/ علوم انسانی / زبان و ادبیات / زبان روسی

زبان روسی - ظاهرا تکراری

   درس اول
   درس دوم
   Урок3
   درس چهارم
   Урок 5
   درس 5
   درس 6

درس اول

 ابتدا بخش اول تاریخچه زبان روسی را مورد توجهتان قرار می‌دهیم. زبان روسی یکی از رایج‌ترین زبانهای دنیاست. از نظر تعداد افرادی که به این زبان تکلم می‌کنند زبان روسی جای پنجم بعد از زبان چینی، انگلیسی، هندی و اسپانیولی را به خود اختصاص می‌دهد. در بین زبان‌های اسلاوی زبان روسی رایج‌ترین آنهاست.

ابتدا بخش اول تاریخچه زبان روسی را مورد توجهتان قرار می‌دهیم. زبان روسی یکی از رایج‌ترین زبانهای دنیاست. از نظر تعداد افرادی که به این زبان تکلم می‌کنند زبان روسی جای پنجم بعد از زبان چینی، انگلیسی، هندی و اسپانیولی را به خود اختصاص می‌دهد.
در بین زبان‌های اسلاوی زبان روسی رایج‌ترین آنهاست. تمام زبانهای اسلاوی شباهت زیادی با یکدیگر دارند. اما زبان بلاروسی و اوکراینی بیشتر از دیگر زبانهای اسلاوی به روسی نزدیکند. این سه زبان با هم گروه زبانهای اسلاوی شرقی را تشکیل می‌دهند که جزئی از گروه اسلاوی خانواده هند و اروپایی است.
با نگاه به درخت زبانها مشاهده می‌کنیم که شاخه‌های زبانهای اسلاوی از تنه محکم و قوی خانواده زبانهای هندو اروپایی منشعب شده است. زبانهای هندی، ایرانی، یونانی، ایتالیایی، رومی و کلت، آلمانی و گروه بالتیکی زبانها، ارمنی و آلبانی و دیگر زبانها جزئی از این خانواده هستند. زبانهای اسلاوی بیشتر از دیگر زبانهای هند و اروپایی، به زبانهای بالتیکی نزدیک هستند: زبان لتونی و لاتونی و زبان مرده روسی که تا دهه اول قرن 18 کاملاٌ ناپدید شد. فروپاشی وحدت زبانی هندو اروپایی به دوره‌ای از اواخر هزاره سوم، اوایل هزاره دوم قبل از میلاد مربوط می‌شود. احتمالاٌ در آن موقع روندهایی به وقوع پیوستند که باعث ظاهر شدن زبان اولیه اسلاوی و جدا شدن آن از گروه زبانهای هندو اروپایی شد.
زبان اولیه اسلاوی جد تمام زبانهای اسلاوی است که فاقد کتابت و به هیچ شکلی به ثبت نرسیده بود. وطن جد اندر جد اسلاو‌ها که آنها در آنجا به عنوان یک قوم با زبان خاص خود ساکن شدند و بعدها به سرزمین‌های جدیدی رفتند از دونای وسطی تا دنپر را تشکیل می‌داد. طی قرون 6 و 7 امواج سکنی گزیدن اسلاوها به بخش اعظم شبه جزیره بالکان از جمله یونان معاصر رسید. تا پایان دوره زبان اولیه اسلاوی، اسلاوها بخش اعظم اراضی در اروپای مرکزی و شرقی را اشغال کرده بودند.
سالها در پی هم سپری شدند و قرنها با یکدیگر جا عوض کردند و در پی بروز تغییرات در سلایق، عادتها و رفتار انسان و بروز دگرگونی در دنیای معنوی، سخن او یا ساده تر گفته شود، زبان او نیز دچار تغییر شد. زبان اولیه اسلاوی در تاریخ طولانی خود، تغییرات زیادی را از سر گذراند. در اولین دوره موجودیت خود، تکامل آن خیلی کند بود و تا حد زیادی یکجور بود، هر چند تنوع لهجه‌ای در آن وجود داشت. دیرتر حدوداٌ از قرن 4 تا 6 عصر حاضر در زبان اولیه اسلاوی تغییرات شدیدی بروز کرد که در قرن 6 عصر حاضر باعث فروپاشی آن و ظاهر شدن زبانهای جداگانه اسلاوی شد.
زبان روسی باستانی جد زبانهای روسی و بلاروسی و اوکرائینی معاصر بود. فروپاشی زبان روسی باستانی باعث بروز زبان روسی یا زبان روسی کبیر شد که با زبان بلاروسی و اوکرائینی فرق داشت. این اتفاق در قرن 16 اتفاق افتاد.
خوب عزیزان، بخش اول تاریخچه مختصر شکلگیری زبان روسی را مورد توجه شما قرار دادیم و حالا می‌پردازیم به درس اول امروز.

امروز اولین درس از سری جدید دروس زبان روسی را آغاز می‌کنیم، این بخش شامل ده درس اول و دوره ابتدایی زبان روسی و اصوات و تلفظ کلمات است که در فرا گرفتن این زبان از طریق آموزش رادیویی به شما کمک خواهد کرد.

جدول حروف بیصدا در زبان روسی

تلفظ حروف بیصدا نوشتن حروف و ترجمه مثال روسی حروف بیصدای روسی

نام	تلفظ	بزرگ	کوچک	مثال	تلفظ مثال	معنی
	آ	А	а	азбука	azbooka	الفبا
	ب	Б	б	банк	bank	بانک
	و	В	в	вода	vada	آب
	گ	Г	г	гора	gara	کوه
	د	д	Д	дом	dom	خانه
	ژ	ж	Ж	жара	zhara	گرما
	ز	з	З	зал	zal	سالن
	ی	й	Й	трамвай	tramvay	تراموای
	ک	к	К	карта	karta	نقشه
	ل	л	Л	лампа	lampa	لامپ
	م	м	М	мост	most	پل
	ن	н	Н	нос	nos	بینی
	پ	п	П	парк	park	پارک
	ر	р	Р	рука	ruka	رود
	س	с	С	сон	son	خواب
	ت	т	Т	там	Tam	آنجا
	ف	ф	Ф	фабрика	Fabrika	کارخانه
	خ	х	Х	хурма	khurma	خرمالو
	ت+س(چ)	ц	Ц	цемент	tsement	سیمان
	چ	ч	Ч	чай	Chai	چای
	ش	ш	Ш	кошка	koshka	گربه
	شـــــ کشیده	щ	Щ	пища	pisha	غذا
	سفت کننده حرف(آخر وا‍ژه می‌آید)		Ъъ	твердый знак
	نرم کننده حرف(آخر وا‍ژه می‌آید)		Ьь	мякий знак
	ی+ه در برخی موارد یو خوانده می‌شود		Ее
	اِ		Ээ
	ی+و		Юю
	ی+ ا		Яя

