حساسیت و آلرژی‌

بررسی ‌های سازمان جهانی بهداشت حاکی است که تقریبا یک چهارم جمعیت جهان از عوارض آلرژی رنج می‌برند و شهرنشینی و صنعتی‌شدن جوامع انسانی هم باعث افزایش آمار مبتلایان به آلرژی ‌های فصلی شده است.‏
آلرژی واکنش افراطی سیستم ایمنی بدن نسبت به عوامل گوناگون است و کسانی که دچار حساسیت‌های فصلی می‌شوند، سیستم ایمنی فوق هوشیار دارند و نسبت به مواد ظاهرا بی آزار موجود در محل زندگی‌شان، واکنشی بیش از حد معمول نشان می‌دهند. برای مثال گرده گیاهان، می‌تواند سیستم ایمنی شخص آلرژیک را طوری تحریک کند که گویی با یک خطر جدی روبرو شده است. ‏‏‏‌

علل آلرژی

بررسی‌ها حاکی از این است که در حال حاضر بیش از 300 میلیون نفر در دنیا مبتلا به آسم هستند وحدود یک چهارم جوامع انسانی هم از ابتلا به «رینیت آلرژیک» رنج می‌برند. بررسی‌های انجام شده از سوی وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی هم حاکی است که نزدیک به 15 درصد مردم ایران مبتلا به آسم هستند که متاسفانه این بیماری در سال‌های اخیرشیوع زیادی بخصوص در کودکان زیر 6 سال داشته است.
بیماری آلرژی در شهرهای بزرگ و پر جمعیت که با مساله آلودگی هوا دست به گریبان هستند، جدی‌تر است، آلودگی هوا یکی از مهم‌ترین علل آلرژی در مردم است، در حالی که این بیماری ممکن است تظاهرات متعدد و متفاوتی داشته باشد، به طوری که در بسیاری از موارد ممکن است به عنوان بیماری عفونی تحت درمان‌های غیر موثر قرار گیرد.‏
عواملی که باعث ابتلا به آلرژی به 2 دسته محیطی و غیر محیطی (غذایی ) تقسیم می‌شوند که عبارتند از آلرژن‌های موجود در هوا: گرده گل‌ها، گرد و غبار، پوسته، پرز و شوره حیوانات و مایت‌ها و کپک‌ها. بعضی مواد غذایی و از جمله بادام زمینی و مغزهای درختی، ماهی و صدف، شیر، تخم‌مرغ، گندم و سویا، نیش حشرات: نیش زنبور وحشی و زنبور عسل،داروها: پنی ‌سیلین و آنتی‌ بیوتیک ‌های با پایه پنی‌سیلین. لاتکس: لاتکس موجود در کیسه‌های پلاستیکی ممکن است به طور غیرمستقیم باعث ابتلا به آلرژی شود، زیرا در ساختمان آن 35 نوع پروتئین به کار رفته است و زمانی که مواد غذایی در کیسه‌های پلاستیکی نگهداری می‌شود پروتئین لاتکس وارد این مواد می‌شود همچنین زمانی که نوشابه و آب‌های معدنی در فریزر یخ زده می‌شوند، پروتئین ظروف آن‌ها به نوشابه و آب نفوذ می‌کند.
 ژنتیک یکی از موثر‌ترین عوامل ابتلا به حساسیت ‌ها است، هر گاه یکی از والدین به هر نوعی از بیماری‌های آلرژی مبتلا باشد، ابتلای یک فرزند از 3 فرزند به این بیماری دور از انتظار نیست و در صورت ابتلا هر 2 والد به حساسیت، احتمال ابتلای 7 فرزند از 10 فرزندشان به این بیماری وجود دارد.
عوامل افزایش خطر ابتلا به آلرژی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به ماده‌ای خاص واکنش نشان می‌دهد و این در حالی است که آن ماده در عامه مردم واکنشی ایجاد نمی‌کند. سیستم ایمنی بدن به‌ طور طبیعی در پاسخ به عوامل خارجی که باعث بیماری و یا عفونت می‌شوند، پروتئین‌هایی به نام «آنتی ‌بادی» می‌سازد و آلرژی وقتی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی آنتی بادی را علیه موادی تولید می‌کند که «آلرژن» نامیده می‌شوند.
آلرژن‌‌ها به خودی خود بیماری ‌زا نیستند، اما وقتی بدن در معرض آنها قرار می‌گیرد، آنتی‌بادی‌های تولید شده توسط سیستم ایمنی باعث آزاد شدن مواد شیمیایی دیگر، از قبیل هیستامین‌ها می‌شوند و هیستامین هم التهاب در پوست، سینوس‌ها، راه‌های هوایی و سیستم گوارش را به وجود می‌آورد.

علایم آلرژی

آبریزش بینی، ریزش اشک، سرفه، عطسه و اشکال در تنفس، گرفتگی بینی، عطسه، آب ریزش از چشم‌ها، خارش و تورم پوست، پوست خشک و قرمز و حتی بروز جوش‌های پوستی است که به واکنش افراد نسبت به آن ماده آلرژی زای خاص بستگی دارد. حساسیت‌های فصلی در چشم موجب ورم، ملتهب شدن وقرمزی، تورم و اشک ریزش و حساسیت به نور، در دستگاه تنفسی فوقانی باعث گرفتگی، خارش و آب ریزش بینی و در دستگاه تحتانی تنفسی موجب سرفه، احساس کمبود هوا،خس خس،تنگی نفس و در بینی موجب احساس خارش در بینی و گلو، سقف دهان و گوش‌ها، کاهش تمرکز و احساس ناخوشی و خستگی و عصبی شدن می‌شود.‏
وی یاد آوری می‌کند: آلرژی نشانه‌‌های گوناگون و متعددی دارد؛ از درگیری راه‌‌های هوایی و سینوس‌ها و بینی گرفته تا علائم پوستی و گوارشی، ضمن اینکه آلرژی طیفی وسیعی دارد و از انواع خفیف گرفته تا آلرژی‌های شدید و بسیار شدید را دربرمی‌گیرد. ‏
آلرژی به مواد غذایی نوع دیگری از آلرژی است که باعث مور مور شدن دهان، تورم لب، زبان، دهان، گلو و صورت می‌شود و گاه بیمارکهیرمی زند.‏
آلرژی ناشی از گزش حشرات با تورم در محل گزش، خارش و کهیر در کل بدن، فشار قفسه سینه، سرفه، خس‌خس سینه و همچنین تنگی نفس همراه است و البته بسته به شدت آن، می‌تواند صرفاً برخی از علائم را داشته باشد.
آلرژی به دارو،‌ کهیر، بثورات پوستی، خارش، تورم صورت، خس‌خس سینه و در شدیدترین وضعیت، آنافیلاکسی را به‌همراه می‌آورد.
آلرژی پوستی معمولا علائم موضعی از قبیل خارش، قرمزی و پوسته‌پوسته شدن پوست را موجب می‌شود.

