سطوح مختلف سازمانی

تعاریف و ضوابط تشکیلاتی موسسات دولتی وابسته به وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مستقل

تعاریف و ضوابط تشکیلاتی موسسات دولتی وابسته به وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مستقل (بخشنامه ۱۰۱/۱۶۷۹۳ مورخ ۱۳/۹/۱۳۸۱ سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور)
در اجرای بند ب ماده ۱۰۴ و تبصره ۲ ماده ۸ قانون استخدام کشوری و تکالیفی که در قوانین و مقررات مختلف برای تأیید تشکیلات پیشنهادی دستگاه‌های دولتی به سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور محول شده است و به منظور نظام بخشیدن به تشکیلات حوزه مرکزی موسسات دولتی وابسته به وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مستقل و ایجاد هماهنگی در ساختار سازمانی آنها و اجتناب از ایجاد واحدهای سازمانی مشابه و جلوگیری از گسترش غیر ضرور تشکیلات دولت، تعاریف و ضوابط تشکیلاتی واحدهای سازمانی فوق الذکر را به شرح زیر ابلاغ می‌نماید :
(۱) سیاست‌ها :
۱/۱- جلوگیری از توسعه کمی تشکیلات موسسات دولتی و کاهش تصدی‌های دولت و واگذاری تصدی‌های اقتصادی و اجتماعی به بخش غیر دولتی.
۲/۱- توسعه ارایه خدمات اجتماعی دولت از طریق بخش غیر دولتی با استفاده از روش‌های پیش بینی شده در ماده ۸۸ قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت.
۳/۱- کاهش سطوح سازمانی (سلسله مراتب اداری) به منظور تسهیل در امر تصمیم گیری.
۴/۱- تجمیع واحدهای سازمانی و کاهش تعداد پست‌های مدیریتی به میزان ۲۰ درصد وضعیت موجود.
۵/۱- حذف واحدهای غیر ضرور از ساختار تشکیلاتی موسسات دولتی.
۶/۱- واگذاری امور عمومی و خدماتی به بخش غیر دولتی (در اجرای مصوبات شماره ۴۶/۱۴ مورخ ۳۱/۹/۱۳۴۹ و شماره ۴۲۹/۰۱۳ط مورخ ۱۳/۱۲/۱۳۷۹ شورای عالی اداری) و حذف پست‌های مربوط به فعالیت‌های مذکور.
۷/۱- عدم افزایش پست‌های سازمانی (با احتساب حذف پست‌های مذکور در بند ۶/۱)، جز در مواردی که به موجب قوانین و مقررات ترتیب دیگری مقرر شده باشد.
(۲) تعاریف اصطلاحات تشکیلاتی :
۱/۲– توزیع وظایف :
وظایف دستگاه با در نظر گرفتن پیوستگی و سنخیت فعالیت‌ها تجزیه و تفکیک می‌شود و در قالب معاونت‌ها و سپس واحدهای سازمانی تقسیم و توزیع می‌گردد، به نحوی که در این تقسیم بندی بین وظایف واحدهای سازمانی تداخل و تشابه وجود نداشته باشد.
۲/۲- ضوابط تشکیلاتی :
معیارهایی که چگونگی توزیع وظایف، تعداد سطوح و تعداد واحدهای سازمانی را تعیین می‌نماید.
۳/۲- ساختار سازمانی :
روابط میان واحدهای سازمانی که حدود اختیارات، سلسله مراتب، سطوح فرماندهی و نحوه تقسیم و توزیع وظایف میان واحدها را نشان می‌دهد و شامل شرح وظایف، نمودار سازمانی و پست‌های سازمانی می‌باشد.
۴/۲- سطح سازمانی :
هر یک از مقاطع تشکیل دهنده سلسله مراتب سازمانی است که جزء رده فرماندهی قرار می‌گیرد.
۵/۲- واحد سازمانی
از اجزای ساختار سازمانی است که در قالب یکی از انواع تشکل‌های سازمانی، معاونت، اداره کل، دفتر، مدیریت، اداره و سایر موارد مذکور در بندهای بعدی این ضوابط عهده دار انجام وظایف متجانس و مرتبط با اهداف دستگاه اصلی می‌باشد. در رأس هر واحد، پست سازمانی متناسب با اختیارات آن پیش بینی می‌شود.
۶/۲- واحد تابعه
واحدی است که از نظر سیاست‌ها و خط مشی‌ها و نیز امور اداری و مالی و تشکیلاتی تابع دستگاه اصلی می‌باشد.
۷/۲- موسسه دولتی
موسسه دولتی واحد سازمانی مشخصی است که به موجب قانون ایجاد و زیر نظر یکی از قوای سه گانه اداره می‌شود و عنوان وزارتخانه ندارد.
(۳) عنوان و تعریف واحدهای سازمانی
۱/۳- گروه
۱/۱/۳- گروه سطح سازمانی است که عهده دار انجام چند وظیفه از وظایف دفتر یا مدیریت می‌باشد. ماهیت وظایف گروه مطالعاتی و تحقیقاتی است. گروه فاقد واحد تابعه است و در رأس آن رییس گروه قرار دارد.
۲/۱/۳- هر گروه متناسب با وظایف و مأموریت‌های محوله حداقل دارای ۵ پست سازمانی خواهد بود. ترکیب پست‌های سازمانی گروه مشتمل بر پست‌های کارشناسی و کاردانی است.
۲/۳- اداره
۱/۲/۳- اداره سطح سازمانی است که عهده دار انجام  چند وظیفه از وظایف اداره کل و مدیریت می‌باشد. وجه غالب وظایف «اداره» اجرایی است. اداره فاقد واحد تابعه است و در رأس آن «رییس» قرار می‌گیرد.
۲/۲/۳- اداراتی که عهده دار امور اجرایی یا پشتیبانی می‌باشند بر اساس تنوع و تعداد فعالیت‌ها حداقل با ۱۵ پست سازمانی ایجاد می‌شوند.
