وضعیت بدن در هنگام مطالعه خیلی مهم و موثر است، خیلی از افراد در هنگام مطالعه دراز میکشند یا لم میدهند یا راه میروند و در حال قدم زدن مطالعه میکنند، این گونه رفتارها در حین مطالعه درست نیست و هر کدام به شکلی از کیفیت مطالعه میکاهند، دراز کشیدن ایجاد خواب آلودگی کرده و راه رفتن تمرکز را بهم میزند . شاید بگویید که عادت کرده اید و این گونه بهتر یاد میگیرید اما این یک عادت غلط است و باید عادت درست را جایگزین آن کرد . شاید در ابتدا آسان نباشد اما اگر به این گونه عادت تمرکز نکنید از بین میروند .
بهترین جا برای مطالعه پشت میز مطالعه است . در یک کشور که دانش آموزان دچار افت تحصیلی و افسردگی شده بودند متوجه شدند که علت افت تحصیلی و افسردگی دانش آموزان لم دادن سر کلاس و کج و کوله نشستن هنگام مطالعه بوده و با اصلاح شیوه نشستن مشکل افت تحصیلی و افسردگی به کلی حل شد .
پس بهتر جا برای مطالعه پشت میز مطالعه است، توجه داشته باشید که باید اصولی بنشینید اما این به معنی فشار آوردن به خوتان نیست کاملا راحت بنشینید و بدنتان را سفت نکنید و خیلی راحت و آرام پشت میز مطالعه کنید .
بهترین حالت نشستن در پشت میز هم این است که کمی بدن را به عقب متمایل کنیم، به طوری که زاویهی بین رانها و تنه حدود 135 درجه شود. البته اگر تکیه گاه مناسبی در پشتتان ندارید میتوانید 120 درجه هم بنشینید . ولی فراموش نکنید 90 درجه نشستن ( کاملا صاف و قائم ) کاری اشتباه است که در گذشتگان توصیه میکردند، وقتی که زاویهی نشستن ما قائمه باشد، انحنای طبیعی ستون فقراتمان کمتر شده و باعث می شود به صفحههای ژلهای بین مهرهها فشار بیشتری وارد شود. در ضمن ثابت نشستن طولانی با فشار پی در پی، باعث خوردگی و ساییدگی مهرهها و نرسیدن خون کافی به دیسک و سخت شدن و کاهش قابلیت انعطاف آن میشود.همهی این عوامل دست به دست هم داده و ما را دچار کمردرد میکنند .
پس کاملا آرام کمی متمایل به عقب مینشینید این گونه دیگر قوز هم نمیکنید، ران و ساق پایتان زاویه 90 درجه میسازد .
بهترین فاصله کتاب با چشم 30 سانتش متر است که اگر دید در این فاصله مشکل دارید به پزشک مراجعه بفرمایید .
در ضمن از نشستن طولانی مدت بپرهیزد و در بین مطالعه از جا برخواسته و کمی بدنتان را کش و قوس دهید .
درست نشستن شاید در ابتدا کمی مشکل باشد اما پس از مدتی به عادتی برای شما تبدیل میشود که نه تنها در زمان مطالعه افزایش تمرکز و یاد گیری را برایتان به ارمغان میآورد بلکه باعث حفظ سلامتی شما در دراز مدت میشود .
عوامل افزایش سرعت مطالعه:
1- تند خوانی باعث صرف جویی و استفاده بهتر از زمان میشود چرا که مطالعه با سرعت بیشتر، زمان کمتری را به خود اختصاص میدهد .
2- تند خوانی باعث ایجاد علاقه و انگیزه نسبت به مطالعه میشود .
3- تند خوانی باعث ایجاد انگیزه و جمع بودن حواس هنگام مطالعه میشود .
4- تند خوانی دیرتر خسته میشوید درنتیجه حتی میتوانید بیشتر از قبل مطالعه کنید .
5- تند خوانی بعد از رسیدن به مراتب بالا درکتان بسیار زیاد بالاتر از قبل میرود .
6- تند خوانی باعث ایجاد و تقویت روحیه شاد میشود چرا که دو عاما است که باعث روان رنجوری و افسردگی افراد میشود متاسفانه الان هم در جامعه مشاهده میکنید که خیلی از افراد دچار افسردگی و پژمردگیاند اولین عامل این مشکل بی تحرکی و کم تحرکی است و دومین عامل تجمع افکار منفی در ذهن است، افرادی که ساکت مینشینند و به فکر فرو میروند استعداد افسردگی را دارند یا افرادی که تحرک کمی دارند و یا اصلا تحرک ندارند اینها افرادی هستندکه استعداد افسردگی را دارند، زمانی فردی تمرین تند خوانی انجام میدهد باعث ایجاد تحرک روحی میشود، سبب ایجاد شور و شوق و انگیزه میشود و در نتیجه ضمینه افسردگی کم میشود یا افسرگی به کل از بین میرود .
7- ارتقا فرهنگ مطالعه
تند خوانی باعث ارتقا فرهنگ عمومی جامعه میشود، اگر همه تند خوان شوند، همه مطالعه میکنند ( مطالعهای مفید )، فرهنگ و اطلاعات عمومی جامعه ارتقا مییابد، فرهنگ فقط اخذ مدرک دیپلم، فوق دیپلم، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری و یا فوق دکتری نیست، فرهنگ نحوه ارتباط برقرار کردن با دیگران، پارک رفتن، رانندگی کردن، تجارت کردن، ورزش کردن است ! فرهنگ آداب زندگی است ! فرهنگ که بالا برود تمام امور تحت تاثیر قرار میگیرند و در نهایت به موفقیت دست مییابیم و پیشرفت میکنیم در نتیجه خوشبخت میشویم !
در اینجا میخواهیم یک تمرین انجام دهیم تا هماهنگی بین چشم و حرکت دست ایجاد یا بیشتر شود، یک کتاب یا نوشته را آماده میکنید و در ابتدای کار و دفعات اولیه بدون درک و طبق روشی که گفته شد خط میبرید، در ابتدا هدف ما درک کردن مطالب نیست بلکه فقط هماهنگی چشم و دست است به همین دلیل سعی کنید هیچ مطلبی را درک نکنید حتی توصیه میکنیم که کتاب را وارانه بگیرید تا مطالب قابل خواندن و درک کردن نباشد، البته این برای ابتدای کار است بعدها که مهارت بیشتری پیدا کردید در پی هدف اصلی از خواندن که درک کردن است خواهیم بود .
کتاب یا نوشته را وارانه بردارید و نرم و روان خط ببرید و با چشم حرکت انگشت را دنبال کنید، انگشت را زیر اولین کلمه از اولین خط یعنی گوشه سمت راست بالای صفحه قرار داده و نرم و روان خط بزدن را آغاز کنید، سعی کنید از ابتدا با انگشت این کار را انجام دهید فقط در صورتی که حساسیت داشتید یا اذیت شدید از خط بر استفاده کنید در غیر این صورت سعی کنید حتما از انگشت دستتان استفاده کنید به مدت یک دقیقه سریع خط ببرید و فقط عبور کلمات را احساس کنید و وقتی به پایان صفحه رسیدید دوباره از ابتدا شروع کنید و هر بار سریعتر از دفعه قبل خط ببرید .
( فقط چشمها حرکت کند و سر را حرکت ندهید و نرم و روان با یک دست کتاب و با دیگری خط ببرید )
خیلی سریع پرواز کلمات را ببینید، لازم نیست درک کنید، بعضیها حتی وارا نه هم دقت میکنند تا درک کنند اساسا هدف ما از اولین کار در انجام این تمرین این است که فقط ببینید و اصلا درک نکنید به همین دلیل هم گفته شد که کتاب را وارانه بگیرید و این که میگوییم درک نکنید سبب نشود که اصلا دقت نکنید و به جای تمرین و آن نوشته به اطراف نگاه کنید و تنها چیزی که به آن توجه ندارید متن نوشته باشد .
( نه افراط کنید و نه تفریط )
این تمرین را به مقدار زیاد انجام دهید که هماهنگی لازم بین چشم و دست ایجاد شود، هدف ما از این تمرین ایجاد عبارت خوانی و جمله خوانی همچنین بیداری ضمیر ناخودآگاه مطالعه است و درست است که در این مرحله درکی وجود ندارد اما چشم عادت کرده و عبارت خوانی به صورت ملکهای برای آن در میآید .
یک کتاب یا نوشته که دارای خطوط کامل است انتخاب کنید، به طوری که خطوط آن کامل باشد و دارای نیم خط نباشد، این خطوط را به سه قسمت تقسیم کنید . مانند مثال :
یک کتاب یا نوشتهای که دارای خطوط کامل است انتخاب کنید، به
و با سه شماره آن خط را میخوانید، یعنی با شماره 1 یک سوم ابتدای خط، با شماره 2 یک سوم وسط خط و با شماره 3 یک سوم انتهیی خط را میبینید و خط میبرید، البته هنوز نوشته را وارانه بگیرید زیرا هنوز هدف درک نیست . بدون هیچ درکی این تمرین را ادامه دهید و با ریتم 1،2،3 خط میبرید تا به انتهای صفحه برسید برای ادامه میتوانید به ابتدای صفحه باز گردید و دوباره از اول شروع کنید و یا ادامه مطلب را دنبال کنید .
تمرین را جدی بگیرید، این درست است که قرار نیست درک کنید اما کاملا جدی و مهم است .
برای رسیدن به هدف ( یادگیری تند خوانی ) باید تمام مراحل را مرحله به مرحله جلو بروید .
این تمرین را حداقل در 50 صفحه انجام دهید و هر چه بیشتر انجام دهید مهارتتان افزایش مییابد . و فراموش نکنید از امروز تمام مطالب را چه با درک چه بی درک با خط بر و صامت مطالعه بفرمایید.
اصلا نگران نباشید و فکر نکنید که هدف ما از تند خوانی این است که سریع بخوانیم و هیچ درک نکنیم ! ولی اوایل کار باید این اصول را رعایت کرد و تمرینات را به صورت درست انجام داد تا نتیجه مطلوب حاصل شود، هدف ما دقیقا این است که سریع بخوانیم و بالاترین درک را داشته باشیم و به هر میزان کخ سریع میخوانیم درک نیز بیشتر شود، اما نه به یک باره بلکه به مرور زمان و با انجام تمرین زیرا :
( تند خوانی یک مهارت است و مهارت جز با تمرین و تکرار بارور نمیشود )
شما هم برای این که تاثیر و فواید تمرین را ببینید قبل از انجام تمرین به مدت 2-3 دقیقه از یک کتاب را مطالعه بفرمایید و کتاب را بسته و ببینید چه مقدار از مطالب را به یاد میآورید و بار دیگر بعد از انجام تمرینات این آزمایش را در شرایط مساوی انجام دهید و نتیجه را مقایسه کنید . به این ترتیب با انجام این تمرین و تمرینات آینده پیشرفت کرده و سرعتتان بیشتر میشود و هرچه سرعت مطالعه بالا برود درک مطلب نیز افزایش مییابد . یعنی این 2 رابطه مستقیم دارند .
کنکوریهای عزیزکه کمبود وقت دارند با انجام این تمرینات، با کمبود وقت که مواجه نمیشوند هیچ وقت اضافه هم میآورند، یکی از نکات مهم در سر خود جلسه کنکور زمان است، کسی که مهارت تند خوانی را فرا گرفته بسیار سریع عمل میکند و یک نتیجه عالی کسب میکند و یا دانشجویان یا دانش آموزان عزیز، پزشکان، مهندسان، معلمان و یا هر کسی، هر کسی که نیز به مطالعه دارد ( همه ) وقتی این روش را بیاموزید نه تنها سریع مطالعه میکنید بلکه از مطالعه لذت میبرید، یکی از مزایای تند خوانی همین افزایش علاقه و انگیزه به مطالعه کردن است .
پله بعدی در کسب مهارت تند خوانی انجام مرحله بعدی تمرینات تندخوانی است که یک پله از تمرین قبل بالا تر است . در تمرین قبل باید یک خط را با سه شماره خط میبریدید اما در این تمرین با یک شماره، خط را خط میبرید به این صورت که اگر در تمرین قبل با یک شماره یک سوم خط را میدیدید این بار با یک شمار یک خط کامل را میبینید، با شماره دو، خط دوم را، با شماره سه، خط سوم راطی میکنید با هر شماره یک خط را طی میکنید و با چشم حرکت میکنید دست دست را دنبال میکنید، اوایل دچار مشکل میشوید مثلا همین خط بردن شاید برایتان آسان نباشد و تمرکز نداشته باشید، اما هیچ اشکالی ندارد، کم کم عادت میکنید و یا بعضیها اذیت میشوند یا همانگی لازم بین پشم و دست را وجود ندارد، اما به نرمی سعی کنید حرکت چشم و دست هماهنگ باشد و از ناهماهنگی نترسید با تمرین هماهنگی ایجاد میشود، اگر دست سریع است چشمتان را سرعت بخشید و اگر چشمتان سریع است حرکت دستتان را سرعت بخشید .
اجرای تمرین
یک کتاب را به صورت وارانه در دست بگیرید و با شماره یک خط کامل را خط ببرید، در این مرحله هم بدون درک خط میبرید و به همین علت هم گفتیم که وارانه کتاب را بگیرید، چون در ابتدا تنها هدف سرعت بخشیدن به چشم است، چرا که اگر فعلا قرار بر درک باشد چشم ناخود آگاه مکث میکند، با ریتم 1،2،3،4،و... الی آخر یعنی با هر شماره یک خط را میبرید وقتی به انتها رسیدید میتوانید به ابتدای همان صفحه یا صفحه بعد باز گردید و هر بار باید سرعتتان بیشتر شود، در ابتدا هر خط در 1-2 ثانیه بریده میشود اما رفته رفته سرعت بیشتر میشود .
طرز صحیح نشستن را نیز رعایت کنید، یکی از اصول اولیه مطالعه صحیح و اصولی و یادگیری موثر، درست نشستن است .
( اگر کسی اصول درست نشستن را نمیدانید در نظرات درج کنید تا بعدا ارائه کنم)
این تمرین را به مقدار زیاد ( حداقل در 50 صفحه ) اجرا کنید، به زمان زیادی هم نیاز ندارد چون اولا شما سریع میخوانید دوما درکی درک هم نمیکنید، 50 صفحه پر را به این ترتیب خط میبرید و این تمرین را انجام میدهید و این اندازه تمرین تنها برای عادت شما به خط بریدن است .
در ادامه تمرینات تند خوانی وارد مرحله جدیدی یعنی تند خوانی با درک کم میشویم . در ابتدای این مرحله تند خوانی را با درک خیلی کم آغاز میکنیم و پله به پله جلو میرویم میزان درک را هم افزایش میدهید . . در این مرحله کتاب را به صورت درست و صحیح در دست بگیرید یعنی وارانه نباشد، بلکه به صورت صحیح و درست در دست بگیرید یعنی وارانه نباشد .و با خط بردن و صامت خوانی از اولین خط شروع کرده و خط به خط، خط میبرید و از هر خط چند کلمه را درک میکنید . مطالعه در این مقطع باید به گونهای باشد که درکی کلی از مطالب کتاب داشته باشید و با موضوع آشنا شوید هدف هنوز بالابردن سرعت مطالعه است .
کتابی ساده انتخاب کنید زیرا کتاب سنگین درک کلیش هم سخت میباشد و از سرعتتان میکاهد .( فراموش نکنید هر خط 3-4 کلمه )
با سذعت بخوانید و چون هدف درک کامل نیست چشمها دست را دنبال کند، اصول را رعایت کنید، اصول درست نشستن، حتی درست تنفس کردن، فاصله چشم ار نیز رعایت کنید، فاصله چشم در ابتدا 30 سانتی مت باشد، اما برای تند خوانی آن را اندک اندک تا 40 تغییر دهید در درجات بالا تا 50 سانتی متر هم میرسید .
رعایت این اصول شاید در ابتدا کمی مشکل باشد اما اندک اندک شما به اینها شرطی شده و با اجرایشان تمرکزتان بسیار افزایش مییابد .
حال به مدت یک دقیقه مطالعه کنید پس از پایان با یک علامت ( * ) مشخص کنید سپس سرعت خود را محاسبه کنید، با استفاده از فرمول زیر میتوانید سرعت مطالعه تان را حساب کنید :
تند خوانی
توجه داشته باشید که (( و )) را در تعداد حروف حساب نکنید اما ( در، از، بود، که ) را حساب کنید .
