چاپ - آشنایی با صنعت چاپ و انواع آن
چاپ به معنای انتقال یک نوشته، عدد، حرف، تصویر و… بر روی یک سطح است که در واقع از فشرده شدن طرحی از یک سطح بر روی سطح دیگر بوجود میاید.
با پیشرفت صنعت، نیاز کسب و کارها به چاپ و مستندات آن افزایش یافته و باعث بوجود آمدن دستگاههای پیشرفته صنعتی و متخصصین در این عرصه شده است.
چاپ یکی از ملزومات مهم در ارتباطات و انتقال اطلاعات بشمار میاید.
وقتی صحبت از چاپ میشود احتمالا اولین چیزی که به ذهن شما میرسد کتاب و مجلات است اما امروز مفهوم آن فراتر رفته و شامل موارد بیشتری قبیل تراکت، کارت ویزیت، بروشور، شیشه، پارچه، پلاستیک و … میباشد.
هرکدام از این محصولات پروسه مخصوص به خود را دارند و به همین منظور انواع مختلفی از دستگاههای پرینت به بازار آمده است. با ظهور این دستگاهها، تقریبا امکان پرینت بر روی هر متریالی از جمله مواد پلاستیکی، نایلونی، فلزی، شیشه در اشکال گوناگون فراهم شده است.
امروزه با وجود گستردگی تبلیغات آنلاین و شبکههای مجازی،این صنعت همچنان جایگاه خود را حفظ کرده و یکی از ارکان اصلی تبلیغات بشمار میرود.
70 گرم
80 گرم
100 گرم
ام باس
کارتی
گلاسه
کاغذها جنسهای مختلفی دارند که هر کدام برای کار متفاوتی چاپ شده و مورد استفاده قرار میگیرد. انواع کاغذ از نظر جنس عبارتاند از:
کاغذ کلاسه (Coated Paper)
یکی از پرمصرفترین و پرکاربردترین کاغذ در صنعت چاپ کاغذ گلاسه است. این کاغذ که معمولا یک رو یا دو روی آن لعاب دارد رنگها را به خوبی و شفاف نشان میدهد. از این کاغذ برای چاپ طرحهای چند رنگ و تک رنگ استفاده میشود زیرا گرماژ بالا، سطح صاف و صیقلی آن باعث میشود کار با جلوه بصری و کیفیت بالا ارائه شود. به همین علت این کاغذ را یکی از بهترین گزینهها برای انواع کارهای چاپی میدانند. از کاغذ گلاسه برای چاپ پوستر، کاتالوگ، بروشور، چاپ کارهای نفیس رنگی، چاپ مجله و … استفاده میکنند. گرماژ کاغذ کلاسه از 90 تا 300 است و در بازار عرضه میشود.
کاغذ تحریر (Writing Paper)
کاغذهای که برای چاپ کتاب مجلهها، سررسید، چاپ سربرگ، برگه یادداشت، انواع پاکت استفاده میشوند به کاغذ تحریر شناخته میشوند. این کاغذ یکی از پرمصرفترین نوع کاغذ در بین تمام اقشار جامعه است. کاغذ تحریر قابلیت چاپ بر روی هر دو صفحه را دارد و رنگ آن به پشت صفحه نفوذ نمیکند. این کاغذ نیز دارای گرماژ مختلف (70 تا 120) است اما پر مصرفترین آن 70، 80، 100 گرمی است.
کاغذ پشت چسبدار
یک سمت این نوع کاغذ به چسب آغشته شده است که با یک روکش سیلیکونی در زیر آن پوشانده شده است. بعد از چاپ لایه سیلیکونی برداشته شده و امکان چسباندن کاغذ بر روی هر سطحی امکان پذیر میشود.
کاغذ الوان یا تحریر رنگی
این کاغذ به مانند کاغذ تحریر است و تنها تفاوتش رنگی بودن آن است. از آنجا که این کاغذ دارای رنگهای مختلف است معمولا برای متمایز کردن چیزی مانند نسخههای دو و سوم چاپ فاکتور مورد استفاده قرار میگیرد. یا از کاغذهای الوان گرم پایین برای چاپ تراکتهای رنگی استفاده میکنند. این نوع کاغذ با گرماژ 60 تا 80 در بازار موجود است.
