعات جدید برای مقالات،
ویرایش‌های خاص و توصیه به مدیران مجله
ارائۀ بازخورد دربارۀ شمارهای اخیر
پیشنهاد موضوع علمی برای موضوعات و نویسندگان احتمالی
ایجاد رابطه علمی با کسانی که بتوانند در آینده سهمی در مجله داشته باشند
شناسایی کسانی که بتوانند در روند داوری همتا شرکت کنند و نظراتی سازنده در این رابطه ارائه دهند
حمایت از نویسندگان، خوانندگان و مشترکین مجله
تشویق همکاران برای تلاش و مشارکت بیشترعلمی و عملی در مجله علمی
استخدام اعضای هیئت تحریریه
اعضای هیئت تحریریه باید افرادی دانشمند باشند که در راستای مقررات اصلی مجله، مورد قضاوت قرار گرفته و انتخاب شده باشند؛ وگرنه تصمیماتشان نمی‌تواند ارزشمند قلمداد شود. تعداد مقالات چاپ شده و سطح علمی از عامل‌های اصلی برای عضویت در هیئت تحریریۀ یک مجلۀ علمی است.
کاندیداهای احتمالی باید از میان نویسندگان و داورهایی که برای شما کار کرده و مدت‌ها قلم زده‌اند، انتخاب شوند. اعضای دیگر هیئت تحریریه نیز می‌توانند کسانی را به این منظور معرفی کنند.
به هنگام استخدام اعضای احتمالی هیئت تحریریه، بهتر است به آنها دربارۀ نقش، حوزۀ کاری و مسئولیت‌هایشان در مجله توضیحی کوتاه داده شود. بهتر است که این کار به شکلی کاملاً شفاف و روشن صورت گیرد و هیچ سؤالی برای افراد بی‌پاسخ نماند.
روابط خوب کاری میان هیئت تحریریه و مجله بسیار حیاتی است. هیئت تحریریه برای مجله کار میکند. دعوت از افراد برای عضویت در هیئت تحریریه مسئله‌ای بسیار ارزشمند است؛ بهتر است که به‌کارگیری افراد در بازۀ زمانی محدودی صورت گیرد. تمدید قراردادها باید منوط به بررسی عملکرد افراد باشد. بازۀ زمانی سه ساله برای بسیاری از نشریات بازه‌ای استاندارد محسوب میشود. بررسی کار افراد و داشتن اطلاعات به روز از عملکرد آنها، چه مثبت و چه منفی، برای اتخاذ تصمیمات آینده میتواند ارزشمند باشد.
در خصوص تعداد اعضای هیئت تحریریه قانونی وجود ندارد. هر مجله بسته به حوزۀ کاری و گستردگی آن و با توجه به منابعی که در اختیار دارد و همچنین قوانین مجله علمی، به استخدام اعضای هیئت تحریریۀ خود می‌پردازد. اما آنچه مهم است این است که از مرزها بگذریم و در صورت امکان از دانشمندان و اساتید فرا سوی مرزها دعوت به کار کنیم. تنوع عقیده‌ها میتواند موجب شکوفایی و پیشرفت مجله شود.در ایران حداقل تعداد هیئت تحریریه، هفت نفر در نظر گرفته شده است. هیچ سقفی برای افزایش تعداد افراد وجود ندارد.
سردبیرها در نهایت مسئول محتوای مجلۀ خود هستند. چاپ مقالات باکیفیت بالا و جذب جامعۀ علمی و جلب رضایت نویسندگان از سویی و انجام کارهای اداری، مدیریت منابع و زمان از سوی دیگر از وظایف آنهاست. دو مشخصۀ یک سردبیر خوب از این قرار است:
1- برخورداری از دانش در حوزۀ کاری‌اش
2- منظم بودن. با توجه و ابعاد مجله تعداد افرادی که سردبیران می‌توانند به کار بگیرند متفاوت است.
نقش‌های عمده و رایج موجود در یک هیئت تحریریه به شرح ذیل است:
سردبیر: ویراستار ارشد که تمام مسئولیت‌ها به عهدۀ اوست.
مدیر ویراستاری: که مقالات را می‌پذیرد، داورها را مشخص میکند، رابط میان نویسنده، داور و اعضای هیئت تحریریه است، و گاه خود ویرایش نیز میکند. شرکتهای خصوصی مانند دانش گستر فرنام به عنوان کمک ناشر در این خصوص افراد آموزش دیده را به مجلات معرفی می‌کنند.
ویراستار: که مسئول ویراستاری مقالات از لحاظ علمی و ادبی است. در نشریات علمی بزرگ، شغل ویرایش به دو گروه ویرایش علمی و ادبی تقسیم میشود. اما بهتر است که ویراستار فردی خبره و با قابلیت ویرایش علمی و ادبی متن باشد. کیفیت و رعایت استانداردهای نشر علمی، ارتباط مستقیمی به وضعیت ویراستار یک نشریه دارد. موسسات انتشاراتی، با مدیریت چندین مجله، اغلب یک تیم ویرایش خبره در زمینههای انتشار مجلات را تشکیل می‌دهند.
نمونه‌خوان: که باید متون ویرایش شده را دوباره خوانی کند تا خطاهای باقی‌مانده را برطرف سازد. نمونه‌خوان اصلی‌ترین نقش را پیش از انتشار کاغذی یک مجله دارد. بررسی کلیه استانداردها، یکسان بودن متن و بررسی عدم جابجایی محتوای مقاله از ابتدایی‌ترین مواردی است که نمونه‌خوان در یک نشریه علمی انجام می‌دهد.
گاه برخی از این نقش‌ها در مسئولیت‌هایشان دچار همپوشانی می‌شوند. به‌ویژه در مجلات کوچک‌تر که یک نفر ممکن است مسئول مدیریت تمام مجله باشد. اگر تعداد ویراستاران بیشتر باشد، آنها مجبور هستند که به شکل یک گروه کار کرده و با هم تعامل داشته باشند. داشتن کسانی که بتوانند برای داوری، ویراستاری و چاپ مقالات به آنها اعتماد کرد، مهم است. برخی از ویراستاران ممکن است در حوزه‌ای خاص تخصص داشته باشند، برخی تنها مقالاتی با موضوعاتی خاص را ویراستاری کنند.
جلسات هیئت تحریریه برای بحث درباره شماره‌های اخیر مجله و رد و بدل سؤالات و ایده‌ها است. معمولا اگر دیدار با تمامی اعضاء هیئت تحریریه در یک زمان و یک مکان ممکن نشد، بهتر است که سردبیر تک‌تک و یا به شکل گروه‌های کوچک با آنها دیدار کند. دیدار با اعضای هیئت تحریریه نکته‌ای کلیدی در ساختن شبکۀ قوی ارتباطات بین سردبیر و اعضای آن است.
متاسفانه در سالهای اخیر به دلیل عدم آموزش صحیح مدیران مجلات، هیئت تحریریه مجلات، تنها به اسامی روی جلد تبدیل شده‌اند و افرادی خارج از چارچوب همکاری مستقیم با مجله هستند.
دفتر برنامه ریزی و سیاست گذاری امور پژوهشی وزارت علوم، با هدف ارتقای نشریات علمی کشور، طرح رتبه بندی نشریات علمی را بر اساس شاخص‌های مهمی چون وضعیت انتشار، نمایه در پایگاههای اطلاعات علمی، دارا بودن سامانه استاندارد و تکمیل اطلاعات در سامانه ارزیابی نشریات علمی مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌دهد
شاخص نظم درانتشار براساس تعداد اعلام وصول‌های تایید شده‌ی یک نشریه و در یک بازه زمانی مشخص قابل محاسبه می‌باشد.
شاخص نظم درانتشار براساس تعداد اعلام وصول‌های تایید شده‌ی یک نشریه و در یک بازه زمانی مشخص قابل محاسبه می‌باشد. برای آشنایی با نحوه محاسبه نظم در انتشار به نکات زیر توجه فرمایید:
بررسی و اعتبار دهی به نشریات علمی و ارزیابی سالیانه
MSRT Journals بانک اطلاعات نشریات علمی کشور
eLIBRARY.RU - Условия размещения научных журналов
ISC Journal Citation Reports (JCR)
نمایه‌های علمی معتبر کدامند و چه ویژگی‌هایی دارند؟
دسته بندی : مقاله نویسی
معمولا مجلات از نظر درجه و اعتبار با هم متفاوت هستند و برای اینکه ببینیم مجله مورد نظرمان از چه اعتباری برخوردار است باید بدانیم توسط کدام موسسه نمایه شده است.
نمایه‌شدن مجلات در پایگاههای مختلف به معنای چیست؟ اجازه بدهید که در این زمینه برایتان توضیح بدهیم. واقعیت این است که شرکتها و موسساتی در دنیا وجود دارند که در حوزه مسائل علمی و تحقیقاتی فعالیت دارند. این موسسات با راه‌اندازی پایگاههایی، اقدام به رتبه‌بندی مجلات علمی می‌کنند.
هر موسسه برای پذیرش مجلات و قراردادن آنها در پایگاه خود، معیارهایی را در نظر دارد که مجله باید از سد آنها عبور کند. پایگاههایی که در ادامه معرفی می‌شوند با در نظر گرفتن شاخص‌هایی کیفیت و ارزش مجلات علمی را می‌سنجند و اجازه نمی‌دهند که مجله‌ای که استانداردهای لازم را ندارد، به پایگاه وارد شود و در آنجا نمایه شود.
معمولا هم ورود یک مجله به پایگاه داده‌ای موسساتی که در ادامه می‌خوانید، به طور دائمی و همیشگی ادامه ندارد. یعنی فهرست‌های مجلات موجود در پایگاه‌ها بررسی می‌شوند و به‌روزرسانی می‌گردند. در این مطلب می خواهیم به معرفی نمایه های مختلف علمی بپردازیم و بیشتر با آنها آشنا شویم.
فهرست محتوا
نمایه یا ایندکس شدن یعنی چه؟
فهرست نمایه‌های تخصصی بین‌المللی معتبر
نمایه‌های علمی استنادی مختلف و تقسیم‌بندی آنها
مجلات تامسون (ISI,WOS)
مجلات اسکوپوس (Scopus)
مجلات پاب مد (PubMed)
مجلات ISC
اعتبار مجلات داخلی
مجلات علمی-پژوهشی
مجلات علمی-ترویجی
مجلات علمی-تخصصی
در آخر
نمایه یا ایندکس شدن یعنی چه؟
نمایه یا ایندکس (index) به معنای دلالت‌کردن است. دلالت‌کردن هم یعنی نشان‌دادن. یعنی چیزی ذهن‌مان را به سمت چیز دیگری رهنمون کند.