 آزمایش ‌های تشخیص آلرژی

پزشک پس از گرفتن شرح حال و تشخیص آلرژی، آزمایش‌هایی درخواست می‌کند که شامل لیستی از تمامی موادغذایی فرد است که روزانه مصرف می‌کند، زیرا ممکن است بیماربه ماده غذایی خاصی آلرژی داشته باشد. همچنین احتمال دارد پزشک در شرایط ویژه‌ای، تست پوستی آلرژی یا «سیت خون» در خواست کند.
در این نوع تست مقدار کمی از ماده‌ای را که ممکن است آغازگر ابتلا به آلرژی باشد، به پوست تلقیح می‌کنند که در صورت وجود آلرژی، تورم و یا کهیر در محل تلقیح ایجاد می‌شود.
در تست خون هم پاسخ سیستم ایمنی بدن به ماده آلرژن مشخصی را اندازه گیری می‌کنند که این کار با اندازه‌گیری آنتی‌بادی‌های تولید شده بر ضد ماده وارد شده به بدن، انجام می‌شود.‏
در اغلب موارد برای درمان آلرژی از اسپری‌های استروئیدی داخل بینی استفاده می‌شود. این اسپری‌ها حاوی مقادیر کم استروئید است و معمولا اولین روش درمانی است که برای بیماران آلرژیک حساسیت‌‌های فصلی، تجویز می‌شود. اسپری ‌های استروئیدی داخل بینی عوارض جانبی بسیار کمی دارد و برای درمان علائم آلرژی کاملا مؤثر است. در ضمن، زمانی این اسپری‌ها موثر است که به صورت روزانه مصرف شوند و نه فقط در صورت نیاز، چرا که چند روز زمان می‌برد تا آثار آن مشخص شود.
داروی دیگر، آنتی‌هیستامین خوراکی است. زمانی که دستگاه ایمنی بدن با یک آلرژن (عامل آلرژی زا) مواجه می‌شود، ترکیبات هیستامین را تولید می‌کند و به همین دلیل، مصرف آنتی‌هیستامین برای مبارزه با علائم، منطقی به نظر می‌رسد. اثراین داروها تا 24 ساعت دوام دارد. البته شستشوی بینی با آب نمک هم در از میان بردن انواع آلرژن‌ها موثر است.

درمان یا کنترل آلرژی

مهم‌ترین راه برای درمان یا کنترل حساسیت‌های فصلی، از میان بردن عامل ایجاد‌کننده حساسیت‌ها است. اگر واکنش‌های آلرژیک و ایمونولوژیک بیش از حد طبیعی، خفیف یا حتی متوسط باشند، ممکن است برای درمان آن به استفاده از داروهای مختلف نیاز نباشد. یعنی متخصص برای سرکوب سیستم ایمنی برای مدتی کوتاه و از میان بردن عوارض حساسیت، دارو تجویز می‌کند. ‏
معمولاً متخصصان آسم و آلرژی می‌توانند با انجام تست‌های خاصی این مشکل را تشخیص دهند و آن را درمان کنند. اگر تشخیص دهند مشکل به دلیل حساسیت به خوراکی خاصی به وجود آمده است، آن را از برنامه غذایی بیمار حذف می‌کنند و اگر تشخیص دهند واکنش‌های آلرژن به دلیل قرار گرفتن در شرایط یا محیط‌های به خصوصی بروز کرده است، توصیه می‌کنند که فرد از قرار گرفتن در چنین شرایط یا محیط‌هایی دوری کند، تا علایم بیماری او هرچه سریع‌تر تخفیف یابد. به طور کلی، شناسایی و حذف ماده آلرژن (چه خوراکی و چه غیرخوراکی) از اساسی‌ترین راه‌های کنترل و درمان حساسیت‌های فصلی محسوب می‌شود. ‏

تغذیه در بیماران آلرژیک ‏

به هیچ‌وجه مصرف مکمل‌های غذایی و از جمله مکمل‌های آهن، روی و کلسیم نمی‌تواند باعث درمان یا حتی کنترل کامل آلرژی‌های فصلی شود. البته ممکن است برخی از مواد غذایی بتوانند در تشدید یا تخفیف علایم حساسیت مؤثر باشند، اما هیچ کدام از خوراکی‌ها و عناصر نمی‌توانند کاملاً باعث از میان رفتن این بیماری شوند. از طرف دیگر خوراکی خاصی که همه افراد مبتلا به حساسیت می‌توانند با حذف آن، بیماری‌ خود را سرکوب کنند، چون ممکن است نوع حساسیت به مواد غذایی از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. ‏
وی با اشاره به این مطلب فردی که به حساسیت‌های فصلی مبتلاست یا سابقه ابتلا به آن را دارد، باید تا می‌تواند دور ادویه‌ها، غذاهای تند، بودار، خوراکی‌های فرآوری‌شده (مانند سوسیس و کالباس) و غذاهای سرخ‌کردنی را خط بکشد، می‌افزاید: این غذا‌ها نمی‌توانند عامل اولیه ابتلا به حساسیت فصلی باشند و مصرف آن‌ها ممکن است فقط شرایط فرد مبتلا به حساسیت را بد‌تر و علایم حساسیتش را شدید‌تر کند از این رو از خوراکی‌ها خوردن میوه‌ها، سبزی‌های تازه و نوشیدن آب می‌تواند عوارض حساسیت‌های فصلی را کاهش دهد.
ممکن‌است مصرف برخی میوه‌ها مانند کیوی یا برخی از صیفی‌ها مانند بادمجان یا گوجه‌فرنگی، باعث تشدید واکنش‌های آلرژیک شود که این به حساسیت‌های فردی ربط دارد. یعنی گاهی برخی مبتلایان به حساسیت‌های فصلی اصلا به میوه یا صیفی‌هایی که نام بردیم، حساسیت نداشته باشند یا برخی مبتلایان به میوه‌های بیشتری واکنش نشان دهند.
آزمون‌های حذف موادغذایی از ساده‌ترین راه‌های کنترل و درمان حساسیت‌های فصلی در افرادی است که برای اولین‌بار به این بیماری مبتلا شده‌اند، این افراد باید هر روز یکی از خوراکی‌های فصلی موجود در برنامه‌غذایی شان را حذف کنند تا به نتیجه مورد نظر که‌‌ همان شناسایی خوراکی آلرژن است، برسند. به عنوان مثال اگر فردی برای اولین‌بار غذاهای دریایی مانند ماهی یا میگو مصرف کند یا پس از سال‌ها این غذا‌ها را بخورد، ممکن است به آن‌ها حساسیت نشان دهد یا علایم حساسیت او شدید‌تر شود، بنابراین این گروه از افراد باید ماهی یا میگو را برای مدتی از برنامه‌غذای خود حذف کنند تا بهبود یابند.‏

واکنش آلرژیک شدید ‏

علایم آلرژی‌های غذایی می‌تواند خیلی شدید باشد و خود را به صورت یک واکنش آلرژیک شدید در سراسر بدن و حتی مرگ نشان دهند. این واکنش یا آنافیلاکسی اغلب به صورت تورم پلک‌ها، صورت، لب‌ها، زبان، اگزما، کهیرهای پراکنده، خارش گلو و چشم‌ها و پوست، تهوع، استفراغ، تنگی نفس، اشکال در بلع و درد شکم ظاهر می‌شود. علایم یک واکنش آلرژیک می‌تواند به سرعت گسترش یابد و یا اینکه در حدود یک تا چند ساعت پس از خوردن ماده آلرژی ‌زا، ایجاد شود.
در برخی موارد آلرژی غذایی ممکن است منجر به شوک آنافیلاکتیک شود. در این حالت یک واکنش کلی در بدن وجود دارد که طی آن چندین سیستم بدن درگیر می‌شود و حالاتی نظیر کاهش فشارخون و از دست رفتن هوشیاری به وجود می‌آید که در این صورت شخص باید به سرعت به اورژانس بیمارستان منتقل شود، زیرا در غیر این صورت ظرف مدت کوتاهی جان خود را از دست می‌دهد.