مقوای پشت طوسی
این نوع از انواع کاغذ چاپ همان طور که از نامش کاملا مشخص است یک سمت آن دارای رنگ طوسی است و سمت دیگرش سفید و کار چاپ بر روی قسمت سفید انجام میشود. از این نوع کاغذ برای چاپ جعبههای بسته بندی استفاده میشود. این مقوا با گرماژ 200 تا 350 در بازار وجود دارد که پر مصرفترین آن گرماژ 220 تا 250 گرم است.
مقوای پشت کرم (Manilla Back)
این کاغذ یا مقوا به مانند مقوای پشت طوسی است اما کیفیتی بالاتر از پشت طوسی دارد. این نوع کاغذ از مواد بازیافتی تهیه میشود. بیشترین کاربرد این نوع کاغذ در بسته بندی دارو، مواد آرایشی و بهداشتی مورد این چنین است
Pvcچسبدار
این نوع کاغذ یا همان ورق چسب دار از جنس PVC چسب دار است که برای چاپ لیبل مورد استفاده قرار میگیرد و بیشتر برای کارهای که در معرض آب هستند استفاده میشود.
کرافت (Kraft Paper)
کاغذهای کرافت رنگی متمایل به قهوهای دارند زیرا از سولفات خمیر پالپ تهیه میشود. این کاغذ از مقاومت نسبتا خوبی برخوردار است و عموما برای بسته بندی و کارهای هنری فانتزی مورد استفاده قرار میگیرد.
مقوای فانتزی
این نوع مقوا از بافت و رنگهای متنوعی برخوردار است و در ابعاد 50*70 و100*70 با گرماژ 120 تا 250 در چاپ مورد استفاده قرار میگیرد. از این نوع کاغذها برای چاپ کاغذ کادو، جعبه کادو، کتابهای درسی، کارت دعوت، کارت تبریک، کارت ویزیت و... مورد استفاده قرار میگیرد.
مقوای ایندربرد
مقوای که در وسط و مغز آن از مواد بازیافتی استفاده میشود و خشک و محکم هستند. از این مقوا برای ساخت جعبههای با کیفیتی بالاتر از مقوای پشت طوسی استفاده میشود.
کاربن لس
کاغذ کاربن لس یا NCR داری یک نوع پوشش شیمیایی است که باعث میشود به مانند کاربن عمل کند و یک کپی از نوشتههای به صفحه بعد منتقل شود. این کاغذ همان کاغذ الوان یا تحریر است که بعد از تولید با یک مواد شیمیایی ترکیب میکنند تا حالت کاربنی و کپی پیدا کند. از این کاغذ معمولا در فاکتورها استفاده میشود.
کاغذ سنگی
این نوع کاغذ که به تازگی تولید و عرضه میشود یک نوع کاغذ بازیافتی است که از قطع درختان و آلودگی محیط زیست جلوگیری میکند. مواد تشکیل دهنده در تولید این نوع کاغذ آب و اسیدهایی همچون پودر کربنات کلسیم موجود در آهک، پلی اتیلن پر چگالی و برخی مواد افزودنی چون کوپلینگ آگنت است.
ویژگی کاغذ سنگی
• ضد آب و ضد روغن
• پاک نشدن جوهر چاپی
• مصون در برابر هجوم حشرات
• عدم تاثیر از دمای محیط
• ماندگاری بالا
گرماژ کاغذ میزان ضخامت و کیفیت آن را مشخص میکند. در این بخش به معرفی انواع کاغذ برای چاپ بر اساس گرماژ میپردازیم:
• کاغذ تحریر ۷۰ گرمی: برای چاپ کتاب، استفاده در پرینتر، دفتر و... کاربرد دارد.
• کاغذ تحریر ۸۰ گرمی: پرمصرفترین کاغذ برای چاپ کتاب
• کاغذ تحریر ۹۰ گرمی: چاپ کتابهای رنگی استفاده میشود.