به عبارت ساده‌تر، نمایه به معنای فهرست هم هست. نمایه‌نامه‌ها یا پایگاههایی علمی وجود دارند که مجلات را براساس استانداردهایی که برای خود تعریف کرده‌اند، رتبه و فهرست‌بندی می‌کنند. زمانی که پایگاه‌ها و موسسات معتبر و معروف، مجله‌ای را می‌پذیرند، اطلاعاتی را درباره آن مجله و آثارش با مخاطبان مختلف به اشتراک می‌گذارند.
دو دسته از نمایهها وجود دارد:
نمایه‌های استنادی معتبر بین‌المللی (international citation indexes)؛
نمایه‌های تخصصی بین‌المللی (international special indexes).
نمایه‌های استنادی معتبر بین‌المللی دارای ارزش بیشتری نسبت به نمایه‌های تخصصی بین‌المللی هستند. البته از هر دو نمایهها برای اعتبارسنجی مجلات مختلف و ژورنالهای تخصصی بهره برده میشود. اما باید بدانید که مجلات موجود در نمایه‌های استنادی معتبرتر هستند و با خیال راحت‌تری میتوان روی آنها حساب کرد.
این را هم یادتان باشد که هر چند، اعتبار نمایه‌های تخصصی بین‌المللی بالاتر از نمایه‌های استنادی معتبر بین‌المللی نیست اما آنها هم ابزاری برای شناسایی وضعیت مجلات هستند. حال در نظر بگیرید که مجله‌ای در هر دوی این نمایه‌های وجود دارد. قطعا ارزش و اعتبار آن خیلی بالا خواهد بود.
فهرست نمایه‌های تخصصی بین‌المللی معتبر
Advanced Polymers Abstracts
Aerospace and High Technology Database
Ageline
Agricola
Agris
Aluminium Industry Abstract
Analytical Abstracts (RSC)
Applied Social Sciences Index and Abstracts (ASSIA)
Aquatic Sciences and Fisheries Abstracts (ASFA)
Art &Archaeology Technical Abstract (AATA)
ATLA Religion Database
Bacteriology Abstracts
Biological Abstract (BA)
BIOSIS
Biotechnology Research Abstracts
CAB & CABI Abstracts
Ceramic Abstracts
Chemical Abstract
Chemical Engineering and Biotechnology Abstracts (CEABA)
Civil Engineering Abstracts (CEA)
Computer and Information System Abstracts
Crop Science Database
Current Index to Statistics
Derwent Innovation Index
Design and Applied Arts Index (DAAI)
Documents in information Science (DoIS)
Earthquake Engineering Abstracts (EEA)
Ecology Abstracts
Econlit
Education Resources Information Center (ERIC)
Educational Research Abstracts (ERA)
Educational Technology Abstracts
EMBASE
Engineered Materials Abstracts
Engineering Village
Environment Index
Environmental Engineering Abstracts
Environmental Science Database
Environmental Sciences & Pollution Management (ESPM)
E-Prints in Library & Information Science (E-LIS)
Family Index
Food Science and Technology Abstracts (FSTA)
GeoRef
Health and Safety Sciences Abstracts
Index Islamicus
Index to Christian Art
INSPEC
International CONstruction Database (ICONDA)
International Index to Music Periodicals (IIMP)
International Nuclear Information System (INIS Database)
International Pharmecutical Abstracts (IPA)
Lexis-Nexis
Library Literature and Information Science
Linguistics & Language Behavior Abstracts (LLBA)
LISA
LISTA
MathSci.net
Mechanical & Transportation Engineering Abstracts
Mechanical Engineering Abstracts
MEDLINE
Merck Index
Metal Abstracts, Metals Abstracts Index and Alloys index (METADEX)
Meteorological and Geoastrophysical Abstracts
Modern Language Association (MLA) International Bibliography
Music Index
Oceanic Abstracts
Philosopher’s Index
Physical Education Index
Plants database
Population Index
Psychlit
PsycINFO
PubMed
Reaxys
Social Services Abstracts
Sociological Abstracts
Solid State and Superconductivity Abstracts
Toxicology Abstracts
Toxline
Water Resources Abstracts
World Wide Political Science Abstracts
Zentralblatt math (Z math)
نمایه‌های علمی استنادی مختلف و تقسیم‌بندی آنها
به طور کلی چهار موسسه بین المللی در علوم مختلف مجلات را نمایه یا ایندکس می کنند که شامل شرکتهای زیر میشود:
تامسون رویترز (Thomson Reuters)؛ نمایه‌های isi و wos؛
اسکوپوس (Scopus)،
پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC)
پاب مد(PubMed) .
کمی بیشتر با این مجلات و نمایهها آشنا می‌شویم. این نمایهها همان نمایه‌های استنادی معتبر بین‌المللی هستند.
مجلات تامسون (ISI,WOS)
شرکت تامسون رویترز یک شرکت چند ملیتی رسانه‌های گروهی است که مجلات علمی را در دو دسته‌بندی WOS و ISI نمایه میکند. WOS یا Web Of Science یک نمایه استنادی علمی است که امکان جستجوی استنادی جامع و همچنین دسترسی به پایگاه داده‌های مختلف را فراهم میکند.
وب آو ساینس ۲۵۲ موضوع مختلف را در دسته بندی‌های خود قرار می‌دهد که شامل علوم انسانی، هنر و علوم اجتماعی میشود. مجلاتی که در WOS نمایه می‌شوند در یکی از این دسته بندی‌ها قرار میگیرند. به طور معمول، مقالاتی که در پایگاه WOS نمایه می‌شوند به مقالات ISI شهرت یافته‌اند.
ISIمخفف Institute of Scientific Information یا موسسه اطلاعات علمی است. این موسسه در سال ۱۹۶۰ تاسیس شد و در سال ۱۹۹۲ توسط موسسه علمی تامسون خریداری شد و از آن پس با نام Thomson ISI شناخته می شود.
دو نوع مجله در WOS قرار می‌گیرد، مجلاتی که دارای ضریب تاثیر یا Impact Factor هستند که به آن ها JCR گفته میشود و مجلاتی که ضریب تاثیر ندارند و با نام مجلات ISI Listed خوانده می‌شوند. اجازه بدهید که درباره ضریب تاثیر برایتان بیشتر بگوییم:
ضریب تاثیر که آن را به اختصار IF ( مخفف Impact Factor) می خوانند، میزان تاثیری است که یک مقاله بر مقالات بعدی می گذارد. IF نشان می دهد به یک مقاله منتشر شده چند بار رجوع شده است و برآورد نسبت میزان عددی استنادها به تعداد مقالات چاپ شده در یک سال در یک ژورنال خاص را در نظر می‌گیرد.
زمانی که چند مجله در زمینههای مشابه دارید، ضریب تاثیر آنها میتواند مشخص کند کدام یک اعتبار بالاتری دارند. این شاخص مختص مجلاتی است که مقالات معتبر علمی در زمینه های مختلف چاپ می‌کنند. چاپ یک مقاله در مجله‌ای که IF آن عدد بالایی است موجب میشود تا اعتبار نویسنده مقاله بالاتر برود. برای دسترسی به میزان IF یک ژورنال کافیست به سایت همان مجله علمی مراجعه کنید.
مجلات اسکوپوس (Scopus)
اسکوپوس یکی از محصولات شرکت الزویر (Elsevier) هلند است که اطلاعات کتاب شناختی حدود ۲۵ میلیون سند را جمع آوری کرده است. اسکوپوش همچنین اطلاعات محصولات حدودا ۵ هزار ناشر علمی از سراسر جهان را در خود جای داده است. نمایه اسکوپوس یکی از معتبرترین و شناخته شده‌ترین نمایه‌های استنادی است. دسترسی به اطلاعات این پایگاه به صورت رایگان امکان‌پذیر نیست و نیاز به اشتراک و پرداخت هزینه دارد.
مانند پایگاه ISI که از شاخص‌هایی مانند ایمپکت فکتور برای رتبه‌بندی مجلات خود استفاده میکند در اسکوپوس هم شاهد رتبه‌بندی بر حسب شاخص Q هستیم. اگر مجله‌ای Q1 عنوان شود، یعنی بالاترین رتبه در میان مجلات اسکوپوس را داراست و اگر مجله‌ای Q4 شود، کمترین امتیاز را در میان مجلات اسکوپوس از آن خود کرده است
مجلات پاب مد (PubMed)
پابمد هم پایگاه داده‌ای معتبر دیگری است که در آن مجلاتی تخصصی در حوزه پزشکی نمایه می‌شوند. حدود ۴ هزار مجله در این پایگاه داده وجود دارند و اعتبارش بسیار زیاد است.
به طوری که وقتی گفته میشود، مقاله‌ای در یکی از مجلات پابمد نمایه شده است، میتوان به محتویات آن اعتماد کرد. در واقع، پاب مد یک موتور جستجوی معتبر برای دسترسی به اطلاعات و مطالعات علمی پزشکی است که پایگاه داده‌های مدلاین را جستجو میکند. مجلاتی که در این پایگاه نمایه شده‌اند به صورت موشکافانه و بسیار دقیق مورد بررسی قرار گرفته‌اند و این نشان می‌دهد از نظر علمی از اعتبار بالایی برخوردارند. پاب مد بیش از ۲۶ میلیون مقاله را در زمینههای مختلف پزشکی در خود جای داده است
مجلات ISC
پس از تامسون و اسکوپوس، پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) سومین پایگاه استنادی معتبر برای سنجش عملکرد پژوهشی کشورها محسوب می‌شودکه در حال حاضر ۵۷ کشور در آن مشارکت دارند. این پایگاه در صدد تجزیه و تحلیل مجلات علمی کشورهای اسلامی بر اساس معیارهای علم سنجی معتبر اسلامی است.
نمایه استنادی علوم ایران معادل Web of Science نظام ISI است اما برتری که نسبت به WOS دارد این است که برخلاف نظام مزبور، با بومی‌کردن نمایه استنادی علوم ایران متن کامل مقاله‌ها را در دسترس استفاده‌کنندگان قرار می‌دهد. مشخصات کتابشناختی تمامی نشریات علمی که از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت مجوز انتشار گرفته‌اند در این پایگاه نمایه‌سازی می‌شوند.
