مزاج، کیفیتی است در پزشکی باستانی، که همان‌طور که در ذخیره خوارزمشاهی آمده‌است، از مخلوط شدن عناصر چهارگانه در بدن پیدا میشود و دارای ۹ قسم است. دانش شناخت مزاج، از مباحث مهم و بنیادین در طب اخلاط است (که در اذهان عامه به «گرمی» و «سردی» معروف است). در قدیم معتقد بودند مزاج‌ها از واکنش متقابل اجزاء عناصر چهارگانه متضاد، به وجود می‌آیند.
عناصر چهارگانه (عناصر اربعه)، شامل آب، باد، خاک و آتش هستند.
از واکنش این چهار عنصر دو نتیجه حاصل میشود:
مزاج معتدل.
مزاج نامعتدل.
همچنین گرمی، سردی، تری و خشکی مزاج حاصل قوای اولیهٔ عناصر است.
مزاج گرم (آتش).
مزاج سرد (خاک).
مزاج تر (آب).
مزاج خشک (باد).
مزاج بنا بر تقسیم عقلی به دو قسم کلی تقسیم میشود :
معتدل حقیقی _ این حالت ممتنع است. به این معنی که از هرکدام از اخلاط به نسبت مساوی در عالم خارج در یک بدن وجود داشته باشد محال است و این مثال صرفاً ذهنی است.
معتدل فرضی _ که شایسته‌ترین مزاج برای یک موجود است.
چهار مزاج مرکب:
مزاج گرم و خشک یا صفراوی.
مزاج گرم و تر یا دموی.
مزاج سرد و خشک یا سوداوی.
مزاج سرد و تر یا بلغمی.
اگر مقادیر عناصر متضاد در ترکیب برابر باشد، مزاج حاصل به اعتدال خواهد رسید؛ ولی اگر نتیجهٔ به دست آمده از ترکیب مقادیر عناصر متضاد در حد وسط نباشد، مزاج حاصل نامعتدل است. هر یک از مزاج‌های بسیط نماد کیفی عنصری از عناصر چهارگانه است.
مزاج‌ها در دو بخش زیر شرح داده میشود
مزاج گرم و مزاج سرد
مزاج تر و مزاج خشک
خاورشناسان و استادان تاریخ علم دربارهٔ اصول قضایای علمی طب قدیم و تفسیر نظرات و معتقدات قدما، تحقیق کرده‌اند ولی موفق به تطبیق دانش مزاج‌شناسی با علم روز نشده و شرح و تفسیر آن را در نوشته‌های خود ناتمام گذاشته‌اند. مقاله دسامبر (دانشمند و محقق فرانسوی) فقط مزاج‌های دموی، بلغمی، صفراوی و سوداوی را که فهم آن آسان بوده مورد بحث قرار داده و در خصوص مزاج‌های گرم و سرد و تر و خشک که فهم و تفسیر آنها مشکل بوده، چیزی ننوشته‌است. در واقع، موضوعی را که اساس طب قدیم بر آن استوار می‌باشد، مسکوت گذاشته‌است.
جرج سارتن
نظام معرفتی طب سنتی بر این اساس پی ریزی شده که بیماری در اثر به هم خوردن تعادل خلطهای چهارگانه یعنی صفرا و دم و بلغم و سودا به وجود می‌آید. ایده عناصر چهارگانه آب و باد و خاک و آتش و اینکه رماتیسم غلبه بلغم در پاست و کابوس شبانه، غلبه سودا در سر، هیچ مبنای تجربی ندارد و مبتنی بر یک دیدگاه فلسفی است.