این امتحان را در 20 تمرین قبل و بعد از تمرین خود بگیرید . در امتحان قبل تمرین به مدت یک دقیقه متن را مطالعه میکنید نقطا پایان را علامت بزنید و پنچ خط پایین تر را علامت زده و عدد 2 را در کنارش بنویسید، پس از پایان تمرین باید سعی کنید در کمتر از یک دقیقه تا علامت ششم را بخوانید . سرعت امتحان اول را محاسبه کرده و در جدولی مطابق شکل زیر در قسمت سرعت اولیه نوشته و با اضافه کردن 5 خط شماره 2 علامت میزنید و دوباره شروع به خواندن میکنید و در ظرف یک دقیقه به 2 رسیده 5 خط اضافه میکنید و علامت 3 را میزنید . همین طور 5 خط 5 خط اضافه میکنید تا به علامت ششم برسید و سرعت را محاسبه کرده و در سرعت ثانویه مینویسید .
آموزش تند خوانی
برای محاسبه زمان میتوانید از تایمر گوشی استفاده کنید و فراموش نکنید که هدف هنوز درک نیست پس میتوانید هر بار 5 خط اضافه کنید .
به این ترتیب شما در هر خط جدول 30 خط به سرعت خود میافزایید و یک بار این تمرین را انجام داده اید . این کار را تا بیست روز انجام دهید تا جدول کامل شود .
هیچ حساسیتی به خرج ندهید در ابتدا مشکلات زیادی پدید میآید اما به مرور زمان بر طرف میشود .
آموزش تند خوانی
تمرین
دوتمرین دیگر برای افزیش سرعت و دقت چشم :
در این مطلب دو تمرین متفاوت از گذشته برای افزایش سرعت و دقت و استقلال عمل چشم آموزش میدهیم .
تمرین اول : یک علامت آلفا یا گاما بزرگ رسم کنید و چشم را روی آن حرکت میدهید و هر چه قدر این علامت بزرگتر باشد، مسیر حرکت چشم بیشتر میشود، چشم را خیلی سریع روی علامتها حرکت میدهید یک بار از انتها به ابتدا و یک بار از ابتدا به انتها و هر بار سریع تر از قبل این کار را انجام بدهید . گاهی قلم و کاغذ در اختیارتان نیست در این مواقع انگشت دست را به صورت افقی در فاصله 30 -40 سانتی چشم حرکت دهید و با چشم حرکت انگشت به واسطه دست دنبال کنید .
( این تمرینات باعث عادت چشم به حرکت سریعتر و دقیقتر شود )
تمرین دوم : یک علامت ستاره بزرگ رسم کنید ؛ ( رسم شکل بر اساس شمارههای شکل انجام شود ) و چشم را به ترتیب روی اضلاع حرکت دهید، یعنی از 1 شروع به 6،5،4،3،2 ختم کنید و دوباره از همین مسیر یعنی از 6 شروع و به 1،2،3،4،5 ختم کنید و هر دفعه سریع تر از قبل چشم را در امتداد اضلاع ستاره حرکت میدهید، همان طور که اشاره شد .
ورزش چشم
هدف از این تمرینات همان دستاوردهایشان یعنی عادت دادن چشم به سرعت و دقت و استقلال در عملکرد است، که نتیجه آن در تند خوانی تاثیر چشم گیری خواهد داشت و عملکرد چشم افزایش مییابد .
این تمرینات را به صورت مختلف و روی کاغذ بزرگ انجام دهید، هر قدر تصویر بزرگتر باشد بهتر است . در ابتدای کار شاید مشکلاتی داشته باشید و اذیت بشوید اما نگران نباشید زیرا ساختن در ابتدا با سختی همراه است اما در آینده برایتان زندگی را به ارمغان میآورد . درست مثل یک بدنساز در ابتدا زدن وزنههای سبک نیز برایش سخت است اما پس از مدتی کار با آنها برایش مسخره میآید !
این تمرین را 5 بار صبح، پنچ بار ظهر همچنین 5 بار عصر و نیز 5 بار شب انجام دهید .
پس از مدتی کوتاهی پیشرفت محسوستان را خواهید دید .
آموزش تند خوانی
این تمرین کمی پیشرفته تر از تمرینات گذشته است و در ورودی به کاملترین تمرین تند خوانی است که آموزش داده میشود . برای بالا بردن سرعت مطالعه و مهارت پیدا کردن در تندخوانی باید این سلسله تمرینات مرحله به مرحله و پله پله با پشتکار و انگیزه انجام داد تا نتیجه مورد نظر حاصل گردد .
تمرینات تند خوانی منحصر به سن و سال و یا سطح تحصیلات خاصی نیست، شما خواننده گرامی اگر دارای مدرک دیپلم هستید یا کارشناسی یا کارشناسی ارشد و یا دکتری فرقی ندارد، هر کس که با مطالعه سر و کار دارد با هر نوع تخصوص و درجه تحصیلی و با هر سن و سال از پنجم دبستان به بالا نیازمند مهارت تندخوانی هستند که با اجرای تمرینات بدست میآید و اجرای تمرینات هم هیچ محدودیتی ندارد .
برای این تمرین یک کتاب داستانی ساده را آماده کنید و اگر حساسیت ندارد با انگشت و اگر حساسیت دارید یا خط بر بهمدت یک دقیقه با درک نسبی خط ببرید . رعایت اصول نشستن و فراموش نشده و با چشم حرکت دست را دنبال کنید . باسرعت بخوانید درک 2-3 کلمه در خط کافی است .
پس از اتمام یک دقیقه به هر جا که رسیدید یک علامت ( * ) بگذارید و سرعتتان را طبق فرمول محاسبه کنید .
حال یک جدول بیست خانهای مانند تمرینات قبل رسم کنید و سرعت خود را در قسمت سرعت اولیه بنویسید . اصلا نگران درک نباشید در آینده در مبحث یادگیری به شما میآموزیم که چگونه با سرعتی بیش از این تمام مطالب را 100% درک کنید .
این تمرین هم شبیه نمرین قبل است البته با یک تفاوت کوچک، حالا به جایی که علامت زده بودید 5 خط اضافه کنید و مینویسید 2، زمانی که از ابتدا دوباره خواندید و به 2 رسیدید ( به همه شمارهها در همان یک دقیقه برسید ) این بار 10 خط اضافه میکنید و مینویسید 3، باز از ابتدا و وقتی به 3 رسیدید 15 خط اضافه کرده و مینویسید 4 و بر میگردید از ابتدا و تلاش میکنید به 4 برسید، زمانی که به 4 رسیدید 20 خط اضافه کرده و مینویسید 5 و بر میگردشد از ابتدا و تلاش میکنید به آن برسید، در هر یک از مراحل این تمرین و تمرین قبل سعی میکنید در یک دقیقه به نقطه مذکور برسید در غیر این صورت دوباره برای همان نقطه تلاش میکنید تا در یک دقیقه به آن برسید .
متوجه شدید تفاوت این تمرین با تمرین قبل تعداد خطوط اضافه شده است، در این تمرین با رسیدن به شماره 5 شما 55 خط بیشتر از سرعت اولیه خود خواهید خواند در حوالی که در تمرین قبل 20 خط بیشتر میخواندید .
بعد از رسیدن به نقطه 5، به مدت یک دقیقه از ادامه مطلب میخوانید و سرعتتان را محاسبه کرده و در سرعت پایانی مینویسید . اکنون یک ردیف از جدول 20 ردیفی شما کامل شد
این تمرین را تا میتوانید انجام دهید، و نگران نوسانات نباشید که کاملا طبیعی است این تمرین هر بار 6 دقیقه وقت میگیرد و حداقل آن را 20 بار انجام دهید . بهترین حالت زکامی انجام تمرین، صبح، ظهر و شب میباشد .
آموزش تند خوانی
چند تمرین دیگر برای سرعت حرکت چشمها
تمرین اول :
تند خوانیالف ) کتابی را در مقابل خود باز کرده و قرار دهید و چشم را یک بار از بالا به پایین روی آن حرکت دهید و یک بار از پایین به بالا همینطور از پایین به بالا و از بالا به پایین ادامه دهید،این تمرین را زیاد انجام دهید .
تند خوانی 1ب) در مرحله بعد به همان صفحه کتاب به طوری که دو صفحه روبه رو باز است به شکل افقی از راست به چپ و از چپ به راست چشم را با سرعت بالا حرکت دهید، همچنان چیزی را نخوانید و فقط ببینید و نگاه کنید ( خیلی سریع ) در پس تمیرین قبل این تمرین را نیز زیاد انجام دهید .
تندخوانی
ج) مرحله بعد این تمرین حرکت چشم به شکل مورب است یعنی از گوشه سمت راست بالا صفحه کتاب به گوشه سمت چپ پایین چشم را حرکت داده و نگاه میکنید و بعد برگشت را به صورت برعکس انجام میدهید . با انجام زیاد این تمرینات چشم سرعت چشمتان افزایش مییابد .تمامی این حرکات ورزش چشم میباشد از انجام آنها غفلت نکنید .
تمرین دوم :
اما یک تمرین دیگر برای آموزش دادن چشم تا با سرعت بیشتری حرکت کند و با این ورزش چشم دقت چشم نیز افزایش مییابد .
این تمرین به این صورت است که صد صفحه را با سرعت تقریبی 2 ثانیه ببینید و ورق بزنید، ممثلا یک صفحه را که میبینید تا یک ثانیه نصف صفحه را دیده اید و ثانیه دوم نیمه بعدی صفحه را میبینید و به صفحه بعد میروید، یعنی شما با شماره2 عدد 1001 و 1002 یک صفحه را میبینید و به صفحه بعدی میروید و صد صفحع را با همین شیوه میبینید، طبیعی است که با این سرعت فقط میبینید و نمیخوانید، چشم تنها روی صفحات حرکت کرده و صفحاتی که نیمهاند را با یک شماره میخوانید . این تمرین را نیز به دفعات و حد اقل هر بار صد صفحه انجام دهید. تمرینات را در فواصل مختلف انجام داده و به خودتان فشار نیاورید .
فراموش نکنید :
(هیچ پزشکی میزان مصرف هیچ دارویی را یک عدد تجویز نکرده )
( هیچ قهرمانی با یک ست تمرین بروسلی نشده )
حتما قبل از انجام تمرینات قبل که لازمه و پیشنیاز تاثیر گذاری این تمرین است خط بردن برای شما عادی شده چرا که طی چند تمرین متفاوت آن را فرا گرفته اید، در ابتدا به صورت وارانه، بعد تمرین سه و سپس تمرین یک و سایر تمریناتی که تا کنون پشت سر گذاشتیم همه لازمه اثر بخشی این تمرین است این تمرین متفاوت از تمرینات گذشته و تاثیر گذار بر سرعتتان اسن . از این پس در هر زمانی که فرصت کردید این تمرین را انجام میدهید .
فراموش نکنید که تکنیک تند خوانی یک مهارت است و و همان طور که یک ورزشکار با مدتی ورزشنکردن افت میکند . شما هم با ترک تمرینات و مطالعه نکردن کارییتان در این ضمینه کم میشود پس هر گاه فرصت کردید این تمرین را انجام دهید .
و اما تمرین :
یک کتاب ساده داستانی را آماده کنید، این تمرین بر عکس تمرین گذشته است، در این تمرین جای این که بر تعداد خطوط بیفزایم از مدت زمان کم میکنیم و در اینجاست که به ارزش حیاتی زمان پی میبریم که یک دقیقه چه زمان مفیدی است و ما به چه سادگی آن را تلف میکنیم، تا حالا شاید 10، 15، 20، 30 وبا 40 دقیقه زمان میگذاشته و شما زیاد توجه نمیکردید و متوجه نمیشدید اما از این به بعد در مییابید که یک دقیقه زمان کمی نیست .
به قول شخصی یک دقیقه ربع ساعت است، یعنی از یک دقیقه میشه اندازه 15 دقیقه استفاده کرد .یک دقیقه با حراگثر سرعت و درک نسبی خط میبرید بعد از گذشت یک دقیقه طبق فرمول محاسبه سرعت، سرعت خود را محاسبه میکند و همچون گذشته آن را در جدول ثبت میکنید . تعداد ردیفهای جدول به همت و انگیزه شما بستگی دارد اما حد اقل باید 20 تا باشد، تا حداقل بیست بار تمرین را تکرار کنید سرعت را در قسمت سرعت اولیه ثبت میکنید مثلا 1400 کلمه که آن را در محل خود مینویسید . سپس 10ثانیه از یک دقیقه کم میکنید و هیچ خطی اضافه نمیکنید و بر میگردید و سعی میکنید متنی که در یک دقیقه خوانده بودید در 50 ثانیه بخوانید طبیعطا باید سرعتتان را افزایش دهید تا به جایی که علامت زده اید برسید . سپس باز 10 ثانیه کم کنید و دوباره همان متن را بدون کم و زیاد در 40 ثانیه قرائت کنید . هر بار سرعتتان بیشتر میشود زیرا شما هر بار به تعداد دفعات قبل نسبت به متن دید قبلی دارید . حال باز 10 ثانیه کم کنید و متنی را که در یک دقیقه خواندید باید در 30 ثانیه بخوانید، هیچ منطقی نمیگوید درکی را که در یک دقیقه داشتید در 30 ثانیه داشته باشید ولی فراموش نکنید این یک تمرین است و هدف ایجاد ملکه تند خوانی است، پس به هر شکل ممکن باید به علامت برسید . اگر هم نرسیدید دوباره و دوباره تلاش میکنید تا برسید . بعد از این که به علامت رسیدید 5 ثانیه کم میکنید و دوباره تلاش میکنید تا در 25 ثانیه به علامت برسید و باز 5 ثانیه کم میکنید و در 20 ثانیه به علامت میرسید . این تمرین شاید کمی سخت به نظر برسد اما تاثیر چشم گیری دارد و باور نکردنی خواهد بود چرا که در هر مرحله زمان کمتر میشود .بعد از اینکه در 20 ثانیه به علامت رسیددید دوباره این مرحله را تکرار میکنید یعنی در 20 ثانیه به علامت میرسید .
ممکن است بپرسید چگونه هم تند خوانی کنید و هم بخوانید، این مشکل 3 راه حل دارد :
1- کمک گرفتن از فردی ثانی
2- استفاده از تایمر ثانیه دار
3- ضبط کردن یک موزیک ملایم به اندازه زمان مورد نیاز قبل از تمرین .
بعد از اتمام آخرین مرحله از تمرین از ادامه همان مطلب یا از یک متن جدید دیگر به مدت یک دقیقه خیلی سریع و با حداکثر سرعت میخوانید البته با درک نسبی خیلی کم، اصلا هم نگران درک کردن نباشید . بعد از اتمام زمان سرعت خود را بر حسب فرمول ارائه شده در قبل محاسبه کنید، احتمالا بسیار بیشتر شده است . آن را در قسمت سرعت پایانی جدولتان در خط اول بنویسید، اکنون یک ردیف از 20 ردیف جدولتان تکمیل شد و 19 ردیف باقی ماند که به همین ترتیب آن را کامل میکنیم البته نه پیوسته و پشت سر هم که ایجاد خستگی کند . بلکه در فواصل زمانی مختلف باید این مسیر را طی کنید .
( این تمرین کاملترین و بهترین تمرین برای بالا بردن سرعت است )
(پس آنرا خیلی زیاد انجام دهید )
همان طور که گفته شد یکی از دلایل مهم کند خوانی محدودیت حوزه دید است که با انجام یک سری تمرینات بر طرف میشود قبلا به چندین تمرین در این مورد آموزش دادیم، اکنون هم در پایان مبحث تند خوانی یک تمرین دیگر در این را بطه انجام خواهیم داد .
این تمرین را میتوانید با کتابها، روزنامهها، مجلهها و هر متن دیگری که دارای دو ستون نوشته در هر صفحه است انجام دهید، به این صورت که چشم را روی فاصله بین دو نیمه خط که در حقیقت خط کاملی از یک ستون هستند ثابت میکنید و بدون اینکه چشم حرکت کند سمت چپ و راست آنرا میبینید یعنی هر دو نیم خط دو طرف را باید ببینید، این تمرین را خیلی زیاد انجام دهید تا معجزه آن را در افزایش حوزه دیدتان تجربه کنید .
و اما چند نکته:
1- تمرینات را به ترتیب انجام دهید و گرنه تاثیردلخواه را نمیبینید .