۳/۲/۳- هر اداره که انجام فعالیت‌های آن مستلزم ایجاد پست‌های کارشناسی باشد متناسب با مأموریت‌ها و وظایف محوله حداقل با ۷ پست سازمانی، سازماندهی خواهد شد که در این صورت حداقل ۴ پست آن کارشناسی خواهد بود.
۴/۲/۳- در تشکیلات ادارات اجرایی بر حسب تنوع و تعدد فعالیت‌های هر اداره پست «مسوول» پیش بینی می‌وشد.
۳/۳- دفتر
۱/۳/۳- دفتر سطح سازمانی است، که عهده دار انجام بخشی از وظایف متجانس معاونت و یا دستگاه می‌باشد و وجه غالب وظایف آن مطالعاتی، آموزشی یا تحقیقاتی است. در رأس دفتر «مدیرکل» قرار می‌گیرد.
۲/۳/۳- هر دفتر می‌تواند با حداقل ۲۵ پست سازمانی که حداقل ۷۰ درصد پست‌های آن کارشناسی باشد، تشکیل گردد.
۳/۳/۳- در هر دفتر یک پست سازمانی با عنوان معاون پیش بینی می‌گردد.
۴/۳/۳- وظایف دفتر در قالب گروه سازماندهی می‌گردد. چنانچه در تشکیلات دفتر «گروه» پیش بینی نشود در این صورت در دفتر می‌ـوان پست‌های «کارشناس مسوول» و کارشناس ایجاد نمود. در این حالت به ازاء کاهش هر سه گروه یک پست معاون را می‌ـوان به پست‌های معاون اضافه نمود.
۵/۳/۳- چنانچه در ساختار داخلی دفتر، گروه ایجاد نشده باشد و پست‌های کارشناس مسوول و کارشناس مستقیماً تحت نظر معاون دفتر یا مدیرکل قرار گیرند و تعداد پست‌های دفتر حداقل ۵/۱ برابر حداقل مذکور در بند ۲/۳/۳ باشند، حسب پیچیدگی و سنخیت وظایف دفاتر، تا ۳ معاون برای دفتر قابل پیش بینی خواهد بود.
۶/۳/۳- در صورتی که وظایف دفتر در قالب گروه سازماندهی شود، معاون نقش دستیار و مشاور مدیرکل را خواهد داشت و در سلسله مراتب فرماندهی قرار نمی‌گیرد و حسب ارجاع مدیرکل وظایف محوله را انجام خواهد داد.
۴/۳- اداره کل
۱/۴/۳- اداره کل سطح سازمانی است که عهده دار انجام بخشی از وظایف متجانس و یا دستگاه می‌باشد و وجه غالب وظایف آن اجرایی است. در رأس اداره کل، مدیر کل قرار می‌گیرد.
۲/۴/۳- وظایف اداه کل در قالب «اداره» سازماندهی می‌شود.
۳/۴/۳- برای هماهنگی و نظارت بر فعالیت‌های ادارات، برای حداقل 5 اداره یک اداره کل پیش بینی می‌شود.
۴/۴/۳- در هر اداره کل 2 پست معاون پیش بینی می‌گردد.
۵/۳- مدیریت
۱/۵/۳- مدیریت سطح سازمانی است که انجام بخشی از وظایف معاونت یا دستگاه را در زمینه فعالیت‌های مطالعاتی، تحقیقاتی و اجرایی بر عهده دارد و در مقایسه با دفتر و اداره کل از نظر اندازه و حجم فعالیت‌ها در حد نازلتری است. در رأس «مدیریت»، مدیر قرار می‌گیرد.
۲/۵/۳- در صورتی که دستگاه دارای وظایفی باشد که از نظر حجم وظایف در سطح «دفتر» یا «اداره کل» قابل سازماندهی نباشد وظایف مورد نظر را می‌توان در سطح مدیریت سازماندهی نمود.
۳/۵/۳- تعداد پست‌های هر مدیریت حداقل در سطح سه اداره و یا سه گروه می‌باشد لکن برای ایجاد مدیریت الزاماً وجود اداره و گروه ضروری نمی‌باشد و حسب مأموریت‌ها و وظایف محوله، پست‌های سازمانی را می‌توان مستقیماً تحت نظارت مدیر و یا معاون وی سازماندهی نمود.
۴/۵/۳- در هر مدیریت در صورت عدم وجود گروه یا اداره، حداکثر یک پست سازمانی معاون پیش بینی می‌شود.
توضیح ـ در صورت عدم پیش بینی اداره یا گروه پست کارشناس مسوول را می‌توان در تشکیلات دفتر، اداره کل و مدیریت که وجه غالب وظایف آن‌ها کارشناسی باشد، ایجاد نمود. مشروط بر آن که حداقل 2 پست کارشناس یا کاردان را تحت نظارت داشته باشد.
۶/۳- معاونت
۱/۶/۳- معاونت بالاترین سطح سازمانی پس از بالاترین مقام موسسه دولتی می‌باشد که انجام بخشی از وظایف، مرتبط با اهداف دستگاه را بر عهده دارد.
(۴) ضوابط طبقه بندی موسسات دولتی
معیارهای طبقه بندی موسسات دولتی به شرح زیر است :
۱/۴- مجری قانون خاص به صورت فراگیر در پهنه جغرافیایی کشور باشد.
۲/۴- ایفای وظایف موسسه تابعی از وضعیت و شرایط اجتماعی، اقتصادی یا سیاسی کشور باشد.
۳/۴- در سطح ملی به عنوان دستگاه مرجع شناخته شوند.
۴/۴- انجام یک یا چند امر حاکمیتی در کشور را عهده دار باشند.
۵/۴- حائز موقعیت راهبردی، هدایت گروه جهت دهنده باشند.
۶/۴- گسترده جغرافیایی فعالیت‌ها در سطح کشور باشد.