روش تشخیص مزاج‌ها
دربارهٔ مزاج‌های گرم و سرد، ابن سینا در قانون در طب می‌نویسد: اجناس الدلایل آلتی من‌ها یتعرف احوال الامزجه عشره. (یعنی مزاج‌ها را از ده راه میتوان شناخت)
در خلاصه الحکمه آمده‌است لامسه بهترین و سریع‌ترین راه ورود به تشخیص مزاج‌ها است. درک این روش حتی برای افراد عادی نیز تا حدودی آسان است؛ لذا این راه را بر سایر راه‌ها مقدم داشته‌اند. طبیب باید خود مزاج معتدل داشته باشد، و اگر از لمس متوجه اختلاف دما نگردد، خواهد دانست که آن شخص، دارای مزاج معتدل است. اگر شخص لمس‌کننده خود مزاج معتدل نداشته باشد و بر این حال خود اطلاع داشته باشد، باز می‌تواند به تشخیص مزاج افراد دیگر بپردازد. یعنی اگر طبیب خود درجه حرارت بدنش گرم‌تر از مزاج معتدل باشد و دست به بدن شخص میانه‌المزاج بزند، با اینکه حس سردی میکند، به هر‌روی چون توجه به این نکته دارد که خودش گرم مزاج است، و به کیفیت اعتدال مزاج هم از راه دقت و تمرین در حس لمس آشنا است، لذا حکم غلطی دربارهٔ مزاج آن شخص نخواهد داد.
چون لمس نماید و منفعل نگردد لامس از پوست ملموس به سخونت و گرمی در بلدان معتدل‌الهوا دلالت مینماید بر حرارت مزاج ملموس و اگر منفعل گردد از آن به برودت دلالت میکند بر برودت مزاج او بدون آنکه به سبب امر خارجی عارضی آن را سخونت و برودت عارض شده باشد. معنی جمله این است که اگر طبیب، به وسیله حس لمس، احساس گرمی یا سردی در شخصی نماید، دلالت بر گرمی یا سردی مزاج آن شخص دارد، مشروط بر این که گرمی و سردی به سبب امر خارجی عارض نشده باشد؛ در مباحث جداگانه‌ای تحت عنوان: سخنات و مبردات، کلیه عوامل گرم‌کننده و سردکننده بدن را که باعث افزایش یا کاهش درجه حرارت اشخاص میشود ذکر کرده‌اند. در سال‌های اخیر نرم‌افزارهایی نیز برای تشخیص مزاج طراحی شده‌است که از جمله آنها میتوان به آزمون مزاج‌سنجی که در سایت طبایع ارائه شده‌است اشاره کرد؛ و البته نظر یک پزشک حاذق دقیق‌تر خواهد بود.
به‌طور کلی صاحبان هریک از مزاج‌های چهارگانه در یک سری ویژگی‌های ظاهری و اخلاقی و رفتاری مانند هم هستند. برای مثال سوداوی‌ها افرادی ریز بین و واقع نگرند و دموی‌ها افرادی بلند پرواز و سخت کوش. مزاج‌شناسی بررسی مجموعه‌ای از مؤلفه‌ها ـ من جمله رنگ پوست، پیکره و اندام، چگونگی بخشهای چهره مانند بینی و چشم‌ها، میل و توان جنسی، عادت‌های رفتاری و .... ـ در یک فرد برای تشخیص مزاج وی است.
مزاج و سال‌های عمر
قدما معتقد بودند ارتباط تنگاتنگی مابین سال‌های عمر انسان و مزاج او وجود دارد.
کودکی، مزاج کودک گرم و تر است (خون).
جوانی، جوانان مزاجی گرم و خشک دارند (صفرا).
میانسالی، مزاج در میانسالها سرد و تر (بلغم).
پیری، در پیری مزاج شخص به طرف سردی و خشکی می‌گراید (سودا).
در این تقسیم‌بندی اختلاف نظرهایی وجود دارد.
مزاج و فصول سال
قدما معتقد بودند
بهار، گرم و تر است. در این فصل غلبه مزاج خونی زیاد روی می‌دهد. تغییرات کیفی خون در این فصل ظهوری کامل دارد.
تابستان، گرم و خشک است و هم مزاج صفراء است. از علایم این مزاج، تشنگی است.
پاییز، سرد و خشک است و به مزاج سوداء نزدیک است. خشکی پوست از علایم این فصل است.