2- تمرین را صبحها انجام دهید که چشم استراحت کرده .
3- تمامی این تمرینات پیش نیاز مباحث بعدی مثل سیستم یادگیری بدون فراموشی، مطالب محاسباتی، زبان خارجی و تمرکز فکر میباشند پس به خوبی آنها را انجام دهید .
بعد از مباحث قبل که در رابطه با تن آرامی و تندخوانی با درک نسبی بود وارد وارد مبحث مطالعه همراه با درک کامل میشویم اگر تمرینات افزایش حوزه دید را انجام داده باشید قطعا حوزه دیدتان افزیش یافته و میتوانید محدوه بیشتری را ببینید .
اما قبلش یک تکنیک جالب، گاهی اوقات پیش میآید که به دنبال یک کلمه در میان انبوه خطوط و کلمات میگردید عاقلانه نیست که خط به خط بگردید . در کامپیوتر و در مرور گر اینترنت اکسپلورر شما به راحتی با گزینه ctrl+f این کار را انجام میدهیید اما آیا مغز ما از کامپیوتر انقدر پایین تر است ؟
ما برای این کار از یک تکنیک به نام تکنیک اسکن (SCAN) استفاده خواهیم کرد. این تکنیک در جاهای مختلف کاربرد دارد، برای پیدا کردن یک لغت، یک غلط املایی، یک عدد، یک اسم و.... میتوان از این روش استفاده کرد .
مراحل تکنیک اسکن:
پس برای رسیدن به سطح حرفهای باید تمرینات افزایش حوزه دید را در حد زیاد انجام داد تا حوزه دید کاملا وسیع شده و قابلیت اجرا در سطح حرفهای را داشته باشد و این کاملا طبیعی است که در ابتدای کار نتوان در این سطح به اجرای روش اسکن پرداخت .
برای کسب مهارت در هر کاری تمرین اولین شرط است پس برای کسب مهارت در این تکنیک باید تمرین کرد و چه خوب است طبق مراحل عمل کرد تا نتیجه پایان بدست آید .
یک متن را مشخص کنید که میتوانید یک برگ جدا از کتاب و یا یک صفحه از یک کتاب باشد .
یک کلمه را بدون نگاه کردن به متن به دلخواه خود مد نظر قرار دهید و یا اینکه به شخص دیگری بگویید که یک کلمه را به شما بگویید که شما آن کلمه را پیدا کنید . ابتدا به روش مبتدی عمل میکنیم، یعنی با یک انگشت به صورت افقی یا عمودی به دنبال مثلا کلمه ( ذهن ) میگردید همان طور کعه اشاره شد و در تصویر مشاهده کردید .
یک متن را به صورت نیمه حرفهای انجام دهید .به یک صورت که بالای سه انشگت را که به صورت عمودی یا افقی از روی کلمات عبور میکند را نگاه میکنیم و محدوده بیشتری را میبینیم چون هم زمان بالای هر سه انگشت را میبینیم مثلا کلمه ( امکان ) را پیدا میکنیم .
در مرحله بعد تمرین را به صورت حرفهای انجام دهید البته این مرحله پس از تکرار فراوان تمرینات افزایش حوزه دید و مراحل قبل باید انجام شود تا نتیجه لازم را بدست آورید . خاطر داشته باشید در تکنیک اسکن باید فقط با یک بار نگاه کردن کلمه مورد نظر را پیدا کینم نه اینکه دوبار یا سه بار یک صفحه را جستجو کنیم . این تکنیک را به مقدار خیلی زیاد انجام دهید ؛ کلماتی را که جست و جو میکنید میتوانید خودتان بدون نگاه به صفحه مد نظر قرار دهید یا از شخص دیگر کمک بگیرید که یک کلمه را تعیین کن تا شما به دنبال آن بگردید و با تکنیک اسکن آن را بیابید . این تکنیک کاربردهای زیادب دارید مثلا برای یافتن یک لغت در دیکشنری یا لغت نامه و یا یافتن یک کلمه در یک متنی که نمیخواهید همه آن را بخوانید از این تکنیک استفاده کنید .
با به کار بستن نکات زیر، مهارت تندخوانی را در خود تقویت کنید:
۱- مکثها و توقفهای چشمان خود را حین مطالعهی سطور کــاهش دهید. این همان تمرکزهای لحظهای روی حروف و واژههاسـت. مـا هنگام خواندن هر یک از سطرهای یک مـتـن چشمان خود را به صورت جهشی به سمت جلو حرکت میدهیم. اکنون هر چه این مکثها و جهشها را کـاهش دهیـم سـرعـت خـواندنمان نیز افزایش مییابد.
تعداد این توقفها معمولاً در افراد کندخوان به ۷ بار در هر سطر میرسد اما شما میتوانید این تعداد مکث را به ۳ بار در هر سطر کاهش دهید.
نکته: هنگام مطالعه چشمان خود را در طول سطور حرکت دهید و نه سر خود را.
نکته: برای کاهش مکثها و توقفها باید زاویهی دید خود را افزایش دهید. برای این منظور باید سعی کنید تصاویری را که گوشهی چشمانتان است بدون اینکه به طور مستقیم به آنها نگاه کنید، ببینید.
نکته: اجازه ندهید حین مطالعه دیدتان دچار سرگردانی شود.
۲- واژهها را گروهبندی کنید. ما دیگر آموختهایم که چگونه حروف را با یکدیگر ترکیب کرده و کلمات را خوانده و درک کنیم. اکنون باید بیاموزیم که دستهای از کلمات را با یکدیگر ترکیب کرده و یک جمله را در آن واحد بخوانیم. در قدم بعدی باید بیاموزیم که چگونه جملات را دستهبندی کرده و مفهوم کلی یک پاراگراف را استخراج کنیم.
نکته: ثابت شده است که دستهبندی واژهها قوهی ادراک و فهم را افزایش میدهد. به طور کلی مفهوم را از یک دسته واژه آسانتر میتوان استخراج کرد تا از کلمات منفرد و حتی حروف.
۳- هیچگاه به عقب بازنگردید. اغلب افراد عادت کردهاند هنگام مطالعه به عقب بازگشته و واژهها یا قسمتهایی از متن را که به درستی متوجه نشدهاند بازخوانی کنند. این کار فقط از سرعت خواندن شما میکاهد. شما میتوانید با مطالعهی تکمیلی، قسمتهایی را که به درستی متوجه نشدهاید درک کنید. شاید با خودتان بگویید که این بازخوانی مجدد هم زمانبر است؛ اما بازگشت مکرر به عقب برای بازخوانی قسمتهای درکنشده به مراتب وقتگیرتر از مطالعهی مجدد یک مطلب به روش تندخوانی است.
۴- هدفمند مطالعه کنید. هدف خود را از مطالعهی هر مطلب از پیش تعیین کنید. برای خود مشخص کنید که میخواهید چه نوع اطلاعاتی کسب کنید. این کار سبب میشود تا اطلاعات غیر ضروری و حاشیهای را در فرایند مطالعه حذف کنید.
۵- فقط کلمات و مفاهیم کلیدی را مطالعه کنید. ما برای نوشتن مطالب ناگزیریم پارهای دستورات نوشتاری و ساختار صحیح جملات را رعایت کنیم. اما هنگام خواندن لازم نیست آن نکات را رعایت کنیم. ۴۰ تا ۶۰ درصد کل یک متن از واژهها و حروف غیر ضروری (البته برای درک آن) تشکیل شده است؛ حروف ربط مانند "و" و "یا". بیاموزید تنها اسمها و افعال را بخوانید. نکات و مفاهیم اصلی یک پاراگراف را یافته و آن را در ذهن بسپارید و جزئیات خارج از موضوع اصلی را حذف کنید.
۶- با صدای بلند مطالعه نکنید. در فرایند مطالعه باید فقط چشمها و مغز درگیر باشند. سرعت قوهی بینایی شما بسیار بیشتر از سرعت تکلم شماست؛ بنابراین از تلفظ حروف و واژهها حین مطالعه خودداری کنید. موضوع اصوات به همین جا ختم نمیشود. ما حین خواندن در ذهن خود نیز اصوات مرتبط با حروف و واژهها را بیان میکنیم. این همان ندای درون شماست زمانی که به اصطلاح در دلتان مطلبی را میخوانید؛ یعنی ما پس از دیدن یک کلمه صبر میکنیم تا صدای مرتبط با آن کلمه (تلفظ) در ذهنمان کامل شود؛ سپس به سراغ کلمهی بعدی میرویم. این عادت نیز سرعت مطالعهی شما را کاهش میدهد. به یاد داشته باشید که حذف کامل این صداها در مغز و ذهن غیر ممکن است اما میتوان آنها را به حداقل رساند.
۷- در محیط مطالعهی خود هر عاملی را که موجب پرت شدن حواس شما میشود حذف کنید.
۸- هر چه با واژگان و اصطلاحات یک زبان آشناتر و مأنوستر باشید درک بهتری از متون نگاشتهشده به آن زبان خواهید داشت. تا میتوانید واژه و اصطلاح جدید بیاموزید.
۹- تمرین کنید و تمرین کنید. تا میتوانید تندخوانی را تمرین کنید. تندخوانی نیز همچون سایر مهارتها نیاز به تمرین مستمر دارد.
۱۰- تمرکز خود را حین مطالعه حفظ کنید. در حین خواندنِ مطلبی، در آن واحد به چیز دیگری فکر نکنید.
اشاره
از این شماره بخش دانشجوی موفق به معرفی چند روش مطالعة مفید میپردازد. این روشها علاوه بر دانشجویان برای هر خوانندة دیگری که از شیوة مطالعة خود راضی نیست نیز مفید است. هر کدام از این روشها کاربرد خاصی دارند که خوانندگان محترم باید با توجه به نوع مطالعة خود ترکیب مناسبی از آنها را انتخاب نمایند.
هدف اصلی همة این روشها این است که چگونه به طور معقول، در حداقل زمان حداکثر مطالب را مطالعه کنیم.
معارف
خواندن اجمالی
هدف
هدف از خواندن اجمالی دست یافتن به نکات و مطالب مهم کتاب و کشف ساختمان مواد و مطالب در یک زمان کوتاه و با سرعت زیاد است. سرعت تقریبی خواندن اجمالی 1000 تا 40000 کلمه در دقیقه است.
فواید
فواید خواندن اجمالی عبارتند از:
الف- کارآمدی بیشتر، از راه تخمین زدن اهمیت مطالب و طرح ریزی یک روش مناسب مطالعه.
ب- بودجه بندی واقعی تر از زمان، از طریق کشف حجم و دشواری مطالب.
ج- افزایش میزان درک مطالب و نگهداری آنها در حافظه از راه کسب یک نظر اجمالی از کل مطالب پیش از خواندن جزئیات.
د- افزایش میزان دقت و تمرکز حواس از طریق برانگیختن میزان علاقه.
روش
روش خواندن اجمالی مبتنی است بر نمونه گیری سریع از نکات اساسی و صرف نظر کردن از جزئیات. در این روش مطالعه، در جستجوی نکات کلیدی دربارة مواد و ساختمان مطالب و نظر و سبک مؤلف باشید. همچنین، برای افزایش میزان علاقة خود نسبت به مطالب به طرح سؤالاتی در مورد مطالب خواندنی بپردازید.
برای خواندن یک کتاب غیرداستانی با روش اجمالی از موارد زیر نمونه گیری کنید:
1. عنوان؛
2. مؤلف، تجربیات و سابقة کار او؛
3. تاریخ انتشار؛
4. مقدمه، پیشگفتار، معرفی هدف از نوشتن کتاب، مخاطبین و اینکه آیا او در نوشتن کتاب تعصب خاصی را دنبال کرده است؟
5. فهرست مطالب: سازمان مطالب کتاب چگونه است؟ آیا بعضی فصول کتاب از فصول دیگر مهمتر به نظر میرسند؟ آیا مطالب و فصول کتاب به دو سه بخش مهمتر تقسیم بندی شده اند؟ اگر نه، آیا شما میتوانید این مطالب را به دو سه بخش عمده تقسیم کنید؟
6. ساختمان فصول، عنوانهای داخلی، خلاصة فصل یا سؤالات پایان هر فصل؛
7. مؤلف در صفحات و تصاویر انتخابی چه سبکی را به کار برده است؟
8. خلاصهها و نتیجه گیریها: آیا کتاب یک فصل نتیجه گیری دارد یا هر فصل دارای خلاصه یا نتیجه گیری است؟ اگر کتاب یک فصل نتیجه گیری دارد، ابتدا آن را بخوانید. به احتمال زیاد این فصل محتوای کتاب را با دقت بیشتری معرفی میکند؛
9. پیوستها، فهرست اصطلاحات، مآخذ و مراجع.
فنون تشکیل دهندة روشِ خواندن اجمالی
1. سازمان بندی اولیه
پیش از مطالعة کتاب به طور کامل، به کشف قسمتهای اصلی کتاب که مطالب کتاب براساس آن سازمان یافتهاند و همچنین به کشف اندیشههای مهم کتاب بپردازید. این کار مستلزم اندیشیدن یا بر روی کاغذ آوردن یک جملة کامل دربارة عنوان و مقدمه و خلاصة هر فصل از کتاب است، به صورتی که این جمله مبین مفهوم اصلی آن فصل باشد.
2. تعیین هدف مطالعه
معین کنید که هدف شما از مطالعة کتاب چیست و با چه دقتی میخواهید آن را بخوانید. برای کسب یک برداشت کلی کتاب را میخوانید، یا به دنبال جزئیات هم هستید؟ برای امتحان مطالعه میکنید، یا برای رفع نیازهای شغلی، یا برای سرگرمی؟
با مشخص کردن هدف مطالعة خود، بهتر میتوانید روش مناسب مطالعه را برای رسیدن به آن هدف انتخاب کنید. اگر برای کسب اطلاعات کامل و جامع کتاب را میخوانید، سرعت شما باید کمتر از موقعی باشد که به دنبال کسب یک دید کلی از کتاب هستید، یا برای سرگرمی آن را مطالعه میکنید، اگر منظورتان آشنایی سطحی با کتاب است استفاده از روش خواندن اجمالی مناسبترین روش است.
3. برآورد دشواری مطلب و زمان مطالعه
مقدار زمانی را که برای مطالعة کتاب در اختیار دارید و میزان دشواری کتاب را تخمین بزنید. اگر در نظر دارید پا را از خواندن اجمالی فراتر نهید، در بودجه بندی زمان خود دقت کنید. یک تخمین واقع بینانه از زمانی که در اختیار دارید، با توجه به هدف شما از مطالعة کتاب و میزان دشواری مطلب، شما را در طرح یک برنامه مناسب و کنترل صحیح روش و مطالعه کمک میکند.
4. طرح سؤال
حال که دربارة کتاب یا یک فصل بخصوص اطلاعاتی به دست آوردید، معین کنید که چه اطلاعاتی کم دارید. آیا باید به مطالعه ادامه دهید؟ اگر جواب این سؤال مثبت است، انتظار دارید از یک خواندن عمیق چه چیزی عایدتان شود؟ چگونه مؤلف از مقدمه به نتیجه رسیده است؟ مراحل اساسی کتاب چه هستند؟ آیا این مراحل به طور منطقی به هم مربوط هستند؟ هدف مؤلف چیست؟ آیا مطالب کتاب با آنچه که شما قبلاً دربارة موضوع میدانستید موافقت یا مغایرت دارد؟
سؤالات شما دربارة کتاب میتوانند کلی یا کاملاً مشخص باشند. طرح این گونه سؤالات، از طریق ایجاد کنجکاوی، تمرکز حواس و دقت شما را افزایش میدهد. رضایت حاصل از پاسخگویی به سؤالات، مدت نگهداری مطالب را در حافظه طولانی میکند. طرح سؤال، به هنگام مطالعة یک کتاب، خوانندة منفعل را به خوانندهای فعال مبدل میسازد. از طریق طرح سؤالات، یک گفت و شنود بین شما و مؤلف کتاب برقرار میشود که کسب لذت شما را از مطالعة کتاب افزایش میدهد. سؤالات اغلب به هنگام مطالعه یا پس از پایان مطالعه به ذهن میرسند. ولی شما سعی کنید سؤالات خود را پیش از مطالعه و به هنگام خواندن اجمالی کتاب شروع کنید.
روش تندخوانی
هدف
هدف از تندخوانی یا سریع خواندن یک کتاب کسب آشنایی کلی با مطالب کتاب از طریق مرور کتاب با یک سرعت فوق العاده زیاد است.