راه‌های مقابله با آلرژی‌های فصلی

محل زندگی‌تان را حسابی پاکسازی کنید و به خصوص قبل از آغاز فصل آلرژی، پنجره‌ها، قفسه‌های کتابخانه و دستگاه‌های تهویه هوا را که محل تجمع گرد و خاک‌اند، خوب پاک کنید، و گرنه این گردو غبارها علایم آلرژی‌ را تشدید می‌کنند. وقتی گرده‌های موجود در هوا زیاد می‌شود، فعالیت‌های خارج از منزل‌تان را تا می‌توانید کم کنید و یادتان باشد که بین ساعت 10 صبح تا چهار عصر بیشترین میزان گرد و غبار در هوا پراکنده می‌شود و از اینرو حتی‌المقدور در این ساعات کمتر از منزل خارج شوید. دست کم 30 دقیقه پیش از خارج شدن از خانه برای آغاز فعالیت‌های روزانه، داروهای تجویز شده‌تان را مصرف شود. روزهایی که میزان گرد و غبار هوا زیادتر است، پنجره‌های خانه‌تان را ببندید و از باز کردن آن‌ها و استفاده از کولرهایی که غبار بیرون را به داخل ساختمان می‌آورند، خودداری کنید. ‏ملحفه‌‌های تان را هفته به هفته در آب گرم بشویید. لباس‌های تان را در خانه خشک کنید. آویزان کردن لباس‌ها و ملحفه‌ها در هوای آزاد راهی برای نفوذ جریان گرد و غبار به داخل منزل‌تان است. قبل از رفتن به رختخواب دوش بگیرید و موهایتان را بشویید. پوست و مو محل مناسبی برای تجمع گرد و غبار است. از گذاشتن حیوانات خانگی بر روی اثاثیه منزل و یا ورود آنها به داخل اتاق خواب جلوگیری شود، گرده‌ها به راحتی روی پشم بدن سگ و گربه تجمع می‌کنند.
موقع رانندگی در فصول حساسیت ‌زا، پنجره ‌های خودرو‌تان را ببندید. همیشه جهت دستگاه تهویه هوا را مخالف صورت‌ تنظیم شود. به هنگام باغبانی و مرتب کردن چمن ‌ها حتماً از ماسک ‌های فیلتر دار استفاده شود.

آلرژی‌ و مرگ
آلرژی را یکی از شایع‌‌ترین بیماری ‌های مزمن در سراسر جهان برشمرد که در اثر واکنش سیستم ایمنی بدن نسبت به مواد آلرژن ایجاد می‌ شود. در واقع آلرژی در اثر حساسیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن نسبت به مواد معمولی بی‌ضرر محیط (آلرژن) رخ می‌دهد. سیستم ایمنی بدن فرد در مواجه با مواد آلرژن، آنتی ‌بادی تولید می‌کند. با ورود آنتی‌بادی‌ها به سلول‌هایی که هیستامین و سایر مواد شیمیایی آزاد می‌کنند، واکنش آلرژیک ایجاد می‌شود. آلرژی طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها نظیر تب یونجه، آلرژی غذایی، درماتیت آتوپیک و آسم آلرژیک را شامل می‌شود و شدیدترین نوع آلرژی شوک آنافیلاکسی است . واکنش‌های آلرژیک ممکن است در بینی، ریه، گلو، سینوس‌ها، گوش‌ها و چشم‌ها معده یا پوست بروز کند و بصورت قرمزی چشم، خارش خفیف، عطسه، آبریزش بینی، تنگی نفس، التهاب و یا تورم جنرالیزه مشاهده شود. در برخی افراد واکنشهای آلرژیک به صورت عوارض آسمی بروز می‌کند و در موارد جدی ‌تر نیز به صورت یک واکنش تهدید کننده به نام شوک آنافیلاکسی رخ ‌می دهد. تشخیص آلرژی توسط پزشک با توجه به شرح حال و معاینه بیمار صورت می‌گیرد و در برخی موارد خاص با تجویز پزشک می‌توان از تست‌های پوستی یا خونی برای تشخیص آلرژی بهره گرفت.

درمان آلرژی
اجتناب از آلرژن‌های شناخته شده (گرده گیاهان، برخی مواد غذایی، نیش برخی حشرات، برخی داروها و...) و تجویز داروهای استروئیدی و آنتی هیستامین‌ها را از جمله شیوه‌های درمانی این بیماری است. در هنگام بروز واکنش‌های شدید آلرژیک و شوک آنافیلاکسی برای درمان بیمار سریعا آدرنالین تزریقی (اپی نفرین) تجویز می‌شود و ایمونوتراپی نیز یکی دیگر از روش‌های درمانی به شمار می‌آید. آلرژی غذایی در اثر واکنش سیستم ایمنی بدن نسبت به یک نوع غذا یا ماده موجود در غذا بروز می‌کند، این نوع آلرژی زمینه ژنتیک دارد اما این طور نیست که صرفا همان آلرژی غذایی در یک فرد رخ دهد که در والدین یا خواهر و برادرش وجود داشته است.
شوک آنافیلاکسی، یک واکنش شدید آلرژیک تهدید کننده زندگی فرد است که باعث کاهش تنفس و فشار خون فرد شده و روی ضربان قلب وی تاثیر می‌گذارد. این واکنش در عرض چند دقیقه پس از مواجهه فرد با مواد آلرژن رخ می‌دهد و می‌تواند منجر به مرگ بیمار شود. به همین دلیل بیمار باید فورا با تزریق اپی نفرین (آدرنالین) تحت درمان قرار گیرد.
هر نوع ماده غذایی می‌تواند منجر به بروز واکنش آلرژیک شود، اما حدود ۹۰ درصد واکنشهای آلرژیک ناشی از تخم مرغ، شیر، بادام زمینی، ماهی، خرگوش، گندم و سویا است.

بروز علائم آلرژیک در سیستم‌های مختلف بدن
علائم آلرژیک می‌تواند سیستم‌های مختلف بدن نظیر پوست، دستگاه گوارش، سیستم قلبی عروقی و دستگاه تنفسی را درگیر کند و عوارضی مانند استفراغ و یا درد معده، تنگی نفس، سرفه مکرر، شوک یا افت شدید فشار خون، اسپاسم مری و مشکل در بلع، تورم زبان، اختلال در صحبت کردن و یا نفس کشیدن، کهیر یا درگیری‌های پوست، علایم سرماخوردگی یا احساس ضعف را به همراه داشته باشد.
ظهور نشانه‌های آلرژی غذایی دو ساعت پس از مصرف غذا و اغلب چند دقیقه پس از مصرف غذا بروز می‌کند، در موارد بسیار نادر، واکنش ممکن است چهار تا شش ساعت یا حتی بیشتر طول بکشد. واکنش‌های با تأخیر بیشتر به طور معمول در کودکان دیده می‌شود و بیشتر به صورت اگزما است.
احتمال بروز آلرژی غذایی در همه سنین وجود دارد، آلرژی غذایی بیشتر در دوران کودکی بروز می‌کند و یکی از انواع شایع آلرژی در نوزادان حساسیت به پروتئین شیر گاو است که به صورت دفع خون در مدفوع به علت التهاب روده‌ها بروز می‌کند. بنابراین توصیه می‌شود که والدین در صورت مشاهده این علائم به پزشک مراجعه کنند.

درمان دارویی آلرژی و تفاوت آنها

از داروهای آنتی هیستامین نسل دوم می‌توان به فکسو فنادین، لوراتادین، سیتریزین و آکرواستین اشاره کرد. این داروها خاصیت ضدکولینرژیک نیستند و بنابراین در مقادیر تجویز شده، خواب آلودگی ایجاد نمی‎کنند.عوارض شایع این گروه داروها شامل سردرد، خشکی دهان و خشکی بینی می‌شود که اغلب موقتی هستند و در طول درمان برطرف می‌شوند. در موارد نادری تپش قلب و احساس سنگینی بر روی قفسه سینه در حین مصرف این داروها رخ می‌دهد که در این صورت باید فوراً به پزشک مراجعه کرد.زنان باردار و شیرده باید از این داروها اجتناب کنند، مگر اینکه پزشک مصرف آنها را تجویز کند.