در آینده این پایگاه قرار است نشریات فارسی، اردو، عربی و انگلیسی موجود در ایران و منطقه را نمایه‌سازی کند. در این منبع به راحتی میتوان مقالات یا مجلات را جستجو کرده و نتیجه آن را بر اساس تعداد استناد، تعداد منابع، اولین نویسنده، تاریخ و موارد دیگر مرتب‌سازی کرد. همچنین میتوان به جستجو در استنادها ( نویسنده مورد استناد و یا مدارک مورد استناد) پرداخت. اما نقطه ضعفی که در این بخش وجود دارد این است که در نتایج جستجو که فهرستی از نویسندگان مورد استناد و مدرک مورد استناد نمایش می‌دهد، امکان دیدن اطلاعات کامل منبع مورد استناد و تعداد استنادها وجود ندارد.
ISC شامل موارد زیر است. یعنی این اطلاعات در آن قرار دارند:
گزارش‌های استنادی نشریات فارسی؛ (Persian Journal Citation Report (PJCR
گزارش‌های استنادی نشریات عربی؛ (Arabic Journal Citation Reports (AJCR
گزارش‌های استنادی نشریات انگلیسی؛ (English Journal Citation Reports (EJCR
نمایه استنادی علوم ایران؛ (Persian Science Citation Index (PSCI
نمایه استنادی علوم جهان اسلام؛ Islamic World Science Citation Index
طلایه داران علم ایران؛ Persian Essential Science Indicator (PESI)
فهرست مندرجات فارسی؛ Persian Current Content
پایگاه استنادی برترین کنفرانس‌های علمی فارسی؛ Persian Highly- Cited Proceedings Database (PHPD)
نظام آگاهی رسانی استنادی ایران؛ Persian Citation Alert
نظام آگاهی‌رسانی نشریات علمی جهان اسلام؛ ISC Current Awareness Services
نظام گزارش استنادی؛ Citation Report
نظام شاخص‌های عملکردی نشریات فارسی؛ Persian Journal Performance Indicator
تحلیل پایگاه داده‌های نشریات فارسی؛ Analysis Of Persian Journal Database
نظام تمام متن مقالات مجلات جهان اسلام ؛ ISC E-Journals
تولید کتاب علم ایران.
این نمایهها اغلب برای مجلات خارجی کاربرد دارند، مجلات نیز با توجه به اعتبار و ارزش مقالاتی که در آنها منتشر شده است هر یک از این نمایه ها را دریافت می‌کنند و وارد پایگاه داده آنها می شوند. برای مثال مجلات
PubMed مجلاتی هستند که از مقالات آنها در پایگاه داده پاب مد استفاده می شود و این نشان می‌دهد این مجلات بیشتر در زمینه مطالعات پزشکی فعالیت دارند. همچنین مقالاتی که در هر یک از این مجلات منتشر شود با نمایه آن خوانده میشود. مثلا مقاله‌ای که در یک مجله ISI منتشر شود مقاله ISI خوانده می شود. به همین دلیل است که این مقالات با مقالات معمولی که در مجلات دیگر چاپ می شوند متفاوتند و ارزش و اعتبار بیشتری دارند و باید در نگارش آنها نیز نکات دقیق‌تر و خاص‌تری رعایت شود. اما در عوض وقتی مقاله شما در مجلاتی که هر یک از این نمایهها را دارند منتشر شود هم بیشتر خوانده خواهد شد هم اعتبار بالاتری دریافت خواهد کرد.
اعتبار مجلات داخلی
در ایران مجلات با این نمایهها شناخته نمی‌شوند و اعتبار و درجه علمی خود را از سوی ارگان وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و یا حوزه علمیه کسب می‌کنند. این مجلات به ترتیب اعتبار شامل موارد زیر می‌شوند:
مجلات علمی-پژوهشی
در مجلات علمی پژوهشی اغلب مقالات و مطالعاتی به چاپ می‌رسند که به منظور حل مشکل یا بیان نظریه‌ای در یکی از موضوعات علمی نگارش شده باشند. اینگونه مطالعات باید مطالعه‌ای نظام‌مند بوده و از دو خصلت اصالت و ابداع برخوردار باشند و با هدف پیشبرد مرزهای علمی و فن آوری تهیه شده باشند. هدف اصلی یک مقاله علمی پژوهشی، ایجاد یک استدلال است. مخاطبین اصلی این مجلات، اساتید دانشگاهها، دانشجویان دوره دکتری و کارشناسی، پژوهشگران شاغل در مراکز علمی تحقیقاتی و تولیدی هستند.
مجلات علمی-ترویجی
مقالاتی که در مجلات علمی-ترویجی منتشر می شوند نیز با همان نام خوانده می‌شوند. یک مقاله علمی-ترویجی که به آن مرور ادبیات نیز گفته میشود، اطلاعات مربوط به یک موضوع خاص در یک محدوده زمانی را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. این مقاله میتواند خلاصه‌ای از مقالات و منابع موجود باشد با این تفاوت که می بایست سازماندهی خاصی در آن به کار گرفته شود و تفسیری جدید از مقالات و مطالعات قبلی ارائه دهد.
از مقالات علمی ترویجی میتوان به مقالات مروری، تدوینی، ترجمه‌ای و تحلیلی اشاره کرد که در بین اینها مقالات تحلیلی از نظر علمی، ارزش بالاتری دارند. مجلات علمی ترویجی معمولا دستاوردهای علمی و فنی حرفه‌ای را با زبانی ساده‌تر در اختیار افراد مختلف قرار می‌دهند. مخاطبین این نوع مجلات را میتوان افرادی با تحصیلات دانشگاهی، دانش آموزان دوره‌های دبیرستانی، صنعتگران، مخترعین، مبتکرین و افرادی دانست که تحصیلات دارند.
مجلات علمی-تخصصی
این نوع مجلات معمولا هیچ امتیاز یا مجوز علمی را از ارگان‌‌های نام‌برده دریافت نکرده‌اند و فقط به منظور اطلاع رسانی و بالابردن آگاهی افراد خاصی از جامعه در زمینههای تحقیقی چاپ می شوند. مجلات علمی تخصصی اغلب وابسته به سازمانها و نهادهای خاص هستند و مباحث تخصصی در یک زمینه خاص را مطرح می‌کنند.
نمایه معادل واژه Index در زبان انگلیسی است که از واژه لاتین Indic به معنی دلالت‌کردن و نشان‌دادن مشتق شده است و در فارسی مترادف "فهرست" است. نمایه، فهرستی از موضوع‌ها، واژه‌ها، نام‌ها، عبارت‌ها و دیگر مطالب همراه با نشانی یافتن آنهاست.
نمایه‌نامه‌ها، مراکزی هستند که نشریات و کتب را براساس معیارهایی پذیرفته، طبقه‌بندی کرده و در اختیار مخاطبین خود قرار می‌دهند. اگر نشریه‌ای توسط نمایه‌نامه‌ای مورد بررسی و تایید قرار گرفته باشد، نام نشریه در لیست نشریات مورد تایید آن نمایه‌نامه، درج شده و مشخصات و چکیده و گاهی متن کامل مقاله در آن نمایه‌نامه (به‌صورت چاپی یا الکترونیک)، قابل جست‌وجو و دست‌یابی خواهد بود.
طبق استاندارد نمایه‌سازی بریتانیا، نمایه، سیاهه نظام‌یافته مدخل‌هایی است که به‌منظور کمک به استفاده‌کنندگان در جایابی اطلاعات سند ساخته میشود. در واقع نمایه خط ارتباطی بین منابع اطلاعاتی و استفاده‌کننده یا کاربر است.
نمایهها به دو دسته کلی توصیفی و موضوعی طبقه‌بندی می‌شوند.
نمایه توصیفی (Descriptive Index): نمایه‌ای است که اسناد را براساس ویژگی‌های اطلاعاتی غیرموضوعی (که معمولاً به اطلاعات کتابشناختی موسوم هستند) فهرست و طبقه‌بندی مینماید.
نمایه موضوعی (Subject Index): نمایه‌ای است که اسناد را براساس زمینههای اطلاعاتی آن که بار موضوعی دارد، فهرست مینماید و دسترسی به اسناد را از طریق موضوع امکان‌پذیر می‌سازد. در نمایه‌سازی موضوعی، نخستین گام، شناخت نوع و دامنه مطالب سند و تحلیل موضوعی آن است.
برای نمایه‌سازی تعاریف متعددی ارایه شده است که با تلفیق و ترکیب آنها میتوان به تعریف جامعی برای نمایه‌سازی دست یافت. به زبان خیلی ساده، نمایه‌سازی عبارت از ثبت و ضبط محتوای اطلاعاتی اسناد با استفاده از روشهای گوناگون، به‌منظور سازمان‌دادن اطلاعات به قصد سهولت بازیابی است. به‌طور خلاصه، نمایه‌سازی تخصیص واژه‌ها یا اصطلاحات به اسناد، به‌منظور توصیف محتوای آنها برای بازیابی در مراحل بعد است.
هدف از نمایه‌سازی آماده‌کردن اسناد با هدف بازیابی است. در واقع هدف نمایه‌سازی افزایش میزان دسترسی مراجعه‌کنندگان به مطالب موضوعی مورد جست‌وجو است. از این نظر، ممکن است که نمایه‌سازی‌ها با توجه به جامعه استفاده‌کننده و نیازهای اطلاعاتی آنها با هم متفاوت باشند. گزینش مواد از میان مطالب منتشره، توجه به موضوعی خاص، سوگیری زبانی، توجه به مدرک و منبعی خاص و … از جمله عواملی هستند که می‌توانند بر هدف نمایه‌سازی تأثیر بگذارند.
نمایه‌سازی سه کارکرد عمده دارد:
1- محتوای اطلاعاتی اسناد را فشرده می‌سازد.
2- به‌عنوان واسطه برای تطبیق و یکسان‌سازی زبان سند و زبان کاوش به‌کار می‌رود.
3- به‌عنوان ابزاری کارا، بر شیوه تدوین راهبردی کاوش در جستجوی اطلاعات نظارت دارد.
در ساده‌ترین شکل، برای نمایه‌سازی دو مرحله تعریف میشود.
