توسعه
فرایندی تعاملی است که در آن افراد در شبکههای کاری یاد میگیرند که چگونه مشکلات را تعریف و حل کنند. همچنین فرایندی است که در آن سازگاری همه بخشها افزایش مییابد
● تفاوت توسعه در مفهوم سنتی و پایدار
۱ - توسعه پایدار به ملاحظه «منابع طبیعی پایه» به عنوان نخستین محدودیت، توسعه سنتی که «سرمایه و قابلیت دسترسی» را اولین محدودیت تولید
۲- سیاست اخلاقی «حفظ امکان استفاده حداقل مساوی با ما برای نسلهای بعدی از منابع طبیعی» شدیداً مدنظر توسعه پایدار است.
۳- در توسعه پایدار، ارزش تمام منافع و هزینههای اجتماعی (مثل کاهش منابع) برای تعیین نقش توسعه، باید در سیستم حسابداری منظور شود یعنی آیا هزینهای که انجام میشود با هدف مورد نظر از توسعه سازش دارد یا نه
۴- در توسعه پایدار، جذب ضایعات تولید، کارکرد اصلی محیط زیست و یک محدودیت در رشد اقتصادی محسوب میشود، ضمنا جنبههای فرهنگی، بسط عدالت اجتماعی و .... بیشتر مدنظر است.
● مدیریت و توسعه
سازمانهای عصر ما، نقشها و مأموریتهایی فراتر از نقشها و مأموریتهای سنتی به عهده دارند. در محیطی اقتصادی و اجتماعی، مسئولیت و وظایف جدیدی خواسته یا ناخواسته بر دوش آنهاست. سازمانهای امروزی از یک نهاد صرفا اداری اقتصادی و صنعتی خارج شده و به صورت نهادهای اجتماعی – سیاسی درآمدهاند که باید نسبت به مسایل محیط اجتماعی حساس و آگاه باشند، لذا دانش سیاسی و اجتماعی لازمه مدیریت امروز است و ارج نهادن به منافع عامه و توجه به محیط و هنجارهای اجتماعی از جمله مسایل مهم همه سازمانها و مدیریت است.
● افقهای آینده مفاهیم توسعه و مدیریت
در این مورد دو نظر (پیشبینی) وجود دارد، که یکی توسعه فزاینده صنعتی و دیگری توسعه انسانی
عوامل مؤثر بر توسعه انسانی عبارت است از:
دولت، وسایل ارتباط جمعی، دستگاههای داری، احزاب سیاسی،آموزش محیطهای شهری، مذهب، محیطهای کاری
الف – اهداف مدیریت دولتی سنتی:
۱ - چگونه ما میتوانیم با منابع موجود، خدمات بیشتر و بهتری را ارائه نمائیم (کارایی).
۲ - چگونه ما با هزینه کمتری میتوانیم سطح خدمات فعلی را حفظ کنیم (اقتصاد).
هدف جدید مدیریت دولتی (هدف اضافی مدیریت دولتی نوین)
۳ - آیا خدمات دولتی، عدالت اجتماعی را گسترش میدهد
ب – روشها و اندیشهها: مدیریت دولتی سنتی، به دنبال ساختارهای ایستا و تغییرات کم بود اما مدیریت دولتی نوین به دنبال ساختارهای پویا و تغییرپذیر است
ج – منطق: منطق مدیریت دولتی نوین بر خلاف مدیریت دولتی سنتی که بیشتر توصیفی، غیر عملی و علمی بود، عملگراتر و متکی به روشهای علمی و تجربه بیشتر است. بنابراین، میتوان گفت که مفاهیم مدنظر مدیریت دولتی نوین، درون ابعاد توسعه پایدار نهفته و چیزی جدای از آن نیست.
● سیاستگذاری و تصمیمگیریها
شاید حساسترین نقش را مدیریت دولتی در این نفش ایفا میکند، عناصر اصلی خط مشیگذاری دولت در توسعه پایدار از نظر «بریانت» عبارتست:
۱- پذیرش مفهوم توسعه پایدار، ۲- یکپارچه کردن ملاحظات محیطی در اهداف توسعه ۳- در نظر گرفتن ابعاد محیطی در تمام بخشهای توسعه ۴- استفاده پایدار از منابع طبیعی، مهمترین سیاستهای محیطی توسعه .