تبصره : معیارهای فوق الذکر بر اساس قوانین و مقررات تاسیس موسسات دولتی تعیین می‌شود.
(۵) معیارهای تفکیک موسسات دولتی در گروه‌های سه گانه به شرح زیر است :
گروه الف :
موسسات دولتی که حداقل دارای ۵ ویژگی از معیارهای موضوع بند ۳ باشند، در گروه الف قرار می‌گیرند.
گروه ب :
موسسات دولتی که حداقل دارای ۴ ویژگی فرعی از معیارهای موضوع بند ۴ باشند، در گروه ب قرار خواهند داشت.
گروه ج :
سایر موسسات دولتی که فاقد شرایط گروه الف و ب باشند در گروه ج قرار خواهند گرفت.
۱/۵- موسسات دولتی موضوع گروه (الف) برای انجام امور مطالعاتی، تحقیقاتی و آموزشی مربوط می‌توانند از سطح سازمانی دفتر و انجام امور اجرایی مربوط از سطح اداره کل استفاده نمایند.
۲/۵- سطح سازمانی برای انجام امور مطالعاتی، تحقیقاتی، آموزشی و اجرایی موسسات دولتی گروه ب مدیریت می‌باشد.
۳/۵- سطح سازمانی برای انجام امور مطالعاتی، تحقیقاتی، آموزشی و اجرایی موسسات دولتی گروه (ج) مدیریت، گروه و اداره می‌باشد.
تبصره : در صورتی که با توجه به ماهیت وظایف، سازماندهی موسسه دولتی مستلزم استفاده از عناوین دیگر برای واحدهای سازمانی آن باشد حسب مورد با تأیید کمیته هماهنگی تشکیلات دستگاه‌های دولتی در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور در یکی از سطوح تعریف شده قرار می‌گیرد.
۴/۵- تعداد معاونت‌های موسسات گروه الف حداکثر ۴، گروه ب حداکثر ۳ و گروه ج حداکثر ۲ معاونت تعیین می‌گردد.
۵/۵- هر معاونت حداقل از ۳ واحد سازمانی در سطوح تعیین شده تشکیل می‌شود.
۶/۵- موسسات دولتی گروه (ج) به شرط رعایت ۵/۱ برابر حداقل‌های تعیین شده برای تشکیل مدیریت، اداره و گروه (موضوع بندهای ۱/۲، ۲/۳ و ۵/۳) چنانچه از یک سطح سازمانی معاونت استفاده نمایند با سطح مدیریت سازماندهی می‌شوند و در صورت ایجاد دو سطح معاونت، سطوح اداره و گروه حسب ماهیت وظایف در تشکیلات داخلی آنها قابل پیش بینی است.
(۶) فعالیت‌های تحت نظر بالاترین مقام موسسه دولتی
۱/۶- روابط عمومی
۲/۶- حراست
۳/۶- گزینش
۴/۶- ارزیابی عملکرد، بازرسی و پاسخگویی به شکایات
۵/۶- اموری که حسب قوانین موضوعه، اداره آنها لزوماً تحت نظر بالاترین مقام دستگاه صورت می‌پذیرد.
تبصره : رییس مؤسسه دولتی حسب مورد می‌تواند برخی از امور تحت نظر خود را به معاونت‌ها محول نماید.
۶/۶- به منظور جلوگیری از تعداد و پراکندگی واحدهای سازمانی تحت نظارت بالاترین مقام مسوول دستگاه، امور ستاد تشخیصی ریاست موسسه شامل امور حوزه ریاست و ارزیابی عملکرد، بازرسی و پاسخگویی به شکایات روابط عمومی در یک واحد سازمانی سازماندهی شودند.
(۷) مشاوران
به منظور همفکری و مشاوره به رؤسای موسسات دولتی گروه الف و ب، پست مشاوره با ضوابط ذیل قابل پیش بینی می‌باشد.
۱/۷- رؤسای مؤسسات گروه الف حداکثر ۲ پست مشاور
۲/۷- رؤسای گروه ب حداکثر ۱ پست مشاور
(۸) سایر موارد
۱/۸- حداقل‌های تعیین شدهدر تعداد پست‌های واحدهای سازمانی برای مواردی است که سنخیت وظایف جدید، تجمیع واحده را میسر نسازد. در صورت وجود سنخیت وظایف، تا تکمیل 2 برابر حداقل‌های تعیین شده، برای تشکیل واحد سازمانی مجزا اقدام نخواهد شد.
تبصره : تشکیل واحدهای سازمانی با بیش از ۲ برابر پست‌های تعیین شده در صورت وجود توجیه و پیشنهاد دستگاه قابل بررسی و تأیید می‌باشد.
۲/۸- تعداد پست‌های مدیریتی مؤسسات دولتی بر مبنای ۵/۱ برابر حداقل‌های تعیین شده در بند 3 این ضوابط قابل تعیین خواهد بود.
۳/۸- کمیته هماهنگی امور تشکیلات دستگاه‌های دولتی متشکل از معاون امور مدیریت و منابع انسانی، معاونین بخشی ذیربط مدیران ستادی و بخشی مربوط و صاحب نظران در امور سازماندهی در سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، نظارت بر اجرای دقیق این بخشنامه را بر عهده دارد و نمایندگان موسسات دولتی، حسب مورد در جلسات کمیته شرکت خواهند نمود.
۴/۸- مؤسسات دولتی موظفند با توجه به مفاد بند ۲ قسمت ب ماده ۱ قانون برنامه سوم توسعه نسبت به تطبیق ساختار سازمانی خود با ضوابط این بخشنامه اقدام نمایند.
۵/۸- از تاریخ تصویب و ابلاغ این بخشنامه هر گونه تغییر و اصلاح در ساختار سازمانی مؤسسات دولتی بر مبنای این ضوابط خواهد بود و دستگاه‌های مشمول آن مکلفند با توجه به تکالیف مذکور نسبت به اصلاح ساختار تشکیلاتی خود بر اساس مفاد این ضوابط اقدام نمایند.