سرعت تقریبی تندخوانی 1500 تا 20000 کلمه در دقیقه است.
فواید
فواید تند خواندن عبارتند از:
الف- کامل کردن روش خواندن اجمالی و افزودن به ارزش آن؛
ب- مرور کردن مطالبی که قبلاً خوانده اید؛
پ- جانشین ساختن این روش با روش مطالعة دقیق و کامل، هنگامی که درک کمتری از مطالب مورد نیاز است و وقت کمتری موجود است.
روش
روش تندخواندن بر فن دید زدن مبتنی است. دید زدن مستلزم یک حرکت منظم و همراه با ریتم چشم بر روی صفحات است، در حالی که روش خواندن اجمالی مبتنی بر یک روش انتخابی و نمونه گیری از مطالب و عبارات اساسی و کلیدی است. فن دید زدن امکان مرور کردن مطالب را به طرزی بسیار سریع میسر میسازد. نتیجة کار، یک آگاهی خیلی وسیع، ولی نه خیلی دقیق، از محتوای کتاب یا مطلب خواندنی است.
چنانکه در مورد روش خوندن اجمالی صادق است، روش تند خواندن مستلزم حرکت سریع است. هنگام تمرین کردن روش تندخوانی، منظور شما باید کسب آشنایی و عادت کردن با حرکات چشم و جریانهای فکری باشد که ممکن است در ابتدا برای شما نا آشنا باشند. در ابتدای تمرینات خود، آشنایی با نحوة درست مطالعه مهمتر از درک مطالب خوانده شده است. در جریان تمرینات خود، متوجه خواهید شد که هر چه روش تندخوانی را بیشتر تمرین کنید بیشتر از معانی کلمات و عبارات کلیدی آگاهی کسب میکنید، و از این اطلاعات پراکنده میتوانید تصوری کلی از محتوای مطالب به دست آورید. با تمرین بیشتر، اعتماد و میزان درک شما از مطالب، خصوصاً مطالب آسانتر، افزایش خواهد یافت.
تمرینات
تمرینات این قسمت به شما کمک خواهند کرد تا با ایجاد یک نوع ریتم بتوانید زمانی را که برای مرور کردن هر صفحه لازم دارید کنترل کنید. تازگی این روش و کوشش برای اینکه مطلبی را با سرعت چندین برابر عادتی که دارید بخوانید ممکن است در ابتدا ناامید کننده به نظرتان برسد و باعث حواسپرتی شما شود. بنابراین، در آغاز تمرینات خود، لازم است که مراحل پیشنهادی را با دقت تمام اجرا کنید.
برای تمرینهای نخستین دیدزنی، کتابی را که میخواهید بخوانید به طور باز بر روی یک میز قرار دهید. بعد، از انگشت نشان دست چپ خود به عنوان یک راهنما استفاده کنید؛ این انگشت را در وسط صفحه یا وسط ستون مطالب بگذارید و آن را از بالا به پایین حرکت دهید، و با چشم سرانگشت خود را دنبال کنید. بعد از اتمام هر صفحه، با دست راست صفحه را به سرعت ورق بزنید. انگشت شما برای عادت دادن چشم و ذهن به هنگام انجام تمرینات اولیه به کار میروند، ولی بعضی افراد استفاده از این انگشت را برای همیشه به عنوان یک عادت حفظ میکنند.
تند خواندن مطالب آسان (داستانهای آسان، مجلات و غیره)
1. ریتم یک ثانیه ای
الف- ریتم کار خود را انتخاب کنید. به یک ساعت دیواری که دارای ثانیه شمار باشد نگاه کنید و یک ریتم تک شمارهای در هر ثانیه انتخاب کنید. این کار را با شمردن 1،1،1، ... تا ده ثانیه انجام دهید.
ب- بخوانید. با شمردن 1،1،1، ... به خواندن مطالب بپردازید و این کار را برای حدود پنجاه صفحه ادامه دهید. ریتم شما یک شماره برای هر صفحه باید باشد. از انگشت نشان دست خود به عنوان راهنما استفاده کنید. انگشت خود را در وسط صفحه یا ستون از بالا به پایین حرکت دهید و با چشمان خود این حرکت را دنبال کنید. دست دیگر خود را در گوشه صفحه، آماده برای ورق زدن، نگه دارید. صفحات را با حداکثر سرعت ورق بزنید (در کمتر از یک ثانیه آن طور که ریتم یک ثانیهای برای یک صفحه را به هم نزنید) نگران درک معانی نباشید؛ این تمرین برای آن است که به روش کار عادت کنید.
پ- ریتم کار خود را وارسی کنید. پس از آنکه حدود پنجاه صفحه مطلب را به طریق فوق دید زدید، بلافاصله به ساعت نگاه کنید و در ذهن خود 1،1،1، .. بشمارید و ببینید که هنوز ریتم یک ثانیهای را به طور صحیح انجام میدهید یا نه.
ت- میزان درک مطلب خود را ارزشیابی کنید. انتظار زیادی نداشته باشید. ولی واقعاً هیچ چیز، حتی چند کلمه ای، چند نکته ای، یا یک آشنایی خیلی سطحی نصیبتان نشد؟ در ابتدا تمام کوشش شما باید برای این باشد تا به روش خودتان عادت کنید، ولی زیاد نگران درک مطالب نباشید.
2. ریتم دو ثانیه ای
الف- ریتم خود را انتخاب کنید. این بار ریتم دو ثانیهای را انتخاب کنید. باز هم به ثانیه شمار ساعت نگاه کنید و بدین طریق برای خود بشمارید 1،2؛ 1،2؛ 1،2؛ ... تا ده ثانیه سپس شروع کنید به خواندن. حدود پنجاه صفحه را با ریتم هر دو ثانیه یک صفحه به طریق فوق و با انگشت راهنما بخوانید.
بعد از مطالعه حدود پنجاه صفحه بلافاصله به ساعت نگاه کنید، و به شمارش 1،2؛ 1،2؛ 1،2؛... ادامه دهید و ببینید ریتم شمارش 1،2 شما با دو ثانیه مطابقت دارد یا نه. این بار چه مقدار مطلب دستگیرتان شد؟ آیا چیزی از نامها، تاریخها، تصویرها و کلمات درشت را فهمیده اید؟
3. ریتم چهار ثانیهای با کاربرد الگوهای مختلف
الف- ریتم کار خود را انتخاب کنید. این بار با مشاهده ساعت و شمردن 1،2،3،4؛ 1،2،3،4؛ 1،2،3،4، ... تا دوازده ثانیه ریتم چهارثانیهای را به کار ببرید.
ب- بخوانید. با ریتم هر صفحه چهار ثانیه، حدود شصت صفحه را بخوانید و در این روش علاوه بر حرکت دادن انگشت از وسط صفحه به طور عمودی، الگوهای دیگری را نیز به کار ببرید؛ مانند حرکت از گوشه راست به صورت اریب به گوشه چپ، حرکت زیگزاگی، مارپیچ، تقسیم صفحه به چند قسمت و مطالعه هر قسمت با یک مکث کوتاه و یا حرکت سریع چشم بر یک یا دو خط از راست به چپ. در ده صفحه اول روش عمودی را به کار ببرید. برای ده صفحه بعد روش گوشه به گوشه را بکار ببرید. هر ده صفحه یک بار روش خود را تغییر دهید تا اینکه تمام الگوهای شکل 1-2 را مورد استفاده قرار دهید. بالاخره، سعی کنید هر الگوی دیگری را که خودتان میخواهید و یا ترکیبی از دو یا چند الگوی شکل 1-2 را امتحان کنید، تا مناسبترین الگو را برای خود انتخاب نمایید.
ج- ریتم کار خود را وارسی کنید. به طریق فوق این کار را انجام دهید و ببینید که ریتم شما با ثانیه شمار ساعت مطابقت میکند یا نه.
د- میزان درک مطلب خود را ارزشیابی کنید. هنوز هم چیزی دستگیرتان نشده است؟ اگر شده چه مقدار؟ کدام یک از الگوهای فوق برای شما مفیدتر است؟ آیا متوجه تفاوتی بین این روش کندتر چهار ثانیه برای هر صفحه و روشهای سریعتر شدید؟
4.ریتم شش ثانیه ای
الف- ریتم خود را انتخاب کنید. این بار ریتم صفحهای شش ثانیه را انتخاب کنید.
ب- بخوانید. حدود پنجاه صفحه را با این ریتم بخوانید. این بار سعی کنید انگشت نشان خود را فقط برای صفحههای سمت چپ به کار ببرید. هر کدام از الگوهای فوق را که مناسب تشخیص دادید مورد استفاده قرار دهید. در صفحات سمت راست از انگشت خود به عنوان راهنما استفاده نکنید؛ سعی کنید ریتم و الگوی خود را به طور ذهنی کنترل کنید. پس از مطالعه پنجاه صفحه بدین طریق، پنجاه صفحه دیگر را بدون هیچ استفادهای از انگشت خود بخوانید.
ج- ریتم کار خود را وارسی کنید. پس از مطالعة پنجاه صفحه مطلب، بدون انگشت راهنما، ریتم کار خود را با نگاه کردن به صفحه ساعت وارسی کنید.
د- میزان درک مطلب خود را ارزشیابی کنید. اگر چه هنوز هم باید به روش مطالعه توجه بیشتری بشود، میزان درک مطلب شما از مطالب خوانده شده این بار باید بیشتر از روشهای دیگر باشد. آیا از نظر درک مطلب متوجه تفاوتی بین این دو روش و روش هر صفحه چهار ثانیه و هر صفحه دو ثانیه شدید؟
5. ریتم ده ثانیه ای
الف- ریتم خود را انتخاب کنید. این بار یک ریتم ده ثانیهای را مورد استفاده قرار دهید.
ب- بخوانید. این بار حدود پنجاه صفحه را بدون استفاده از انگشت راهنما و با استفاده از هر الگویی که مناسب تشخیص میدهید بخوانید. سعی کنید با کنترل ریتم و الگوی کار، هرچه بیشتر خود را به کاربرد این روش عادت دهید.
ج- ریتم کار خود را وارسی کنید. باز هم پس از خواندن پنجاه صفحه از یک کتاب با نگاه کردن به صحة ساعت ریتم کار خود را وارسی کنید.
د- میزان درک مطلب خود را ارزشیابی کنید. این بار متوجه افزایش میزان درک خود شدید؟ آیا درک شما در این روش بیشتر از درک شما در روشهای سریعتر بالا نیست؟ اگر درک شما در روش اخیر بیشتر از روشهای قبل نیست، باز گردید و تمرینات فوق را یک بار دیگر انجام بدهید تا زمانی که این تفاوت برای شما محسوس باشد.
تند خواندن مطالب دشوارتر (کتابهای درسی، مطالب خواندنی مربوط به کار، و غیره)
اغلب لازم است که شما برای خواندن مطالب دشوارتر از سرعت مطالعة خود بکاهید، بخصوص اگر مطالب کتاب یا مجله و غیره را قبلا نخوانده باشید. برای تند خواندن اینگونه مطالب نیز، همانطور که در مورد مطالب ساده تر گفته شد، سعی کنید در ابتدا با استفاده از انگشت راهنما و کاربرد ریتمها و الگوهای مختلف بهترین ریتم و الگوی مطالعه را که برای منظورتان مناسب میدانید انتخاب کنید. ریتمهای ده، پانزده و بیست ثانیهای زیر به عنوان تمرین برای تند خواندن مطالب دشوار مفید هستند.
1. ریتم ده ثانیه ای
الف- ریتم کار خود را انتخاب کنید. این بار ریتم ده ثانیهای برای یک صفحه را به کار ببرید.
ب- بخوانید. الگوهای مختلف خواندن را، هر کدام برای چندین صفحه، با استفاده و بدون استفاده از انگشت راهنما، مورد استفاده قرار دهید. این کار را برای پنجاه صفحه با استفاده از بهترین الگویی که انتخاب میکنید ادامه دهید.
ج- ریتم کار خود را وارسی کنید. باز هم، پس از خواندن پنجاه صفحه مطلب، با نگاه به ساعت، ریتم کار خود را وارسی کنید.
د- میزان درک مطلب خود را ارزشیابی کنید. معین کنید که با کاربرد این ریتم چه مقدار مطلب دستگیرتان میشود، و این مقدار درک مطلب را به عنوان یک معیار شروع کار برای مقایسه با روشهای کندتر بعدی در نظر داشته باشید.
2. ریتم پانزده ثانیه ای
مراحل فوق را با ریتم هر صفحه پانزده ثانیه تکرار کنید، ولی از انگشت خود یا هیچ راهنمای دیگری کمک نگیرید.
3. ریتم بیست ثانیه ای
باز هم مراحل فوق را با ریتم هر صفحه بیست ثانیه، بدون استفاده از انگشت راهنما، تکرار کنید.
پس از انجام تمرینهای فوق با مطالب ساده و دشوار، ریتمهای مختلف دیگری را برای مطالب متنوع تر مورد آزمایش قرار دهید. به خاطر داشته باشید که هدف از خواندن سریع یک مطلب کسب آشنایی کلی با آن مطلب است نه درک عمیق آن. سرانجام، پس از تمرینات لازم، خواندن سریع به صورت یک عادت طبیعی برای شما در خواهد آمد و برای این کار نیازی به کاربرد یک ریتم به خصوص به طور اگاهانه نخواهید داشت. در این صورت، شما میتوانید تمام توجه خود را معطوف به کسب معانی سازید. ولی باید توجه داشته باشید که در شروع مطالعه کاربرد دقیق ریتم و الگو ضروری است از آنجا که تسلط کامل بر روش تند خواندن به متجاوز از سه تا پنج هفته تمرین نیاز دارد، مفید است که پس از خواندن مطالب به طور اجمالی به منظور گرم شدن برای مطالعه، دو سه دقیقه تمرینات فوق را پیش از شروع به مطالعة مطالب طولانی انجام دهید.
علاوه بر کسب یک آشنایی کلی با مطالب، روش تندخوانی را میتوان برای کسب اطلاعات بخصوص نیز مورد استفاده قرار داد. به این روش اغلب روش «مطالعة انتخابی» میگویند. روش تندخواندن، از طریق انتخاب مطالب، به خواننده یا محقق کمک میکند تا به طور خیلی سریع، اطلاعات بخصوصی را که مورد نیاز اوست به دست آورد، بدون اینکه وقت خود را برای مطالب غیرمهم و غیرمربوط تلف کند. کافیست پیش از مطالعه، برای انتخاب مطالب به سؤالات زیر جواب بدهید:
1. به دنبال چه چیزی میگردید؟ چند اطلاع جزیی، چند نکته یا مفهوم مهم و یا اطلاعات مربوط به مفهوم کلی کتاب یا عنوان کلی کتاب.
2. چه کلمات یا عبارتهایی ممکن است شما را به اطلاعات مورد نیازتان برسانند؟
3. در کجای کتاب میتوانید کلمات یا عبارتهایی را که به دنبالشان هستید پیدا کنید؟ در فهرست مطالب، در مقدمه، در پیوست و یا در عنوانهای داخل فصلها.
سؤالات فوق در جستجو برای اطلاعات مورد نیاز به شما کمک میکنند. به عنوان نمونه در جستجو برای موضوعات کلی، هدف کسب اطلاعات مربوط به موضوعات کلی است. اگر چه این نوع جستجو نامشخصترین نوع مطالعة انتخابی است، جستجو برای کلمات و عبارات کلیدی در اینجا نیز میتواند مفید باشد. برای دست یافتن به موضوعات کلی در مطالعة خود سعی کنید، به هنگام مطالعه، با دقت بیشتر و سرعت کمتری پیش بروید تا موقع برخورد به اندیشهها و مفاهیم موردنیاز، آنها را از نظر نیندازید. بکوشید تا کلیة موضوعاتی را که مورد نیاز است به دست آورید.
*. برگرفته از کتاب روشهای یادگیری و مطالعه، تألیف دکتر علی اکبر سیف.
روش مطالعة اجمالی و تندخوانی
کلمات کلیدی ماشینی : ریتم، خواندن، روش مطالعة اجمالی، اطلاعات، مطالعة، روش، تمرین، کتاب،
44
اشاره
از این شماره بخش دانشجوی موفق به معرفی چند روش مطالعة مفید میپردازد. این روشها علاوه بر دانشجویان برای هر خوانندة دیگری که از شیوة مطالعة خود راضی نیست نیز مفید است. هر کدام از این روشها کاربرد خاصی دارند که خوانندگان محترم باید با توجه به نوع مطالعة خود ترکیب مناسبی از آنها را انتخاب نمایند.