● توسعه پایدار و مدیریت دولتی
حداقل به دو طریق میتوان بین مدیریت دولتی و توسعه پایدار پیوند ایجاد کرد. این حلقه پیوند را مدیریت توسعه پایدار مینامیم. در معنای نخست مدیریت توسعه پایدار میتواند به معنای اداره کردن توسعه پایدار و یا یافتن استراتژیهایی باشد که بدان طریق آرمان توسعه پایدار میتواند جنبه عملی به خود بگیرد
● نظام اداری توسعه
در بحث نظام اداری توسعه، بین کاربرد واژههای مدیریت (Mangement) و اداره امور (Administration) تفاوت وجود دارد. اداره امور به معنی هدایت، کنترل، مدیریت امور، امور عملیات و .... است. در حالی که مدیریت به معنی هدایت، کنترل مجموعهای از امور یک نفر برای ایجاد تغییر است
نظام اداری توسعه از عوامل زیر تشکیل شده است:
-۱ وضع قوانین و مقررات حمایت کننده از توسعه و سرمایهگذاری ؛
۲- ایجاد تشکیلات و ساختارهای مناسب سازمانی در راستای قوانین و مقررات موضوعه؛
-۳ ایجاد سیستمها و روشهای حمایت کننده و تبدیل کننده اجرای برنامهها در راستای تحقق اهداف برنامه؛
-۴ تحول در ساختار و رفتار منابع انسانی سازمانهای دولتی و تقویت فرهنگ سازمانی مشتری مدار در
موانع تحول نظام اداری ایران
۱ - نظام اداری جدید در راستای کدام تعریف از توسعه و با تداوم هدف شکل میگیرد؛
۲ -توسعه نظام اداری (کارایی) مورد نظر است یا نظام اداری توسعه (اثربخشی).
۳ - کدام نگرش بر تحول نظام اداری حاکم است (سیاسی، حقوقی یا اقتصادی و مدیریتی).
ویژگیهای ساختار نظام اداری توسعه
الف – ساختار نظام اداری در گرایش مدیریت (اقتصادی) آن:
- ساختار نظام اداری در این راستا تا سلسله مراتبی با تأکید بر ساختارهای وظیفهگر است؛
- اجرای دقیق قوانین و مقررات و نظم و انضباط اداری ؛
- انتصاب و انتخاب مدیران بر اساس نظام شایسته سالاری
ب – ساختار نظام اداری در گرایش سیاسی
انتصاب بر مبنای وفاداری سیاسی و همسوئی کارکنان با سیاست حاکم.
- دراینجا، اهداف سیاسی مهم است و اثربخشی سازمانی بر کارایی مقدم است؛
- ساختار سازمانی مناسب انعطافپذیر با تکیه بر اهداف سیاسی نه کارایی؛
- ساختار ارگانیک با حداقل سلسله مراتب و حداکثر تفویض اختیار؛
ج – ساختار نظام اداری در گرایش حقوقی:
- رعایت انصاف و حمایت از مردم برای اینکه با آنان به طور غیرقانونی رفتار نشود و
رعایت حقوق فردی و جمعی بشود؛
- رعایت حقوق مردم در چارچوب قانون اساسی؛
- تساوی همه در برابر قانون.
● نتیجهگیری
از آنجایی که سازمانهای امروزی از یک نهاد صرفا اداری، اقتصادی و صنعتی خارج شده و به صورت نهادهای اجتماعی – سیاسی در آمدهاند که باید نسبت به محیط پیرامون خود حساس و آگاه باشند،
توسعه پایدار به عنوان مهمترین بحث مدیریت دولتی به نظر میرسد اساسیترین کارکرد مدیریت دولتی نوین با نظام اداری توسعه، تفاوت چندانی نداشته باشد و مدیریت دولتی نوین با تأکید بر این کارکرد، همان نظام اداری توسعه است که میتواند نقش مهم و ارزندهای را در دست یافتن به توسعه پایدار ایفاء کند.