زمستان، سرد و تر بوده و غلبه بلغم در این فصل زیاد بروز میکند. کندی هضم و بیماری سرماخوردگی بیشتر در این فصل دیده میشود.
مزاج اعضاء بدن
قلب گرم و خشک.
شریان گرم و خشک.
ورید گرم و خشک.
خون گرم و تر.
کبد گرم و تر.
گوشت گرم و تر.
کلیه گرم و تر.
طحال خشک و سرد.
مو خشک و سرد.
استخوان خشک و سرد.
زرد پی خشک و سرد.
غضروف خشک و سرد.
عصب خشک و سرد.
چربی تر و سرد.
مغز تر و سرد.
نخاع تر و سرد.
میوه‌ها و دانه‌های گرم وتر:
انجیر، انگور، بادام زمینی، بادام شیرین، بادام کوهی، به، تخم خربزه، توت (شاه توت)، انواع توت‌ها، خربزه، هویج ( زردک)، سیب، شلغم، کدو، کنجد، گلاب، لوبیا قرمز
میوه‌ها و دانه‌های گرم و خشک:
انبه، بادام کاغذی، بادمجان (خیلی گرم و خشک)، تخم شربتی، بولاغ اوتی، پرتقال، پسته، پونه (خیلی گرم و خشک)، پیاز (خیلی گرم و خشک)، پیه ( دمبه)، ترب (خیلی گرم و خشک)، تره، جعفری، دینارویه، چای، خردل‌ها، خرما، خرمالو، دارچین، روغن، ریحان، زرد چوبه، زعفران، زنجبیل، زنیان، زیتون، زیره سیاه، سیر، شنبلیله، فلفل (خیلی گرم و خشک)، فندق، کرفس، کشمش انگور سیاه ( مویز)، کلم، کنگر، گردو، گل سرخ (خیلی گرم و خشک)، لپه، مرزه، موسیر، موم عسل، نارگیل، نخود، نعناع، عرق بهار نارنج، هل .
غذاهای گرم
غذاهای گرم و تر:
عسل، نخود، آب آبگوشت، گوشت بوقلمون، شیر میش، گوشت غاز (پرنده)، گوشت گوسفند، گوشت مرغ خانگی، گوشت مرغابی و اردک، میگو (روبیان)، گوشت بلدرچین، گوشت کله، جگر، خورشت بادمجان، خورش قورمه سبزی، آبگوشت به، آبگوشت کلم قمری، آب شور، کره، خامه، روغن، نیمرو، تخم مرغ، گوشت بز
غذاهای گرم و خشک:
گوشت آهو، شیر شتر، گوشت شتر، گوشت شتر مرغ، گوشت کبوتر، کوهان شتر (خیلی گرم و خشک)، گوشت گاومیش، گوشت گنجشک، گوشت لک لک، نمک طعام (خیلی گرم و خشک)، گوشت اردک، خورش فسنجان
میوه‌ها و دانه‌های معتدل
برگ چغندر، برنج، تمشک، چغندر، عدس، عناب، گرمک، گندم، قهوه، کاسنی، کاهو، موز
غذاهای معتدل
شیر گاو، گوشت کبک، گوشت کبک دری، کوکو سبزی، فرنی، کوفته، کشک بادنجان، شیر برنج، نان فطیر
میوه‌ها و دانه‌های سرد و تر:
اسفناج، آلو، انار، باقلا، بالنگ، بامیه، خرفه، پنیر، خیار، دوغ، زردآلو، کدو (تخم)، کدو حلوایی، گلابی، هلو، هندوانه
میوه و دانه‌های سرد و خشک:
ارزن، ازگیل، انار ترش، تمبر هندی، جو، ذرت، ریواس، زرشک، سرکه، سنجد، شاه بلوط، گشنیز، گیلاس، لیمو امانی، لیمو ترش، لیمو شیرین، ماش، نارنج، نشاسته، ولیک
غذاهای گرم
غذاهای سرد و تر:
شیر بز، ماست، دوغ، مرغ ماشینی، قره قروت، شیر بز، ماهی
غذاهای سرد و خشک:
کشک، گوشت گاو
این قانون مصرف سردی‌هاست:
اگر پنیر می‌خورید حتما با گردو خورده شود، اگر ماست و دوغ می‌خورید حتما با یک قاشق چایخوری زنیان خورده شود، اگر ماهی می‌خورید با خرما خورده شود، اگر برنج می‌خورید با زیره خورده شود، مرغ حتما با گرمی خورده شود، و هر چیز سرد دیگر با گرمی‌هائی مثل عسل و خرما و دیگر غذاهای گرم.