 

تلفظ کلمات روسی به کمک حروف انگلیسی

Da	Да
Net	Нет
Spasibo	Спасибо
Bolshoe spasibo	Большое спасибо
Pazhaluista	пожалуйста
Pazhaluista	пожалуйста
Izvinite	извините
Zdravstvuyte	здравствуйте
Do svidaniya	До свидания
Poka	Пока
Dobroe utro	Доброе утро
Dobry den	Добрый день
Dobry vecher	Добрый вечер
Spokoynoy nochi	Спокойной ночи
Bolshoe spasibo

 قبل از شروع درس چند واژه پر کاربرد را به شما یاد می‌دهیم.

سلام مؤدبانه!	Здравствуйте!
سلام دوستانه	Привет!
صبح بخیر	Доброе утро!
بعد ازظهر بخیر	Добрый день!
عصر بخیر	Добрый вечер!
شب بخیر	Спокойной ночи!
حالتون چطوره؟	Как дела?
متشکرم!	Спасибо.
خوب	хорошо
عالیه	отлично

حالا برایتان توضیح مختصری درباره قواعد خواندن و نوشتن به زبان روسی می‌دهیم.

در زبان روسی حروف چاپی و حروف خطی وجود دارد و این حروف به اشکال بزرگ و کوچک نوشته می‌شوند درست مانند زبان انگلیسی.
حرف اول هر کلمه‌ای که در اول جمله قرار بگیرد بزرگ نوشته می‌شود. حرف اول اسامی نیز بزرگ نوشته می‌شود.

و حالا از تلفظ حروف شروع می‌کنیم.:

حرف «آ». هنگام تلفظ این حرف لبها بخوبی از هم باز می‌شوند. مثلاٌ در کلمه

ТАМ (تام)

МАМА (ماما)

НАТА (ناتا)

حرف روسی «о» مانند واو در «دو» (2) تلفظ می‌شود.

Дом (دُم)

Слова (سلووا)

حرف روسی «У» مانند صدای «واو» در کلماتی مانند «کو» و «رو» تلفظ می‌شود،

Тут (توت)

Бумага (بوماگا)

حالا به تلفظ و معانی این کلمات و جملات توجه فرمائید و سعی کنید آنها را تکرار کنید:

 

اینجا	Тут
آنجا	Там
خانه	Дом
مادر، مامان	Мать, Мама
در خانه	Дома
او (مذکر)	Он (اون)
او مونث	Она (آنا)
او خنثی	Оно (انوو)
برادر	Брат (بِرات)
پدر، بابا	Отец (آتیتس) Папа(پاپا)

و حالا این جملات را تکرار کنید:

خانه اینجاست.	Тут дом.
خانه آنجاست.	Там дом.
برادر در خانه است. او در خانه است.	Брат дома. Он дома.
مادر در خانه است، او در خانه است.	Мама дома. Она дома.
بابا در خانه است. او در خانه است.	Папа дома. Он дома.
پایان درس اول	До свидания!

درس دوم

درس زبان روسی

زبان زنده‌ترین و پایدارترین و غنی‌ترین وسیله ارتباطی است که نسل گذشته و حال را به نسل آینده ملتها در یک دوره تاریخی کامل بطور زنده پیوند می‌دهد. این گفته اوشینسکی ارتباط بین زمان و نسلها را به اثبات می‌رساند. از قدیم الایام در روس باستان توجه و احترام خاصی به کتابت می‌شد. کتابهای زیادی نوشته می‌شدند و حتی حسودانه از آنها مراقبت می‌کردند. در صومعه‌ها قوانین سرسختانه‌ای در رابطه با دریافت کتاب و پس دادن آن به کتابخانه برقرار بود. آنقدر برای کتاب احترام قائل بودند که اگر شخصی کتابی را می‌گرفت و بر نمی‌گرداند مجازات سختی در انتظارش بود. تا قبل از گرویدن روسیه به مسیحیت در سال 988، در روس باستان افرادی بودند که به زبان اسلاوی باستانی تسلط داشتند و از الفبای سریلیک برای اسناد دولتی و دیگر نوشته‌ها استفاده می‌کردند. یافته‌های باستان شناسی گواه این امر است.

اما همانا گرویدن به مسیحیت لحظه تاریخی آغاز رواج کتابت در روس باستان شد. کتب مذهبی از زبان یونانی به زبان اسلاوی باستانی ترجمه شدند و این زبان خویشاوند و نزدیک اجداد روسها نقش مهمی را در تکامل فرهنگ سخن و شکل گیری زبان ادبی روسی ایفا کرد. به این ترتیب کتب زیادی نوشته شدند و وقت آن فرا رسیده بود که زبان نیز تکامل یابد. زبان کلیسای اسلاوی هر چه بیشتر با زبان عامیانه مخلوط می‌شد.