سطوح سازمانی

۱- گروه: گروه یک سطح سازمانی است که انجام یک یا چند فعالیت فرعی از فعالیت‌های اصلی یک سطح سازمانی بالاتر با عنوان دفتر یا مدیریت در آن منظور میشود بنابراین گروه واحد تابعه‌ی دفتر یا مدیریت است. در راس گروه رئیس ( کارشناس) قرار دارد.
۲-دفتر: دفتر سطح سازمانی است که انجام یک یا چند فعالیت همگن متشکل از یک یا جند وظیفه در جهت اهداف سازمان در آن منظور می‌شود و قالب وظایف آن مطالعاتی و پژوهشی است در راس دفتر مدیرکل قرار میگیرد.
۳-اداره: سطح سازمانی است که یک یا چند فعالیت فرعی از فعالیت‌های اصلی یک سطح سازمانی بالاتر به عنوان اداره کل و یا مدیریت در آن منظور میشود. اداره واحد تابعه اداره کل است. در راس اداره عنوان رئیس پیش بینی میشود.
۴-اداره کل: سطح سازمانی است که انجام یک یا چند فعالیت متجانس و همگن از یک یا چند وظیفه در جهت اهداف سازمان در آن منظور میشود و قالب وظایف آن اجرایی است و از نظر سطح سازمانی با دفتر یکسان است. در راس اداره کل عنوان مدیر کل پیش بینی میشود.
۵-مدیریت: سطح سازمانی است که انجام یک یا چند فعالیت از یک یا چند وظیفه در جهت اهداف سازمان منظور می‌شود. وظایف مدیریت میتواند در زمینه‌های پژوهشی مطالعاتی و اجرایی باشد.
۶-مرکز: مرکز به عنوان واحد تابعه نوعی تشکیل سازمانی است که وظایفی در زمینه‌های پژوهشی مطالعاتی فرهنگی برای آن پیش بینی میشود در مواردیکه ضرورت‌های تشکیلاتی و یا الزاماتی دیگر ایجاب کند که اداره یا چند رشته فعالیت متنوع در قالب یک واحد سازمانی که از استقلال بیشتری در مقایسه با دیگر سطوح سازمانی مانند دفتر و یا اداره کل برخوردار باشد مرکز پیش بینی میشود.

 نکات کاربردی مدیریت، رهبری - ۱۰ تفاوت جالب بین مدیریت و ریاست

مدیریت و ریاست
ما واژه‌های مدیریت و ریاست و مدیر و رییس را بسیار شنیده‌ایم ولی آیا هیچگاه پرسیده‌ایم بین این دو چه تفاوت‌هایی وجود دارد؟
اگر در همین ابتدای مقاله بخواهم تفاوت مدیر و رئیس را توضیح دهم، باید بگویم که مدیر یک پدر مهربان و رییس یک ناپدری نامهربان است! البته جای صحبت زیادی درباره این موضوع وجود دارد. اما اصلا چرا باید تفاوت مدیریت و ریاست را بدانیم؟ چه اهمیتی دارد که در سازمان مدیر باشیم یا رییس؟
در این مقاله من تفاوت‌های مدیر و رییس را برای شما روشن می‌کنم. بعد از آن به اهمیت حضور مدیر در سازمان پی می‌برید و خودتان هم تلاش می‌کنید به جای رییس، مدیر خوب باشد. 
آنچه در این مطلب خواهید خواند پنهان
منظور از مدیریت و ریاست چیست؟
۱۰ تفاوت مدیریت و ریاست
رییس بالاتر است یا مدیر؟
تأثیر تفاوت مدیر و رئیس روی کارکنان سازمان
تفاوت مدیر و رئیس در چارت سازمانی چیست؟
جمع بندی؛ با شناخت تفاوت مدیر و رئیس، تصمیم دارید کدام باشید؟
منظور از مدیریت و ریاست چیست؟
ابتدا باید مفهوم هر دو عبارت را توضیح دهیم. مدیریت خلق و تولید روش‌های مدون و قابل قبول با توجه به شرایط و محدودیت‌های موجود برای رسیدن به هدف است. یعنی هدف تعریف می‌شود و این مدیر است که با توجه به تمام محدودیت‌های سازمانش و با توجه به شرایطی که در آن قرار دارد، شروع به هدایت سازمان می‌کند. یک مدیر برای رسیدن به هدف سازمان روش‌های جدید همراه با خلاقیت‌های پایدار خلق می‌کند.
تعریف رئیس
اما در ریاست، فرد تنها به حفظ و نگهداری و نظم و ترتیب دادن به وضعیت موجود می‌پردازد. خلاقیت و آفرینشی در آن دیده نمی‌شود. شرایط هرچه که باشد، رییس درجا می‌زند و تلاش می‌کند شرایط را همانگونه که هست حفظ کند. بنابراین سازمان حرکتی رو به جلو ندارد. اکنون با کمی فکر کردن می‌توانید تشخیص دهید که بارها و بارها در اطراف خود مدیریت و ریاست را دیده‌اید و تفاوت‌های آن‌ها را احساس کرده‌اید.
حتما بخوانید: بیزینس مدل کانواس 
۱۰ تفاوت مدیریت و ریاست
    رییس فقط امر و نهی می‌کند. مدیر به صورت مداوم با پرسنل خود در تعامل است و از نظرات آن‌ها برای تصمیم‌گیری بهره‌ می‌برد.
    رییس بازخوردها را دریافت و تنبیه می‌کند اما مدیر بازخوردهای را دریافت و اشتباهات را تحلیل می‌کند تا بتواند راه حلی برای آن پیدا کند.
    رییس برای نگهداری وضع موجود از اهرم زور گاهی بهره می‌برد ولی مدیر اهرمی به نام زور را نمی‌شناسد. این یک تفاوت مدیریت و ریاست، بسیار کلیدی است.