١-ماست سرد و تر
٢- شیر سرد و تر
٣-کره سرد و تر
٤- دوغ خیلی سرد و تر
٥- سرشیر سرد و تر
٦- خامه سرد و تر
٧-پنیر سرد و خشک
٨-کشک سرد و خشک
٩- لور سرد و تر
١٠- شور سرد و تر
١١-قره قوروت خیلی سرد و خشک
١٢ - ماست چکیده سرد و تر
کلیه لبنیات فوق العاده سرد بوده و برای افرادی که از مزاج سردی برخوردار هستند مضر است. چون دارای کلسیم هستند نحوه استفاده از آنها را بیان میکنیم. از بین مواد لبنی کشک بیشترین کلسیم را داشته و توصیه میشود هفته‌ای یک الی دوبار آش جو وکشک مرغوب استفاده شود. بهتر است در صورت استفاده از ماست از چکیده آن همراه پونه و موسیر و نمک وکمی فلفل مصرف شود. در صورت استفاده از پنیر آن را شب همراه گردو و پیاز ونعناع میل کنید.
١-نخود سفید گرم وخشک
٢-نخود سیاه گرم وخشک
٣-لوبیا سفید کمی گرم وتر
٤-لوبیا چیتی گرم وتر
٥-لوبیا قرمز کوچک گرم وتر
٦-لوبیا قرمز درشت گرم وتر
٧-لوبیا چشم بلبلی کمی گرم وتر
٨-لوبیا کشاورزی(کپسولی) کمی گرم وتر
٩-عدس سرد و خشک
١٠ -دال عدس گرم و خشک
١١ -گندم گرم وتر
١٢ -جو سرد وتر
١٣ -چاودار(جو دوسر) معتدل
١٤ -ماش سرد و خشک
١٥ -لپه گرم و خشک
١٦ -لوبیا سویا گرم وتر
١٧ -برنج سرد وتر
١٨ -ارزن سرد و خشک
١٩ -ذرت سرد و خشک
٢٠ -لوبیا چیتی مخصوص گرم وتر
٢١ -باقلا سرد وتر
٢٢ -نخودفرنگی سرد وتر
٢٣ -سنگک سرد و خشک
٢٤ -حلر سرد وتر
حبوبات و غلات بهترین برای انسان بوده و در واقع غذای اصلی انسان است. حبوبات و غلات کاملترین و بی ضررترین غذا بوده بشرطی که برای طبخ آن از زودپز استفاده نشود. سعی کنید که بیشترین غذای روزانه اتان حبوبات وغلات باشد تا همیشه سالم وتندرست باشید. برای تهیه بهترین و کاملترین غذا ازحبوبات و غلات میتوان آنها را به نسبت خاصی مخلوط کرده و با حرارت ملایم بطوریکه قبلا خیس کرده ایم بپزیم.و مقداری سبزیجات تازه و کمی کشک سالم به آن اضافه کنیم. این غذا را حداقل هفته‌ای یک تا دو بار میل کنید.