مرحله اول: تجزیه و تحلیل سند توسط نمایه‌ساز به‌منظور تعیین محتوای موضوعی آن؛ و
مرحله دوم: تبدیل محتوای موضوعی به واژگان نمایه‌ای.
با این حال نمایه‌سازی اغلب به‌عنوان فرآیندی چندمرحله‌ای توصیف میشود:
1- تعیین موضوع سند
2- بازنمود مفاهیم سند به کمک توصیفگرهای اصطلاح‌نامه
3- ثبت و ضبط اطلاعات
4- بازبینی نهایی
تا چند قرن پیش، مجموعه دانش‌های ثبت‌شده بسیار کم و تعداد اندکی کتاب نوشته شده بود که هر کدام در یک یا دو موضوع از مجموعه دانش‌های بشری شناخته‌شده قابل گنجانیدن بودند. اما به مرور زمان، به‌علت افزایش سریع حجم اسناد و داده‌های علمی و فشردگی محتوای اطلاعاتی و لزوم دسترسی فوری به مندرجات مطالب علمی، ساده‌ترشدن دسترسی و خلاصه‌ترشدن اطلاعات برای محققان نمود بیشتری پیدا کرد. نمایه‌سازی، پاسخی به این نیاز روزافزون بود.
نمایه‌سازی در ابتدا به‌صورت سنتی، با شکلی ساده، اساسی‌ترین کلمات متن را جمع‌آوری می‌کرد، آنها را برحسب حروف الفبا مرتب می‌نمود و با هر کلمه شماره صفحه یا صفحات حاوی اطلاعات موردنظر را مشخص می‌ساخت. در حقیقت، این ساده‌ترین سطح نمایه‌سازی است که صرفاً به جمع‌آوری کلمات می‌پردازد و خواننده را به صفحات مورد نظر ارجاع می‌دهد. اگر از این سطح فراتر رویم و جنبه‌های علمی نمایه‌سازی را مورد توجه قرار دهیم، نمایه‌سازی به‌صورت "استخراج محتوای اطلاعاتی، ثبت محتوای اطلاعاتی، کاربرد روشهای گوناگون ذخیره و بازیابی اطلاعات و ایجاد بایگانی متناسب" قابل تعریف است.
پس از جنگ جهانی دوم، دامنه تحقیقات و پژوهش‌ها، روزبه‌روز گسترده‌تر شد و این افزایش تدریجی اطلاعات، کنترل اطلاعاتی با استفاده از ابزارها و شیوه‌های قبلی را غیرممکن ساخت. در سال 1961 اولین کتاب نظری در زمینه نظام‌های بازیابی اطلاعات منتشر شد. انگیزه اصلی تألیف این کتاب از جانب ویکری، رشد سریع انتشارات و بررسی روشهای نمایه‌سازی در کتابداری بود. به تدریج بر حجم این تلاش‌ها افزوده شد تا اینکه در دهه 1970 میلادی، تحقیقات گسترده‌ای در زمینه بانک‌های اطلاعاتی و سیستم‌های خودکار پیوسته صورت گرفت. در طول دهه 1980 میلادی، استفاده از نظام‌های بازیابی اطلاعات در دو جنبه گسترش یافت. جنبه اول، گسترش نظام‌های تمام‌متن (تا قبل از این دهه در بازیابی اطلاعات فقط از نمایهها و چکیده‌ها استفاده می‌شد) و جنبه دوم، گسترش نظام‌های پیوسته مورد استفاده غیرمتخصصان بود. در دهه 1990 میلادی، حجم منابع ذخیره اطلاعات رایانه‌ای افزایش یافت، تصاویر به همراه اطلاعات ارایه و راه نمایش اطلاعات به‌گونه‌ای متفاوت فراهم شد. تحول مهمی که در این دهه به وقوع پیوست ظهور اینترنت بود. تا قبل از این تحول تعداد ناشران اطلاعاتی بسیار محدود بود، ولی در حال حاضر افراد زیادی در سرتاسر جهان اطلاعات مربوط به خود را تولید و دسته‌بندی می‌کنند و از طریق صفحات خانگی، آنها را در اختیار دیگران قرار می‌دهند، امروزه حجم انبوه اطلاعات به‌خصوص اطلاعات موجود روی شبکه جهانی وب موجب ظهور جنبه‌های جدیدی در بازیابی اطلاعات شده است.
از مسایل پیچیده عصر انفجار اطلاعات، پدیده نوظهور ارزیابی پژوهش، پژوهشگران و دانشمندان و نیز شناخت و دسترسی به منابع مورد نیاز مراجعان در میان انبوه متون موجود است. امروزه نمایهها از ابزارهای مهم ارزیابی دانشمندان، پژوهشگران، سازمانها، دانشگاهها، دانشکده‌ها و موسسات هستند و به‌عنوان بسترهایی که میتواند عرضه کتابشناختی مقالات برجسته علمی، ارزیابی کمّی و کیفی تولیدات علمی، مطالعه تاریخ و ساختار علم، شناخت رابطه بین استنادها و ترسیم ساختار موضوعی رشته‌های علمی را فراهم نمایند، عمل می‌کنند.
نمایه‌سازی به‌طور کلی به دو رویکرد سندگرا و کاربرگرا تقسیم میشود.
رویکرد سندگرا: ایده اصلی در این رویکرد آن است که نمایه‌ساز، محتوای موضوعی سند را تنها براساس بررسی و تحلیل خود آن سند انجام دهد و البته هدف از این کار، بازنمایی سند به صادقانه‌ترین شکل ممکن و اطمینان از اعتبار بازنمایی موضوعی برای مدت‌زمان طولانی است. در این رویکرد، نمایه‌سازان کاربردهای متفاوت هر فرد از سند مورد بررسی را نادیده می‌انگارند و واژگان نمایه را تنها براساس بررسی و تحلیل سند انتخاب می‌کنند.
رویکرد کاربرگرا: در رویکرد کاربرگرا، واژگان نمایه برحسب نیازها و پرسشهای کاربران انتخاب می‌شوند، حال آنکه در رویکرد سندگرا در هنگام انتخاب واژگان نمایه‌ای، نیازهای کاربران مورد توجه قرار نمی‌گیرد. ایده اصلی در این رویکرد آن است که نمایه‌ساز می‌بایست در تعیین محتوای موضوعی سند و همچنین انتخاب واژگان نمایه‌ای، نیازهای اطلاعاتی کاربران و واژگان مورد استفاده توسط آنها را در ذهن داشته باشد. در این رویکرد، نمایه‌ساز نیازمند است تا دانش لازم را برای شناخت نیازهای کاربران به‌دست آورد تا بتواند محتوای موضوعی سند را تعیین کند.
Scholar Inclusions - New Inclusion
Your access to this site has been limited
مصوب 1398,06,02
فهرست مطالب صفحه
مقدمه 3
مادة 1. اهداف 3
مادة 2. فرآیند ارزیابی سالانه نشریات علمی 3
مادة 3. اختصارات 4
جدول 1. معیارهای کلی ارزیابی نشریات علمی و امتیاز آنها 5
جدول 2. چگونگی تعیین رتبة نشریات علمی 5
جدول 3. شاخص های سنجش معیارهای کلی ارزیابی نشریات علمی 6
مقدمه
بر اساس مادة ۱ «قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» مصوّب ۱۸ /۵ /۱۳۸۳ مجلس شورای اسلامی، به منظور ارتقای کیفی نشریات علمی و با استناد به مادة ۱۰ (بند ۱۰- ۳) «آیین نامة نشریات علمی» به شماره سند عتف - آ- ۳۱۰۴ مصوّب ۰۲ /۰۲ /۱۳۹۸ که طی نامه شماره ۲۵۶۸۵ /۱۱ مورخ ۹ /۲ /۹۸ ابلاغ گردید، «شیوه نامة ارزیابی و رتبه بندی نشریات علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» به شرح زیر تدوین شده است:
مادة 1. اهداف
۱-۱. ارزیابی و رتبه بندی نشریات علمی
۱-۲. کمک به استانداردسازی و ارتقای کیفی نشریات علمی
مادة 2. فرآیند ارزیابی سالانه نشریات علمی
۲-۱. کلیة نشریات علمی در صورت رعایت مادة ۶ آیین نامة نشریات علمی، داشتن حداقل شرایط راه یابی نشریه به فرآیند ارزیابی (مادة ۷) و تکمیل آخرین اطلاعات، سالانه بر پایة شاخص های اعلام شده در شیوه نامه، ارزیابی می شوند. صاحب امتیاز/ مدیرمسئول موظف است الزامات ارزیابی را بر پایة آیین نامة نشریات علمی (مواد ۶ و ۷) و موارد مندرج در این شیوه نامه فراهم نماید.
2-2. صاحب امتیاز/ مدیرمسئول نشریه هر ساله به منظور ارزیابی به وبگاه کمیسیون نشریات علمی به آدرس https: / /journals.msrt.ir مراجعه میکند و با استفاده از نام کاربری و رمز عبوری که بر اساس بند 8-1 آیین نامة نشریات علمی دریافت کرده است اطلاعات مربوط به شاخص های ارزیابی شیوه نامه را تکمیل میکند. نشریه هر ساله در صورت احراز شرایط ورود به فرآیند ارزیابی و تأیید کمیسیون نشریات علمی به فرآیند ارزیابی وارد میشود.
تبصرۀ 1. صاحب امتیاز نشریه موظف است هرگونه تغییر در موارد مربوط به مادۀ 6 و 7 آیین نامۀ نشریات علمی (نظیر تغییر سردبیر یا اعضای گروه دبیران) را مطابق بند 6-9 آیین نامه نشریات علمی در وبگاه کمیسیون ثبت و ارسال نماید.
تبصرۀ 2. در صورت رعایت نکردن مادۀ 6 آیین نامۀ نشریات علمی، از دست دادن حداقل شرایط راه یابی نشریه به فرآیند ارزیابی (مادۀ 7)، تکمیل نکردن اطلاعات مربوط به شاخص های ارزیابی، ثبت نکردن تغییرات در وبگاه کمیسیون یا تأیید نشدن تغییرات توسط کمیسیون نشریات علمی، مطابق بند 6-11 آیین نامه نشریات علمی، فرآیند ارزیابی نشریه متوقف و تا دو سال از فرآیند ارزیابی خارج میشود و شماره‌های نشریه در آن بازه زمانی فاقد اعتبار و رتبه بندی می‌باشد. در صورت درخواست مجدّد، نشریه باید شرایط ورود به فرآیند ارزیابی (مواد 6 و 7 آیین نامه) را احراز کند.