    رییس جبهه می‌گیرد ولی مدیر مشاوره می‌دهد.
تفاوت رئیس و مدیر
    رییس وابسته به قدرت است اما مدیر به اعتماد کارکنان وابستگی دارد.
    رییس توقع احترام دارد اما مدیر احترام را به دست می‌آورد.
    رییس ترس ایجاد می‌کند اما مدیر حس اعتماد را اشاعه می‌دهد.
    رییس دنبال خطاکار میگردد اما مدیر دنبال حل اشتباه است. این تفاوت مدیریت و ریاست میزان پیشرفت سازمان و حل مشکلات را تعیین می‌کند.
    رییس تنها از توانایی‌های کارمندان بهره می‌برد و فرصتی برای رشد آن‌ها فراهم نمی‌کند. مدیر به کارمندان بال و پر می‌دهد و فرصت رشد و پیشرفت را برایشان فراهم می‌کند.
    رییس کاری نمی‌کند و تنها دستور می‌دهد. در نهایت نیز می‌گوید: «من موفق شدم». مدیر به همراه تیم کار می‌کند و حتی ممکن است خودش اولین نفر برای تجربه‌های جدید باشد. در نهایت نیز موفقیت را به نام تیم می‌زند.
حتما بخوانید: مدیریت کیفیت و بهره وری 
رییس بالاتر است یا مدیر؟
این موضوع بستگی به سازمان دارد. برخی از سازمان‌ها قصد پیشرفت ندارند. مثلا یک شعبه از بانک نیازی به رشد و پیشرفت ندارد. بنابراین یک رییس نیز می‌تواند از پس مسئولیت‌های شعبه برآید و کارمندان را نظم بدهد.
فرق مدیر و رئیس
در مقابل یک شغل استارتاپی به یک مدیر تمام عیار نیاز دارد. این فرد باید پا به پای سازمان خود با چالش‌ها روبرو شود. حتی گاهی لازم است بیشتر از کارمندان کار کند. او باید تمام ویژگی‌های یک مدیر که در این زمینه بیان کردیم را داشته باشد.
با دانستن تفاوت‌های بین مدیریت و ریاست، شاید شما پاسخ مشابهی به سوال رییس بالاتر است یا مدیر داشته باشید. مدیر توانمندی‌های بیشتری دارد و قاعدتا باید رتبه‌ای بالاتر از رییس داشته باشد. اما این موضوع به دلیل ضعف مدیریتی در تمام سازمان‌های صادق نیست. پیشنهاد می‌کنیم حتما مقاله اصول مدیریت را مطالعه کنید.
حتما بخوانید: سبک‌های رهبری  
تأثیر تفاوت مدیر و رئیس روی کارکنان سازمان
بین سازمانی که توسط یک رییس کنترل می‌شود و سازمانی که یک مدیر آن را هدایت می‌کند، تفاوت‌های بسیاری وجود دارد. تفاوت مدیر و رییس در سازمان‌هایشان هم کاملا مشهود است؛ سازمان یک مدیر پویاست و کارمندان در آن با انگیزه فعالیت می‌کنند و برای رشد سازمان تلاش بسیاری انجام می‌دهند.
در مقابل سازمان یک رییس، پویایی خود را از دست می‌دهد، کارمندان چیزی اضافه بر وظیفه‌شان انجام نمی‌دهند و فقط برای حقوق آخر ماه در سازمان باقی می‌مانند. البته نرخ خروج کارکنان در سازمان‌هایی که به این شیوه کنترل می‌شوند، بیشتر از سازمان‌هایی است که به جای رییس، مدیر دارند.
در ادامه به چند مورد مهم درباره تأثیر تفاوت مدیر و رییس روی کارکنان سازمان اشاره می‌کنیم.
    کارمندانی که با مدیر کار می‌کنند، برای انجام نقش‌هایشان آزادی عمل دارند و می‌توانند کارها را به شیوه‌ای که می‌دانند بهتر است، انجام بدهند. کارمندانی که توسط رییس کنترل می‌شوند، مو به مو از رییس دستور می‌گیرند و خودشان تصمیم‌گیرنده نیستند.
    کارمندان می‌توانند مشکلاتشان را به مدیر بگویند و امیدوار باشند که او کاری که از دستش برآید را برای آن‌ها انجام می‌دهد. در مقابل، هیچ کارمندی با رییس درباره چالش‌های موجود در سازمان صحبت نمی‌کند؛ زیرا می‌داند رییس انعطاف‌پذیر نیست و احتمال اینکه او را اخراج کند، وجود دارد.
    در سازمان‌هایی که توسط مدیر هدایت می‌شوند، برابری وجود دارد و هرکسی بر اساس شایستگی‌هایش ترفیع می‌گیرد. در مقابل، روسا معمولا سمت‌های رده بالای سازمانی را به آشنایان یا کارمندان محبوبشان پیشنهاد می‌دهند.
    کارمندان می‌دانند در تمام بحران‌های سازمانی، مدیر همراهشان است و پا‌به‌پای آن‌ها برای بهبود اوضاع تلاش می‌کند. رییس در بحران‌ها هیچ ارتباطی با کارکنان ندارد، پشت میزش می‌نشیند و درب‌ اتاقش را می‌بندد و بعد از گذر از بحران ظاهر می‌شود.
    روسا همیشه در حال سرزنش کردن کارمندانشان هستند و همه تقصیرها را به گردن آن‌ها می‌اندازند. مدیران در جای خود سختگیر هستند، اما زمانی که مشکلی ایجاد می‌شود، به جای سرزنش و گشتن به دنبال مقصر برای حل مشکل تلاش می‌کنند. در نتیجه کارمندان از اشتباه کردن نمی‌ترسند.
    به طور کلی میزان رضایت شغلی، خلاقیت و تلاش کارکنان سازمان‌هایی که مدیر دارند، بیشتر است. آن‌ها حتی حاضرند بیشتر از وظایفشان انجام بدهند تا تشویق مدیرشان را به دست آورند. تفاوت مدیر و رییس با ورود به سازمان و دیدن روحیه کارکنان مشخص می‌شود!