١-بادام هندی گرم و خشک
٢- گردو گرم و خشک
٣-بادام درختی کمی گرم وتر
٤-پسته گرم و خشک
٥-فندق گرم و خشک
٦-نارگیل گرم و خشک
٧-بادام زمینی گرم وتر
٨-بادام کوهی گرم و خشک
٩-بنه (پسته کوهی) گرم و خشک
١٠ -چلغور خیلی گرم و خشک
١١ -کنجد گرم وتر
١٢ -بلوط سردوخشک
١٣ -شاه بلوط سردوخشک
١٤ -خشخاش سردوخشک
۱۵-شاه دانه سردوخشک
١٦ -انچوچک (دانه نوعی گلابی وحشی) معتدل
١٧ -تخمه آفتاب گردان گرم وتر
١٨ -تخمه کدو سرد و تر
١٩ -تخمه هندوانه سرد و تر
٢٠-تخمه خربزه گرم وتر
٢١ -تخمه طالبی گرم وتر
٢٢ -تخمه گرمک سرد و تر
٢٣ -تخمه دست انبو گرم وتر
٢٤ -بزرک قهوهای گرم وخشک
٢٥ -بزرک سیاه گرم وخشک
مغزها خصوصا (گردو،بادام،فندق،پسته) از ٢٠ نوع پروتئین برخوردار هستند که نیازمندیهای بدن را مرتفع نموده و چهار برابر گوشت ایجاد انرژی مینماید. بهتر است که در رژیم غذای روزانه گنجانده شود تا احساس کمبود در بدن نشود. بهترین روش استفاده از چهار مغز بصورت شیرهای گیاهی است. یا بصورت یک وعده غذا باکمی عسل یا خرما و یا کشمش و توت خشک و یک عدد میوه فصل استفاده شود. توجه: باید دقت شود که مغزهاخام وتازه باشند. برای نگهداری مغزها از جای خشک و خنک استفاده میکنیم.
١- شلغم گرم وتر
٢- ترب سیاه گرم وخشک
٣- ترب سفید گرم وخشک
٤- پیاز گرم وخشک
٥- سیر گرم وخشک
٦- سیب زمینی سرد و تر
٧- سیب زمینی ترشی کمی و گرم و تر
٨- هویج فرنگی گرم و تر
٩- زردک(هویج ایرانی) گرم و تر
١٠ -شقایق(هویج بیابانی) گرم و تر
١١ -کلم قمری گرم و تر
١٢ -موسیر گرم وخشک
١٣ -چغندر قند معتدل و کمی گرم
١٤ -چغندر قرمز معتدل و کمی گرم
ریشه‌ها بهترین و بیشترین املاح و مواد کانی را در بر دارند. بهترین و صحیح‌ترین روش استفاده از ریشه‌ها بصورت خام است. افرادی که نمیتوانند بدین صورت مصرف نمایند بهتر است که بصورت بخار پز استفاده نمایند.
١-کلم برگ گرم وخشک
٢-گل کلم گرم وخشک
٣-کلم بروکلی گرم وخشک
٤-کنگر گرم وکمی خشک
٥-ریواس کمی گرم وخشک
٦-تره فرنگی گرم و خشک
٧-مارچوبه گرم و تر
٨-بولاق اوتی(علف چشمه) گرم وخشک
٩-شنگ سرد و خشک
١٠ -ریش بز سرد و خشک
١١ -غازیاقی سرد و خشک
١٢-ترشک سرد و خشک
١٣ -قارچ سرد وتر
١٤ -کنگرفرنگی(آرتیشو) کمی گرم وخشک
١٥ -لوبیاسبز سرد وتر
١٦ -خرفه خیلی سرد و تر
١٧ -شور گرم وخشک
١٨ -سلمک سرد وتر
١٩ -بلمک سرد و تر
٢٠ -ریحان کمی گرم وخشک
٢١ -تره خیلی گرم وکمی خشک
٢٢ -جعفری خیلی گرم وخشک
٢٣ -شنبلیله گرم وخشک
٢٤ -گشنیز سرد و خشک
٢٥ -تربچه گرم وخشک
٢٦ -پیازچه گرم وخشک
٢٧ -نعناع نسبتا گرم وخشک
٢٨ -ترخون خیلی گرم وخشک
٢٩ -مرزه نسبتا گرم وخشک
۳۰-سوسنبر خیلی گرم وخشک
٣١ -پونه گرم وخشک
٣٢ -شاهی گرم ونسبتا خشک
٣٣ -شوید گرم وخشک
٣٤ -اسفناج کمی سرد و تر
٣٥ -کرفس گرم وخشک
٣٦ -بامیه سرد و تر
٣٧ -کاهو سرد و تر
سبزیجات از فیبر زیادی برخوردار بوده و سرشار از ویتامین است. در جیره غذایی روزانه حتما از سبزیجات استفاده شود. بهتر است سالاد را قبل از غذا همراه با جوانه‌ها و لیمو ترش و روغن زیتون استفاده شود.