۲-۳. صاحب امتیاز نشریه باید هر ساله هزینة ارزیابی آن را بر اساس مبلغی که پس از تصویب کمیسیون نشریات علمی در وبگاه ارزیابی و رتبه بندی نشریات علمی اعلام میشود، به مجری یا موسسه ارزیابی کننده پرداخت نماید.
۲-۴. کمیسیون نشریات علمی در صورت کامل بودن آخرین اطلاعات، نتیجة ارزیابی را به شرح جدول ۲ آیین نامة نشریات علمی به آگاهی میرساند.
۲-۵. پس از اعلام نتیجة ارزیابی، صاحب امتیاز/ مدیرمسئول ظرف مدت ۳۰ روز میتواند درخواست ارزیابی مجدّد کند. کمیسیون ظرف مدت ۳۰ روز درخواست را بررسی و نتیجة نهایی را اعلام می کند.
2-6. صاحب امتیاز نشریه موظف است شماره های منتشر شدة نشریه را به صورت به روز در وبگاه نشریه در دسترس قرار دهد (مطابق مادة 6 آیین نامة نشریات علمی).
۲-۷. با توجه به اهمیت کیفیت مقالات و استفاده از افراد برجسته در حوزة موضوعی نشریه بایسته است برای انتخاب سردبیر و اعضای گروه دبیران بر اساس تعداد استنادات و نیز شاخص هرش (h - index) متوسط در حوزة موضوعی نشریه عمل شود.
مادۀ 3. اختصارات
AHCI: Arts & Humanities Citation Index
CC: Creative Commons
COPE: Committee on Publication Ethics
DOAJ: Directory of Open Access Journals
DOI: Digital Object Identify
DOR: Digital Object Recognition
ESCI: Emerging Sources Citation Index
IF: Impact Factor
ISSN: International Standard Serial Number
h-index: Hirsch Index
JCR: Journal Citation Reports
Q: Quartile
RICeST: Regional Information Center for Science and Technology
SCIE: Science Citation Index Expanded
SID: Scientific Information Database
SSCI: Social Sciences Citation Index
SJR: SCImago Journal Rank) Scientific Journal Rankings)
WOS: Web of Science
XML: Extensible Markup Language
امتیاز جدول ۱. معیارهای کلی ارزیابی نشریات علمی و امتیاز آنها
معیارهای کلی ارزیابی نشریات علمی امتیاز سقف امتیاز
انتشار به موقع و رعایت ضوابط آیین نامة نشریات امتیاز 160
رعایت فرآیند پذیرش مقالات و داوری تخصصی امتیاز 80
داشتن وبگاه استاندارد، زیرساخت‌ها و اطلاعات شناسنامه ای کامل نشریه مطابق با آیین نامه نشریات علمی امتیاز 170
رعایت آیین نگارش، ساختار و کیفیت مقالات امتیاز 270
وضعیت نشریه در نمایه‌های استنادی، تخصصی و اجتماعی امتیاز 230
به کارگیری مقرّرات و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری برای رعایت اخلاق علمی نشر و جلوگیری از تخلفات علمی امتیاز 90
کل امتیازها امتیاز 1000
جدول ۲. چگونگی تعیین رتبة نشریات علمی امتیاز
رتبه امتیاز امتیاز کسب شده از شاخص‌های ارزیابی یا پایگاههای نمایه شده
بین المللی امتیاز نشریات پایگاههای WOS* (JCR Q۱-Q۴)، Scopus (Q۱-Q۴
الف امتیاز کسب ۸۰۱ تا ۱۰۰۰ امتیاز
ب امتیاز کسب ۶۰۱ تا ۸۰۰ امتیاز
ج امتیاز کسب ۴۰۱ تا ۶۰۰ امتیاز
د امتیاز کسب ۴۰۰ امتیاز و پایین تر
امتیاز * نشریاتی که در گروه AHCI از پایگاه WOS قرار دارند پس از گذشت ۲ سال حضور پیاپی و حفظ جایگاه خود جزو گروه بین المللی قرار میگیرند.
امتیاز جدول ۳. شاخص های سنجش معیارهای کلی ارزیابی نشریات علمی
امتیاز حداکثر امتیاز ۳-۱. انتشار به موقع و رعایت ضوابط آیین نامة نشریات
در صورتی که هر شماره از نشریه در ابتدای دوره مربوطه منتشر شود، سهم آن شماره را از امتیاز کل یک سال با توجه به تناوب کسب مینماید. امتیاز 60 انتشار به موقع هر شماره از نشریه در دوره مربوطه در طول یک سال (ابتدای دورة انتشار)*
انجمن های رتبة A و B و C و D امتیاز 40 صاحب امتیاز انجمن یا همکاری با انجمن
استاد امتیاز 10 مرتبة علمی سردبیر
دانشیار (علوم انسانی) امتیاز
به ازای هر عضو امتیاز 50 تعداد اعضای گروه دبیران از افراد شاخص علمی مؤسسه/ کشورهای مختلف
امتیاز * ضروری است شماره‌های نشریه در زمان ارزیابی به روز باشند.
امتیاز حداکثر امتیاز ۳-۲. رعایت فرآیند پذیرش مقالات و داوری تخصصی
تا ۱۰ روز امتیاز 10 بازة زمانی بررسی اولیة مقالات دریافتی (اعلام نظر به نویسنده یا آغاز فرآیند داوری)
بیشتر از ۱۰ روز امتیاز
امتیاز 5 داوری الکترونیکی حداقل ۲ داور برای هر مقاله
امتیاز 5 درج مراحل داوری به صورت فلودیاگرام
امتیاز 10 اشتراک داوران در پایگاههای بین المللی و استفاده از آنها (مانند Publons Mendeley,)
امتیاز 10 درج سالانة اسامی داوران
هر مؤسسه/ کشور امتیاز 10 توزیع جغرافیایی و سازمانی داوران
امتیاز 10 استفاده از نرم افزارهای مشابه یاب در بررسی و داوری مقالات
کمتر از ۶ ماه امتیاز 20 میانگین بازة زمانی فرآیند داوری پذیرش مقاله
بیش از ۶ ماه امتیاز
امتیاز حداکثر امتیاز ۳-۳. داشتن وبگاه استاندارد، زیرساخت‌ها و اطلاعات شناسنامه ای نشریه
زبان اصلی امتیاز 10 درج عنوان نشریه (زبان اصلی و انگلیسی*)
زبان انگلیسی امتیاز
امتیاز 10 درج ماه و سال آغاز انتشار و توالی نشریه
امتیاز 5 درج فهرست مقالات هر شماره و آرشیو نشریه
خروجی PDF امتیاز 10 خروجی PDF و XML استاندارد
خروجی XML امتیاز
امتیاز 5 به روز بودن اطلاعات نشریه در وبگاه (تاریخ آخرین به روزرسانی وبگاه نشریه، عنوان، هدف و چشم انداز، ترکیب اعضای گروه دبیران، وابستگی سازمانی و تخصص آنان، آدرس نشریه و تلفن تماس، نمایهها و .....)
امتیاز 5 درج فرآیند داوری در وبگاه نشریه
امتیاز 5 درج میانگین بازة زمانی فرآیند داوری و نرخ پذیرش مقالات
امتیاز 5 محاسبة خودکار نرخ پذیرش مقالات (نسبت مقالات پذیرفته شده به دریافتی)
امتیاز 5 درج فهرست مقالات آمادة انتشار
امتیاز 20 درج شناسه گر دیجیتال مقاله (DOI) یا درج شناسه گر دیجیتال (DOR)
امتیاز 10 درج پیوند مستقیم نشریه به پایگاههای استنادی و تخصصی ای که نشریه در آنها نمایه شده است.
امتیاز 5 تعیین نوع یا انواع مقالات قابل انتشار در نشریه
کامل امتیاز 10 درج اهداف و حوزة موضوعی نشریه در وبگاه
ناقص امتیاز
فاقد امتیاز
امتیاز 10 اعلام روش استاندارد در مأخذنویسی
امتیاز 5 اعلام وضعیت دسترسی به تمام مقالات (دسترسی باز یا حق اشتراکی)
امتیاز 5 جزئیات تماس نشریه (آدرس پستی، آدرس وبگاه، آدرس الکترونیکی، تلفن و نمابر)
کامل امتیاز 20 راهنمای نویسندگان (داشتن دستورالعمل و راهنمای تهیه و تنظیم مقالات، جداول، نمودار، عکس ها)
متوسط امتیاز
ناقص یا فاقد امتیاز
امتیاز 10 درج نام و آرم ناشر، نام صاحب امتیاز و شاپا در وبگاه نشریه
امتیاز 5 اعلام خلاصة آماری (تعداد استنادات، دوره، شماره، h-index، شمار بازدید، شمار دانلود و...) در وبگاه نشریه (Figures & Facts)
امتیاز 10 لینک ثبت نام در سامانه، راهنمای ثبت نام
امتیاز * در صورتی که زبان اصلی نشریه غیرفارسی باشد، عنوان نشریه میتواند به زبان فارسی نیز درج شود.
امتیاز حداکثر امتیاز ۳-۴. رعایت آیین نگارش، ساختار و کیفیت مقالات
زبان اصلی امتیاز 5 درج عنوان مقاله به زبان اصلی و انگلیسی *
زبان انگلیسی امتیاز
کامل امتیاز 10 نام و وابستگی سازمانی نویسندگان، مشخص بودن نویسندة مسئول و پست الکترونیکی نویسندگان در مقاله به زبان اصلی و به زبان انگلیسی*
ناقص/ فاقد امتیاز
امتیاز 10 درج عنوان، سال، دوره و شمارة نشریه، شمارة صفحة آغاز و پایان مقاله، تاریخ دریافت و پذیرش مقاله و نوع مقاله در صفحة نخست هر مقاله
امتیاز درج عنوان، سال، دوره و شمارة نشریه، شماره صفحات مقاله و نام نویسندة اول طبق الگوی یکسان در سربرگ صفحات مقالات
کامل امتیاز 30 رعایت یکدست بودن فرمت در مقالات نشریه (درج چکیده و واژگان کلیدی (۴ تا ۷ واژه) (زبان اصلی، انگلیسی*)، مقدمه، مواد و روش ها، یافته های پژوهش (در مقالات Review مواد و روش ها و یافتههای پژوهش ضروری نیست)، بحث و نتیجه گیری، الگوی مناسب و یکسان در نمودارها، جداول و تصاویر)
ناقص امتیاز
فاقد امتیاز
کامل امتیاز 5 درج قدردانی از حامی یا تأمین کنندة اعتبار پژوهش (در صورت وجود) در مقالات
ناقص امتیاز
فاقد امتیاز
کامل امتیاز 20 اجرای صحیح، همسان و استاندارد مآخذنویسی در تمام مقالات (درون متنی، برون متنی و در فهرست منابع)، استفاده از منابع به روز، داشتن منابع و مآخذ به زبان اصلی و انگلیسی
ناقص امتیاز
فاقد امتیاز
خوب امتیاز 20 مرتبط بودن مقالات با موضوع نشریه
متوسط امتیاز
ضعیف امتیاز
داشتن نوآوری امتیاز 140 کیفیت علمی مقالات نشریه (معیارهایی مانند IF،MIF و ...)