تفاوت مدیر و رئیس در چارت سازمانی چیست؟
تفاوت مدیر و رییس در چارت سازمانی به فعالیت شرکت و استراتژی‌ها و برنامه‌های آن بستگی دارد. آنچه که ما درباره تفاوت مدیریت و ریاست گفتیم، به تفاوت‌های مفهومی و رفتاری افراد برمی‌گردد. مدیر عامل یک سازمان می‌تواند مدیر باشد و ویژگی‌های مدیریتی حرفه‌ای باشد یا اینکه رییس باشد و کارهایش را با اجبار و تهدید کارمندان پیش ببرد. پس تفاوت مدیر و رییس در چارت سازمانی، مشهود نیست.
البته باید توجه داشته باشید که مدیریت انواع مختلفی دارد و در یک سازمان ممکن است چند پوزیشن مدیریتی وجود داشته باشد؛ مدیر مالی، مدیر منابع انسانی، مدیر بازاریابی و مدیر فروش چند مورد از انواع مدیریت هستند که در مقاله‌ای مجزا به صورت کامل درباره آن‌ها توضیح داده‌ایم.
جمع بندی؛ با شناخت تفاوت مدیر و رئیس، تصمیم دارید کدام باشید؟
در این میان مدیران قوی و ضعیف و همچنین روسای قوی و ضعیف نیز وجود دارند.
متاسفانه بسیار دیده می‌شود که مدیران تبدیل به رییس شده‌اند و جایگاه خود را فراموش کرده‌اند. شاید ریاست کار ساده‌تری نسبت به مدیریت باشد. اما تفاوت رییس و مدیر در ارتباطات آن‌ها مشخص می‌شود. جایی که همه افراد به مدیر علاقه دارند، اما هیچ ارتباط دوستانه‌ای با رییس خود برقرار نمی‌کنند.
تفاوت مدیر و رئیس
اکنون شما تفاوت بین مدیر و رییس را می‌دانید. حال تصمیم بگیرید می‌خواهید مدیر باشید یا رییس ؟؟؟ کدام برای شما لذت بخش‌تر است ؟؟؟ شاید ریاست لذت زیادی دارد که همه اطراف ما را رییس فرا گرفته است. کاش کمی مدیر می‌دیدیم!
اگر نظر یا تجربه‌ای درباره مدیریت و ریاست دارید یا سوالی برایتان به وجود آمده است، می‌توانید در بخش نظرات کامنت بگذارید.

سلسله مراتب اداری به انگلیسی به همراه ترجمه

در این قسمت از آموزش زبان انگلیسی در زبان علم به سلسله مراتب اداری به انگلیسی و ترجمه آن می‌پردازیم.
در اینجا عناوین پست‌های مدیریتی به ترتیب سلسله مراتب اداری ارائه می‌شود.
    Chairman (The person who leads the Board of Directors of a company)
    C.E.O.
    C.F.O. (chief financial officer), C.T.O. (chief technology officer), C.O.O. (chief operations officer), etc.
    President
    Vice President
    Director (there might also be “Senior Directors”, etc.)
    Manager
در بالا فهرست سلسله مراتب اداری به انگلیسی از پایین به بالا آورده شده است که ترجمه هر یک از آنها در زیر قرار می‌گیرد:
Chairman        رئیس هیئت مدیره
C.E.O.              مسئول امور اجرایی
C.F.O.              مسئول امور مالی
C.T.O.             مسئول فناوری و تکنولوژی
C.O.O.            مسئول عملیات
President        رئیس
Vice President نائب رئیس
Director         مدیر ارشد
Manager        مدیر کل
معنی vice president
در شرکتها عنوان پست “vice president” (نائب رئیس) زیر عنوان پست president قرار می‌گیرد. شرکتها عموما دارای چندین نائب رئیس هستند که هر کدام در حیطه تخصصی خود فعالیت می‌کنند. مثلا یک شرکت بازرگانی دارای پستهای “vice president of sales” و  “vice president of operations” هستند. 
هر شرکت و هر صنعتی با شرکتهای دیگر و صنایع دیگر در ماهیت فعالیت خود تفاوتهایی دارند. بنابراین، بعضی از این عناوین شغلی ممکن است در یک شرکت بالاتر یا پایین تر باشد. مضاف بر اینکه، به هر عنوان شغلی، اصطلاحات دیگری اضافه می‌شود. که در اینجا تعدادی عنوان شغلی دیگر از پایین به بالا ارائه شده است.
    Assistant (“Assistant Director”, “Assistant Manager”) –            دستیار کارگردان
    Associate (“Associate Director”, “Associate Coordinator”) –      عضو مجمع مدیران
    Executive (“Executive Vice President”, “Executive Manager”) – مدیر اجرایی
معنی Sales Assistant
اصطلاح Sales Assistant عنوان شغلی است که متصدی آن به فروشنده کمک می‌کند. در قدیم، چنین مستخدمی، با عنوان “secretary” شناخته می‌شد. در حال حاضر عنوان “secretary” به دلایلی برای چنین شخصی استفاده نمی‌شود.