١- توت سفید گرم وتر
٢- توت سیاه گرم وتر
٣- شاه توت سرد و تر
٤- توت فرنگی سرد و تر
٥- تمشک معتدل
٦- توت خشک گرم و خشک
١-قدومه شیرازی گرم وتر
٢-قدومه شهری گرم وتر
٣-تخم مرو سرد و تر
٤-تخم ریحان گرم وتر
٥-خاکشیر خنک
٦-بارهنگ خنک
٧-اسفرزه سرد و تر
٨-فرنجمشک گرم و خشک
٩-تخم شربتی گرم وتر
١٠ -بالنگو گرم وتر
١-خربزه گرم و تر
٢-هندوانه سرد و تر
٣-طالبی گرم و تر
٤-گرمک سرد و تر
٥-دست انبو گرم و تر
٦-خیارسبز سرد و تر
٧-خیار چمبر کمی سرد و تر
٨-گوجه فرنگی سرد و تر
٩-فلفل دلمه گرم و خشک
١٠ -فلفل سبز گرم و خشک
١١ -بی بر گرم و خشک
١٢ -بادمجان گرم و خشک
١٣ -کدوخورشتی سرد و تر
١٤ -کدوحلوائی گرم و تر
صیفیجاتی که رنگ زرد دارند دارای موادی بنام کاروتن هستند که در بدن تبدیل به ویتامین ( آ ) میشوند و برای دید چشم بسیار موثرمیباشند. صیفیجاتی که از رنگ سبز برخوردار هستند دارای موادی بنام کلروفیل بوده و در خون سازی شرکت دارند. صیفیجاتی مانند خربزه و هندوانه مدر بوده ودر شستشوی سیستم اورلوژی بکار میرود. (کلیه‌ها و مثانه ). پوست هندوانه برای نفخ معده که بر اثر خوردن هندوانه بوجود میاید مفید است. پوست خربزه بهترین داروی ورم پروستات است.
١-پرتقال سرد و تر
٢-لیموشیرین سرد و تر
٣-نارنگی سرد وخشک
٤-دارابی سرد و تر
٥-گریپ فروت سرد و تر
٦-بالنگ(ترنج) سرد و تر
٧-نارنج خیلی سرد وتر
٨-بکرائی سرد و تر
٩-بتابی سرد و تر
١٠ -بیدخونی سرد و تر
١١ -لیموعمانی سرد و خشک
١٢ -لیموترش سرد و تر
١٣ -کی وی سرد و تر
١٤-پرتقال مربائی سرد و تر
توضیح اینکه کلیه مرکبات ازنظرمزاج سردبوده ولی بخاطر داشتن ویتامین(سی) از میوجات با ارزش میباشند. لیمو ترش با ارزشترین میوه‌ای است که خداوند آفریده است. استفاده مداوم از این میوه بعنوان چاشنی متابولیسم بدن را بالا برده و سوخت و ساز را تنظیم میکند. استفاده از کی وی رسیده برای افرادی که از مزاج خوبی برخوردار نیستند مفید است. گریپ فروت و نارنج به افرادی که دارای فشار خون بالا هستند توصیه میشود. نارنگی برای افرادی که بدن آنها دچار (آسیت) شده توصیه میشود.