به‌روز بودن موضوعات امتیاز
سطح علمی و عمق دانش تخصصی امتیاز
کاربردی بودن و اثربخشی مقالات در جامعة علمی امتیاز
تمرکز و حفظ یکپارچگی موضوع (جامعیت تخصصی) امتیاز
نیاز محور بودن موضوعات مقالات امتیاز
هر مؤسسه / کشور امتیاز 10 تنوع جغرافیایی و سازمانی نویسندگان
کمتر از ۱۰ درصد امتیاز 20 درصد نویسندگان تکراری در نشریه (در یک سال)
۱۰ تا ۲۰ درصد امتیاز
بیشتر از ۲۰ درصد امتیاز
امتیاز *در صورتی که زبان اصلی نشریه غیرفارسی باشد، شاخص‌های مربوطه (عنوان مقاله، چکیده، کلید واژه و وابستگی سازمانی) میتواند به زبان فارسی نیز درج شود.
امتیاز حداکثر امتیاز ۳-۵. وضعیت نشریه در نمایه‌های استنادی، تخصصی و اجتماعی
WOS (AHCI* /SSCI /SCIE) امتیاز 90 نمایه شدن در پایگاههای استنادی بین المللی (در صورتی که نشریه بدون ضریب تأثیر و Q باشد)
WOS (ESCI)/ Scopus امتیاز
Google Scholar امتیاز
Q۱ یا نشریه هسته امتیاز 60
Q۲ امتیاز نمایه شدن در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ISC
Q۳ امتیاز (دارای ضریب تأثیر Impact Factor یا چارک Q)
Q۴ امتیاز
فاقدQ امتیاز
امتیاز 40 نمایه شدن در پایگاههای معتبر تخصصی ( Cabi, Math Science, Chemical Abstract ,Agricola, و غیره)
DOAJ امتیاز 30 نمایه شدن در پایگاههای اطلاعاتی عمومی
SID, RICeST امتیاز
امتیاز 10 عضویت در حداقل سه شبکة اجتماعی (Academia, LinkedIn, Research Gate, ...) و قرار دادن پیوند آن در وبگاه نشریه
امتیاز * نشریاتی که در گروه AHCI از پایگاه WOS قرار دارند پس از گذشت ۲ سال حضور پیاپی و حفظ جایگاه خود جزو گروه بین المللی قرار میگیرند.
امتیاز ۳-۶. به کارگیری امکانات سخت افزاری و نرم افزاری برای رعایت اخلاق علمی نشر و جلوگیری از بروز تخلفات علمی
کامل امتیاز 30 درج قوانین و مقرّرات مربوط به رعایت اخلاق نشر در وبگاه نشریه
ناقص امتیاز
فاقد امتیاز
امتیاز 15 داشتن مجوّز دسترسی (حق کپی رایت) (CC)
عضویت امتیاز 20 درج تعهدنامة مبنی بر رعایت و عضویت در COPE
تبعیت امتیاز
امتیاز 15 دریافت فرم تعهد نویسندگان (Copyright)
امتیاز 10 دریافت فرم تعارض منافع (Conflict of Interest)
امتیاز خروج از ارزیابی خطای نشریه (در داوری، پذیرش مقالات، اخطار لغو، نبودِ تأییدیة نویسندة مسئول، چاپ مجدّد مقالة منتشرشده، تقلب و هرگونه تخلف علمی و انتشار بیش از ۳۰ درصد مقالات از اعضای گروه دبیران و سردبیر در نشریه)
امتیاز 1000 جمع امتیازات
این شیوه نامه در ۳ ماده و ۲ تبصره در تاریخ ۰۲ /۰۶ /۱۳۹۸ به تصویب وزیر علوم، تحقیقات و فناوری رسید و از این تاریخ لازم الاجراء می‌باشد.
نحوه محاسبه امتیاز نشریات علمی در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام Islamic World Science Citation Center (ISC)
اسکوپوس بزرگترین بانک اطلاعاتی «چکیده» و «استناد» متون دارای داوری همتا، اعم از کتابها، ژورنالهای علمی، و مقالات کنفرانسی جهان است. این بانک علاوه بر چکیده، منابع این متون را نیز نشان می‌دهد. بنابراین امکان محاسبه تعداد استنادات برای هر مقاله امکان‌پذیر است.
اسکوپوس بیش از ۲۲۸۰۰ عنوان دنباله‌دار، ۱۵۰۰۰۰ کتاب و ۵۰۰۰ ناشر را پوشش می‌دهد و از آنجایی که به صورت روزانه آپدیت میشود تا جدیدترین پژوهش‌ها و اطلاعات علمی در زمینههای مختلف از جمله تکنولوژی، پزشکی، علوم اجتماعی و هنر را در خود جای دهد، این عدد هر لحظه تغییر میکند.
این پایگاه، ۷۰میلیون سند از سال ۱۷۸۸ تاکنون را در بر می‌گیرد. سال انتشار مراجع این موارد که تعدادشان به ۱.۴میلیارد می‌رسد، به سال ۱۹۷۰ و پس از آن برمی‌گردد.
اسکوپوس اواخر سال ۲۰۰۴ توسط الزویر، ناشر هلندی راه‌اندازی شد و سریعاً به معتبرترین پایگاه اطلاعاتی تبدیل شد. پایگاه استنادی اسکوپوس برای هر نویسنده، یک پروفایل شخصی در نظر می‌گیرد و اطلاعات مهم را در آن به نمایش می‌گذارد. تاکنون ۱۶میلیون پروفایل در این پایگاه ایجاد شده که قریب به ۷۰۰۰۰ مورد از آنها، پروفایل‌های موسسات اصلی در سطح جهان می‌باشد.
چرایی اسکوپوس
اسکوپوس یک پایگاه اطلاعاتی به‌روز است که از طریق آن میتوانید ببینید در دنیای علم و پژوهش چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است و با شفافیت بیشتری به تحقیق بپردازید. همچنین میتوانید یک شبکه از همکاران خود در این پلتفرم ایجاد کرده و ارزش تحقیق خود را در آن بیان کنید.
در اسکوپوس ژورنال مناسب برای مطالعه یا سابمیت مقاله را آنالیز و معین نمود. این پایگاه داده به محققین کمک میکند تعداد استنادات (Citation) و همچنین شاخص اچ (h-index) مقالات خود را مدیریت کنند. برخی از قابلیتهای کاربردی این بانک، احتیاجی به عضویت ندارد.
اسکوپوس اجازه می‌دهد زمان، نحوه و فرد مقبول برای همکاری را تشخیص دهید. در این پلتفرم میتوانید پژوهشگران برتر در زمینههای مختلف را بشناسید. اسکوپوس به شما امکان می‌دهد علاوه بر جست‌وجو و کشف جدیدترین موضوعات، آنها را آنالیز کرده و تاثیر آنها را پیگیری نمایید.
اسکوپوس علاوه بر اینکه دسترسی‌ای آسان به اطلاعات وسیعی از سراسر جهان در اختیار شما قرار می‌دهد، مساله کیفیت را نیز بدون توجه رها نمی‌کند؛ زیرا همواره اطلاعات و داده‌هایی نشان داده می‌شوند که جدیدتر و قابل اعتمادتر هستند.
استفاده از اسکوپوس (Scopus)
نحوه رتبه‌بندی در اسکوپوس، بر اساس معیار سایت اسکور (CiteScore) می‌باشد که در سال ۲۰۱۶ توسط الزویر، و به عنوان جایگزین ایمپکت فاکتور (ضریب تاثیر یا نفوذ) JCR معرفی شد. تفاوت اصلی ایمپکت فاکتور (Impact Factor) و سایت اسکور در این است که محاسبه معیار استفاده‌شده توسط الزویر، بر اساس داده‌های اسکوپوس است، در حالی که ایمپکت فاکتور از داده‌های وب آو ساینس (Web of Science) بهره می‌گیرد. همچنین سایت اسکور بازه‌ای سه‌ساله را به جای دوساله در نظر می‌گیرد. البته باید ذکر کرد که معیارهای SJR و SNIP نیز قابل مشاهده هستند.
جست‌وجو
دو نوع جست‌وجو در کلی‌ترین حالت در اختیار شما قرار می‌گیرد؛ جست‌وجو بر اساس مولف، و جست‌وجو بر اساس منبع.
جست‌وجو بر اساس منبع را میتوانید روی عنوان، انتشارات یا شماره سریال استاندارد بین‌المللی (ISSN) انجام دهید، و همچنین موضوع را به دسته‌بندی‌های بسیار متنوع مانند علوم دریایی، کشاورزی، نجوم، کوانتوم، علوم اجتماعی و غیره محدود کنید. این گزینه‌ها در بالای صفحه قرار گرفته اند. منظور از منبع در اینجا، ژورنال، کتاب، مقاله‌های کنفرانسی یا نشریات موضوعی می‌باشد.
در فیلترهای این جست‌وجو، به محدودکننده‌هایی از قبیل نمایش ژورنالهای دسترسی آزاد (Open Access)، حداقل تعداد استنادها، حداقل تعداد اسناد در هر موضوع، و یک چهارم یا کوارتیل منبع مدنظر دسترسی داریم. فیلترها را میتوانید در سمت چپ صفحه پیدا کنید.