هدف اصلی همة این روشها این است که چگونه به طور معقول، در حداقل زمان حداکثر مطالب را مطالعه کنیم.
معارف
خواندن اجمالی
هدف
هدف از خواندن اجمالی دست یافتن به نکات و مطالب مهم کتاب و کشف ساختمان مواد و مطالب در یک زمان کوتاه و با سرعت زیاد است. سرعت تقریبی خواندن اجمالی 1000 تا 40000 کلمه در دقیقه است.
فواید
فواید خواندن اجمالی عبارتند از:
الف- کارآمدی بیشتر، از راه تخمین زدن اهمیت مطالب و طرح ریزی یک روش مناسب مطالعه.
ب- بودجه بندی واقعی تر از زمان، از طریق کشف حجم و دشواری مطالب.
ج- افزایش میزان درک مطالب و نگهداری آنها در حافظه از راه کسب یک نظر اجمالی از کل مطالب پیش از خواندن جزئیات.
د- افزایش میزان دقت و تمرکز حواس از طریق برانگیختن میزان علاقه.
روش
روش خواندن اجمالی مبتنی است بر نمونه گیری سریع از نکات اساسی و صرف نظر کردن از جزئیات. در این روش مطالعه، در جستجوی نکات کلیدی دربارة مواد و ساختمان مطالب و نظر و سبک مؤلف باشید. همچنین، برای افزایش میزان علاقة خود نسبت به مطالب به طرح سؤالاتی در مورد مطالب خواندنی بپردازید.
برای خواندن یک کتاب غیرداستانی با روش اجمالی از موارد زیر نمونه گیری کنید:
1. عنوان؛
2. مؤلف، تجربیات و سابقة کار او؛
3. تاریخ انتشار؛
4. مقدمه، پیشگفتار، معرفی هدف از نوشتن کتاب، مخاطبین و اینکه آیا او در نوشتن کتاب تعصب خاصی را دنبال کرده است؟
5. فهرست مطالب: سازمان مطالب کتاب چگونه است؟ آیا بعضی فصول کتاب از فصول دیگر مهمتر به نظر میرسند؟ آیا مطالب و فصول کتاب به دو سه بخش مهمتر تقسیم بندی شده اند؟ اگر نه، آیا شما میتوانید این مطالب را به دو سه بخش عمده تقسیم کنید؟
6. ساختمان فصول، عنوانهای داخلی، خلاصة فصل یا سؤالات پایان هر فصل؛
7. مؤلف در صفحات و تصاویر انتخابی چه سبکی را به کار برده است؟
8. خلاصهها و نتیجه گیریها: آیا کتاب یک فصل نتیجه گیری دارد یا هر فصل دارای خلاصه یا نتیجه گیری است؟ اگر کتاب یک فصل نتیجه گیری دارد، ابتدا آن را بخوانید. به احتمال زیاد این فصل محتوای کتاب را با دقت بیشتری معرفی میکند؛
9. پیوستها، فهرست اصطلاحات، مآخذ و مراجع.
فنون تشکیل دهندة روشِ خواندن اجمالی
1. سازمان بندی اولیه
پیش از مطالعة کتاب به طور کامل، به کشف قسمتهای اصلی کتاب که مطالب کتاب براساس آن سازمان یافتهاند و همچنین به کشف اندیشههای مهم کتاب بپردازید. این کار مستلزم اندیشیدن یا بر روی کاغذ آوردن یک جملة کامل دربارة عنوان و مقدمه و خلاصة هر فصل از کتاب است، به صورتی که این جمله مبین مفهوم اصلی آن فصل باشد.
2. تعیین هدف مطالعه
معین کنید که هدف شما از مطالعة کتاب چیست و با چه دقتی میخواهید آن را بخوانید. برای کسب یک برداشت کلی کتاب را میخوانید، یا به دنبال جزئیات هم هستید؟ برای امتحان مطالعه میکنید، یا برای رفع نیازهای شغلی، یا برای سرگرمی؟
با مشخص کردن هدف مطالعة خود، بهتر میتوانید روش مناسب مطالعه را برای رسیدن به آن هدف انتخاب کنید. اگر برای کسب اطلاعات کامل و جامع کتاب را میخوانید، سرعت شما باید کمتر از موقعی باشد که به دنبال کسب یک دید کلی از کتاب هستید، یا برای سرگرمی آن را مطالعه میکنید، اگر منظورتان آشنایی سطحی با کتاب است استفاده از روش خواندن اجمالی مناسبترین روش است.
3. برآورد دشواری مطلب و زمان مطالعه
مقدار زمانی را که برای مطالعة کتاب در اختیار دارید و میزان دشواری کتاب را تخمین بزنید. اگر در نظر دارید پا را از خواندن اجمالی فراتر نهید، در بودجه بندی زمان خود دقت کنید. یک تخمین واقع بینانه از زمانی که در اختیار دارید، با توجه به هدف شما از مطالعة کتاب و میزان دشواری مطلب، شما را در طرح یک برنامه مناسب و کنترل صحیح روش و مطالعه کمک میکند.
4. طرح سؤال
حال که دربارة کتاب یا یک فصل بخصوص اطلاعاتی به دست آوردید، معین کنید که چه اطلاعاتی کم دارید. آیا باید به مطالعه ادامه دهید؟ اگر جواب این سؤال مثبت است، انتظار دارید از یک خواندن عمیق چه چیزی عایدتان شود؟ چگونه مؤلف از مقدمه به نتیجه رسیده است؟ مراحل اساسی کتاب چه هستند؟ آیا این مراحل به طور منطقی به هم مربوط هستند؟ هدف مؤلف چیست؟ آیا مطالب کتاب با آنچه که شما قبلاً دربارة موضوع میدانستید موافقت یا مغایرت دارد؟
سؤالات شما دربارة کتاب میتوانند کلی یا کاملاً مشخص باشند. طرح این گونه سؤالات، از طریق ایجاد کنجکاوی، تمرکز حواس و دقت شما را افزایش میدهد. رضایت حاصل از پاسخگویی به سؤالات، مدت نگهداری مطالب را در حافظه طولانی میکند. طرح سؤال، به هنگام مطالعة یک کتاب، خوانندة منفعل را به خوانندهای فعال مبدل میسازد. از طریق طرح سؤالات، یک گفت و شنود بین شما و مؤلف کتاب برقرار میشود که کسب لذت شما را از مطالعة کتاب افزایش میدهد. سؤالات اغلب به هنگام مطالعه یا پس از پایان مطالعه به ذهن میرسند. ولی شما سعی کنید سؤالات خود را پیش از مطالعه و به هنگام خواندن اجمالی کتاب شروع کنید.
روش تندخوانی
هدف
هدف از تندخوانی یا سریع خواندن یک کتاب کسب آشنایی کلی با مطالب کتاب از طریق مرور کتاب با یک سرعت فوق العاده زیاد است.
سرعت تقریبی تندخوانی 1500 تا 20000 کلمه در دقیقه است.
فواید
فواید تند خواندن عبارتند از:
الف- کامل کردن روش خواندن اجمالی و افزودن به ارزش آن؛
ب- مرور کردن مطالبی که قبلاً خوانده اید؛
پ- جانشین ساختن این روش با روش مطالعة دقیق و کامل، هنگامی که درک کمتری از مطالب مورد نیاز است و وقت کمتری موجود است.
روش
روش تندخواندن بر فن دید زدن مبتنی است. دید زدن مستلزم یک حرکت منظم و همراه با ریتم چشم بر روی صفحات است، در حالی که روش خواندن اجمالی مبتنی بر یک روش انتخابی و نمونه گیری از مطالب و عبارات اساسی و کلیدی است. فن دید زدن امکان مرور کردن مطالب را به طرزی بسیار سریع میسر میسازد. نتیجة کار، یک آگاهی خیلی وسیع، ولی نه خیلی دقیق، از محتوای کتاب یا مطلب خواندنی است.
چنانکه در مورد روش خوندن اجمالی صادق است، روش تند خواندن مستلزم حرکت سریع است. هنگام تمرین کردن روش تندخوانی، منظور شما باید کسب آشنایی و عادت کردن با حرکات چشم و جریانهای فکری باشد که ممکن است در ابتدا برای شما نا آشنا باشند. در ابتدای تمرینات خود، آشنایی با نحوة درست مطالعه مهمتر از درک مطالب خوانده شده است. در جریان تمرینات خود، متوجه خواهید شد که هر چه روش تندخوانی را بیشتر تمرین کنید بیشتر از معانی کلمات و عبارات کلیدی آگاهی کسب میکنید، و از این اطلاعات پراکنده میتوانید تصوری کلی از محتوای مطالب به دست آورید. با تمرین بیشتر، اعتماد و میزان درک شما از مطالب، خصوصاً مطالب آسانتر، افزایش خواهد یافت.
تمرینات
تمرینات این قسمت به شما کمک خواهند کرد تا با ایجاد یک نوع ریتم بتوانید زمانی را که برای مرور کردن هر صفحه لازم دارید کنترل کنید. تازگی این روش و کوشش برای اینکه مطلبی را با سرعت چندین برابر عادتی که دارید بخوانید ممکن است در ابتدا ناامید کننده به نظرتان برسد و باعث حواسپرتی شما شود. بنابراین، در آغاز تمرینات خود، لازم است که مراحل پیشنهادی را با دقت تمام اجرا کنید.
برای تمرینهای نخستین دیدزنی، کتابی را که میخواهید بخوانید به طور باز بر روی یک میز قرار دهید. بعد، از انگشت نشان دست چپ خود به عنوان یک راهنما استفاده کنید؛ این انگشت را در وسط صفحه یا وسط ستون مطالب بگذارید و آن را از بالا به پایین حرکت دهید، و با چشم سرانگشت خود را دنبال کنید. بعد از اتمام هر صفحه، با دست راست صفحه را به سرعت ورق بزنید. انگشت شما برای عادت دادن چشم و ذهن به هنگام انجام تمرینات اولیه به کار میروند، ولی بعضی افراد استفاده از این انگشت را برای همیشه به عنوان یک عادت حفظ میکنند.
تند خواندن مطالب آسان (داستانهای آسان، مجلات و غیره)
1. ریتم یک ثانیه ای
الف- ریتم کار خود را انتخاب کنید. به یک ساعت دیواری که دارای ثانیه شمار باشد نگاه کنید و یک ریتم تک شمارهای در هر ثانیه انتخاب کنید. این کار را با شمردن 1،1،1، ... تا ده ثانیه انجام دهید.
ب- بخوانید. با شمردن 1،1،1، ... به خواندن مطالب بپردازید و این کار را برای حدود پنجاه صفحه ادامه دهید. ریتم شما یک شماره برای هر صفحه باید باشد. از انگشت نشان دست خود به عنوان راهنما استفاده کنید. انگشت خود را در وسط صفحه یا ستون از بالا به پایین حرکت دهید و با چشمان خود این حرکت را دنبال کنید. دست دیگر خود را در گوشه صفحه، آماده برای ورق زدن، نگه دارید. صفحات را با حداکثر سرعت ورق بزنید (در کمتر از یک ثانیه آن طور که ریتم یک ثانیهای برای یک صفحه را به هم نزنید) نگران درک معانی نباشید؛ این تمرین برای آن است که به روش کار عادت کنید.
پ- ریتم کار خود را وارسی کنید. پس از آنکه حدود پنجاه صفحه مطلب را به طریق فوق دید زدید، بلافاصله به ساعت نگاه کنید و در ذهن خود 1،1،1، .. بشمارید و ببینید که هنوز ریتم یک ثانیهای را به طور صحیح انجام میدهید یا نه.
ت- میزان درک مطلب خود را ارزشیابی کنید. انتظار زیادی نداشته باشید. ولی واقعاً هیچ چیز، حتی چند کلمه ای، چند نکته ای، یا یک آشنایی خیلی سطحی نصیبتان نشد؟ در ابتدا تمام کوشش شما باید برای این باشد تا به روش خودتان عادت کنید، ولی زیاد نگران درک مطالب نباشید.
2. ریتم دو ثانیه ای
الف- ریتم خود را انتخاب کنید. این بار ریتم دو ثانیهای را انتخاب کنید. باز هم به ثانیه شمار ساعت نگاه کنید و بدین طریق برای خود بشمارید 1،2؛ 1،2؛ 1،2؛ ... تا ده ثانیه سپس شروع کنید به خواندن. حدود پنجاه صفحه را با ریتم هر دو ثانیه یک صفحه به طریق فوق و با انگشت راهنما بخوانید.
بعد از مطالعه حدود پنجاه صفحه بلافاصله به ساعت نگاه کنید، و به شمارش 1،2؛ 1،2؛ 1،2؛... ادامه دهید و ببینید ریتم شمارش 1،2 شما با دو ثانیه مطابقت دارد یا نه. این بار چه مقدار مطلب دستگیرتان شد؟ آیا چیزی از نامها، تاریخها، تصویرها و کلمات درشت را فهمیده اید؟
3. ریتم چهار ثانیهای با کاربرد الگوهای مختلف
الف- ریتم کار خود را انتخاب کنید. این بار با مشاهده ساعت و شمردن 1،2،3،4؛ 1،2،3،4؛ 1،2،3،4، ... تا دوازده ثانیه ریتم چهارثانیهای را به کار ببرید.
ب- بخوانید. با ریتم هر صفحه چهار ثانیه، حدود شصت صفحه را بخوانید و در این روش علاوه بر حرکت دادن انگشت از وسط صفحه به طور عمودی، الگوهای دیگری را نیز به کار ببرید؛ مانند حرکت از گوشه راست به صورت اریب به گوشه چپ، حرکت زیگزاگی، مارپیچ، تقسیم صفحه به چند قسمت و مطالعه هر قسمت با یک مکث کوتاه و یا حرکت سریع چشم بر یک یا دو خط از راست به چپ. در ده صفحه اول روش عمودی را به کار ببرید. برای ده صفحه بعد روش گوشه به گوشه را بکار ببرید. هر ده صفحه یک بار روش خود را تغییر دهید تا اینکه تمام الگوهای شکل 1-2 را مورد استفاده قرار دهید. بالاخره، سعی کنید هر الگوی دیگری را که خودتان میخواهید و یا ترکیبی از دو یا چند الگوی شکل 1-2 را امتحان کنید، تا مناسبترین الگو را برای خود انتخاب نمایید.
ج- ریتم کار خود را وارسی کنید. به طریق فوق این کار را انجام دهید و ببینید که ریتم شما با ثانیه شمار ساعت مطابقت میکند یا نه.
د- میزان درک مطلب خود را ارزشیابی کنید. هنوز هم چیزی دستگیرتان نشده است؟ اگر شده چه مقدار؟ کدام یک از الگوهای فوق برای شما مفیدتر است؟ آیا متوجه تفاوتی بین این روش کندتر چهار ثانیه برای هر صفحه و روشهای سریعتر شدید؟
4.ریتم شش ثانیه ای
الف- ریتم خود را انتخاب کنید. این بار ریتم صفحهای شش ثانیه را انتخاب کنید.
ب- بخوانید. حدود پنجاه صفحه را با این ریتم بخوانید. این بار سعی کنید انگشت نشان خود را فقط برای صفحههای سمت چپ به کار ببرید. هر کدام از الگوهای فوق را که مناسب تشخیص دادید مورد استفاده قرار دهید. در صفحات سمت راست از انگشت خود به عنوان راهنما استفاده نکنید؛ سعی کنید ریتم و الگوی خود را به طور ذهنی کنترل کنید. پس از مطالعه پنجاه صفحه بدین طریق، پنجاه صفحه دیگر را بدون هیچ استفادهای از انگشت خود بخوانید.
ج- ریتم کار خود را وارسی کنید. پس از مطالعة پنجاه صفحه مطلب، بدون انگشت راهنما، ریتم کار خود را با نگاه کردن به صفحه ساعت وارسی کنید.
د- میزان درک مطلب خود را ارزشیابی کنید. اگر چه هنوز هم باید به روش مطالعه توجه بیشتری بشود، میزان درک مطلب شما از مطالب خوانده شده این بار باید بیشتر از روشهای دیگر باشد. آیا از نظر درک مطلب متوجه تفاوتی بین این دو روش و روش هر صفحه چهار ثانیه و هر صفحه دو ثانیه شدید؟
5. ریتم ده ثانیه ای
الف- ریتم خود را انتخاب کنید. این بار یک ریتم ده ثانیهای را مورد استفاده قرار دهید.