مدیریت و سمت‌های مختلف در یک شرکت

Account executive: مدیر اجرایی
Administrator: مدیر
Agent: نماینده، مامور
Boss: رئیس
Businessman: تاجر
Businesswoman: (تاجر (زن
Businessperson: تاجر
Chief Executive Officer (CEO): مدیر عامل
Chief Financial Officer(CFO): مدیر مالی
Chief Technology Officer (CTO): مدیر ارشد فناوری
Chief Information Officer (CIO) : مدیر ارشد اطلاعات
Chief Operating Officer (COO): مدیر ارشد عملیاتی
chief Marketing Officer (CMO): مدیر ارشد بازاریابی
Chief Human Resources Officer (CHR): مدیر ارشد منابع انسانی
Chief Administrative Officer (CAO): مدیر ارشد اداری
contract employees: کارمندان قراردادی
temporary employees: کارمندان موقت
part-time employees: کارمندان نیمه وقت
Chairman: رئیس هیئت مدیره
Chairwoman: (رئیس هیئت مدیره (زن
Chairperson: ریئس هیئت مدیره
Chief executive: مدیر اجرایی
Company secretary: منشی شرکت
Controller: ناظر، بازرس
Coordinator: هماهنگ‌کننده
Foreman: سرکارگر
Director general: مدیرکل
Executive: مدیر در یک سازمان یا اداره
Handler: دستیار
Line manager: سرکارگر، سرپرست
Manager: مدیر، کارفرما
Vice president: معاون رئیس
Employee: کارمند
برای نوشتن یک روزمه‌ی خوب، نیاز داری که این لغات رو بدونی. (اینجا کلیک کن)
Worker: کارگر
Water boy: آبدارچی
Senior manager: مدیر ارشد
Top manager: مدیر ارشد
Workforce: نیروی کار
Jobholder: کارمند
Labor: نیروی کار
Accountants: حسابدار
Auditor: حسابرس
Bookkeeper: دفتردار
Director of Informatics: مدیر بخش انفورماتیک
Inspector: بازرس
Quality control, safety, environmental manager: کنترل کیفیت، ایمنی، مدیر محیط زیست
Purchasing manager: مدیر خرید
lyrBoard of Directorscs: هیئت مدیره
Shareholders: سهامداران
Front-Line Employees: کارمندانی که مستقیم با مشتری ارتباط دارند
Quality Control: کنترل کیفیت
Shipping and Receiving Staff: کارکنان حمل و نقل و دریافت
Office Manager: مدیر دفتر
Receptionist: منشی
Concierge: دربان
Help Desk: میز راهنما، فردی که مشتریان و کاربران را در هنگام مشکلات راهنمایی می‌کند
Customer Service Manager: مدیر خدمات مشتری
شغل‌های بیشتر به انگلیسی رو از اینجا بخون.
Technical Support Specialist: متخصص پشتیبانی فنی
Operations Manager: مدیر عملیات
Operations Assistant: دستیار عملیات
Operations Coordinator: هماهنگ‌کننده عملیات
Sales Representative: نماینده فروش
Sales Manager: مدیر فروش
Sales Representative: نماینده فروش

تعاریف اصطلاحات تشکیلات‌ی  
توزیع وظایف:   
وظایف دانشگاه با در نظر گرفتن پیوستگی و سنخیت فعالیت، تجزیه و تفکیک  میشود و در قالب معاونت‌ها و سپس واحدهای سازمانی تقسیم و توزیع می‌گردد، به نحوی آه در این تقسیم بندی بین وظایف واحدهای سازمانی تداخل و تشابه وجود نداشته باشد.  
ضوابط تشکیلاتی:   
معیارهایی است آه چگونگی توزیع      وظایف، تعداد سطوح و تعداد واحدهای سازمانی را تعیین می‌نماید.  
ساختارسازمانی:   
روابط میان واحدهای سازمانی آه حدود اختیارات، سلسله مراتب، سطوح فرماندهی و نحوه تقسیم و توزیع وظایف میان واحدها را نشان      میدهد و شامل نمودارسازمانی، شرح وظایف  و پست‌های سازمانی      میباشد.  
سطح سازمانی:   
هر یک از مقاطع تشکیل دهنده سلسله مراتب سازمانی است آه جزء رده فرماندهی قرار می‌گیرد.  
واحد سازمانی:   
از اجزای ساختارسازمانی است آه در قالب یکی از انواع  تشکلهای سازمانی معاونت، اداره آل، دفتر، مدیریت، مرآز، اداره و گروه عهدار انجام وظایف متجانس و مرتبط با اهداف دستگاه اصلی  میباشد. در راس هر واحد، پست سازمانی متناسب با اختیارات آن پیش بینی می‌شود.  
واحد تابعه:   
واحدی است آه از نظر      سیاستها و      خطمشی‌ها و نیز امور اداری و مالی و تشکیلاتی تابع دستگاه اصلی می‌باشد.  
گروه:   
سطح سازمانی است آه  عهدهدار انجام چند وظیفه از وظایف دفتر یا مدیریت  میباشد. ماهیت وظایف گروه مطالعاتی و تحقیقاتی است. گروه فاقد واحد تابعه است و در راس آن رئیس گروه قرار دارد.  
هرگروه متناسب با وظایف و ماموریت‌های محوله حداقل دارای ٥ پست سازمانی خواهد بود. ترآیب  پستهای سازمانی گروه مشتمل بر آارشناسی و آاردانی است.  
اداره:   
سطح سازمانی است آه عهده دار انجام چند وظیفه از وظایف اداره آل و مدیریت می‌باشد. وجه غالب اداره اجرایی است. اداره فاقد واحد تابعه است و در راس آن رئیس اداره قرار می‌گیرد.  
1.    اداراتی آه عهده دار امور اجرایی یا پشتیبانی  میباشند بر اساس تنوع و تعداد فعالیت‌ها حداقل با ١٥ پست سازمانی ایجاد می‌شوند.  
2.    هر اداره آه انجام فعالیت‌های آن مستلزم ایجاد پست سازمانی آارشناسی باشد متناسب با ماموریت‌ها و وظایف محوله حداقل با ٧ پست سازمانی، سازماندهی خواهد شد آه در این صورت حداقل 
٤ پست آن آارشناسی خواهد بود.  
3.    در تشکیلات ادارات اجرایی بر حسب تنوع و تعداد      فعالیتهای هر اداره پست »مسئول« پیش بینی می‌شود.  