• کاغذ تحریر ۱۰۰ گرمی: از این کاغذ برای بروشور چند لتی و پمفلت بیشتر استفاده میشود.
• کاغذ گلاسه ۹۰ گرمی: مناسب برای بروشورهای با تعداد صفحات بالا.
• کاغذ گلاسه ۱۱۵ گرمی: مناسب برای بروشورهای با کیفیت بالا و ضخامت کم.
• کاغذ گلاسه ۱۳۵ گرمی: مناسب برای کاتالوگها و بروشورهای کتابچهای است.
• کاغذ گلاسه ۱۵۰ گرمی: مناسب برای پوستر، فلایر، بروشور، ساخت پاکت و...
• مقوای گلاسه ۲۰۰ – ۲۵۰ – ۳۰۰ گرمی: مناسب برای جلد کتاب و فولدرها، کاتالوگ تبلیغاتی دو لتی، بسته بندی و...
انواع کاغذ چاپ بر اساس اندازه (سایز)
کاغذها معمولا به دو صورت رول و شیت (کاغذهای برش خورده در ابعاد استاندارد بینالمللی کاغذ) مورد استفاده قرار میگیرند. از کاغذهای شیت بیشتر در جامعه استفاده میشود. پر مصرفترین کاغذ از نظر ابعاد ۷۰×۱۰۰ (۴.۵ورقی)، ۷۰×۵۰ (۲ورقی)، ۹۰×۶۰ (۳ ورقی) هستند (برای اطلاعات بیشتر در مورد ابعاد استاندارد کاغذ به اینجا مراجعه کنید).
GSM چیست؟
ممکن است اصطلاح GSM را در رابطه با کاغذ دیده باشید و تعجب کنید که معنی آن چیست. GSM مخفف «گرم بر متر مربع» است و به وزن یک تکه کاغذ اشاره دارد. کاغذ با تعداد GSM بیشتر سنگینتر است، در حالی که کاغذ با GSM کمتر سبکتر است.
جمعبندی
در این مطلب در مورد انواع کاغذ صحبت کردیم و مشخص کردیم که انواع کاغذ چاپ در چه چیزهای کاربرد دارند و برای چاپ باید از کاغذ مناسب با کاری که میخواهیم انجام دهیم استفاده کنیم. برای اطلاعات بیشتر در مورد انواع کاغذ برای چاپ میتوانید با کارشناسان مجتمع چاپ کهن تماس بگیرید.
نوعی پرینت است که در تیراژ بالا، کیفیت عالی و برای مجلات، روزنامه و چاپ انواع کتاب کاربرد دارد. دستگاههای افست بزرگ هستند و قیمت بالایی دارند. در این نوع پرینت، فایل طرح مورد نظر با مواد شیمیایی به زینک آغشته میشود و توسط سیلندرهای مخصوص چاپ روی کاغذ کپی میشوند.
در چاپ افست از دسته رنگهای CMYK استفاده میکنیم به این صورت که هر رنگ بصورت جداگانه روی کاغذ پرینت میشود، سپس رنگها باهم روی کاغذ ادغام میشوند. دستگاههای افست انواع مختلفی دارند. برخی دارای یک ستون رنگ میباشند، برخی دورنگ، چهار رنگ و حتی پنج رنگ میباشند که علاوه بر پرینت چهار رنگ اصلی، رنگ پنجمی مانند طلایی، نقرهای ویا حتی چاپ وِرنی را انجام میدهد.
برای چاپ افست مراحل زیر را انجام دهید
طرح مورد نظر را طراحی کنید و بعد از انتخاب گزینه CMYK میتوانید پالت رنگهای خود را در بخشchannel مشاهده کنید.
نکته مهم درافست این است که زمانی که میگوییم طرح با چهار رنگ چاپ میشود به این معنا نیست که نمیتوان از رنگهای دیگر استفاده کرد بلکه رنگهای دیگر همگی ترکیبی از چهار رنگ اصلی Cyan, Magenta, Yellow, Black هستند. طرح در نرم افزار با فرمت JPG یا TIF ذخیره میگردد.