در قرن 17 در کنار لهجه کلیسایی که محافل عالی جامعه به آن تکلم می‌کرد، لهجه ساده تر مسکویی به رسمیت شناخته شد. موازین الزامی نوشتاری ضعیف تر شد. در سال 1675 تزار آلکسی میخائیلوویچ فرمانی را صادر کرد و اجازه داد هر کس هر طور که تلفظ می‌کند و با توجه به شهری که زندگی می‌کند بنویسد. در این دوره، زبان واحد ادبی نوشتاری که دارای سیستم خاصی باشد ایجاد نشد اما زمینه را برای تکامل زبان ایجاد کرد. در عصر حکومت پطر اول تمام عرصه‌های زندگی کشور دچار تغییرات فاحشی شد که نمی‌توانست بر سرنوشت زبان بی تأثیر باشد. زبان کلیسای اسلاوی قاطعانه از زبان عامیانه جدا شد. اصلاحات الفبایی که به فرمان و با شرکت مستقیم پطر اول انجام شد نقش مهمی در این عرصه ایفا کرد. پطر اول از زبان رسمی و کاری سادگی و دقیق بودن اصطلاحات را طلب نمود. همزمان با اجرای چنین اصلاحات زبانی پطر اول مراقبت زیادی از میراث تاریخی می‌کرد. از اسناد تاریخی مشخص است که در کتابخانه شخصی تزار دستنوشته‌های روس باستان نگهداری می‌شد که بعد از مرگ او به کتابخانه آکادمی علوم سنت پطرزبورگ منتقل شدند.


قبل از شروع درس چند واژه پر کاربرد را که در درس قبلی به شما آموخته شدند تکرار می‌کنیم.

سلام مؤدبانه!	Здравствуйте
سلام دوستانه	Привет
صبح بخیر	Доброе утро
بعد ازظهر بخیر	Добрый день
عصر بخیر	Добрый вечер
شب بخیر	Спокойной ночи
حالتون چطوره؟	Как дела?
متشکرم!	Спасибо.
متشکرم، خوب، عالیه.	Спасибо, хорошо, отлично.
حالتون چطوره؟	Как дела?
متشکرم، خوب، عالیه.	Спасибо, хорошо, отлично.
و حال شما؟ حال تو؟	А у вас? А у тебя?
تعریفی ندارد.	Неважно.
ئی بد نیست.	Так себе.

صدای حرف Э تقریباٌ مثل صدای الف در کلمه «اسم» و یا صدای حرف «ه» در کلماتی مانند برده، روده، پخته است.
Это
این
Эхо
پژواک
حرف И روسی مانند صدای حرف «ای» در کلمات فارسی بیم و سیم می‌ماند.
Спасибо,
отлично.
حرف К تقریباٌ نزدیک به حرف «ک» فارسی در کلمات کار و کتاب است.
Карта
نقشه
Комната
اتاق
این جاده است، خانه آنجاست،
Это дорога. Там дом.
این اتاق است، پنجره اینجاست. نقشه و کاغذ آنجاست .
Это комната. Тут окно. Там карта и бумага.
این مامان و بابا است. و این برادر است. صبح مامان و بابا خانه هستند.
Это мама и папа. А это брат. Утром мама и папа дома.

لطفاٌ کلمات این متن را تکرار کنید:

این	Это
جاده، راه	Дорога
اتاق	Комната
پنجره	Окно
نقشه	Карта
کاغذ	Бумага
صبح	Утром
و	И
اما، ولی	А
آری، بله	Да
مامان آنجاست؟ بله، مامان آنجاست.	Мама там?- Да, мама там.
بابا خانه است؟ بله، بابا خانه است.	Папа дома,- Да, папа дома.
برادر خانه است؟ بله؟ برادر خانه است.	Брат дома,- Да, брат дома.

در زبان روسی کلمات یک، دو، سه و چند هجایی وجود دارند، غالباٌ تعداد هجاهای کلمه وابسته است به حروف صدادار یعنی کلمه هر قدر حرف صدادار داشته باشد به همان اندازه هجا دارد، اگر کلمه یک هجایی باشد، در اینصورت از یک هجای ضربه‌ای تشکیل شده است، مثلاٌ در کلمات дом و он.
نکته مهم در تلفظ کلمات روسی این است که تمام حروف صدادار که ضربه روی آنها نباشد خیلی ضعیف و کوتاه تلفظ می‌شوند و حتی ممکن است کیفیت خود را تغییر دهند.
حروف صدادار А, О وقتی ضربه نداشته باشند تقریباٌ یکسان تلفظ می‌شوند. مثلاً در کلمات ذیل:
Мама, папа, карта, дома, бумага, комната, это, окно, утром.

در اینجا کلمه Это در ابتدای جمله می‌آید و نقش مبتدا را بازی می‌کند.
حرف رابط И اجزاء جمله را بهم پیوند می‌دهد و تقریباٌ همراه با کلمه بعدی تلفظ می‌شود.
Это мама и папа.
این مامان و بابا است.
حرف رابط А برای مقایسه یا مقابله کلمات به کار می‌رود و همراه با کلمه بعدی خود تلفظ می‌شود:
Брат там, а папа тут.
برادر آنجا و پدر اینجاست.
در زبان روسی سه جنس مذکر مونث و خنثی وجود دارد. کلمات مذکر معمولاٌ به حروف بی صدا ختم می‌شوند مانند کلمه خانه: дом.
کلمات مونث معمولا به حرف آ ختم می‌شوند مانند کلمات бумага, комната.
کلمات خنثی به «او» ختم می‌شوند مانند окно. اما کلماتی هستند که به حرف «آ» ختم می‌شوند ولی مذکر هستند مانند برخی از اسامی مردان و کلمه папа پدر که مذکر است.