١- سیب گرم وخشک
٢- گلابی گرم و تر
٣- انار سرد و تر
٤- به گرم و تر
٥- گیلاس گرم و تر
٦- آلبالو سرد و تر
٧- هلو سرد و تر
٨- زردآلو سرد و تر
٩- گوجه سبز سرد و خشک
١٠ -آلوبخارا سرد و تر
١١ -آلوسیاه سرد و تر
١٢ -آلوزرد سرد و خشک
١٣ -ازگیل سرد و خشک
۱۴-زالزالک سرد و خشک
١٥ -انگور گرم و تر
١٦ -خرما گرم وخشک
١٧ -قیسی گرم و تر
١٨ -شفتالو سرد و تر
١٩ -زیتون رسیده گرم و تر
٢٠ -زیتون کال سرد و خشک
٢١ -موز گرم و تر
٢٢ -آناناس گرم و تر
٢٣ -پاپایا(خربزه درختی) گرم و تر
٢٤ -انبه گرم و تر
٢٥ -سنجد سرد و خشک
٢٦ -کنار(میوه درخت سدر) خنک
٢٧ -شلیل سرد و تر
٢٨ -ذغال اخته سرد و تر
میوه جاتی که میتوان با پوست خورد توصیه میشود که بهمین شکل استفاده شود. هسته یا دانه همه میوجات ضد انگل هستند. بهتر است که هر میوه‌ای را در همان فصل مصرف نمود. میوه جات منبع عظیمی از ویتامینها و آنتی اکسیدانها علیه رادیکالهای آزاد است.
١-گوشت شتر گرم وخشک
٢- گاو سرد و تر
٣- گوساله سرد و تر
٤- گوسفند گرم و تر
٥- بز سرد و تر
٦- مرغ گرم و تر
٧- خروس سرد و تر
٨- جوجه مرغ گرم و تر
٩- جوجه خروس خنک
١٠ - انواع ماهی سرد و تر
١١ - میگو سرد و تر
١٢ - اردک سرد و تر
١٣ - غاز گرم و تر
١٤ - بوقلمون گرم و تر
١٥ - کبک گرم و تر
١٦ - بلدرچین وحشی گرم و تر
١٧ - قرقاول گرم و تر
١٨ - کوسه ماهی گرم و تر
١٩ - سار گرم و تر
٢٠ - گنجشک گرم و تر
٢١ - کبوتر گرم و تر
٢٢ - آهو گرم و تر
٢٣ - کله و پاچه سرد و تر
۲۴ - سیرابی سرد و تر
٢٥ - دل گرم و تر
٢٦ - قلوه گرم و تر
٢٧ - جگر سفید سرد و تر
٢٨ - جگر سیاه گرم و تر
گوشت سفید و گوشتهای قرمز که از مزاج سردی برخوردار هستند برای بیماران مغزو اعصاب و بیماران آرترزی و آرتریدی مضر است.گوشتهای قرمز که از مزاج گرمی برخوردار هستند برای افراد مغز و اعصاب مفیدبوده و برای بیماران دردهای استخوانی حکم مسکن را دارد.گوشت گنجشک و سار و کبوتر برای کودکان صرعی و کودکانی که دیر زبان بازمیکنند و یا دیر راه میروند مفید است.گوشت شتر برای افرادی که طبع سردی دارند و همیشه احساس سرما میکنند مفیداست.پاچه گوسفند برای افرادی که یبوست مزاج دارند سودمند است.