شاخص Q یا کوارتیل‌های ژورنال‌ها به چهار Q از شماره یک تا چهار تقسیم می‌شوند که از بالاترین نمره سایت اسکور به پایین‌ترین رتبه‌بندی گشته اند.
آخرین فیلتر نیز نوع منبع است. همانطور که در بالا اشاره شد، اسکوپوس ژورنال‌ها، کتابهای دنباله‌دار، مقالات کنفرانسی و نشریات موضوعی را در خود گنجانده است.
نتایج را میتوان بر اساس عنوان، سایت اسکور، جایگاه درصدی، تعداد سایتیشن‌ها، تعداد اسناد، دفعات استناد به آن، SNIP، SJR و ناشر مرتب کرد (برای سه مورد آخر، باید پیکان کنار ردیف را انتخاب کنید).
با باز کردن عنوان مورد نظر، وارد صفحه جزئیات منبع می‌شویم. در این صفحه حجم زیادی از اطلاعات حول عنوان در اختیار ما قرار می‌گیرد؛ می‌بینیم که اسکوپوس اسناد را از چه سالی تحت پوشش قرار داده است، ناشر عنوان کیست، و ISSN و حوزه موضوع چه می‌باشد.
در صورتی استفاده از اکانت‌های دانشگاهی یا موسساتی که امکان دسترسی به مقالات را دارند، میتوانید تمامی اسناد را مشاهده کنید و یا برای سندی به‌خصوص، هشدار تعیین نمایید تا احتیاجی به مراجعه مداوم نداشته باشید.
مجدداً در سمت راست، سایت اسکور، SJR و SNIP موضوع را مشاهده می‌کنید. در ادامه این صفحه، جزئیات دقیق‌تری در چهار قسمت در اختیار ما قرار می‌گیرد.
– بخش اول، سایت اسکور را بر اساس سال برای ما محاسبه میکند. این نمره با تقسیم تعداد سایتیشن اسنوبال (Snowball Metrics) سال (مثلاً ۲۰۱۷) بر تعداد اسناد اسنوبال سه سال گذشته (مثلاً ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶) به دست می‌آید. همچنین اکنون پیش‌نمایشی از سایت اسکور سال ۲۰۱۹ نیز ارائه میشود.
– بخش دوم، رتبه سایت اسکور و نمودار روند را نشان می‌دهد. در اینجا می‌توانیم رتبه نمره سایت اسکور موضوع (مثلاً Chemical Reviews) را در دسته کلی آن (مثلاً General Chemistry) ببینیم.
– در بخش سوم، دسته‌های استفاده‌شده برای محاسبه سایت اسکور را تعیین می‌کنیم. پیش‌فرض این قسمت، همه مواد منتشره است. می‌توانیم محدوده‌هایی مانند مقالات یا بازبینی‌ها را از بین این موارد اعمال کنیم.
– بخش چهارم یا پوشش محتوای اسکوپوس، مشاهده سال و تعداد اسناد منتشره آن، و یک بازنمایی از استنادها را ممکن می‌سازد.
جست‌وجو بر اساس مولف صفحه زیر را برای شما نمایش می‌دهد که در آن، نام، نام خانوادگی، و افیلیشن (Affiliation) وی از شما خواسته میشود. میتوانید جست‌وجو را با آی‌دی ارکید مولف نیز انجام دهید.
در نتیجه با صفحه زیر مواجه می‌شویم که مولف، تعداد اسناد وی، شاخص اچ، افیلیشن، شهر و کشور را به همراه آخرین عنوان منتشرشده او ارائه میکند. از پانل سمت چپ می‌توانیم نتایج جست‌وجو را توسط عنوان منبع، افیلیشن، شهر و کشور محدودتر نماییم.
با انتخاب مولف مدنظر، وارد پروفایل اختصاصی وی می‌شویم که از طریق آن، به افیلیشن، موضوعات حوزه فعالیت، تعداد استناد به وی، نمودار روند این موارد، و شاخص اچ او دسترسی پیدا می‌کنیم.
همچنین در ادامه این صفحه، چکیده اسناد، مقالات استنادکرده به وی، هم‌مولفین، و موضوعات محقق را می‌بینیم؛ هرچند برای دسترسی به آنها نیاز به اکانت دانشگاهی داریم. اطلاعاتی از قبیل مولفین، سال انتشار، ژورنال منبع، و تعداد استنادها به مقاله مدنظر را میتوان در حالت عادی برای هر چکیده مشاهده نمود.
دسترسی کامل
برای دسترسی از طریق اکانت دانشگاهی، آیکون موسسه را انتخاب کرده و گزینه Check access
در این صفحه، نام موسسه خود را جست‌وجو نمایید. در ادامه باید ایمیل دانشگاهی خود را وارد کنید تا دسترسی شما بررسی شود.
برای ورود به پایگاه اسکوپوس کلیک کنید
(البته فراموش نکنید اتصال به پایگاه استنادی اسکوپوس و استفاده از خدمات آن نیازمند برقراری دسترسی از طریق موسسه آموزشی و یا دانشگاه محل تحصیل شماست. برای دسترسی حتما از مسئول کتابخانه خود در این باره سوال کنید.)
وب آو ساینس را به‌عنوان یک ابزار یکپارچه‌سازی تحقیق توصیف می‌کنند که به کاربر این امکان را می‌دهد از اطلاعات موجود در این پایگاه برای کسب اطلاعات به روز، آنالیز آنها و در نهایت چاپ مقاله استفاده کند.
وب آو ساینس امکان دسترسی به بیش از ۲۰هزار ژورنال سطح بالا از سراسر جهان در ۲۵۰ موضوع علمی متنوع و کتب و مقالات کنفرانسی نیز وجود دارد.
در این پایگاه داده‌ای علمی اطلاعات مختلفی در قالب‌های زیر موجود است:
کتابها اغلب با فرمت‌های زیر منتشر می‌شوند:
پایان‌نامه ها یا رسالههای دکتری: رساله‌ها زمانی تحت پوشش وب آو ساینس قرار میگیرند که قسمتی از یک سری کتاب منتشر شده باشند یا به تنهایی بعنوان کتاب به چاپ رسیده باشند.
کتب درسی: برخی کتابهای درسی نیز برای استفاده در تحقیقات موثر هستند که در این پایگاه قرار میگیرند.
کتابهای سریالی: کتابهای علمی و دانشگاهی که به صورت سریالی چاپ شده‌اند نیز تحت پوشش وب آو ساینس قرار میگیرند.
ترجمه کتبی که محتوای آنها به زبانی غیر زبان انگلیسی است: کتب غیر انگلیسی که محتوای مفید و موثری دارند در صورت ترجمه شدن در این پایگاه قرار میگیرند.
بیوگرافی: برخی کتب بیوگرافی که محتوای آنها برای کارهای تحقیقاتی مفید هستند نیز در این مجموعه قرار میگیرند.
اولویت با کتابهایی است که در مقالات بیشتری به آنها استناد شده و بار علمی مهمی دارند. درباره مقالات موجود در این پایگاه هم باید گفت که مقالات چاپ‌شده معتبر در ژورنالهای مهم دنیا در رشته‌های گوناگون در این پایگاه وجود دارند. رشته‌های علمی متنوع بین‌رشته‌ای و غیربین‌رشته‌ای در پایگاه وب آو ساینس پوشش داده می‌شوند.
مزایا و ویژگی‌های وب آو ساینس
مزایا و ویژگی‌های مثبت وب آو ساینس:
شیوه جست‌وجوی
یکی دیگر از مزایای اصلی پایگاه وب آو ساینس امکان جست‌وجوی پیشرفته و براساس شاخص‌های مختلف است. مواردی همچون:
معیار سنجش در وب آو ساینس
وب آو ساینس از فاکتور تاثیر ژورنال (Journal Impact Factor) برای سنجش و ارزیابی تاثیر یک کار تحقیقاتی و مقاله استفاده میکند. بنابراین در وب آو ساینس میتوانید استنادات انجام گرفته به یک مقاله علمی و همچنین شاخص H-Index نویسنده را در کنار موارد دیگر بیابید.
هر محتوایی برای قرار گرفتن به روی پایگاه وب آو ساینس باید تحت بررسی و ارزیابی‌های دقیقی قرار بگیرد. بنابراین میتوان این‌طور در نظر گرفت که تمامی مقالات و مجلات قرار گرفته روی این پایگاه علمی از کیفیت بالایی برخوردار هستند. اما اجازه بدهید که درباره ضریب تاثیر که از جمله شاخص‌هایی است که در موسسه تامسون رویترز برای پذیرش مقالات و مجلات علمی باکیفیت در نظر گرفته میشود، بیشتر توضیح بدهیم.
ضریب تاثیر
ضریب تاثیر یا ایمپکت فکتور (Impact Factor) شاخصی علمی است که میانگین تعداد استنادها (Citation) به مقالات اخیر منتشرشده در مجله‌ای علمی را نشان می‌دهد. این شاخص میتواند نشانه و نمادی از اعتبار مجله و مقالاتی باشد که در آن به چاپ رسیده‌اند.
هر چقدر که این ضریب برای مجله‌ای بیشتر باشد، از اعتبار و ارزش علمی بالاتری هم برخوردار خواهد بود. با پیشرفت سریع و رو به رشد علم، نقش مقالات و مجلات علمی در اشاعه نتایج تحقیقات و دستاوردهای علمی بسیار مهم شده است.
ضمن اینکه تعداد مقالاتی که منتشر میشود هم بسیار زیاد است و نیاز به شاخصی مانند ضریب تاثیر بسیار زیاد احساس میشود. در واقع باید از میان کارهای علمی متعددی که در طول هر سال صورت می‌گیرد، راه و شیوه‌ای باشد که بتوان بهترین‌ها و معتبرترین‌ها را شناسایی کرد. البته شاخص ضریب تاثیر دقیقا چیزی نیست که بتوان بی‌قید و شرط به آن استناد کرد ولی نمی‌توان از ارزش آن هم غافل شد.
مجلات و مقالاتی که برای ثبت در وب آو ساینس ارسال می‌شوند باید توسط سردبیران این مجموعه مورد بررسی و ارزیابی دقیق قرار بگیرند و با توجه به استانداردهای وب آو ساینس امتیازدهی شوند. این پروسه اصلا فرایند ساده و کوتاه‌مدتی نیست چرا که روزانه تعداد زیادی مقاله و مجله برای بررسی در این مجموعه دریافت می‌شوند. گاهی ممکن است یک بررسی حتی ۹ ماه به طول بینجامد.