Урок3

همراه با مفاهیم و ایده‌های جدید، لغات کوچک و بزرگ خارجی نیز مثل جویبار در روسیه جاری شدند. می‌توان گفت نفوذ گسترده واژه‌های اروپای غربی در زمان حکومت به نوعی زمینه را برای توسعه کشور فراهم نمود. در آن زمان استفاده از لغات خارجی مد شده بود. و پطر اول که واژه‌های جدید زیادی را وارد زبان کرد با افراط در کاربرد لغات خارجی شدیداٌ مخالفت ورزید. در زمان پطر کتب روشنگری و علمی زیادی به چاپ رسید. در این دوره زمانی بیش از 600 عنوان کتاب مختلف به چاپ رسیدند. یکی از موضوعاتی که پطر توجه خاصی نسبت به آن مبذول می‌داشت تهیه لغت نامه بود. امپراطور بطور خستگی ناپذیر نه تنها به هر شکل ممکن تهیه فرهنگ لغات را تشویق می‌کرد بلکه خودش نیز برای شرکت در این کار مهم اجتماعی وقت می‌گذاشت. بدین تریب پطر اول باعث تشویق و شکلگیری زبان ادبی روسی شد. پس از مدتی جریان زندگی دمکراتیزه کردن و نظم دادن به زبان روسی را طلب کرد. تنها کسی که از عهده این کار بر می‌آمد لومونوسوف نابغه، دانشمند کبیر همه علوم بود که خوشبختانه از استعداد شاعری نیز بهره مند بود. بلینسکی زمانی نوشت: از لومونوسوف ادبیات ما شروع می‌شود. او پدر و حامی آن بود. او پطر کبیر ادبیات ما بود.
باید گفت تاریخ سرنوشت خودویژه‌ای برای زبان روسی تعیین کرده بود. الکساندر پوشکین شاعر کبیر روس سهم عظیم و بسیار مهمی در توسعه ادبیات میهنی ادا کرد. او را بحق بنیانگذار زبان ادبی معاصر روسی می‌دانند. تورگنیف زمانی نوشت: شکی نیست که او را می‌توان خالق زبان شعر و ادبیات ما دانست و اینکه ما و نسل‌های بعدی فقط باید قدم در این راه گذاشته و راه این نابغه را ادامه دهیم». لومونوسوف زمینه را برای ایجاد زبان واحد ادبی فراهم کرد و پوشکین به گفته بلینسکی از زبان روسی معجزه آفرید. پوشکین راه را برای توسعه و تکامل آزاد و طبیعی زبان گشود.
ولادیمیر دال نیز سهم بسزایی در رشد و حفظ زبان ادا نمود. در فرهنگ لغات او تجربیات چندین قرنی زندگی ملت روس به ثبت رسیده است. فرهنگ لغات او پلی مرتبط بین گذشته و حال زبان روسی شد.
امروز شما را با چند حرف دیگر روسی آشنا می‌کنیم. حروف روسی В,Ф,З,С تقریباٌ مانند حروف فارسی: و-ف-ز-س فارسی تلفظ می‌شوند. مانند:

آب	Вода
فوتبال	Футбол
باغ	Сад
فردا	Завтра

اما در فارسی حرف Ы وجود ندارد. تلفظ آن کمی شبیه به تلفظ «ای» است. در زبان روسی کلمات با حرف Ы شروع نمی‌شوند و به این دلیل هرگز به شکل بزرگ نوشته نمی‌شود. حالا به این جملات توجه کنید.

این خانه است.	Вот дом.
این اتاق است.	Это комната
ما اینجا هستیم، ماخانه هستیم.	Мы тут, мы дома.
باغ آنجاست، شما آنجاهستید.	Вот сад, вы там.

و حالا به متن کامل توجه کنید:
Вот дом. Это комната. Мы тут, мы дома. Вот сад, вы там.
لطفاٌ به تلفظ این کلمات مفرد و جمع توجه فرمائید:
Карта-карты, Комната-комнаты.
«آ» حرف آخر این کلمات به Ы تبدیل شده است. Ы در اینجا علامت جمع است. حالا سعی کنید آنها را تکرار کنید:

این کیه؟	Кто это?
این برادر است.	Это брат.
مامان کی خانه هست؟	Когда мама дома?
مامان صبح خانه است.	Мама дома утром.
درس کی شروع می‌شود؟	Когда урок?
درس فردا شروع می‌شود.	Урок завтра.

و حالا به این متن کامل توجه فرمائید:
Кто это? Это брат. Когда мама дома? Мама дома утром. Когда урок? Урок завтра.
و حالا لغات متن:

این است	Вот
ما	Мы
باغ	Сад
شما	Вы
کی	Кто
چه وقت (کی)	Когда
درس	Урок
فردا	Завтра

Мы و Вы (ما و شما) ضمایر شخص اول و دوم جمع هستند. ضمیر Вы به علامت احترام و نزاکت در دوم شخص مفرد نیز بکار می‌رود. و اما در زبان روسی اکثر حروف بیصدا به حروف بیصدار زنگدار و بی زنگ جفت‌هایی دارند، مثلاٌ حروف Б- Д- В- Г- З با حروف П-Т-Ф-К-С جفت و قرینه هستند. به این نمونه‌ها توجه فرمائید:
در کلمه Сад حرف آخر «د» به صورت «ت» تلفظ می‌شود. در کلمه Завтра حرف «و» به صورت «ف» تلفظ می‌شود. و یا حروف بیصدای بدون زنگ جلوی حروف زنگ دار در وسط کلمه و یا در نتیجه تلفظ متصل آنها زنگ پیدا می‌کند. برای نمونه در کلمات Вот дом. حرف «ت» در Вот به «د» مبدل می‌شود و این جمله چنین تلفظ می‌شود: Вот(д) дом. در جمله Вот дорога نیز وضعیت همینطور است.
و حالا این جملات را تکرار کنید:

این خانه است.	Вот дом.
این جاده یا راه است.	Вот дорога.
این پنجره است.	Вот окно.
این نقشه و کاغذ است.	Вот карта и бумага.
این برادر است.	Вот брат.
این مامان و بابا  است.	Вот мама и папа.

و حالا چند جمله سئوالی:

او کیست؟	Кто это?
این باغ است؟	Это сад?
این نقشه است؟	Это карта?
خودش است؟	Это он?
کی (چه وقت) ناتا خانه است؟	Когда Ната дома?
چه وقت او خانه است؟	Когда он дома?

و حالا چند جمله جمع:

این نقشه است. اینها نقشه‌ها هستند.	Это карта -это карты.
این اتاق است. اینها اتاق‌ها هستند.	Это комната — это комнаты.
این باغ است. اینها باغها هستند.	Это сад -это сады.
این مامان و بابا است. اینها مامانها و باباها هستند.	Это мама и папа -это мамы и папы.