معمولا در تیراژ پایین تر و با کیفیت بالا صورت میگیرد اما بر خلاف افست این نوع هزینه بیشتری دربر دارد که البته با صرفه جویی در هزینهها در تیراژ پایین جبران پذیر است.
چاپ دیجیتال به یک دستگاه کامپیوتر نیاز دارد که اطلاعات مورد نیاز برای پرینت از قبیل متن، تصویر و غیره به دستگاه فرستاده تا آن را پرینت کند. پس میتوان گفت دستگاه دیجیتال مانند یک پرینترعمل میکند که به کامپیوتر وصل میشود. زمانی به یک دستگاه پرینت، دیجیتالی گفته میشود که اطلاعات را بصورت دیجیتال و مستقیم دریافت و آن را چاپ کند.
انواع دستگاههای دیجیتال شامل پرینتر لیزری و جوهرافشان میباشد که اندازه و ابعاد مختلفی دارند.
موارد استفاده چاپ دیجیتال:
چاپ با تیراژ کم
در پرینت دیجیتال بر خلاف افست بدلیل نبود پلیت و چاپ مستقیم از روی کامپیوتر بر سطح مورد نظر امکان تیراژ بسیار پایین با هزینه مناسب وجود دارد که موجب شده این روش برای تهیه یک نمونه کار و یا محصولات با تعداد کم بسیار مناسب باشد.
باید در نظر داشته باشید که دستگاههای دیجیتال مناسب برای پرینت میلیونها نسخه طرح روی سطح مورد نظر نیستند و در طول عمر مفید خود میتوانند نهایتا هزاران نسخه طرح پرینت کنند.
چاپ شخصی سازی شده
یکی از مزیتهای پرینت با دستگاه دیجیتال این است که شما میتوانید از طرح دلخواهتان تنها یک نسخه به چاپ برسانید. برای مثال شما میتوانید کارتهای پرسنلی شخصی و یا کارت تبریک مورد علاقه خود را پرینت کنید.
این نوع پرینت از نوع برجسته میباشد و در آن از کلیشه فلزی (غالبا سیلندرهای مسی) استفاده میشود که طرح روی آن بصورت سوراخهای بسیار ریز حک میشود. این نوع چاپ برای تیراژ پایین مناسب نیست. این سیلندرها با روشهای دیجیتال یا آنالوگ ساخته میشوند.
از معایب نوع هلیوگراور، پرینت حروف است. متاسفانه حروف پرینت شده با این نوع چاپ نسبت به نوع افست قابل مقایسه نیستند.
این نوع پرینت توسط کلیشهای انجام میگیرد که برخلاف نوع هلیوگراور از کلیشه برجسته ساخته شده است. یکی از بهترین کاربردهای دستگاه فلکسی در چاپ روی موادغذایی و روی سطوح وسیع میباشد. فلکسی یک روش چاپ مستقیم است بطوری که کلیشه بطور مستقیم با جوهر آمیخته میشود و در اثر تماس مستقیم با سطح، طرح مورد نظر را چاپ میکند.
یکی از بهترین و با کیفیتترین شیوههای چاپی در عصر حاضر میباشد. به دلیل ظرافت خاصی که در این نوع وجود دارد آن را از دیگر انواع متمایز کرده و برای پرینت روی سرامیک و چینی گزینه بسیار مناسبی میباشد.
کتاب پرسش و پاسخ گرافیک و چاپ نویسنده:بهرام عفراوی
فرم ثبت سفارش چاپ - چاپخانه انتشارات جنگل
معرفی صنعت چاپ و نشر - سایت رسمی انتشارات کتاب کتیبه نوین
صنعت چاپ چیست؟ (آشنایی با این صنعت در 5 گام)
دانلود و خرید کتاب آشنایی با صنعت نشر و چاپ دیجیتال اثر غلامرضا ایمانی - فیدیبو
آشنایی با صنعت چاپ و انواع آن - خدمات طراحی تخصصی عرفان
نمونه فرم داوری - نشریه پژوهشهای سلامت محور
مراحل چاپ کتاب را بخوانید. صفر تا 100 و چگونه کتاب چاپ کنیم؟