مجموعه وب آو ساینس دارای ۶ پایگاه داده آنلاین است:
Science Citation Index Expanded که بیش از ۸هزار و ۵۰۰ ژورنال مطرح را از سال ۱۹۰۰ میلادی تا به امروز پوشش می‌دهد.
Social Sciences Citation Index که بیش از ۳هزار ژورنال را در زمینه علوم اجتماعی از سال ۱۹۰۰ تا به امروز پوشش می‌دهد.
Arts & Humanities Citation Index که بیش از هزار و ۷۰۰ ژورنال در زمینه هنر و انسان‌شناسی را از سال ۱۹۷۵ تا به امروز در خود جای داده است. در این پایگاه داده همچنین ۲۵۰ ژورنال اصلی در زمینه علوم و علوم اجتماعی نیز پوشش داده میشود.
Emerging Sources Citation Index که بیش از ۵هزار ژورنال در زمینه علوم و علوم اجتماعی و انسان‌شناسی را در خود جای داده است.
Book Citation Index که بیش از ۶۰هزار کتاب منتخب در زمینههای متنوع را از سال ۲۰۰۵میلادی در خود جای داده است.
Conference Proceedings Citation Index که شامل بیش از ۱۶۰هزار عنوان کنفرانس در زمینههای علمی مختلف از سال ۱۹۰۰ تا به امروز میشود.
بخش اعظم مقالات موجود در وب آو ساینس به زبان انگلیسی هستند بنابراین اغلب افرادی که می خواهند مقاله‌ای در وب آو ساینس منتشر کنند باید آن را به زبان انگلیسی تهیه کنند. البته این به معنای محدودبودن این پایگاه به زبان انگلیسی نیست. در ادامه درباره این موضوع برایتان صحبت خواهد شد.
زبان پایگاههای داده وب آو ساینس
همانطور که گفته شد، زبان انگلیسی به عنوان زبان بین‌المللی ارتباطات دنیا در پایگاه وب آو ساینس هم بیشترین حجم حضور را به خود اختصاص می‌دهد. کاملا هم منطقی است؛ دانشمندان و محققان مختلف دنیا تنها زمانی می‌توانند به‌طور گسترده با هم ارتباط برقرار کنند و آثار خود را در سطحی وسیع به نمایش بگذارند که از زبانی مشترک و واحد بهره ببرند. اما در پایگاه وب آو ساینس به جز زبان انگلیسی از زبان‌های دیگر هم استفاده میشود.
پایگاه داده به زبان‌های زیر هم در وب آو ساینس تعریف شده است: چینی، پرتغالی، اسپانیایی، برزیلی، آفریقایی،کره‌ای، روسی و کشورهایی از آمریکای لاتین
آشنایی با پایگاههای علمی مهم دنیا برای کسانی که می‌خواهند حضوری حرفه‌ای و تخصصی در این حیطه داشته باشند، بسیار واجب است. شما هم برای نگارش مقالات معتبر باید با این دست از مراجع آشنایی داشته باشید.
با نگارش مقالات میتوانید به‌سادگی جای پای خود را در پایگاه ارزشمندی مانند وب آو ساینس به یادگار بگذارید. البته برای نگارش مقالاتی درجه یک و مطابق با استانداردهای جهانی نیاز دارید که مقالات ارزشمند خود را به زبان انگلیسی بنویسید و علاوه بر آن، ویراستاری دقیق و درستی را روی محتوای‌تان پیاده‌سازی نمایید.
اگر به این مهارت‌ها مجهز نیستید، اصلا جای نگرانی نیست. چرا؟ چون موسساتی مانند رایت می‌وجود دارند که به‌سادگی و از طریق وبسایت خود یعنی به‌طور آنلاین می‌توانند خدماتی مانند ویرایش عمومی، ویرایش تخصصی، ترجمه، ویرایش نیتیو، بررسی سرقت ادبی در مقالات، پارافریز و بازنویسی بخش‌های شبهه‌دار مقالات و… را انجام بدهند.
رایت می‌از نیروهایی خبره برای فعالیت در بخش‌های مختلف کارش کمک می‌گیرد. این نیروها علاوه بر اینکه به حیطه تخصصی‌شان بسیار واقفند، در رشته‌های تحصیلی مختلف درس خوانده‌اند و می‌توانند شما را در رشته‌های گوناگون تخصصی یاری دهند.
رایت می‌خوش‌سابقه است و راه ارتباط‌گرفتن با آن بسیار ساده و به فاصله چند کلیک است. پس اگر قصد ورود به دنیای علم و مقاله‌نویسی را دارید حتما با حرفه‌ای‌ها در تماس باشید تا پایه‌های تجربه‌تان براساس اصولی درست شکل بگیرد و در آینده از عهده نگارش و تنظیم انواع مقالات و مستندات علمی به‌خوبی برآیید. رایت می‌هم با خدمات رنگارنگش در کنارتان قرار دارد تا دشواری‌ها و چالش‌ها به حداقل ممکن برسد.
اِلزِویر یا ELSEVIER نام یکی از بزرگترین ناشرین مطبوعات پزشکی و علمی جهان است. این موسسه با اینکه در آمستردام قرار دارد، اما در آمریکا، انگلستان و جاهای دیگر نیز فعالیتهای مهمی انجام می‌دهد .
الزویر یکی از بزرگترین ناشران چاپ مجلات علمی می‌باشد . که به شرح وقایع علمی می‌پردازد . پژوهشگران و اندیشمندان بزرگی همچون اسکالیجر، گالیله، اراسموس و دکارت با این موسسه همکاری داشته اند. بنیانگذار موسسه الزویر، «لوییس الزویر» است که کار چاپ ونشر را از سال 1580 میلادی شروع کرد. این خاندان از دیرباز در کشور هلند به امر فروش و چاپ کتاب مشغول بودند. ولی بطور کلی سازمان امروزی الزویر در سال 1880 میلادی تاسیس شد و اولین انتشارات آن شامل ژورنالهای لاسنت، سل و کتابهایی شامل آناتومی گری و ساینس دایرکت که مجموع ژورنالهای الکترونیکی بود، می‌شد .
در حال حاضر الزویر داده‌های اینترنتی خود را با نام اسکوپوس ارایه کرده است. به هنگام ارسال مقاله و تایید مجلات از طریق اساتید و دانشگاهها بارها با این عنوان (اسکوپوس) روبه رو شده ایم . که منظور همان شاخه‌ای از مجلات الزویر است . علاوه بر این عنوان با نام اسکوپ مجله نیز بسیار برخورد داشته ایم .
این موسسه، به عنوان یک ناشر چند رسانه‌ای پیشرو، پیشتاز ارایه اطلاعات علمی و بهداشتی در دنیاست که بیش از 200 هزار محصول و خدمت، شامل مجله، کتاب، محصولات و خدمات الکترونیکی و پایگاههای اطلاعاتی، ارایه می‌دهد و به بیش از 30 میلیون دانشمند، دانشجو و متخصص عرصه بهداشت و اطلاعات در سرتاسر دنیا خدمت رسانی میکند. مرکز ثقل فعالیت موسسه الزویر انتشار کتاب و مجله علمی است و جالب توجه اینکه قدمت تقویت فرآیند پذیرش مقالات در انتشارات این موسسه از 130 سال گذشته است.
دفتر مرکزی کمپانی الزویر در آمستردام هلند بیش از هفت هزار نفر از 24 کشور جهان را در استخدام دارد .
چگونگی مقاله الزویر
مقاله‌ای که در پایگاه و یا مجلات الزویر به چاپ برسد مقاله الزویر است . اما هر مقاله‌ای جایز به چاپ در الزویر نیست . اگر قصد چاپ مقاله در الزویر را دارید باید اول از همه به این نکته توجه کنید که مقاله الزویر حتما باید یک مقاله علمی باشد که به نتایج جدید و نوآوری رسیده باشد و همچنین موضوع مقاله با اسکوپ SCOP مجله، همخوانی داشته باشد . اگر قادر به انجام چنین مراحلی و یا تحریر مقاله مناسب نیستید . میتوانید از کارشناسان مجرب موسسه اشراق کمک بگیرید، تا مجله مناسب با عنوان مقاله شما را معرفی نمایند و نیز مقاله نگارش یافته شما را متناسب با مجله‌ی انتخابی فرمت سازی و استاندارد سازی نمایند. و برای چاپ به مجله مورد نظر ارسال نمایند .
موضوعات و زیر شاخه‌های مقالات الزویر (Elsevier)
فعالیتهای الزویر در دو بخش «علم و تکنولوژی» و «علوم بهداشتی» می‌باشد. این موسسه در عرصه علم و تکنولوژی از خدمات بیش از 10 میلیون پژوهشگر از 4500موسسه تحقیقاتی دولتی و دانشگاهی، آزمایشگاه‌های تحقیقاتی، کتابخانه‌ها، پژوهشگران، مولفان و ویراستارها در 180 کشور و در عرصه علوم بهداشتی از 20 میلیون متخصص بهداشت، دانشجو، پژوهشگران پزشکی، شرکتهای داروسازی، بیمارستان‌ها و موسسه‌های تحقیقاتی برخوردار است که اسناد این عده از همکاران در قالب 35 زبان زنده دنیا در اختیار الزویر قرار می‌گیرد.
موضوعات الزویر :
کشاورزی و علوم زیستی، هنرها و علوم انسانی، بیوشیمی، ژنتیک و زیست شناسی مولکولی، تجارت، مدیریت و حسابداری، مهندس شیمی، شیمی، علوم تصمیم گیری، زمین و علوم سیاره ای، اقتصاد، اقتصادسنجی و مالی، انرژی، مهندسی، محیط زیست، ایمنی شناسی و میکروبیولوژی، علوم مواد، ریاضیات، پزشکی و دندانپزشکی، علوم اعصاب، پرستاری، فارماکولوژی، سم شناسی و علوم دارویی، فیزیک و ستاره شناسی، روان شناسی، علوم اجتماعی، دامپزشکی و علوم دامی
ResearchGate is a European commercial social networking site for scientists and researchers to share papers, ask and answer questions, and find collaborators.
مقاله اگر عناوینی زیر را داشته باشد علمی سطح پایین محسوب میشود:
Overview/brief/ Introduction, Review, Case study/ Study, Survey, Approach, Comparative, Analysis, Comparative Investigation, Investigation