مدیریت:  
 سطح سازمانی است آه انجام بخشی از وظایف معاونت یا دستگاه را در زمینه فعالیت‌های مطالعاتی، تحقیقاتی و اجرایی بر عهده دارد و در مقایسه با دفتر و اداره آل از نظر اندازه و حجم  فعالیتها در حد نازلتری است. در راس مدیریت، مدیر قرار  میگیرد.  
1.    در صورتی آه دستگاه دارای وظایفی باشد آه از نظر حجم وظایف در سطح »دفتر« یا »اداره آل« قابل سازماندهی نباشد وظایف مورد نظر را می‌توان در سطح مدیریت سازماندهی نمود.  
2.    تعداد پست‌های هر مدیریت حداقل در سطح اداره و یا سه گروه می‌باشد لکن برای ایجاد مدیریت الزاماً وجود اداره و گروه ضروری نمی‌باشد و حسب ماموریت‌ها و وظایف محوله،  پستهای سازمانی را می‌توان مستقیماً تحت نظر مدیر و یا معاون وی سازماندهی نمود.  
3.    در هر مدیریت در صورت عدم وجود گروه یا اداره، حداآثر یک پست سازمانی معاون پیش بینی می‌شود.  
4.    در صورت عدم  پیشبینی اداره یا گروه، پست آارشناس مسئول را  میتوان در تشکیلات مدیریت آه وجه غالب وظایف آنها آارشناسی باشد، ایجاد نمود. مشروط بر آن آه حداقل ٢ پست آارشناس یا آاردان را تحت نظارت داشته باشد.  
دفتر:   
سطح سازمانی است آه عهده دار انجام بخشی از وظایف متجانس معاونت و یا دستگاه می‌باشد. وجه غالب وظایف آن مطالعاتی، آموزشی یا تحقیقاتی است. در راس دفتر مدیر آل قرار می‌گیرد.  
1.    هر دفتر می‌تواند با حداقل ٢٥ پست سازمانی آه حداقل ٧٠% پستهای آن آارشناسی می‌باشد، تشکیل گردد.  
2.    در هر دفتر یک پست سازمانی با عنوان معاون پیش بینی      میگردد. 
3.    وظایف دفتر در قالب گروه سازماندهی می‌گردد. چنانچه در تشکیلات دفتر »گروه« پیش بینی نشود در این صورت در دفتر  میتوان پستهای »آارشناس مسئول« و "آارشناس" ایجاد نمود. در این حالت به ازای آاهش هر سه گروه یک پست معاون را می‌توان به پستهای معاون اضافه نمود.  
4.    چنانچه در ساختار داخلی دفتر، گروه ایجاد نشده باشد و  پستهای آارشناس مسئول و آارشناس مستقیماً تحت نظر معاون دفتر یا مدیر آل قرار گیرند و تعداد پست‌های دفتر حداقل یک و نیم برابر حداقل مورد بند یک باشند، حسب پیچیدگی و سنخیت وظایف دفاتر، تا ٣ معاون برای دفتر قابل پیش بینی خواهد بود.  
5.    در صورتی آه وظایف دفتر در قالب گروه سازماندهی شود، معاون نقش دستیار و مشاور مدیر آل را خواهد داشت و در سلسله مراتب فرماندهی قرار نمی‌گیرد و حسب ارجاع مدیر آل وظایف محوله را انجام خواهد داد.  
6.    در صورت عدم پیش بینی اداره یا گروه، پست آارشناس مسئول را می‌توان در تشکیلات دفتر آه وجه غالب وظایف آنها آارشناسی باشد، ایجاد نمود. مشروط بر آن آه حداقل ٢ پست آارشناس یا آاردان را تحت نظارت داشته باشد.  
اداره آل:  
سطح سازمانی است آه  عهدهدار انجام بخشی از وظایف متجانس معاونت و یا دستگاه می‌باشد. وجه غالب وظایف آن اجرایی است. در راس اداره آل، مدیر آل قرار می‌گیرد.  
1.    وظایف اداره آل در قالب »اداره« سازماندهی می‌شود.  
2.    برای هماهنگی و نظارت بر      فعالیتهای ادارات، برای حداقل ٥ اداره یک اداره آل پیش بینی می‌شود.  
3.    در صورت عدم  پیشبینی اداره یا گروه، پست آارشناس مسئول را می‌توان در تشکیلات اداره آل آه وجه غالب وظایف آنها آارشناسی باشد، ایجاد نمود. مشروط بر آن آه حداقل ٢ پست آارشناس یا آاردان را تحت نظارت داشته باشد.  
4.    در هر اداره آل ٢ پست معاون پیش بینی می‌گردد.  
معاونت:   
بالاترین سطح سازمانی پس از مقام موسسه دولتی  میباشد آه انجام بخشی از وظایف مرتبط با اهداف دستگاه را به عهده دارد. هر معاونت حداقل از ٣ واحد سازمانی در سطوح تعیین شده تشکیل  میشود.  
فعالیت‌های تحت نظر بالاترین مقام دانشگاه:   
1.    روابط عمومی  
2.    حراست  
3.    گزینش  
4.    ارزیابی عملکرد، بازرسی و پاسخگویی به شکایات  
5.    اموری آه حسب قوانین موضوعه، اداره آنها لزوماً تحت نظر بالاترین مقام دانشگاه صورت می‌پذیرد. 
تبصره ١: رئیس دانشگاه حسب مورد می‌تواند برخی از امور تحت نظر خود را به معاونت‌ها محول نماید.  
تبصره ٢: به منظور جلوگیری از تعدد و پراآندگی واحدهای سازمانی تحت نظر بالاترین مقام دانشگاه، امور ستاد شخصی ریاست شامل امور حوزه ریاست و ارزیابی عملکرد، بازرسی و پاسخگوئی به شکایات و روابط عمومی در یک واحد سازمانی سازماندهی شوند.  
تبصره ٣: به منظور همفکری و مشاوره به رئیس دانشگاه، ٢ پست مشاور قابل      پیشبینی می‌باشد.  

جدو ل ضوابط ایجاد سطوح تشکیلاتی