١-آویشن گرم و خشک
٢-اکلیل کوهی (رزماری) گرم و خشک
٣-بادیان رومی(رازیانه) گرم و خشک
٤-برگ مو گرم و خشک
٥-پونه کوهی گرم و خشک
٦-جوز هندی گرم و خشک
٧-خردل گرم و خیلی خشک
٨-دارچین گرم و خشک
٩-زردچوبه گرم و خشک
١٠ -زعفران گرم و خشک
١١ -زنجبیل خیلی گرم و کمی خشک
١٢ -زنیان گرم و خشک
١٣ -زیره سبز خیلی گرم و خشک
١٤ -زیره سیاه خیلی گرم و خشک
١٥ -فلفل سفید خیلی گرم و خشک
١٦ -فلفل سیاه خیلی گرم و خشک
١٧ -فلفل قرمز خیلی گرم و خشک
١٨ -سماق سرد و خشک
١٩ -کاکائو گرم و خشک
٢٠ -هل کمی گرم و خیلی خشک
٢١ -میخک خیلی گرم و خشک
٢٢ -گلرنگ گرم و خشک
٢٣ -گلپر گرم و خشک
٢٤ -وانیل گرم و خشک
٢٥ -سیاه دانه گرم و خشک در مجموع اکثر ادویجات از نظر مزاج گرم بوده و برای معطر نمودن غذا استفاده میشود و همچنین برای متعادل نمودن غذاهائی که از طبع سردی برخوردار هست طریقه آماده نمودن بذرها برای استفاده از مجموع بذرهای(قدومه شیرازی-اسفرزه-خاکشیر-بارهنگ-بالنگو-تخم ریحان-تخم مرو-تخم شربتی) ملین را تهیه کرده پس از تمیزکردن مخلوط ٣ لیوان آب جوش در ظرف چینی / کنید. ٣ قاشق غذاخوری از مجموع بذرها را با ٥ مخلوط کرده با چنگال هم بزنید تا لعاب دهد. روزانه ٢ تا ٣ بار و هر بار ٥ تا ٦ قاشق غذاخوری از بذرخیس شده در یک لیوان ریخته سپس کمی عسل و آب خنک اضافه نموده صبح وظهر وشب نیم ساعت قبل از هر وعده غذا میل نمایید. طرزتهیه شیربادام ٥٠ گرم مغز بادام خام و شیرین و یا ٦٠ عدد مغز بادام را با آب جوش بمدت ٥ دقیقه خیس کرده سپس پوست کنده شود. ٣ قاشق غذاخوری عسل + ٣ لیوان آب خنک همراه مغز بادام پوست کنده درون مخلوط کن ریخته بمدت ٥ دقیقه بمرور مخلوط کنید بطوریکه ذرات ریز بادام به چشم دیده نشود. طرز تهیه مرباجات خام سیب یا گلابی یا هویج یا به و یا خیار را درشت رنده کنید بطوریکه آب نیفتد سپس یک قاشق مرباخوری بزرگ عسل به آن اضافه کرده و بعد یک قاشق غذاخوری پودر بادام خام به آن افزوده و سپس نصف قاشق چایخوری هل ساییده اضافه کرده و درآخر نصف لیمو ترش تازه به آن بیافزائید. هر روز یک مربا تهیه نموده میل کنید. درهر فصل میتوانید از میوه همان فصل استفاده نمائید. بهترین فصل برای مرباجات خام تابستان است
These foods will help you keep uric acid at normal levels:
Apples
Apple cider vinegar
French bean juice
Water
Cherries
Berries
Fresh vegetable juices
Low fat dairy products
Lime
Vitamin C enriched foods
Olive oil
Celery seed
Pinto beans
High-fibre foods
Bananas
Green tea
Grains
Tomatoes, Cucumbers and broccoli
Omega 3
حقیقت دادجو
ایی حکیم | اولین عطاری آنلاین در ایران
عطاری آنلاین – اولین عطاری مورد تایید حکیم دکتر روازاده
عطاری آنلاین دیجی کالا - خرید محصولات ارگانیک و طبیعی
عطاری اینترنتی صادق عطار | ارائه دهنده داروها و گیاهان دارویی | طب سنتی |
فروشگاه اینترنتی محصولات گیاهی و دارویی عطارین - عطاری آنلاین
فروشگاه عطاری آنلاین | خرید گیاهان دارویی | مرهم طب
عطاری اینترنتی عطارخونه - عطاری مورد تایید حکیم دکتر روازاده
عطاری آنلاین | عطاری آنلاین تهران | عطاری آنلاین نسیم | فروشگاه محصولات گیاهی و طبیعی
فروشگاه لوازم پزشکی هلثیوم | فروش آنلاین لوازم پزشکی و بهداشتی