 

درس چهارم

و اما قرن بیستم زبان روسی خیلی سریع نسبت به تغییرات در زندگی اجتماعی از خود عکس العمل نشان داد. حوادث سال 1917 واژه‌های زیاد جدیدی را وارد زبان کردند. البته آنها به همان سرعت ظاهر شدنشنان فراموش می‌شدند. در قرن 20 نیز این پدیده ادامه داشت. می‌توان گفت به معنی واقعی کلمه هر روز یک لغت جدید متولد می‌شد. زبان روسی معاصر واقعاٌ یکی از غنی‌ترین و پیشرفته‌ترین زبانهای دنیاست. وسعت واژه‌های آن نه تنها زمینه را برای گسترش دخیره لغوی خود فراهم می‌کند، بلکه آن لغت یگانه لازمی را پیدا می‌کند که می‌توان آن را در وضعیتهای پیچیده و متنوع زندگی امروزی به کار برد.
افراط در کاربرد واژه‌های خارجی را نمی‌توان تنها نقص بیان معاصر دانست. زنگ خطر را نقض جنبه‌های اخلاقی و زیباشناسانه فرهنگ بیان، ممنوعیت استفاده از لغاتی که قبلاٍ جزء لغات ممنوعه به حساب می‌آمد به صدا در می‌آورد. برای نمونه قبلاٌ حتی بر تحقیقات علمی که در باره سرچشمه شکلگیری ناسزاها و فحش‌ها به انجام می‌رسید مهر « فقط برای استفاده علمی» زده می‌شد. در اینجا می‌توان گفت که کاربرد چنین لغاتی در ملاء عام بدور از فرهنگ سنتی روسی است.
آری، نمی‌توان مانع از رشد و پیشرفت زبان شد. زبان روسی معاصر نیز یکدفعه پدیدار نشده، تغییرات قطره قطره و بدون آنکه زیاد حس شوند طی قرنها جا در زبان روسی باز کردند تا اینکه آن را بشکل کنونی درآوردند. خیلی چیزها طی این مدت تغییر کرده است. لغاتی از زبان خارج شدند، لغات دیگری ظاهر و گرامر نیز شکل خود را تغییر داد.
رویهمرفته زبان هر ملتی میراث فوق العاده ارزشمند آن است که هر فردی در طول عمر از آن جدا نمی‌شود. و بالاخره اینکه نباید نسبت به کاربرد زبان و انعکاس افکار خود به کمک زبان و ارزشی که برای زبان مادری خود قائلیم بی تفاوت باشیم. پائوستوفسکی نویسنده کلاسیک روس گفته خوبی در این باره دارد: « شخصی که نسبت به زبان مادری خود بی تفاوت باشد یک وحشی است، زیرا بی تفاوتی او نسبت به زبان نشاندهنده بی تفاوتی کامل او نسبت به گذشته و حال و آینده ملت خود است.»
هر ملتی باید در حفظ زبان خود کوشا باشد. زیرا فقط واژه‌ها و زبان تمام معنی موجودیت بشری را در خود جمع می‌کند. این هم بیان،هم ملت و هم خاک پدران است.

дравствуйте!

ابتدا متنی را مورد توجه شما قرار می‌دهیم:

Это наш дом. Это мой брат. Это мама и папа, а это я, Наташа. Мой папа врач. И мама врач.
- А кто это?
- Это наш друг Юра.
- А это Нина?
- Да, это Нина. Нина и Юра живут там.
Что это?- Это щи.
Наташа ест щи.
Это наш дом. Вот мое окно.

حالا به معنی لغات توجه کرده سعی کنید آنها را تکرار کنید:

مال من	Мой
مال ما	Наш
من	Я
(اسم پسر) یورا	Юра
دوست	Друг
زندگی می‌کنند	Живут
می خورد	Ест
پزشک	Врач
چه (چه چیزی) سوپ کلم	Щи

در این درس حروف جدید Я-Ю-Е-Е را می‌آموزیم که ترکیبی است از صدای حروف بیصدا با صدای А-У-О-Э .
در زبان روسی ضمایر شخصی و ملکی اشکال مختلفی دارند.
Я — мой, моя, мое
Мы- наш, наша, наше
علاوه بر این، در زبان روسی ضمیر ملکی جلوی اسم قرار می‌گیرد و نه بعد از آن. توجه کنید:

من اینجا هستم. این اتاق من است.	Я тут. Это моя комната.
ما خانه هستیم. این خانه ماست.	Мы дома. Это наш дом.

Что это? به معنی این چیست؟ پاسخی شبیه پاسخ به سئوال Кто это? این کیست؟ را دارد.

Кто это? — Это Юра.
Что это?- Это карта.

توجه داشته باشید که حرف Ч در کلمه Что مانند ш (ش) تلفظ می‌شود. و اما کلمه Врач که مذکر است می‌تواند هم در مورد مردان و هم زنان به یکسان بکار رود. توجه کنید:
Мой папа врач. И мама врач.
و حالا این جملات را با استفاده از ضمایر ملکی мой, моя, мое (مال من) و یا наш,наша,наше (مال ما) تکرار کنید و به خاطر بسپارید:

Это брат. Это мой брат.
Это врач. Это мой врач.
Это папа. Это мой папа.
А это мама. Это моя мама.
Это друг. Это наш друг.
Это карта. Это наша карта.
Это дом. Это наш дом.
А это окно. Это наше окно.

و حالا به چند جمله سئوالی توجه فرمائید:

اینها کیستند؟	Кто это?
مامان و بابا.	Это мама и папа.
این چیست؟	Что это?
این خانه ماست.	Это наш дом.
او کیست؟	Кто он?
یورا دوست ما.	Это наш друг Юра.
این چیست؟	Что это?
سوپ شی.	Это щи.
این چیست؟	Что это?
اتاق من.	Это моя комната.
مامان، بابا کی خانه هستند؟	Когда мама и папа дома?
مامان و بابا صبح خانه هستند.	Мама и папа дома утром.
یورا کی خانه هست؟	Когда Юра дома?
فردا.	Юра дома завтра.
دکتر ما کی خانه است؟	Когда наш врач дома?
دکتر ما صبح خانه است.	Наш врач дома утром.

До свидания!