تفاوت بین ستیریزین و لوراتادین
Cetirizine vs Loratadine
اگر شما یکی از آن دسته از افرادی هستید که مرتباً واکنش‌های حساسیت به خرج می‌دهید، در غیر این صورت آلرژی شناخته می‌شود، ممکن است شما یک کاربر معمولی از آنتی هیستامین‌ها (داروهای ضد حساسیت) باشید. بدیهی است که پزشک بسته به نیاز شما یا واکنش نسبی شما به دارو، انواع مختلف آنتی هیستامین را به شما تجویز کرده است.
امروزه دو نوع آنتی هیستامین‌های نسل دوم بسیار مورد استفاده قرار گرفته اند: ستییرزین و لوراتادین. این داروها برای آلرژی‌های معمولی، چشم‌های آبکی، خارش و عطسه وجود دارد، اما برای استفاده در کهیر و آلرژی‌هایی که از نظر طبیعت سیستمیک هستند، تجویز نمی‌شود.
حتی اگر پزشک شماست که داروهای ضد حساسیت شما را تجویز می‌کند، مهم است که خودتان نیز از نوع دارویی که مصرف می‌کنید مطلع شوید. همچنین قبل از اینکه از پزشک خود بپرسید که چه نوع آنتی هیستامین مؤثرترین مورد برای شماست، ابتدا باید یک واقعیت اساسی را در نظر بگیرید: انواع مختلفی از افراد نسبت به انواع مختلفی از داروها واکنش نشان خواهند داد. بنابراین شما واقعاً نمی‌توانید بگویید که ستیریزین مؤثرتر از لوراتادین و برعکس است. با این وجود، تنها ادبیات موجود نتایج آزمون یا مطالعات است که نشان می‌دهد کدام یک از این دو برای یک مورد خاص موثرتر است. اگرچه نباید برای همه شرایط تعمیم داد.
با استفاده از محیط‌های کنترل شده و همان مقدار آماده سازی 10 میلی گرم، برخی از مطالعات نشان داده‌اند که ستیریزین برای رینیت آلرژیک بهتر عمل می‌کند در حالی که مخالف استفاده از لوراتادین در درمان همان است. مطالعه دیگر نشان داده است که ستیریزین می‌تواند بیش از دیگری خواب آلودگی را القا کند. حدود 12٪ بیماران بیشتر از خواب در هنگام استفاده از لوراتادین خواب آلودگی را در استفاده از ستریزین گزارش کرده اند.
از نظر محتوای شیمیایی، دو آنتی هیستامین متفاوت هستند زیرا لوراتادین دارای 22 اتم کربن، 23 هیدروژن، 1 کلر، 2 اکسیژن و 2 اتم نیتروژن است که در چندین شاخه ساختار یافته اند. در مقابل، ستیریزین به ترتیب دارای 21، 25، 1، 3، 2 کربن، هیدروژن، کلر، اکسیژن و نیتروژن است که به دو مولکول هیدروکلراید (HCl) مرتبط هستند. این یکی از دلایلی است که این دو مکانیسم مختلف عملکرد دارند زیرا چیدمان مولکولی و ترکیبات اتمی آنها از نظر ساختاری با یکدیگر متفاوت هستند.
لوراتادین با چندین نام تجاری به بازار عرضه می‌شود. شاید محبوب‌ترین مارک Claritin باشد. برای Cetirizine، یکی از نامهای تجاری آن Zyrtec است. شایع‌ترین عوارض جانبی لوراتادین شامل زخم‌های دهان، بی قراری، سردرد و عصبی بودن است. همانطور که قبلاً نیز گفته شد، ستیریزین می‌تواند باعث خواب آلودگی بیشتر شود و حتی ممکن است منجر به ناراحتی خفیف یا مشکل در تنفس شود. برخی از کاربران لوراتادین همچنین ممکن است مشکلات تنفسی را تجربه کنند اما فقط در مراحل اولیه آنافیلاکسی.
خلاصه:
گفته می‌شود 1.Cetirizine باعث خواب آلودگی بیشتری نسبت به Loratadine می‌شود. 2- طبق برخی مطالعات، ستیریزین در مقابله با رینیت آلرژیک بهتر است. 3.Cetirizine دارای اتم‌های هیدروژن و اکسیژن بیشتری است اما اتم‌های کربن کمتری نسبت به لوراتادین دارد. 4.Cetirizine همچنین به عنوان یکی از عوارض جانبی آن می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی جزئی شود.

انواع اسپری‌های بینی ضد آلرژی و حساسیت 

اسپری‌های بینی ضد آلرژی و حساسیت یکی از پرمصرف‌ترین داروهای مورد استفاده برای کنترل عوارض ناشی از آلرژی بینی است، به طور کلی آلرژی بینی، رینیت آلرژیک یا آلرژی فصلی است! علائم شایع این نوع بیماری آلرژیک تنفسی شامل آبریزش، خارش، عطسه‌های مکرر و احتقان (گرفتگی بینی) است.
اگرچه داروهای خوراکی ضدآلرژی می‌توانند برای برطرف ساختن علائم آلرژی بینی مؤثر قرار گیرد اما عوارض جانبی آنها برای بعضی از بیماران ناخوشایند است و استفاده از اسپری‌های بینی را برای کنترل آلرژی بینی ترجیح داده می‌شود. همچنین نکته بسیار مهم در مصرف اسپرهای بینی، نحوه صحیح استفاده از آنها است.
اسپری‌های بینی دکونژستانت
یکی از علائم شایع آلرژی بینی احتقان و گرفتگی بینی است. اسپرهای بینی دکونژستانت باعث انقباض و کوچک شدن عروق و بافت‌های در داخل بینی می‌شوند. بدین شکل این نوع اسپری‌ها سبب بازشدن و بهبودی گرفتگی بینی می‌گردند. اسپری‌های بینی اوکسی متازولین هیدروکلراید (Oxymetazoline hydrochloride) و یا فنیل افرین هیدروکلراید (Phenylephrine hydrochloride) نمونه‌های رایج اسپری‌های بینی دکونژستانت می‌باشند. این نوع اسپری‌ها را نباید هرگز برای مدت طولانی استفاده نمود! توصیه می‌شود با نظر پزشک معالج اسپری‌های بینی دکونژستانت حداکثر برای سه روز استفاده گردند. یکی از عوارض استفاده طولانی از این نوع اسپری‌ها برگشت مجدد و تشدید گرفتگی و احتقان بینی است.
اسپری‌های بینی آنتی هیستامین
اسپری‌های بینی آنتی هیستامین با مهار اثر هیستامین (ماده شیمیایی مسئول ایجاد اغلب علائم آلرژی بینی)، می‌توانند باعث کاهش علائمی مانند گرفتگی (احتقان بینی)، خارش و آبریزش بینی شوند. آزلاستین (Azelastine) و اولوپاتادین (Olopatadine) انواعی از این نوع اسپری‌ها است. یکی از مزایای شاخص اسپری‌های بینی آنتی هیستامین، ایجاد خواب آلودگی بسیار کمتر نسبت به قرص‌های آنتی هیستامین است.
اسپری‌های بینی استروئیدی
اسپری‌های بینی استروئیدی (یا اسپری‌های بینی کورتیکواستروئیدی) نوعی داروی موضعی ضدالتهاب بوده و برای کاهش تورم در مخاط بینی و باز شدن مجاری بینی بسیار مؤثر عمل می‌نمایند. این نوع اسپری‌ها به طور کلی باعث کاهش و کنترل علائم آلرژی بینی (رینیت آلرژیک، آلرژی فصلی) می‌شوند. این نوع اسپری‌های بینی اولین دارویی هستند که به طور معمول توسط پزشک معالج برای فرد مبتلا به آلرژی بینی تجویز می‌گردند.
البته باید توجه داشت اثر مطلوب و کارآمد این نوع اسپری‌ها اغلب بعد از چند روز بدست می‌آید. بعضی از اسپری‌های بینی استروئیدی که با تجویز پزشک معالج در دسترس است عبارتند از: بکلومتازون (Beclomethasone)، فلوتیکازون پروپیونات (Fluticasone Propionate)، فلوتیکازون فوروات (Fluticasone Furoate)، مومتازون (Mometasone).
عوارض جانبی اسپری‌ها‌ی استروئیدی همان عوارض ناشی از مصرف داروهای خوراکی و یا تزریقی استروئیدی (یعنی سرکوب سیستم ایمنی و افزایش استعداد ابتلا به عفونت‌ها) می‌باشد، اما با توجه به موضعی بودن مصرف اسپرهای بینی، بنابراین عوارض در این حالت اندک بوده و کمتر از قرص‌ها و یا آمپول‌های تزریقی می‌باشند. به هر حال بعضی از عوارض جانبی اسپرهای بینی استروئیدی می‌تواند سردرد، گلودرد، خونریزی بینی و سرفه باشد.
همچنین در بعضی از بیماران مصرف این نوع اسپری‌ها می‌تواند باعث افزایش احتمال ایجاد برفک دهان و یا عفونت قارچی در دهان شود. بنابراین توصیه می‌شود بعد از مصرف اسپری‌های بینی استروئیدی حفره دهان بخوبی با آب شستشو داده شود.
اسپری بینی کرومولین سدیم
اسپری بینی کرومولین سدیم به طور معمول برای جلوگیری از تولید و ترشح هیستامین از ماستوسیت‌ها (سلول‌های مسئول ایجاد بیماری‌های آلرژیک) توسط پزشک معالج تجویز می‌شود. کرومولین سدیم اغلب برای پیشگیری از بروز علائم آلرژی بینی استفاده شده و برای اثربخشی باید به طور پیوسته مصرف گردد.
به طور معمول پزشک متخصص توصیه می‌نماید اسپری کرومولین سدیم یک یا دوهفته پیش از فصل تشدید و یا بروز علائم آلرژی بینی استفاده شود. با این وجود اثر این اسپری به اندازه اسپری‌های بینی استروئیدی نبوده ولی دارای عوارض جانبی کمتری می‌باشد.گاهی متخصصین آسم و آلرژی اسپری کرومولین سدیم را برای جلوگیری از حملات آسم نیز تجویز می‌کنند.
اسپری بینی آنتی کولینرژیک
اسپری بینی ایپراتروپیوم (Ipratropium) نوعی اسپری آنتی کولینرژیک است. این نوع اسپری‌ها با مهار گیرنده‌های کولینرژیک باعث توقف تولید موکوس در مجاری بینی شده و بدین شکل می‌توانند علائم آلرژی بینی را کنترل نمایند. البته اسپری‌های آنتی کولینرژیک به طور مؤثر باعث برطرف شدن علائمی مانند خارش بینی، گرفتگی بینی و یا عطسه نشده!، اما به طور کارآمدی از آبریزش بینی جلوگیری می‌کنند. اگر بیمار دچار آب سیاه چشم (گلوکوم) و یا بزرگی پروستات است مصرف این اسپری توصیه نمی‌شود!
اسپری‌های بینی سالین (آب نمک)
اسپری‌های بینی حاوی کلرورسدیم (آب نمک با غلظت مشخص و استریل) برای جلوگیری از غلیظ شدن موکوس (خلط) و خروج آسان تر آنها از مجاری بینی استفاده می‌شوند. این نوع اسپری‌ها می‌توانند موجب کاهش تراکم مواد حساسیت زا (آلرژن‌ها) در داخل مجاری بینی نیز گردند. همچنین اسپری‌های سالین به کاهش خارش و یا گرفتگی بینی (احتقان) نیر کمک می‌نمایند.