ب- بخوانید. این بار حدود پنجاه صفحه را بدون استفاده از انگشت راهنما و با استفاده از هر الگویی که مناسب تشخیص میدهید بخوانید. سعی کنید با کنترل ریتم و الگوی کار، هرچه بیشتر خود را به کاربرد این روش عادت دهید.
ج- ریتم کار خود را وارسی کنید. باز هم پس از خواندن پنجاه صفحه از یک کتاب با نگاه کردن به صحة ساعت ریتم کار خود را وارسی کنید.
د- میزان درک مطلب خود را ارزشیابی کنید. این بار متوجه افزایش میزان درک خود شدید؟ آیا درک شما در این روش بیشتر از درک شما در روشهای سریعتر بالا نیست؟ اگر درک شما در روش اخیر بیشتر از روشهای قبل نیست، باز گردید و تمرینات فوق را یک بار دیگر انجام بدهید تا زمانی که این تفاوت برای شما محسوس باشد.
تند خواندن مطالب دشوارتر (کتابهای درسی، مطالب خواندنی مربوط به کار، و غیره)
اغلب لازم است که شما برای خواندن مطالب دشوارتر از سرعت مطالعة خود بکاهید، بخصوص اگر مطالب کتاب یا مجله و غیره را قبلا نخوانده باشید. برای تند خواندن اینگونه مطالب نیز، همانطور که در مورد مطالب ساده تر گفته شد، سعی کنید در ابتدا با استفاده از انگشت راهنما و کاربرد ریتمها و الگوهای مختلف بهترین ریتم و الگوی مطالعه را که برای منظورتان مناسب میدانید انتخاب کنید. ریتمهای ده، پانزده و بیست ثانیهای زیر به عنوان تمرین برای تند خواندن مطالب دشوار مفید هستند.
1. ریتم ده ثانیه ای
الف- ریتم کار خود را انتخاب کنید. این بار ریتم ده ثانیهای برای یک صفحه را به کار ببرید.
ب- بخوانید. الگوهای مختلف خواندن را، هر کدام برای چندین صفحه، با استفاده و بدون استفاده از انگشت راهنما، مورد استفاده قرار دهید. این کار را برای پنجاه صفحه با استفاده از بهترین الگویی که انتخاب میکنید ادامه دهید.
ج- ریتم کار خود را وارسی کنید. باز هم، پس از خواندن پنجاه صفحه مطلب، با نگاه به ساعت، ریتم کار خود را وارسی کنید.
د- میزان درک مطلب خود را ارزشیابی کنید. معین کنید که با کاربرد این ریتم چه مقدار مطلب دستگیرتان میشود، و این مقدار درک مطلب را به عنوان یک معیار شروع کار برای مقایسه با روشهای کندتر بعدی در نظر داشته باشید.
2. ریتم پانزده ثانیه ای
مراحل فوق را با ریتم هر صفحه پانزده ثانیه تکرار کنید، ولی از انگشت خود یا هیچ راهنمای دیگری کمک نگیرید.
3. ریتم بیست ثانیه ای
باز هم مراحل فوق را با ریتم هر صفحه بیست ثانیه، بدون استفاده از انگشت راهنما، تکرار کنید.
پس از انجام تمرینهای فوق با مطالب ساده و دشوار، ریتمهای مختلف دیگری را برای مطالب متنوع تر مورد آزمایش قرار دهید. به خاطر داشته باشید که هدف از خواندن سریع یک مطلب کسب آشنایی کلی با آن مطلب است نه درک عمیق آن. سرانجام، پس از تمرینات لازم، خواندن سریع به صورت یک عادت طبیعی برای شما در خواهد آمد و برای این کار نیازی به کاربرد یک ریتم به خصوص به طور اگاهانه نخواهید داشت. در این صورت، شما میتوانید تمام توجه خود را معطوف به کسب معانی سازید. ولی باید توجه داشته باشید که در شروع مطالعه کاربرد دقیق ریتم و الگو ضروری است از آنجا که تسلط کامل بر روش تند خواندن به متجاوز از سه تا پنج هفته تمرین نیاز دارد، مفید است که پس از خواندن مطالب به طور اجمالی به منظور گرم شدن برای مطالعه، دو سه دقیقه تمرینات فوق را پیش از شروع به مطالعة مطالب طولانی انجام دهید.
علاوه بر کسب یک آشنایی کلی با مطالب، روش تندخوانی را میتوان برای کسب اطلاعات بخصوص نیز مورد استفاده قرار داد. به این روش اغلب روش «مطالعة انتخابی» میگویند. روش تندخواندن، از طریق انتخاب مطالب، به خواننده یا محقق کمک میکند تا به طور خیلی سریع، اطلاعات بخصوصی را که مورد نیاز اوست به دست آورد، بدون اینکه وقت خود را برای مطالب غیرمهم و غیرمربوط تلف کند. کافیست پیش از مطالعه، برای انتخاب مطالب به سؤالات زیر جواب بدهید:
1. به دنبال چه چیزی میگردید؟ چند اطلاع جزیی، چند نکته یا مفهوم مهم و یا اطلاعات مربوط به مفهوم کلی کتاب یا عنوان کلی کتاب.
2. چه کلمات یا عبارتهایی ممکن است شما را به اطلاعات مورد نیازتان برسانند؟
3. در کجای کتاب میتوانید کلمات یا عبارتهایی را که به دنبالشان هستید پیدا کنید؟ در فهرست مطالب، در مقدمه، در پیوست و یا در عنوانهای داخل فصلها.
سؤالات فوق در جستجو برای اطلاعات مورد نیاز به شما کمک میکنند. به عنوان نمونه در جستجو برای موضوعات کلی، هدف کسب اطلاعات مربوط به موضوعات کلی است. اگر چه این نوع جستجو نامشخصترین نوع مطالعة انتخابی است، جستجو برای کلمات و عبارات کلیدی در اینجا نیز میتواند مفید باشد. برای دست یافتن به موضوعات کلی در مطالعة خود سعی کنید، به هنگام مطالعه، با دقت بیشتر و سرعت کمتری پیش بروید تا موقع برخورد به اندیشهها و مفاهیم موردنیاز، آنها را از نظر نیندازید. بکوشید تا کلیة موضوعاتی را که مورد نیاز است به دست آورید.
*. برگرفته از کتاب روشهای یادگیری و مطالعه، تألیف دکتر علی اکبر سیف.
http://www.aparat.com/amin2295
http://www.aparat.com/tondkhan
حافظه کاری(حافظه موقت)
حافظه کاری موضوعی است که شما در طول روز میخواهید انجام دهید، ظرفیت حافظه کاری ۲±۷ کاراکتر است.
مغز شما در حال پردازش اطلاعات نیست. پسمغز شما استراحت کوتاهی میکند و شما میتوانید ذهن خود را خالی کنید و استرس کمتری نسبت با بقیه ساعات تحملکنید
۲-در بعضی از مقالات و سایتها نوشتهاند قهوه بنوشید من با این جمله خیلی موافق نیستم البته نمیخواهم اثرات مثبت کافئین را نفی
کنم اما تعادل بهترین چیز است
من نهایتاً با مصرف یک فنجان قهوه در روز موافقم. البته ما ایرانیها خوشبختانه اهل مصرف قهوه زیاد نیستیم.
که یک متخصص نابغه در حوزه مغز است اعتقاد دارد که هفتهای ۳ بار ورزش، برای سلامتی مغز Daniel Amen 3- دکتر بسیار ضروری است زیرا با افزایش وزن حفرههایی در مغزتان شکل میگیرد که درنهایت حافظه خود را از دست خواهید داد.
۵- با خواب باکیفیت و راحت به تقویت حافظه خود کمک کنید.
شک ندارم که میدانید مهمترین عضو بدن شما که مسئولیت یادگیری و یادآوری مطالب را به عهده دارد مغز شماست تحقیقات مربوط
به تقویت حافظه را دنبال کردم تقریباً میتوانم بگویم در تمام این تحقیقات در نقش مهم و مؤثر خواب در داشتن یک حافظه کارا و قوی اشتراک دارند.
مرد حافظه جهان دومینیک اوبراین میگوید اگر راحت و کافی نمیخوابید حافظه خود را از دست خواهید داد.
هم این نتایج مثبت ثبتشده است که اگر علاقهمند هستید میتوانید کتاب Dr.daniel Amen در تحقیقات
را مطالعه فرمایید. Change your brain,change your life یا Use your brain to chance age
اگر هم دسترسی ندارید و یا فعلاً ترجمه روان متون زباناصلی برایتان آسان نیست تلاش میکنم با قرار دادن مقالات مربوط به تقویت حافظه در سایت مطالعه شریف اطلاعات لازم و ضروری را ارائه کنم.
البته الآن هم در حال ترجمه یک کتاب فوقالعاده کاربردی درزمینهٔ تکنیکهای تقویت حافظه هستم که میتوانید بهزودی این کتاب را از سایت مطالعه شریف تهیه کنید.
حتی میتوانید در دوره آنلاین و رایگان تندخوانی فانتوم در مطالعه شریف شرکت کنید تا دید درستی نسبت به تقویت حافظه و تندخوانی در شما شکل گیرد.
۶- کمتر از شبکههای اجتماعی و موبایل استفاده کنید.
البته این نتایج تحقیقات خودم هست ولی قول میدهم فقط یک هفته از همین الآن تصمیم بگیرید فقط ۱۵ دقیقه از شبکههای اجتماعی
نصبشده درگوشی تا ن کمتر استفاده کنید تا مغزتان کمی نفس بکشد.
بعضی وقتها واقعاً فراموش میکنم که تلگرام و اینستاگرام و … را چک کنم ولی به یاد ندارم چیز مهمی را
ازدستداده باشم.
۷- صبحانه بخورید.
در ژاپن خوردن صبحانه برای دانش آموزان الزامی است زیرا سیستم آموزشوپرورش ژاپن این را فهمیده است که اگر میخواهید
کشوری پیشرفته و توسعهیافته داشته باشد باید روی دانش آموزان خود سرمایهگذاری کند پس دلیل ندارد فرهنگ خوردن صبحانه را
یاد ندهند.
تمام دانشآموزانی که صبحانه میخورند و به مدرسه میروند حافظه بهتری نسبت به همکلاسیهای خود دارد البته به یاد داشته باشید
خوردن صبحانه با گلایسمیک ایندکس بالا اصلاً مفید نیست حتی تمرکز خود را کاهش میدهید.
مثلاً کیک شکلاتی، شیرینی و … برای صبحانه مفید نیست.
تحقیقی داشتیم انجام میدادم که با این جمله برخورد کردیم.
۳۰% از غذاهایی که ما مصرف میکنیم مخصوص مغز است حالا چه زمانی از روز مغز میتواند غذای کافی را تأمین کند؟ صبح
اول وقت بهترین زمان است یعنی با خوردن صبحانه که حاوی مواد قندی، غلات و … باشد میتوان حافظه قویتری داشت.
0000
امروزه رژیم غذایی به معنای چیزی جز نخوردن کربوهیدراتها یا پروتئینها یا فقط ۱۰۰۰ کالری در روز یا یک گریپفروت با هر وعده غذایی خوردن است؛باید توجه داشت که رژیم غذاییِ واقعی به معنای کلِ نظامِ غذاهای متنوع واصلیِ تغذیه است. نوعی عادت غذایی معقول: همهچیز را در حد تعادل بخورید و تحرک داشته باشید. نصف بشقاب خود را با سبزیجات، یکچهارم را با کربوهیدرات (ماکارونی، نان سبوسدار، غلات و برنج سبوسدار) و یکچهارم را با گوشت (گوشت قرمز، مرغ و ماهی) پرکنید. هیچ انسانی به ۱۶ لقمه استیک شاهانه نیاز ندارد. با رژیم مناسب، هم احساس بهتری خواهید داشت، هم مغزتان از شما به شدت تشکر میکند.(این را از یک مدرس کلاس تخصصی افزایش هوش و تقویت حافظه بپذیرید چون در این چند سالی که این مهارت را درس میدهم به وضوح دیده ام افرادی که رژیم بهتری دارند و از مغزشان بیشتر کار کشیدهاند چقدر زودتر پیشرفت میکنند)
Man_with_memory_loss
بر اساس مطالعات مارین دیاموند و همکارانش، رژیم غذایی مهمترین عامل در رسیدن به سلامت ذهنی در دوران پیری است. رژیم غذایی چیزی است که شما بر آن کنترل دارید. وقتی به سوپرمارکت یا رستوران میروید، انتخاب با خودتان است. متخصصین امور تغذیه، مواد غذایی که رنگهای تیرهتری دارند را غنیتر و سالمتر به شمار میآورند. غذاها با رنگ تیرهتر شامل مواد مغذی است که برای جسم و روح شما مفیدترند. سالهاست که ما «هرم غذایی» را که از طرف سازمان کشاورزی ایالاتمتحده پیشنهادشده دیدهایم. از ما خواستهشده که بیشتر وعدههای غذاییمان را به آنچه در قاعدهی این هرم آمده اختصاص دهیم:
124377_962
مرحله اول: غلات، نان، برنج، ماکارونی و برشتوک.
مرحلهی دوم: میوه و سبزیجات.
مرحله سوم: لبنیات و محصولات پروتئینی
در نوک این هرم: چربی، روغن و شکر.
کلینیک مایو (Mayo) هرم سلامتی را بدینصورت مطرح کرده است:
میوه و سبزیجات را در قسمت تحتانی این هرم قرار داده است
سپس کربوهیدراتها
پروتئین و لبنیات
روغن (از نوع مرغوب) و
در نوک هرم، شیرینی باقی میماند (www.mayoclinic.com).
خلاصهی مطالب این است که شما باید مواردی را که به آنها اشاره میشود بیشتر بخورید.
آبی پلوپری (قره قاط) آنتیاکسیدانها تقویتکننده ذهن – ضد سرطان
سبز کلم بروکلی، اسفناج، کلم، نخودفرنگی سولفورافان، لوتن، زناکساتین ضد سرطان
نارنجی پرتغال، سیبزمینی شیرین، طالبی، کدوحلوایی، هویج، انبه، زردآلو کرپیروتاکسانیتن،
آلفا – بتا، کرتین ضد سرطان – حفاظت از چشم
قرمز گوجهفرنگی، گریپفروت قرمز، هندوانه، انگور سرخ، آب انگور، سیب سرخ، توتفرنگی لیکوپین، فلاوئید ضد سرطان –
ضد پروستات – جلوگیری از لختگی خون
آمار نشان میدهد که در آمریکا ۳۰ درصد افراد چاق هستند و پیشبینی هم میشود تا پنج سال آینده به ۴۰ در صد هم برسد (همهجا از این مسئله حرف میزنند، از یو، اس،ای تودی (USA Today) گرفته تا مسابقات تلویزیونی). خیلی ساده این موضوع را میتوانید با دیدن افرادی که در پاساژ یا فرودگاه یا هر یک از رستورانها در رفتوآمدند، متوجه شوید. به افرادی که در پاساژ از مقابل شما میگذرند نگاه کنید؛ تعداد افرادی که بیشازحد چاقاند باورنکردنی است. داخل هر رستورانی که میخواهید قدم بگذارید (غیر از رستورانهای گرانقیمت که برایشان کیفیت از کمیت مهمتر است) و غذا سفارش بدهید، شوکه میشوید! من بهندرت همهی غذایی را که برایم آوردهاند میخورم. هر وعدهغذای بیرون برای من بهاندازهی دو وعدهغذای خانگی است. چرا؟ چون سالم نیست و بلکه زیانبار هم هست. برای مغز هم مضر است. وقتی به چنین رستورانهایی میروید، بهجای آنکه مغز شما برای بهبود عملکرد خود از همهی مواد مغذی که از سالادها و کربوهیدراتها دریافت میشود استفاده کند، باید با چربیهای مزاحمی که مقدار خون و اکسیژن را پایین میآورند سروکله بزند. به هر پرس غذای خود توجه کنید. یکتکه گوشت (قرمز، مرغ یا ماهی) که حجمی معادل یکدست ورق دارد، میزان غذای مناسبی به شمار میآید. اگر به غذای بیشتری احتیاج دارید، به سبزیجات و میوه فکر کنید. به رژیم غذاییتان، غذای روح هم اضافه کنید.