Урок 5

Урок 5 درس پنجم امروز درس پنجم زبان روسی را مورد توجه شما قرار می‌دهیم. و قبل پرداختن به آشنایی شما با چند حروف دیگر روسی ابتدا چند واژه پرکاربرد را تکرار می‌کنیم. امیدواریم آنها را فراموش نکرده باشید: سلام مؤدبانه! Здравствуйте! سلام دوستانه Привет! صبح بخیر Доброе утро! بعد ازظهر بخیر Добрый день! عصر بخیر Добрый вечер!
Урок 5
درس پنجم
امروز درس پنجم زبان روسی را مورد توجه شما قرار می‌دهیم. و قبل پرداختن به آشنایی شما با چند حروف دیگر روسی ابتدا چند واژه پرکاربرد را تکرار می‌کنیم. امیدواریم آنها را فراموش نکرده باشید:

سلام مؤدبانه!	Здравствуйте!
سلام دوستانه	Привет!
صبح بخیر	Доброе утро!
بعد ازظهر بخیر	Добрый день!
عصر بخیر	Добрый вечер!
شب بخیر	Спокойной ночи!
حالتون چطوره؟	Как дела?

و حالا از حرف Х شروع می‌کنیم که صدایش تقریباٌ مانند صدای «خ» در فارسی است. ولی قبل از ادامه صحبت در باره صدای حروف متنی را مورد توجه شما قرار می‌دهیم:
Доброе утро, Наташа!
Доброе утро, Юра! Это моя подруга Зина. Вы знакомы?
Да, мы знакомы.
Как ты живешь,Юра?
Хорошо. А ты?
Тоже хорошо. Когда наш урок?
Наш урок завтра.
Как вас зовут? – Меня зовут Зина.
و حالا لغات متن:

صبح بخیر	Доброе утро
دوست دختر	Подруга
اسم دختر	Зина
شما با هم آشنا هستید؟	Вы знакомы?
حالت چطور است؟	Как ты живешь?
خوب.	Хорошо.
و تو؟ یا حال تو چطور است؟	А ты?
من هم همچنین.	Тоже
مثل تو خوب است.	Тоже хорошо.
اسم شما چیست؟	Как вас зовут?
اسم من…	Меня зовут

حالا این چند جمله را تکرار کرده و به خاطر بسپارید.:
Доброе утро!
Доброе утро!
Вы знакомы?
Да, мы знакомы.
Как вас зовут? – Меня зовут
در زبان روسی حروف بیصدای سخت و نرم وجود دارد. یک حرف بی صدا در یک حالت صوتی سخت تلفظ می‌شود و در حالت صوتی دیگر نرم. به این دلیل همجواری حرف بیصدا با حرف با صدای «ای» به تلفظ نرم حرف بیصدا کمک می‌کند. معمولاٌ هنگامیکه حروف «ای،یا،یو،یه، و یو، И,Я,Ю,Е,Е» پس از حروف بی صدا قرار می‌گیرند معلوم می‌شود که حروف بیصدا باید نرم تلفظ شوند. در چنین حالتی حروف Я,Ю,Е,Е به ترتیب صدای حروف А,У,Э,О را می‌دهند. امتحان کنید:
Ма-Мя
Ва-Вя
Му-Мю
Ву-Вю
Мэ-Ме
Вэ-Ве
Мо-Ме
Во-Ве
و حالا چند کلمه با حروف بیصدای سخت و حروف بیصدای نرم برای مقایسه آورده می‌شوند:
حروف بیصدای سخت
Мама
Она
Нина
Вот
کلمات با حروف بیصدای نرم
Меня
Юра
Живешь
به خاطر بسپارید که حروف بیصدای Щ,Ч,Ш,Ж یا نرم تلفظ می‌شوند یا سخت. اما حروف Ш,Ж حتی هنگامیکه در کلمه قبل از حروف باصدا قرار بگیرند سخت تلفظ می‌شوند. و حروف Щ,Ч همیشه نرم تلفظ می‌شوند.
برای مثال:
Живешь
Наше
Тоже
Врач
Щи
و اما علامتی به نام ь در بین حروف روسی هست که خود بخود تلفظ نمی‌شود اما باعث می‌شود که کلمه قبلی آن نرم تلفظ شود. در کلمه Живешь این علامت در آخر آمده است که نشاندهنده حالت فعل است.
و اما ضمائر شخصی و ملکی دوم شخص مفرد و دوم شخص جمع:
تو- مال تو که در زبان روسی سه حالت مذکر مؤنث و خنثی دارد.
تو- مال تو مذکر
Ты — Твой,
مال تو مؤنث
Твоя,
مال تو خنثی
Твое
و حالا دوم شخص جمع:
«شما» مانند «تو» همان سه حالت مذکر و مونث و خنثی را در زبان روسی دارد.
شما
Вы
مال شما -مذکر
Ваш
مال شما- مونث
Ваша
مال شما خنثی
Ваше
و حالا به این چند جمله توجه کنید. اکثر کلمات روسی با توجه به حرف آخر آنها از نظر جنس مشخص می‌شوند و متناسب با آن ضمایر به آنها تعلق می‌گیرد.

Ты дома. Это твой друг.	تو خانه هستی. این دوست توست. (مذکر)
Вы там. Вот ваша подруга. (مونث)	شما آنجا هستید. این دوست شماست.
Это ваше окно?	این پنجره شماست؟ (خنثی)
Это ваш врач.	این دکتر شماست.
Это ваша подруга.	این دوست دختر شماست.
Это твоя бумага.	این کاغذ توست.
Это ваш урок.	این درس شماست.