«اسپری بینی آزلاستین در درمان رینیت آلرژیک و غیر آلرژیک»
رینیت میلیون‌ها نفر از افراد جهان را تحت تأثیر خود قرار داده و منجر به کاهش کیفیت زندگی افراد و همچنین اعمال هزینه‌های زیاد اقتصادی شده است. آزلاستین به‌عنوان دارویی از نسل دوم آنتی‌هیستامین‌ها در درمان رینیت آلرژیک و غیر آلرژیک با شروع اثر سریع (15 دقیقه) در بزرگ‌سالان و اطفال در مواقع مورد نیاز یا به‌صورت 1 یا 2 اسپری در هر سوراخ بینی 2 بار در روز مورداستفاده قرار می‌گیرد.
داروغذا: رینیت میلیون‌ها نفر از افراد جهان را تحت تأثیر خود قرار داده و منجر به کاهش کیفیت زندگی افراد و همچنین اعمال هزینه‌های زیاد اقتصادی شده است. آزلاستین به‌عنوان دارویی از نسل دوم آنتی‌هیستامین‌ها در درمان رینیت آلرژیک و غیر آلرژیک با شروع اثر سریع (15 دقیقه) در بزرگ‌سالان و اطفال در مواقع مورد نیاز یا به‌صورت 1 یا 2 اسپری در هر سوراخ بینی 2 بار در روز مورداستفاده قرار می‌گیرد.
در مقایسه با دیگر داروهای مورداستفاده در درمان رینیت آلرژیک، آزلاستین اثر بهتری را نسبت به آنتی‌هیستامین‌های خوراکی (دس لوراتادین و سیتریزین) و آنتی‌هیستامین داخل بینی (لووکاباستین) و کورتیکو استرویید داخل بینی مومتازون فروآت را از خود نشان داده و اثر قابل‌مقایسه‌ای با کورتیکو استرویید قوی داخلی بینی، فلوتیکازون پروپیونات را داشته است. همچنین ترکیب آزلاستین و فلوتیکازون پروپیونات در کاهش علائم رینیت آلرژیک در مقایسه با استفاده هریک از آن‌ها به‌تنهایی اثر بهتری را داشته است.
رینیت به‌عنوان یک بیماری التهابی مخاط بینی تقریبا 30-10 درصد از بزرگ‌سالان و 40% از اطفال را تحت تأثیر قرار داده و در رده 6 بیماری مزمن معمول در ایالات‌متحده آمریکا قرارگرفته است. در طول 30 سال گذشته شیوع این بیماری در کشورهای صنعتی به‌طور چشمگیری افزایش‌یافته و با رشد 2 برابر در انگلستان، سوئد و استرالیا مواجه بوده است و روندی مشابه با دیگر بیماری‌های آتوپیک چون بیماری آسم را داشته است.
رینیت هزینه‌های بسیار سنگین اقتصادی را دربر دارد، به‌طوری‌که در ایالات‌متحده آمریکا هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم آن 2 تا 5 بیلیون دلار در سال است [1] و تقریباً عامل 5/3 میلیون غیبت از کار در طول سال است [2]
بیماران دچار رینیت آلرژیک فصلی با طیف وسیعی از علائم روبرو هستند که از آن‌ها می‌توان به گرفتگی بینی، آبریزش بینی، خارش بینی و حلق، علائم گوش، عطسه و همچنین خارش و آبریزش چشم در بسیاری از بیماران اشاره کرد. [3] البته در رینیت آلرژیک مزمن علائم عطسه، خارش و آبریزش بینی نسبت به سایر علائم کمتر معمول هستند.
علائم رینیت تأثیر بسیار منفی در کیفیت زندگی بیماران دارد. به‌طوری‌که نه‌تنها فعالیت‌های روزانه آن‌ها بلکه کیفیت خواب آن‌ها را نیز مختل کرده و منجر به خستگی در طول روز و اختلال در عملکرد می‌شود. [4] نداشتن تمرکز در انجام کارها شکایت معمول بیماران مبتلابه رینیت است و اغلب باعث می‌شود که آن‌ها از رفتن به بیرون از خانه برای جلوگیری از مواجهه با علائم آلرژن خودداری کنند.
تقسیم‌بندی قدیمی رینیت
بر طبق دسته‌بندی قدیمی، رینیت به 3 گروه آلرژیک، غیر آلرژیک و نوع مختلط تقسیم‌بندی شده است رینیت آلرژیک در ارتباط با IgE است و به 2 دسته فصلی و مزمن تقسیم می‌شود. علائم فصلی در مواجهه با گرده گیاهان رخ می‌دهد و نوع مزمن در ارتباط با آلرژن‌های محیطی که به‌طورمعمول در طول سال وجود دارند ایجاد می‌شود. علائم رینیت غیر آلرژیک به‌وسیله ذرات محرک و بدون واسطه IgE به وجود می‌آید. بیش از نیمی از بیماران مبتلابه رینیت از نوع غیر آلرژیک است. رینیت غیر آلرژیک شامل رینیت عفونی (رینوسنوزیت)، رینیت شغلی، رینیت ناشی از مصرف دارو (چون آسپرین و داروهای ضدالتهاب غیر استروییدی)، رینیت هورمونی (در طول بارداری)، رینیت در سیگاری‌ها، رینیت ناشی از مصرف غذا (بسیار نادر)، رینیت غیر آلرژیک ائوزینوفیلی، رینیت سالخوردگی، رینیت ناشی از لاغری (غالباً در موارد عفونت با کلیپسیلا اوزانا) و در نهایت رینیت بدون علت است.