آیا تا حالا به کافهی ذهن فکر کرده اید؟
شبیه یک قهوهخانه است، با این اختلاف که همهی چیزهایی که سرو میشوند، غذاها و آشامیدنیهای تقویتکنندهی ذهن و جان هستند(به جای قلیان). خیلی امروزی است،
نه؟ قطعاً همینطور است. تعداد زیاد افراد (که بیشترشان حدود ۳۰ سال است مشتری این کافه خواهند بود).
• افراد میخواهند مراقب ذهنشان باشند.
• دانشمندان ارتباط روشنی بین آنچه شما میخورید و اینکه چگونه میاندیشید یافتهاند؛
همانطور که اشاره شد، رژیم غذایی عنصر اصلی و سازندهی تعادل و تناسب مغز انسان است و چیزی است که کنترلش در دست شماست. امروزه مجلات مختلف، فواید برخی غذاها یا مکملها را برای تقویت ذهن و تقویت حافظه تبلیغ میکنند. بسیاری از این تبلیغات با یکدیگر متضادند. چیزی که سال پیش تصور میشد باعث سلامتی میشود الآن از مد افتاده و گاه علیهاش تبلیغ میشود. مواردی که در زیر میآید، مواردی هستند که در طول سالیان آزمایششدهاند و معلوم شده که برای عملکرد بهینهی مغز ضروریاند:
• آنتیاکسیدانها – ویتامینهای A و B و C
• ویتامینهای B کمپلکس که برای سلامت سیستم عصبی ضروریاند.
• کلسیم
• چربیها – نوع خوب امگا ۳ که از ماهی آزاد، ماهی تن و ساردین گرفته میشود.
• میوهها – هر چه تیرهتر، بهتر: بلوبری (قره قاط)، تمشک، گریپفروت سرخ، پرتقال و …
• پروتئین – ماهی و گوشت بدون چربی
• سبزیجات – رنگهای تیرهتر بهترند: انواع سبزیهای پربرگ، فلفل قرمز، کدو (من خودم مزه این آخری را اصلا دوست ندارم)
یک رژیم غذایی متوازن که ترکیبی از همهی گروههای غذای اصلی است و میزان مصرف چربی در آن به حداقل رسیده، به سلامت ذهنتان کمک خواهد کرد.
لطفاً قبل از کم کردن یا افزودن هر چیزی به رژیم غذاییتان با پزشک خود مشورت کنید. این یک نسخه نیست بلکه پیشنهادهای خوبی است که از میان ساعتها مطالعهی کتابها، مجلات و سایتهای اینترنتی، گل چین شده است و بیش از آنکه محصول خاصی را تبلیغ کند، عادتهای غذایی سالم را تشویق، ترویج و توصیه میکند. موارد گفتهشده را ابتدا خودتان بررسی کنید؛ سپس با یک پزشک یا یک متخصص تغذیهی خوب در میان بگذارید.
زنگ تفریح ذهن
سعی کنید حداقل چهار شباهت میان هر جفت واژهی زیر بیابید:
ماهی / صابون
مداد / شمع
کتاب / روزنامه
انباری / مسافرخانه
پرنده / جت
باد / آب
رژیم غذایی مدیترانهای را موردتوجه قرار دهید
اکنون یکی از داغترین موضوعات در رژیم غذایی، آن چیزی است که تحت عنوان رژیم غذایی مدیترانهای معروف شده است. از مهمترین دستاوردهایی که محققان به هنگام جستجوی یافتنِ رازِ طولِ عمر به آن رسیدهاند اهمیت رژیم غذایی است. تحقیقات جدید نشان میدهد که غذای سالم چنین مزیتی دارد. حدود ۶۰ در صد این غذاها کربوهیدراتها هستند مانند ماکارونی، نان سبوسدار و برشتوک. چربیها از نوع مرغوب آن (روغنزیتون، روغن کلزا) ۳۰ در صد آن را تشکیل میدهند و ۱۰ در صد پروتئین (ماهی، گوشت قرمز، سبزیجات، لوبیا، مغزها، حبوبات) بخش دیگر این رژیم غذایی است. تحقیقات زیادی وجود دارند حاکی از آنکه راههای طول عمر و سلامت روح و جسم نتیجهی رژیم غذایی است. عنوان رژیم غذایی مدیترانهای را در موتور جستجوگر موردعلاقهتان در اینترنت وارد کنید. با مقالات مختلفی برخورد خواهید کرد که در مورد مزایای سلامتی توضیح میدهند و حتی با برخی دستورات غذایی آشنا خواهید شد.
به غنای محیط خود بیفزایید
از میانسالها تحقیق و پژوهش بر روی موشها این موضوع کشفشده که موشها در هر سنی که باشند در محیط غنی و پربار، بهتر عمل میکنند (آیا میدانستید که مغز شما به مغز موش خیلی شباهت دارد؟). چنین محیطی برای موشها شامل منطقهی بزرگی برای دویدن، راهروهایی برای عبور کردن از میان آن، اسباببازی برای بازی و موشهای دیگر برای تشکیل یک اجتماع از موشها، است. معنی و مفهوم این تحقیق برای شما این است که هر چه بیشتر زندگیتان را با فعالیتهایی که باعث غنا و انگیزش شما میشوند پرکنید، ذهنتان عملکرد بهتری خواهد داشت؛ اما غنیسازی محیط چیست؟ پاسخ این سؤال برای افراد مختلف متفاوت است. برای بعضی ممکن است به معنای رفتن به تئاتر، کنسرت یا گالری باشد. برای برخی دیگر ممکن است به معنای رفتن به موزهها یا یافتن آثار هنریای باشد که احساس خوشی و لذت را برایشان به همراه دارد (جمعآوری و مالکیت هر چیز آنتیک برای این دسته از افراد مسرت میآورد). برخی افراد عاشق تماشای فیلم هستند؛ مدتهای طولانی در صف میایستند تا پخش اول فیلمهای جدید را ببینند. برخی دیگر عاشق سفر هستند و برخی دیگر پرخور و شکمو. بعضی دیگر از بازی گلف، تنیس یا از تابسواری لذت میبرند. در اینجا پاسخ درست یا غلطی وجود ندارد. انتخاب با شماست. شما باید راههایی بیابید که محیط زندگیتان را با فعالیتهایی که هم برای شما شادیآور است و هم ذهنتان را به کار وامیدارد، غنی و سرشار کنید. یکراه دیگر برای غنیسازی محیط این است که محیط خانه یا کار خود را با چیزهایی که برای شما لذتبخش است پرکنید. اگر یک اثر هنری، یک مجسمه، یک گلدان مرغوب، عکس اعضای خانوادهتان یا گلهای تازه شما را شاد میکند و باعث لبخند، هم بر روی لبتان و هم در درون دلتان میشود، درنگ نکنید. پیرامونتان را با چیزها و افرادی که دوستشان دارید پرکنید. البته توجه داشته باشید که من علاقهای به شیء پرستی ندارم. من همانقدر از گلهای مینا، گلهای رزِ ساقه بلند و عکس خانواده و دوستانم لذت میبرم که از نقاشیهای هنری. مهم این است که چیزهایی که برایتان شادی به ارمغان میآورد را پیدا کنید. اکنون خانهی من پر از گل یاس است؛ در هر اتاقی گل یاسی است و خانه بوی فوقالعاده مطبوعی دارد.
چگونه سریعتر ازآنچه تصور میکنیم به مطالب را یادآوریم؟
از اینکه این مقاله را میخوانید متشکرم. میدانم چقدر مشغله دا رید و حتی خواندن یک مقاله کوتاه درباره یکی از مهمترین ابزارهای موفقیت، کاری است که بهندرت وقت انجام آن رادارید. قول میدهم با انجام این کارها، تکنیکهای کاربردیتری برای خواندن حجم بالایی از مطالب در زمان کوتاه میآموزید و از همه مهمتر میتوانید تمام آن مطالب را به یادآورید و بلافاصله کیفیت زندگی خود را در تمام زمینهها بهصورت چشمگیری بهبود خواهید داد. تقویت حافظه بهسرعت فانتوم یک ابزار برای تحول اساسی در زندگی است. چون میتوان حافظه فانتوم را ابزاری قلمداد کرد که با آن میتوانید به زندگی بهتری دستیابید که دستاوردهای ارزشمند و احساس عمیق رضایت و درآمد بیشتر از ویژگیهای آن به شمار میروند. حافــظه فــانـتـوم دقیقاً مانند یک هواپــیمـای جـنـگی عمل میکند و شمارا از جایگاه کنونی به مقصد موردنظرتان در کوتاهترین زمان میرساند. از سفر خود با هواپیمای فانتوم اوج لذت را ببرید و خوشبختی را احساس کنید.
وجه مشترک در مدیران فوق موفق ایرانی:
هرچه بیشتر درباره مدیران موفق با حقوق ماهانه بالای ۲۵ میلیون تومان بررسی کردم برایم آشکارتر شد که همه آنها یک وجه مشترک دارند. آنها ارزش بسیار زیادی برای وقت و آموزش خود و ایدههای جدید قائل بودند و بهطور مداوم سعی میکردند که زندگی خود را بهبود دهند. سرانجام به این نتیجه رسیدم که رسیدن به موفقیت بدون استفاده از این ایدهها امکانپذیر نیست. یکی از بهترین یافتههایم این است که وقتی در حال تلاش هستید تا این عادتها را ایجاد کنید، بسیاری از عادتهای خوب دیگر را در خود ایجاد میکنید که منجر به دستاوردهای چشمگیر، ثروت، موفقیت، آرامش و پیشرفت در تمام بخشهای زندگیتان میشود. وقتی این مطلب را میخوانید به این فکر کنید که چطور میتوانید این ایدهها را فوراً در زندگی خود اعمال کنید. زیر نکات کلیدی خط بکشید و یادداشتبرداری کنید، بهیکبار خواندن اکتفا نکنید. هنگامیکه در کلاس دیوید توماس (مرد حافظه جهان) شرکت کرده بودم برایم جالب بود زمانی که استاد دیگری داشت تدریس میکرد و هنوز نوبت مرد حافظه جهان نشده بود، دیوید توماس با دقت فراوان مطالب را یادداشت میکرد. آیا این موضوع برایتان جالب نیست؟ باور کنید من در سمینارهای تخصصی در ایران شرکت کردهام که مدیران ارشد سازمانهای بسیار بزرگ ایرانی در آن شرکت کرده بودند. بدون اغراق بگویم بیش از پنجاهدرصد مدیران چیزی را یادداشت نمیکردند. از من بهعنوان مدرس مهارت مطالعه، جدیدترین تکنیک تقویت حافظه و تند خوانی باسابقه شش سال تدریس در دانشگاه صنعتی شریف، جهاد دانشگاهی صنعتی شریف، بزرگترین شرکتهای ایران بپذیرید که یادداشتبرداری توسط خودتان کار فوقالعادهای است و هیچچیز جایگزین این کار نخواهد شد. یک مثال برایتان بزنم. میدانید که برای نگهداری افراد خلافکار، زندان میسازند و افرادی که قانون را زیر پا بگذارند، دستگیر و به زندان منتقل میشوند. با توجه به اینکه هیچ آزادی عملی ندارند، در یک فضای کوچک افراد زیادی نگهداری میشوند و یک زندگی سخت را تجربه میکنند. به نظر شما یک زندانی در چنین شرایطی به چه چیزی فکر میکند؟ فیلم مارمولک کمال تبریزی را به یادآورید. پرویز پرستویی در زندان از هر راهی که ممکن بود، برای فرار از زندان استفاده میکرد. چه ارتباطی بین حافظه فانتوم و زندان وجود دارد؟ تمام مطالبی که ما میآموزیم، کتابهایی که میخوانیم و کلاسهایی که شرکت میکنیم درواقع تمام اطلاعاتی که کسب میکنیم دقیقاً مشابه یک زندانی هستند و حافظه ما یک زندانبان است. تصور میکنید در این بازی چه کسی موفق میشود؟ ما بهعنوان زندانبان و یا اطلاعات بهعنوان زندانی؟ متأسفم ولی باید بگویم فقط در سه تا چهار ساعت اولی که اطلاعات و دانش را یاد گرفتهاید و در ذهن خود زندانی کردهاید، ۵۰% زندانیها فرار میکنند و جالب است بدانید فقط در عرض یک روز ۸۰% زندانیها فرار میکنند و در عرض یک هفته ۹۵% آنها فرار کردهاند و مابقی زندانیهای بیحالی بودهاند که توان فرار را نداشتهاند. حتماً میدانید این ۵% باقیمانده فقط کلیتی از مفاهیم است.
نقطه آغاز موفقیت:
نقطه آغاز موفقیت در تحصیل و شغل، یافتن راهی است که بتوانیم ۸۰% زندانیها یا همان اطلاعات را برای همیشه در زندان نگهداریم. شما در هر جایگاهی که هستید در تمام این سالها فقط ۵% اطلاعات را نگهداشتهاید. حالا اگر بتوانید با متد hook، ۸۰% مطالبی را که یاد گرفتهاید برای همیشه حفظ کنید چهکارهایی را میتوانید انجام دهید؟ چه کتابهایی را میتوانید بخوانید؟ چه چیزهایی را میتوانید یاد بگیرید و در آن مهارتیابید؟ متد hook که یکی از جدیدترین متدهای تقویت حافظه در جهان است این مفهوم را دارد که چگونه میتوانم کاری کنم که زندانیها فرار نکنند؟ یکی از راهها قفلکردن تمام راههای خروجی است و یکی از راههای مؤثر این است که زندانیهایی که حوصله فرار ندارند و ترجیح میدهند در این شرایط بمانند را دستبند بزنیم به کسانی که قصد فرار دارند. درواقع اطلاعات جدید را با متد hook به داشتههای قبلی که در حافظه بلندمدت ما تثبیتشده است گره بزنیم.
بازی با hook:
مغز، عاشق ارتباط دادن اطلاعات به یکدیگر و ساختن مجموعهای از ارتباطات است. وقتی اطلاعات جدیدی دریافت میکنید، مغز در قسمت حافظه طولانیمدت خود دنبال چیزی معادل یا شبیه آن میگردد تا بتواند بهتر درک کند. این اتفاق بهصورت ناخودآگاه و غیرارادی درزمانی کوتاه صورت میگیرد. بازی ربط دادن را انجام دهید. از همراهتان بپرسید اولین چیزی که بعد از شنیدن این کلمات یادشان میآید چیست؟ دقت کنید این کار سبب ایجاد ارتباطهای سریعتر در مغز میشود. پسنیازی به تفکر ندارند. شما این کلمه را بخوانید و دوستتان فقط ۲ ثانیه زمان دارد با این کلمه جمله بسازد. چای امید بلور کوه شانس شن مزرعه هویج کفش حلقه بز موتور عمر خنده رؤیا سیب دریا موبایل تنیس مطالعه امید فضا یادآوردن اسامی با روش LAR وقتی شما نام شخصی را که فقط یکبار ملاقات کردهاید به خاطر میآورید، آن فرد احساس میکند فرد خاصی است و برای شما آنقدر مهم بوده که نام او را به خاطر سپردهاید و اینیک حس بسیار لذتبخش در آن فرد ایجاد میکند. در دنیای کسبوکار اگر بتوانید با مشتریان خود رابطه دوستی برقرار کنید اینیک امتیاز محسوب میشود. به یادآوردن نام مشتریان در ایجاد روابط دوستانه بسیار مؤثر است. اگر در ابتدا به نام شخص با دقت گوش ندهید ممکن است شانس دیگری برای شنیدن نام او نداشته باشید؛ بنابراین در لحظهای که فرد خود را معرفی میکند متمرکز باشید و بلافاصله بعد از معرفی بگویید ببخشید متوجه نشدم تا مجدد خود را معرفی کند. این بار زیرکانه بگویید از همصحبتی با شما خوشوقتم جناب آقای/ سرکار خانم اکبری. در طول صحبت یکبار نام فرد را تکرار کنید مواظب باشید در این کار افراط نکنید. بسیار باید هوشمندانه از این فن استفاده کنید. در پایان هنگام خداحافظی بگویید آقا/خانم اکبری امیدوارم دوباره شمارا ببینم.
آزمون شمارش کاواشیما
با صدای بلند، از عدد ۱ تا ۱۲۰ بشمارید سعی کنید تا جایی که میتوانید این کار را سریع انجام دهید. مدتزمان لازم برای این کار را محاسبه کنید و تلاش نمایید در عرض یک هفته به زمان سی ثانیه برسید. برای شروع کار در دوره رایگان و آنلاین تقویت حافظه و تند خوانی فانتوم در سایت مطالعه شریف شرکت کنید و همچنین برنامههای ۲cars و aa را از بازار برای سیستمعامل اندروید دانلود کنید و مغزتان را به چالش بکشید. اگر از سیستمعامل ios استفاده میکنید میتوانید از این اپلیکیشنها استفاده کنید.