درس 5

 امروز شما را با حرف دیگری از الفبای روسی آشنا می‌کنیم. حرف Ц. چنین حرفی در زبان فارسی وجود ندارد. تلفظ آن چیزی شبیه صدای تلفظ توام «ت» و «س» است. حرف Ц همیشه سخت تلفظ می‌شود.
امروز شما را با حرف دیگری از الفبای روسی آشنا می‌کنیم. حرف Ц. چنین حرفی در زبان فارسی وجود ندارد. تلفظ آن چیزی شبیه صدای تلفظ توام «ت» و «س» است. حرف Ц همیشه سخت تلفظ می‌شود. و حالا از شما دعوت می‌کنیم ابتدا به یک متن و گفتگوی کوتاه توجه فرمائید:
Это город Москва. Моя подруга Анна живет тоже тут. Она не студентка. Она уже работает. Она гид. Она хорошо знает английский язык. Анна любит свою специальность.
و حالا گفتگوی کوتاه
ناتاشا: صبح بخیر آنا!
Доброе утро,Анна!
آنا: صبح بخیر ناتاشا!
Доброе утро, Наташа!
ناتاشا: اینها تانیا و یورا دوستان من هستند. آنها دانشجو هستند. شما با هم آشنا هستید؟
Это мои друзья Таня и Юра. Они студенты. Вы знакомы?
آنا: بله، ما با هم آشنا هستیم.
Да, мы знакомы.
ناتاشا: آنا حالا کار می‌کند. او راهنماست.
Анна уже работает. Она гид.
یورا: بله، خبر داریم. آنا زبان انگلیسی را خوب می‌داند و کار خود را دوست دارد.
Да, мы знаем. Она хорошо знает английский язык. Анна любит свою специальность.
حالا به لغات جدید این متن توجه فرمائید:
город
شهر
Анна
نام زن
уже
دیگر- اکنون
Она уже работает
او (مونث) حالا کار می‌کند.
гид
راهنما
Она не студентка
او « مونث» دانشجو نیست.
Хорошо знает
خوب می‌داند.
английский
انگلیسی
язык
زبان
специальность
حرفه یا کار تخصصی
любит свою специальность.
کار خودش را دوست دارد.
و حالا شما را با ضمایر مفرد و جمع آشنا می‌کنیم.
Я
من
Ты
تو
Он, Она, Оно
او(مذکر، مونث و خنثی)
Мы
ما
Вы
شما
Они
آنها
و حالا صرف افعال жить, работать, знать، زندگی کردن، کار کردن و دانستن را مورد توجه شما قرار می‌دهیم. در ضمن در جملاتی که اکنون خواهید شنید کلمات там و там به معنی آنجا و اینجا نیز تکرار می‌شود. برای نمونه:
Я жив –у там
من آنجا زندگی می‌کنم.
Ты жив –ешь там
تو آنجا زندگی می‌کنی.
Он, Она жив –ет там
او آنجا زندگی می‌کند.
Мы жив –ем там
ما آنجا زندگی می‌کنیم.
Вы жив –ете там
شما آنجا زندگی می‌کنید.
Они жив –ут там
آنها آنجا زندگی می‌کنند.
و فعل работать، کارکردن:
Я работа –ю тут
من اینجا کار می‌کنم
Ты работа –ешь тут
تو اینجا کار می‌کنی. و الی آخر.
Он, она работа –ет тут
Мы работа –ем тут
Вы работа –ете тут
Они работа –ют тут
و فعل знать دانستن:
Я зна –ю английский язык
من زبان انگلیسی می‌دانم.
Ты зна –ешь английский язык
تو زبان انگلیسی می‌دانی. و الی آخر
Он. Она зна –ет английский язык
Мы зна –ем английский язык
Вы зна-ете английский язык
Они зна –ют английский язык
و حالا چنده واژه و جمله پرکاربرد را موردتوجه شما قرار می‌دهیم:
ЗДРАВСТВУЙ!
سلام!
ЗДРАВСТВУЙТЕ, ДОРОГИЕ ДРУЗЬЯ!
سلام دوستان عزیز!
ДОБРОЕ УТРО!
صبح بخیر!
ДОБРЫЙ ДЕНЬ!
روز بخیر!
ДАВАЙТЕ ПОЗНАКОМИМСЯ!
بیائید با هم آشنا بشویم!
МЕНЯ ЗОВУТ…
نام من…
Я ДИКТОР.
من گوینده هستم.
ЭТО…
این …
ОНА ДИКТОР.
او گوینده است.
ЭТО НИНА.
این نینا است.
ОНА ПЕВИЦА.
او خواننده است.
КАК ДЕЛА?
حال شما چطوره؟
СПАСИБО, ХОРОШО!
خوبم، مرسی.
معانی لغات و جملات:
Я
من
ЭТО
این است
ОНА
او(مونث)
ЗНАКОМСТВО
آشنایی
ГОВОРИТЕ ПО-РУССКИ!
روسی صحبت کنید!
СЛУШАЙТЕ! ПОВТОРЯЙТЕ! ЗАПОМИНАЙТЕ!
گوش کنید! تکرار کنید! به خاطر بسپارید!
ЗДОРОВ
خوب، خوبم (در مورد تمام ضمایر شخصی بکار می‌رود، مثلا خوب است، خوبیم)
ЗДОРОВЬЕ
تندرستی، سلامتی
ЗДОРОВЫЙ
سالم، تندرست
ДОБРЫЙ
خوب
و حالا چند واژه دیگر:
СТАРИК
پیرمرد
СТАРУХА
پیرزن
СИНЕЕ МОРЕ
دریای آبی
ОДИН РАЗ
یکبار
ДРУГОЙ РАЗ
بار دیگر، برای دومین بار
ТРЕТИЙ РАЗ
برای سومین بار
БОГ С ТОБОЙ
ولش کن بابا!

درس 6

 حرف Л شبیه حرف «ل» در فارسی تلفظ می‌شود. این حرف هم سخت تلفظ می‌شود و هم نرم. تلفظ «ل» روسی سخت شبیه تلفظ «ل» فارسی در کلماتی مانند «لازم» و «لایق» است. Это Москва. Тут живет моя семья. Это мои родители. Они врачи. Это мой брат Володя.
حرف Л شبیه حرف «ل» در فارسی تلفظ می‌شود. این حرف هم سخت تلفظ می‌شود و هم نرم. تلفظ «ل» روسی سخت شبیه تلفظ «ل» فارسی در کلماتی مانند «لازم» و «لایق» است.
Это Москва. Тут живет моя семья. Это мои родители. Они врачи. Это мой брат Володя. Он инженер. Вот мои друзья Таня и Юра. Они студенты. Я тоже студентка.
و حالا گفتگو:
تانیا:
Доброе утро, Наташа!
ناتاشا:
Доброе утро, Таня!
تانیا
Как живет твой брат Володя?
ناتاشا:
Хорошо.
تانیا:
А мама и папа?
ناتاشا:
Тоже хорошо.
تانیا:
Мама дома?
ناتاشا:
Да, мама дома. Утром она дома.
تلفظ و معانی لغات این درس:

Москва	مسکو
семья	خانواده
живет	زندگی می‌کند، بسر می‌برد
мои	مال من ( ضمیر ملکی جمع اول شخص مفرد)
родители	والدین
они	آنها
Володя	اسم مرد
он	او (ضمیر مذکر)
инженер	مهندس
студенты	دانشجویان
студентка	دانشجو (مونث)

معمولاٌ کلمات مونث به حرف «آ» و گاهی «یا» ختم می‌شوند. کلمات مذکر به حروف بی صدا و گاهی به حروف صدادار که علامت کلمات مونث است، ختم می‌شوند. مانند Володя و Юра. کلمات خنثی نیز به حرف «о» ختم می‌شوند. حالا نمونه‌هایی از اسامی مذکر و مونث و خنثی:

کلمات مذکر:		کلمات مونث
Дом	خانه	Книга	کتاب
Мальчик	پسربچه	Девочка	دختربچه
Артист	آرتیست مرد	Артистка	آرتیست (زن)
Космонавт	فضانورد	Балерина	بالرین
Человек	انسان	Птица	پرنده
Студент	دانشجو (مرد)	Яйцо	تخم مرغ
		Колесо	چرخ
		Метро	مترو
		Окно	پنجره
		Пианино	پیانو
		Кресло	مبل
		Кольцо	حلقه
		Пальто	پالتو
		Письмо	نامه

کلمات مذکر و مونثی که به حروف بیصدای نرم و همچنین به حروف Х,К,Г ختم می‌شوند در حالت جمع به حرف «и» منتهی می‌گردند. توجه کنید:
Врач — врачи
Урок — уроки
Подруга — подруги
Дорога — дороги
و اما استثنا هم وجود دارد که در این صورت باید حالات جمع اینگونه اسامی را به خاطر سپرد مانند:
Друг — друзья
Брат – братья
کلمه Студент فقط در مورد مردان بکار می‌رود و شکل مونث آن Студентка است. اشکال جمع این کلمه در حالت مذکر Студенты و درحالت مونث Студентки است. کلمه инженер به معنی مهندس مانند کلمه Врач هم برای مردان بکار می‌رود و هم برای زنان. جمع این کلمه می‌شود: инженеры
حالا به چند جمله توجه کنید:
Мой брат инженер. Мои братья инженеры. Моя подруга тоже инженер. Мои подруги тоже инженеры.
معنی این جملات بدین قرار است: برادرم مهندس است. برادرانم مهندس هستند. دوست دخترم نیز مهندس است. دوستانم نیز مهندس هستند (که در آخرین جمله منظور تعداد بیشتر از یک دوست دختر است).
در زبان روسی ضمائر ملکی برای اسامی در حالت مفرد و جمع شکلهای مختلفی دارند. مقایسه کنید:
Это мой друг. Это мои друзья.
این دوست من است. اینها دوستان من هستند.
Это наш друг. Это наши друзья.
این دوست ماست. اینها دوستان ما هستند.
ضمائر ملکی در حالت جمع برای اسامی مذکر و مونث یکسان است.
Это мои друзья. Это мои подруги.
حالا نمونه‌های دیگری از اسامی مذکر و مونث و خنثی و حالات استثنا در آنها را مورد توجه شما قرار می‌دهیم.

کلمات مذکری که به حرف صدادار «ای й » کوتاه ختم می‌شوند
Музей	موزه
Трамвай	تراموای
Чай	چای
Дедушка	پدربزرگ
Мужчина	مرد
Папа	بابا
Юра	یورا (اسم مرد)
Саша	ساشا (اسم مرد)
کلمات مونثی که بطور استثنا به حرف «یا я » ختم می‌شوند
Кухня	آشپزخانه
Семья	خانواده
Катя	کاتیا (اسم زن)
Аудитория	سالن سخنرانی
История	تاریخ
Химия	شیمی
География	جغرافیا
کلمات خنثی که به حرف «е» ختم می‌شود
Море	دریا
Платье	پیراهن
Солнце	خورشید
Здание	ساختمان
Давление	فشار

و اما هستند کلمات مذکری که به علامت نرم ختم می‌شوند. برای نمونه:

Учитель	معلم
Гость	مهمان
Дождь	باران
Календарь	تقویم
Кремль	کرملین
Рубль	روبل
Словарь	لغت نامه

و البته کلماتی که آنها نیز به علامت نرم کننده ь ختم می‌شوند ولی مونث به حساب می‌آیند.

Мать	مادر
Дочь	فرزند دختر
Дверь	در
Кровать	تخت
Медаль	مدال
Ночь	شب
Осень	پاییز
Тетрадь	دفترچه

لازم به ذکر است که در این سری اسامی اسامی خنثی وجود ندارد که به علامت ь ختم شده باشند.
و حالا چند نمونه جمع اسامی مذکر و مونث و خنثی را مورد توجه شما قرار می‌دهیم تا بهتر به یاد بمانند.
اسامی خنثی (مفرد و جمع). شایان ذکر است که اسامی خنثی به «о,е» ختم می‌شوند که در جمع این حروف به «آ و یا » مبدل می‌شوند. البته استثنا هم وجود دارد. چند مثال می‌آوریم:

پنجره	окно	پنجره‌ها	окна
دریا	море	دریاها	моря
درخت	дерево	درخت‌ها	деревья
و یک مورد استثنایی
سیب	яблоко	سیبها	яблоки

لازم به ذکر است که تعدادی از اسامی در زبان روسی جمع بسته نمی‌شوند، مانند:

Молоко	شیر
Кофе	قهوه
Масло	روغن، کره
Мясо	گوشت
Рыба	ماهی
Рис	برنج
Капуста	کلم
Лук	پیاز
Морковь	هویج
Мука	آرد
Сахар	شکر
Хлеб	نان
Картофель	سیب زمینی