تقسیم‌بندی جدید رینیت آلرژیک
این تقسیم‌بندی به‌وسیله راهنمای ARIA پیشنهاد شد که در آن رینیت آلرژیک به 2 گروه متناوب و مقاوم و ازنظر شدت علائم به 3 گروه خفیف، متوسط و شدید تقسیم‌بندی شد.

درمان بر طبق کتاب‌های راهنما
66% از بزرگ‌سالان مبتلابه آلرژی از درمان‌های رایج به دلیل غیر مؤثر بودن آن‌ها ناراضی هستند. [11] راهنمای ARIA یک رویکرد گام‌به‌گام را در درمان بر پایه تناوب بیماری و شدت علائم پیشنهاد می‌کند. آنتی‌هیستامین‌های داخل بینی در تمام موارد رینیت متناوب اعم از خفیف، متوسط، شدید و همچنین در موارد رینیت مقاوم از نوع خفیف قابل‌استفاده است. Who و راهنمای Joint Task Force با این پیشنهاد درمانی ARIA موافق هستند و آنتی‌هیستامین‌های دسته دوم اعم از موضعی و خوراکی را که تاکنون به‌عنوان خط اول درمان در رینیت آلرژیک استفاده می‌شدند را توصیه می‌کنند. همچنین کورتیکواستروییدهای داخل بینی ممکن است به‌عنوان خط اول درمان در بیماران نوع مقاوم و با شدت علائم بیشتر (متوسط و شدید) خصوصاً در موارد گرفتگی بینی مورداستفاده قرار می‌گیرند.
جدول 1

جدول 1

آزلاستین
اسپری بینی آزلاستین هیدروکلراید به‌عنوان یک آنتی‌هیستامین موضعی از نسل دوم آنتی‌هیستامین‌ها است و بانام Allergodil® در اروپا و Astelin® در ایالات‌متحده آمریکا مشخص‌شده است. این محصول ساخت کمپانی Meda بوده و در درمان بیماران مبتلابه رینیت آلرژیک فصلی (تأییدشده در سال 1996) با علائم آبریزش، عطسه و خارش در بزرگ‌سالان و اطفال بالای 5 سال مورداستفاده قرار می‌گیرد. همچنین در درمان بیماران مبتلابه رینیت وازوموتور (تأییدشده در سال 1999) با علائم آبریزش، گرفتگی بینی، خارش بینی در بزرگ‌سالان و اطفال بالای 12 سال مورداستفاده قرار می‌گیرد. دوز پیشنهادی آزلاستین در افراد 12 سال و به بالا، 2 اسپری در هر سوراخ بینی 2 بار در روز و در اطفال 11-5 سال یک اسپری در هر سوراخ بینی 2 بار در روز است. فرمولاسیون جدید اسپری بینی آزلاستین Astepro® با سوکرالوز است؛ که در اکتبر 2008 در ایالات‌متحده آمریکا به تأیید رسیده و در درمان رینیت آلرژیک فصلی در بیماران 12 سال و به بالا مورداستفاده قرار می‌گیرد.
کاربرد آزلاستین به‌طور موضعی بر روی مخاط بینی بدین معناست که به‌طور مستقیم بر روی محل التهاب آزاد می‌شود ازاین‌رو در مقایسه با درمان‌های سیستمیک اثر ضد آلرژیک و ضدالتهاب آن افزایش می‌یابد به‌علاوه، خطر فعل‌وانفعالات آن با داروهای همراه و همچنین عوارض جانبی سیستمیک کاهش می‌یابد. ایمنی و اثربخشی اسپری آزلاستین در درمان رینیت آلرژیک و غیر آلرژیک در چندین مرکز ایالات‌متحده مشخص‌شده است. در تمامی مطالعات دوسویه کور تصافی همراه با کنترل پلاسبو، آزلاستین دارای شروع اثر بسیار سریعی است و بهبود بیماران را در همه علائم رینیت نشان داده است. [12] کاربرد موضعی آزلاستین همچنین نشان داده است که می‌تواند در درمان بیماران که پاسخ مناسبی به لوراتادین و فکسوفنادین نداشته‌اند مؤثر باشد. [14-13]
دوزاژ
دوزاژ 2 اسپری در هر سوراخ بینی 2 بار در روز نه تنها همه علائم رینیت آلرژیک و غیر آلرژیک را بهبود می‌دهد [15] بلکه کیفیت زندگی افراد را نیز به‌سرعت بهبود می‌بخشد. آزلاستین با دوزاژ 1 اسپری در هر سوراخ بینی 2 بار در روز مؤثر است و در مقایسه با استفاده آن به‌صورت 2 اسپری در هر سوراخ بینی 2 بار در روز بهبود قابل‌پذیرش را فراهم کرده است. شیوع مزه تلخ آزلاستین به دنبال مصرف آن در بیش از 50% موارد بوده است و شیوع میزان خواب‌آلودگی آن در افرادی که 1 اسپری در هر سوراخ بینی 2 بار در روز استفاده کرده‌اند در مقایسه با آن‌هایی که 2 اسپری در هر سوراخ بینی 2 بار در روز استفاده کرده‌اند کمتر بوده است.
مواقع موردنیاز
آزلاستین به دلیل داشتن خاصیت شروع اثر سریع خود (15 دقیقه) می‌تواند در مواقع موردنیاز استفاده شود. Ciprandi و همکارانش یک مطالعه تصادفی کنترل‌شده‌ای را بر روی 30 تن از بیماران که با ذرات آلرژن تحریک‌شده بودند را با دوز 0.28mg یا 0.56mg در روز و یا به‌صورت استفاده در مواقع موردنیاز انجام دادند. بیمارانی که دوز 0.28mg و یا 0.56mg در روز را دریافت کرده بودند بهبود مشخصی در علائم رینیت نشان دادند و کاهش پیوسته‌ای را در مارکرهای التهابی بخصوص در شمارش نوتروفیل و ائوزنیوفیل و ICAM-1 داشتند. اگرچه که این اثر ضدالتهابی در بیمارانی که دارو را در مواقع موردنیاز استفاده کرده بودند وجود نداشت اما در این بیماران بهبود علائم رینیت را مشاهده شد [19] بنابراین اگرچه که بیماران بیشترین سود را در موارد استفاده منظم از آزلاستین داشتند ولی در درمان در مواقع موردنیاز ممکن است در درمان علائم بالینی سودمند باشد و پذیرش دارو توسط بیماران را برآورده سازد.
شیمی
نام شیمیایی آزلاستین
(±)-1-(2H)-phthalazinone,4-[(4-chlorophenyl)methyl]-2-(hexahydro-1-methyl-1H-azepin-4-yL)-monohydrochloride
است. فرمول تجربی آن C22H24CLN3O.HCL و وزن مولکولی آن 418.37 است و اساساً به‌صورت یک حلقه هفت عضوی آرایش یافته است.
آزلاستین سفید است و مزه تلخی دارد. در دی کلرومتان و کلروفرم حل می‌شود و به مقدار بسیار ناچیزی در پروپیلن گلیکول و متانول و به مقدار کمی در گلیسیرین، اکتانول و اتانول حل می‌شود و تقریباً در هگزان غیرقابل حل است.
فارماکوکینتیک و متابولیسم
فراهم آوری زیستی آزلاستین تقریباً 40 درصد است و حداکثر غلظت پلاسمایی آن در طول 3-2 ساعت پس از استفاده مشاهده شده است. بر مبنای کاربرد داخل وریدی و یا خوراکی نیمه‌عمر آن 22 ساعت است و میزان توزیع یکنواخت آن 14.51 به ازای هر کیلوگرم وزن بدن و میزان حذف آن از پلاسما به ازای هر کیلوگرم وزن بدن 0.51 در ساعت است. مطالعات آزمایشگاهی انجام‌گرفته با پلاسمای انسانی، میزان پیوند آزلاستین با پروتئین پلاسمایی را حدود 88 درصد و به‌صورت دس متیل آزلاستین حدود 97 درصد نشان داد. آزلاستین به‌صورت اکسیداتیو توسط آنزیم 450P عمدتاً به متابولیت فعال، دس متیل آزلاستین و به 2 متابولیت غیرفعال اسیدکربوکسیلیک متابولیزه می‌شود. در مواقع استفاده آزلاستین به صورت خوراکی نیمه‌عمر دس متیل آزلاستین 54-22 ساعت است. در بیماران دارای نارسایی کلیوی با کلیرانس کراتینین کمتر از 50 میلی‌لیتر در دقیقه، میزان Cmax آن‌ها 75-70 درصد بیشتر از افراد سالم بود ولی زمان رسیدن به Cmax در هر دو گروه یکسان بود.
نحوه عملکرد
آزلاستین با داشتن خاصیت ضدالتهابی دارای اثری سریع و طولانی است. [20، 6] این محصول به‌عنوان آنتاگونیست گیرنده هیستامین H1 با گرایش زیاد، حدود 10 برابر کلرفنرامین است ضمن اینکه گرایش اندکی نیز به گیرنده‌های H2 دارد. آزلاستین در میان داروهای رایج مورداستفاده در رینیت یکی از سریع الاثرترین داروهاست و اثر آن تا 12 ساعت باقی می‌ماند. عملکرد ضدالتهابی آزلاستین بسیار وسیع است. آزلاستین آزادسازی TNFX و تولید فاکتور محرک کلونی ماکروفاژ گرانولوسیت را مهار می‌کند و میزان ساتیوکین‌های التهابی چون IL-1B، IL4، IL-6 و IL8 را کاهش می‌دهد [20، 6]. در شرایط آزمایشگاهی آزلاستین تولید رادیکال آزاد به‌وسیله ائوزینوفیل انسانی، نوتروفیل و همچنین نفوذ کلسیم توسط فاکتور محرک پلاکت (PAF) را کاهش می‌دهد. آزلاستین مهاجرت سلول‌های التهابی در بیماران مبتلابه رینیت را کاهش می‌دهد که این فرآیند عمدتاً ناشی از کاهش ICAM-1 [20، 6] مهار کینین (برادی کینین و ماده P)، PAF و کاهش آزادسازی لوکوترین در شرایط آزمایشگاهی و زیستی صورت می‌گیرد. لوکوترین‌ها در ارتباط با اتساع عروق آزاد می‌شوند و منجر به افزایش تراوایی عروق و ادم منجر به گرفتگی بینی، تولید مخاط و فعالیت مجدد سلول‌های التهابی در شرایط آزمایشگاهی [22] و زیستی می‌شود. [21] از نظر بالینی ماده P و برادی کینین در ارتباط با علائم خارش و عطسه رینیت آلرژیک هستند اما ممکن است در بروز علائم رینیت وازوموتور نیز نقش داشته باشند.
تأثیر بالینی آزلاستین
تأثیر بالینی آزلاستین در درمان رینیت آلرژیک، غیر آلرژیک و نوع مختلط در جهان تأییدشده است. [15] در طی مطالعه‌ای تمام 4364 بیماری که در طول 2 هفته 2 اسپری در هر سوراخ بینی 2 بار در روز آزلاستین دریافت کرده بودند درمان شدند. به‌طورکلی 90 درصد بیماران مبتلابه رینیت آلرژیک فصلی که کنترل کامل یا نسبی در علائم عطسه و 78 درصد از بیماران مبتلابه رینیت وازوموتور بهبود خود در ترشحات پشت بینی (PND) را عنوان کردند. در میان بیمارانی که از مشکلات خواب و اختلالات عملکردی خود شکایت داشتند 85% بهبود خود در درمان با آزلاستین را مطرح کردند.
آزلاستین در مقایسه با آنتی‌هیستامین‌های خوراکی
اسپری بینی آزلاستین در مقایسه با آنتی‌هیستامین‌های خوراکی بسیار مؤثر بوده و شروع اثر بسیار سریعی در درمان رینیت آلرژیک دارد [26-24، 17، 16] و همچنین در درمان آن دسته از بیماران مبتلابه رینیت آلرژیک که پاسخ مناسبی به درمان آنتی‌هیستامین‌های خوراکی نداشته‌اند هم مؤثر است [14، 13]. آزلاستین به‌طور قابل‌توجهی گرفتگی بینی و به‌طور ویژه‌ای علائم دردسرساز رینیت را بدون ایجاد خواب‌آوری کاهش می‌دهد.
آزلاستین در مقایسه با دس لوراتادین
قرص دس لوراتادین یک محصول جدید از نسل سوم آنتی هیستامین‌ها است که شباهتی به آنتی هیستامین‌های نسل دوم ندارد. گفته می‌شود که گرفتگی بینی را کاهش می‌دهد و فاقد عوارض قلبی و خواب آلودگی است. اگرچه آزلاستین با دوز 1 اسپری در هر سوراخ بینی به‌طور قابل‌توجهی اثر بهتری در مقایسه با دس لوراتادین با دوز 5mg در کاهش علائم رینیت آلرژیک شامل گرفتگی بینی که در اثر تحریک با آلرژن‌هایی در Challenge Chamber شهر وین صورت گرفت از خود نشان داد.
همچنین هم آزلاستین و هم دس لوراتادین به‌طور قابل‌توجهی (001/0p<) در مقایسه با پلاسبو علائم بینی را کاهش دادند. آزلاستین شروع اثر بسیار سریعی در مقایسه با دس لوراتادین نشان داد (15 دقیقه در برابر 150 دقیقه). تقریباً 75 درصد از بیماران تحت درمان با آزلاستین، 55.6 درصد از بیماران تحت درمان با دس لوراتادین و 24.4 درصد از افرادی که پلاسبو دریافت کرده بودند اظهار رضایت داشتند.
آزلاستین در مقایسه با سیتریزین
قرص سیتریزین هیدروکلراید از نسل دوم آنتی هیستامین‌ها است و هم در درمان رینیت آلرژیک فصلی و هم در درمان رینیت آلرژیک مزمن مؤثر است. Corren و همکارانش تأثیر و قابلیت پذیرش اسپری آزلاستین (2 اسپری در هر سوراخ بینی 2 بار در روز) و قرص سیتریزین (10mg یک‌بار در روز) در 307 تن از بیماران مبتلابه رینیت آلرژیک فصلی متوسط و شدید را در طول دوره‌ای 2 هفته‌ای آزمایش کردند. در مقایسه با سیتریزین، آزلاستین به‌طور قابل‌توجهی (0.015P=) علائم بینی رینیت و همچنین کیفیت زندگی بیماران را (0.049P=) بهبود بخشید [25]. در مطالعه دوم با متدولوژی یکسان آزلاستین بهبود برجسته‌ای را در کنترل گرفتگی بینی (0.049P=) و عطسه (0.01P=) و همچنین کیفیت زندگی بیماران را (0.002P=) در مقایسه با سیتریزین از خود نشان داد.
افرادی که به آنتی‌هیستامین‌های خوراکی پاسخ نمی‌دهند
حدود 20% از همه بیماران مبتلابه رینیت آلرژیک به آنتی هیستامین‌های خوراکی پاسخ نمی‌دهند. این دسته از بیماران نشان داده‌اند که به اسپری آزلاستین پاسخ داده‌اند. به‌طور مثال بیماران مبتلابه رینیت آلرژیک متوسط و شدید که پاسخ مطلوبی را به درمان با لوراتادین نشان نداده‌اند بهبود قابل‌توجهی را به دنبال درمان با آزلاستین به‌تنهایی و یا آزلاستین+لوراتادین در مقایسه با پلاسبو (0.001P<) نشان دادند. مطالعه‌ای دیگر نتایج مشابهی را در بیمارانی که پاسخ مناسبی در درمان با فکسوفنادین در طول یک هفته درمان نداشتند نشان داد؛ بنابراین درمان با آزلاستین به‌تنهایی ممکن است در درمان بیمارانی مفید باشد که مقاومت پیشرونده‌ای را در برابر درمان با آنتی هیستامین‌های خوراکی داشته‌اند [20].
آزلاستین در مقایسه با کورتیکواستروییدهای داخل بینی
آزلاستین علیرغم داشتن خاصیت ضدالتهابی ضعیف‌تر امتیازات زیادی در برابر کورتیکواستروییدهای داخل بینی دارد. آزلاستین شروع اثر بسیار سریعی را در مقایسه با کورتیکواستروییدهای داخل بینی که بیش از یک روز یا حتی هفته‌ها لازم است که اثر خود را بگذارند دارد. همچنین برای داشتن درمان بهتر با استروییدهای موضعی لازم است که درمان را قبل از شروع حمله علائم آغاز کنیم.
آزلاستین در مقایسه با فلوتیکازون پروپیونات
در مطالعه‌ای بر روی بیماران مبتلابه رینیت آلرژیک و غیر آلرژیک، اسپری بینی آزلاستین (2 اسپری در هر سوراخ بینی 2 بار در روز: mg1.1) اثر قابل‌مقایسه‌ای را با اسپری بینی فلوتیکازون پروپیونات (2 اسپری در هر سوراخ بینی 1 بار در روز: mg200) در بهبود کیفیت زندگی بیماران و همچنین علائم رینیت نشان داد. [29]
با ترکیب آزلاستین و فلوتیکازون پروپیونات می‌تواند سود اضافی حاصل از درمان را دریافت کرد. به‌طور مثال Ranter گزارش کرد که ترکیب این دو باهم علائم بینی را حدود 37.9 درصد در مقایسه با 27.1 درصد و 24.8 درصد با فلوتیکازون و آزلاستین به ترتیب بهبود بخشید (0.05P< در مقایسه با هریک از آن‌ها به‌تنهایی). [30]
آزلاستین در مقایسه با مومتازون فروآت
آزلاستین شروع اثر سریعی را در مقایسه با استرویید داخل بینی جدید مومتازون فروآت با شروع 72-12 ساعت از خود نشان داده است. مطالعه محیطی گروه Chamber نشان داد که در طول 8 ساعت اول برخورد با آلرژن‌ها تأثیری در کنترل علائم بینی توسط استرویید مومتازون وجود نداشت [27] و این در حالی است که تأثیر اسپری آزلاستین در طول 15 دقیقه اول مشاهده شد.
آزلاستین در مقایسه با اسپری داخل بینی لووکاباستین
لووکاباستین یک آنتاگونیست انتخابی و بالقوه گیرنده‌های H1 است. لووکاباستین نشان داده است که واکنش بیش‌ازحد پس از برخورد با آئروسل هیپوتونیک در بیماران مبتلابه رینیت آلرژیک را کاهش داده است. اثربخشی و قابلیت تحمل لووکاباستین و آزلاستین در طول یک مطالعه 4 هفته‌ای بر روی 180 بیمار مبتلابه رینیت آلرژیک مورد مقایسه قرار گرفت. اسپری آزلاستین (mg1.12، 2 اسپری در هر سوراخ بینی 2 بار در روز) به‌طور قابل‌توجهی در کاهش علائم بینی هم در صبح و هم در عصر در مقایسه با لووکاباستین داشت (mg0.4، 2 اسپری در هر سوراخ بینی 2 بار در روز) (0.001p<). اثربخشی جهانی توسط 90% از پزشکان و 92% از بیماران مشخص شد و این در حالی است که در مورد لووکاباستین 74% توسط پزشکان و 76% توسط بیماران گزارش شد.
اثربخشی و قابلیت تحمل
داروهایی که در داخل بینی آزاد می‌شوند کمترین خطر را در تداخل با دیگر دارو‌ها و همچنین در مقایسه با آن دسته از داروهایی دارند که منجر به عوارض جانبی سیستمیک می‌شوند. مطالعات NDA نشان داد که اسپری بینی آزلاستین بی‌خطر بوده و به‌خوبی تا 4 هفته قابل‌تحمل است.
مزه تلخ، سردرد، حالت خواب آلودگی و سوزش بینی از عوارض جانبی شایع آزلاستین است. گفتن این موضوع باارزش است که پایین نگه‌داشتن سر به میزان اندک و عدم تنفس عمیق در حین استفاده از اسپری از ته‌نشین شدن دارو در حلق بیمار پیشگیری کرده و مزه تلخ دارو را کاهش می‌دهد. درجات مشابهی از خواب آلودگی (حدود 20 درصد) در هر دو گروه آزلاستین و پلاسبو در مطالعات کنترلی پس از بازاریابی دارو گزارش‌شده است. مطالعه‌ای که به‌طور خاص اثرات اسپری آزلاستین را بر روی سیستم عصبی انسان ارزیابی کرده باشد وجود ندارد. مطالعاتی بر روی فرم خوراکی آزلاستین خستگی گهگاه و اثرات اندکی را بر روی عملکرد و چالاکی افراد با دوز mg2 در روز شرح می‌دهد.
چشم‌انداز 5 ساله
شرایط اقتصادی ممکن است بر استفاده از داروهای مورداستفاده در بیماری‌های نه‌چندان جدی اثر بگذارد. هم آنتاگونیست‌های گیرنده H1 و هم استروییدهای موضعی به عنوان خط اول درمان در رینیت آلرژیک توصیه می‌شوند. البته آنتی هیستامین‌ها ارزان‌تر هستند به همین دلیل ترکیب آنتی هیستامین‌های خوراکی و استروییدهای موضعی در بازار استاندارد علیرغم پروفایل دارویی خوبی که دارند با مشکلاتی روبرو خواهند بود؛ بنابراین آنتی هیستامین‌های موضعی مورداستفاده مانند آزلاستین خصوصاً در درمان علائم متوسط باارزش خواهد بود. قدرت درمانی آنتاگونیست‌های گیرنده H1 محدود است. خصوصاً اینکه به‌مانند آزلاستین بر روی فرآیندهای التهابی آلرژی فعالیتی ندارند؛ بنابراین از بین بردن علائم شدید رینیت توسط این گروه از داروها هنوز غیرممکن است و تغییر هم نخواهد یافت. به همین دلیل ترکیبات دیگری با عملکردهای متفاوت درحال‌توسعه هستند.
پیشرفت در ایمونوتراپی از نظر قابلیت تحمل و اثربخشی آن منجر به استفاده بیشتر از آن‌ها در آینده خواهد شد.

پزشکان متخصص برای درمان آلرژی

متخصص بیمار‌ی‌های گوش و حلق و بینی
متخصص تغذیه در مورد درمان با کنترل آلرژی
فوق تخصص ریه