Brain games
Brain training
۳d brain
Conundra math
طرح کلی دورۀ تندخوانی و تقویت حافظه مثبت بینان شریف :
جلسه اول :
تاریخچۀ تندخوانی
هدف گذاری
مزایای تندخوانی
تست سرعت
دلایل کندخوانی
اولین تکنیک تقویت حافظه
دوره آموزش تندخوانی و تقویت حافظه
دوره آموزش تندخوانی و تقویت حافظه
جلسه دوم :
دو تکنیک برای گرم کردن چشمها
محیط مناسب برای مطالعه
روش خط بردن یک دقیقهای(۱)
تمرین دوم تقویت حافظه
جلسه سوم :
نیمکرۀ راست و چپ
روش خط بردن یک دقیقهای (۲)
تکنیک سوم و چهارم تقویت حافظه
جلسه چهارم :
تغذیه و تقویت حافظه
حفظ لغات و حافظه
روش تداعی (ساده)
جلسه پنجم :
۱۰ صفحۀ اول جزوه
روش مطالعۀ هشت مرحلهای (PQ6R)
تکنیک پنجم تقویت حافظه
جلسه ششم :
صفحۀ ۱۱ تا ۱۸ جزوه
تمرین جستجوی لغات (ساده)
نقشههای ذهنی
قاتلان حافظه (۱)
تکنیک ششم و هفتم تقویت حافظه
دوره آموزش تندخوانی و تقویت حافظه1
دوره آموزش تندخوانی و تقویت حافظه۱
جلسه هفتم :
جستجوی لغات (پیشرفته)
صفحۀ ۱۹ تا ۲۹ جزوه
تداعی با داستان
ورزش و حافظه
تقویت حافظه در هفت روز (روز اول و دوم)
جلسه هشتم :
تقویت حافظه در هفت روز (روز سوم و چهارم)
جستجوی لغات (پیشرفته)
روش تداعی (پیشرفته)
صفحۀ ۳۰ تا ۴۰ جزوه
طوفان فکری
تقویت حافظه در هفت روز (روز پنجم، ششم و هفتم)
جلسه نهم :
صفحۀ ۴۱ تا ۴۹ جزوه
هدف و نقشۀ ذهنی
حفظ اعداد بزرگ
تحلیل SWOT
جلسه دهم :
روش برنامه ریزی
صفحۀ پنجاه تا شصت جزوه
قاتلان حافظه (۲)
سیستم کدگذاری (حفظ لغات زبان)
جمع بندی کل دوره
اقتباس از آموزش دکتر سیدا
در همان زمان یک پشم پزشک فرانسوی به ذهنش خطور کرد که اگر این کار در مورد کلمات هم انجام شود ما با سرعت بالاتری کلمات را تشخیص میدهیم، یعنی کلمات را با سرعت بیشتری از مقابل چشم عبور دهند و یا چشم با سرعت بیشتری از روی کلمات عبور کند که با این عمل و تکرار آن چشم ما سرعت دید بالا تری خواهد داشت و ذهن هم در اثر تمرین ادراک بیشتری خواهد داشت و بدین شکل مبحث تند خوانی ازهاروارد شروع و در سراسر دنیا بحث آموزش تند خوانی کسترش یافت .
تند خوانی فواید بسیار زیادی دارد کسانی که تکنیک تند خوانی را میآموزند قابلیتهای خواندنی خود را بطور چشم گیری افزایش میدهند، با سرعت بیشتری مطاله میکنند و در زمان کمتر مطالب بیشتری را خوانده و فرا میگیرند، برای افرادی که دارای مشغله هستند و وقت کمی دارند آموزش تکنیک تند خوانی ارزش حیاتی دارد، در عصر اطلاعات، عصر رایانه، عصر اتم کسی موفقتر است که بیشتر بداند و موفق تر کسی است که راه میانبر دانستن را میداند، شما هر تخصصی که داشته باشید، در هر مقطعی که باشید، هر کاری که داشته باشید، لازم است نسبت به آن تخصص اطلاعات بیشتری داشته باشید .
حتما دیده اید افرادی را که از نظر مدرک و درجه تحصیلات برابرند اما از نظر قابلیت و توانایی تخصصی خیلی با هم متفاوتند، مهندسی خیلی ضعیف عمل میکند اما مهندسی دیگر باهمان مدرک بسیار توانمند و کارامد عمل میکند، معلم، دکتر، استاد دانشگاه و هر فرد دیگری در هر تخصصی از این قاعده مستثنی نیست .
شما هر تخصصی که دارید، هر شغلی که دارید، اگر اطلاعات بیشتری راجع به آن داشته باشید، خیلی موفقتر میتوانید باشید و قوی تر و کارآمدتر ظاهر شوید . روزانه صدها یا هزاران کتاب در ارتباط با رشتههای مختلف چاپ میشوند و ما با این همه گرفتاری نمیتوانیم این همه کتاب را مطالعه نماییم . اما اگر روشهایی آموخته باشیم که بتوانیم سریع بخوانیم و بهتر درک کنیم، این کمک خیلی موثر و بزرگی به ما میکند که از حداقل زمان بیشترین و بهترین استفاده را ببریم و بر وسعت اطلاعات خود بیفزایم و پیشرفت داشته باشیم .
دلایل کند خوانی
چه رفتارهایی باعث کند خوانی میشود ؟
چه رفتارهایی از تند خوانی جلوگیری میکند ؟
تمام رفتارهای زیر عوامل باز دارنده تند خوانی و در نتیجه کند خواندن میشود .
علل کند خوانی:
۱- کلمه خوانی :
از ابتدا به ما آموزش دادهاند که کلمه شه کلمه بخوانیم از زمانی که خواندن بوده به همین شکل بوده، از هزاران سال پیش تا امروز که در هزاره سوم میلادی به سر میبریم و ما هم امروز در قرن ۲۱ با همان روش سنتی هزار سال پیش مطالعه میکنیم .۷۰ % پیشرفتها مطابق با تحقیقات از مطالعه بدست میآید . و متاسفانه ایرانیان هیچ علاقهای به مطالعه ندارند، ایرانیان با سواد تنها ۳ دقیقه در روز مطالعه میکنند ! برخی حتی اصلا مطالعه نمیکنند ! علت این بی انگیزگی این است که همیشه به ما گفتهاند بخوانید و هیچ وقت نگفتهاند چگونه بخوانید که سریعتر بخوانید و بهتر یاد بگیرید و برای مدت بیشتری آن اطلاعات را نگه دارید را حت تر یاد آوری کنید و برای مدت بیشتری آن اطلاعات را نگه دارید و راحتتر یاد آوری کنید .
کلمه خوانی هم سرعت مطالعه را کم میکند و هم میزان درک را پایین میآورد، اگر کلمه خوانی تبدیل به جمله خوانی یا عبارت خوانی شود نه تنها سرعت بالا میرود بلکه درک نیز بیشتر میشود .
این عقیده که خواندن کلمه کلمه درک را زیاد میکند دقیقا عکس واقعیت است زیرا مغز با معنی کلمات کار دارد و کلمات نیز در جمله نمود دارند، همین الان که این مطلب را مطالعه میکنید مغز شما با کلمات کاری ندارد بلکه جملات را معنی میکند . اگر قرار با شد مغز روی تک تک کلمات فکر کند :
اولا بعضی از کلمات را درک نمیکند زیرا در جمله معنی دارند .
دوما میزان درک پایین میآید .
۲- خواندن با صدا بلند ( بلند خوانی ) :
دومین علت کند خوانی، خواندن با صدا یا بلند خوانی است، کسی که با صدای بلند میخواند حتی اگر با نهایت سرعت هم بخواند نمیتواند ۳۰۰- ۴۰۰ کلمه در دقیقه بیشتر بخواند زیرا سیستم گفتاری ما برای افزایش سرعت محدودیت دارد اما اگر این بلند خواند به صامت خوانی یا چشم خوانی ( با حرکت چشم ) تبدیل شود هم سرعت بالا میرود و هم درک مطلب بیشتر میشود .
عدهای میگویند اگر ما ابتدا بلند بخوانیم بعد با گوشهایمان بشنویم بهتر یاد میگیریم اما این عقیده کاملا اشتباه است . البته بلند خوانی در مرحله مرور که بعدها مراحل صحیح مطالعه به روش تند خوانی را آموزش میدهیم وجود دارد اما در مرحله خواندن باعث لفت سرعت و یادگیری میشود .
متاسفانه عدهای عادت به بلند خواندن دارند و این عادت غلطی است ما میخواهیم عادت صحیح صامت خوانی را جایگزین کنیم تا بهروری مطالعه بالا برود برخی دیگر درون خوانی یا لب خوانی میکنند که این هم به شدت تمرکز را از بین میبرد و سرعت مطالعه را کم میکند .
۳- درون خوانی ( لب خوانی ):
سومین علت کند خوانی درون خوانی یا لب خوانی است . این لب خوانی هم عادت غلطی است و با ید به صامت خوانی یا چشم خوانی تبدیل شود چرا که باعث پایین آمدن درک مطلب و سرعت مطالعه میشود .
۴- برگشت غیر ارادی چشم به عقب :
چهارمین علت کند خوانی برگشت غیر ارادی چشم به عقب است . خیلی وقتها شما مشغول مطالعه مطلبی هستید اما گاهی اوقات چشم به صورت نا خود آگاه بر میگردد و چند کلمه عقب تر را نگاه میکند و این از اختیار و اراده شما خارج است و به صورت نا خود آگاه رخ میدهد . راه چاره این مشکل خط بردن زیرجملات با انگشت یا خط بر است البته این برای اوایل کار است بعدها زمانی که بر اثر تمرین در این ضمینه مهارت یافتید دیگر نیازی به خط بر نیست بلکه همین عمل که الان باعث تند خوانی شما میشود در آن زمان سبب کند خوانیتان میشود .
زمانی که سرعت خواندن بالا میرود خط بردن باعث جلوگیری از برگشت غیر ارادی چشم به عقب میشود بهای طریق که خط بر یا انگشت زیر کلمهای خواهد بود که در حا خواندن آن هستید و چشم ان کلمات را دنبال میکند و به سمت جلو هدایت میشوید و از مشکل برگشت غیر ارادی چشم به عقب جلوگیری میشود .
۵- سر گردانی چشم بین خطوط :
پنجمین دلیل کند خوانی سرگردانی چشم بین خطوط است . گاهی اوقات پیش میآید که در حین مطالعه زمانی که مطلبی را میخوانید، خط مورد نظر را گم میکنید و چشم بین خطوط سرگردان میشود، یا خط تکراری را میبینید و یا یک خط بالاتر یا یک خط پایین تر را نگاه میکنید و چشم بین خطوط سر گردان میشود یا خط تکراری را میبینید و یا یک خط بالاتر و پایین تر را میبینید برای رفع مشکل گم کردن خط نیز مانند مشکل برگشت غیر ارادی چشم به عقب از حرکت انگشت یا خط بر استفاده میشود با این روش به جز افزایش یادگیری و سرعت تمرکزتان نیز افزایش مییابد .
۶- مکث طولانی چشم بر روی کلمات :
ششمین علت کند خوانی مکث طولانی چشم بر روی کلمات است . چشم به طور متوسط یک چهارم ثانیه روی هر کلمه مکث میکند یعنی در هر ثانیه ۴ کلمه و در هر دقیقه ۲۴۰ کلمه، در حالی که تجربه نشان داده اکثر افراد برای اولین بار که سرعت خواندنشان را اندازگیری میکنند کمتر به ۲۴۰ کلمه میرسند . علت این امر همان موانعی است که گفته شد : کلمه خوانی – بلند خوانی – لب خوانی – برگشت غیر ارادی چشم به عقب – سرگردانی شچم بین خطوط و مکث طولانی به همین دلایل سرعت معمولا کمتر از ۲۴۰ کلمه است . این مکث را نمیتوان از بین برد اما میتوان زمان آن را کوتاه کرد حتی به جایی میرسید که در دقیقه ۶۰۰-۷۰۰ کلمه به بالا رسید .
این مشکل را نیز با استفاده از خط بر به راحتی میتوان حل کرد . در ابتدا امکان دارد سرعتتان پایین باشد اما اندک اندک سرعتتان افزایش مییابد .
مکث طولانی مدت بر روی چشم بر روی کلمات علاوه بر کاهش سرعت مطالعه باعث خستگی چشم میشود و ادامه مطالعه را به خطر میاندازد . شما خیلی از اوقات تجربه کرده اید که خوابتان نمیآید اما با در دست گرفتن یک کتاب و مطالعهای اندک خوابتان میگیرد مثل اینکه قرص خواب آور خورده اید یکی از دلایل این امر مکث طولانی روی کلمات و کند خوانی است .
۷- محدودیت حوزه دید :
هفتمین علت کند خوانی محدودیت حوزه دید است .( مانند جریان خلبانان که در مقدمه آموزش تند خوانی گفته شد ) به این معنا که در حالت عادی وقتی به یک متن نگاه میکنید چند کلمه را میتوانید ببینید و درک کنید اما اگر این محدوده وسیعتر باشد تعداد کلماتی که میتوانید ببینید بیشتر است و نتیجه این افزایش حوزه دید، دیدن و درک کردن کلمات بیشتر و افزایش سرعت مطالعه خواهد بود . این تکنیک افزایش حوزه دید در مطالعه ارزش حیاتی دارد و یکی از ضروریات خواندن و بسیار تاثیر گذار است .
در زمینه افزایش حوزه دید تمریناتی را انجام خواهیم داد تا حوزه دید را افزایش دهیم . در ابتدای کار کلماتی را کنار هم با فاصله کم بنویسد و به آن نگاه کنید بعد کم کم فاصله کلمات را افزایش بدهید تا به مرور و تکرار این تمرین حوزه دیدتان افزایش بیابد به این صورت که چشم به یک نقطه ثابت نگاه میکند و بدون اینکه حرکت کند کلمات سمت چپ و راست آن نقطه را میبینید . این افزایش حوزه دید برای خلبانان بسیار حیاتی است چرا که این خلبان زمانی که هدایت یک هواپیما را بر عهده میگیرد در یک لحظه باید دهها عقربه را ببیند و کنترل کند اگر حوزه دید وسیعتری داشته باشد این کار را به راحتی انجام میدهد . ما هم میخواهیم در مطالعه همین کار را انجام دهیم و این تکنیک را استفاده و به کار گیریم تا نتیجه بهتری از مطالعات بدست بیاوریم . راه برطرف کردن محدودیت حوزه دید انجام تمرینات افزایش حوزه دید است که آنها را مرحله به مرحله کار میکنیم .
همان طور که گفته شد کلمات را با فاصله معمولی نوشته و با نگاه کردن به یک نقطه سعی کنید بخوانید توجه داشته باشید هدف این است که با نگاه کردن به یک کلمه کلمات قبل و بعد آن را ببینید . اندک اندک با افزایش مهارتتان فاصله کلمات را زیاد کرده و به تمرین ادامه دهید در ابتدا امکان دارد چشمتان اذیت شود مثلا درد بگیرد یا از آنها اشک بیاید هیچ اشکالی ندارد امری است طبیعی . میتوانید صبحها که چشم استراحت کرده و خسته نیست این تمرینات را انجام دهید .
پس از این پس هر گاه خواستید کتاب، مجله، روزنامه و یا هر متن دیگری را مطالعه کنید با خط بر و صامت خوانی این کار را انجام دهید، برای خط بردن میتوانید از انگشتان یا خط بر استفاده کنید اما بهتر است از انگشتانتان استفاده کنید زیرا آنها همیشه با شماست .
در گذشته بچههایی که تازه به مدرسه میرفتند با انگشتان خود متن را دنبال میکردند اما اولیا به آنها میگفتند که این کار را نکنند و با چشم متن را دنبال کنند . اما متخصصین امروز متوجه شدند نه تنها کار مودکان اشتباه نبوده بلکه امری صحیح برای آغاز مطالعه تا زمان رسیدن به درجه بالای تند خوانی است . پس به جای اشتباه قبل به کودکان بگویید که انگشت را سریعتر حرکت دهند و هر بار سریعتر از قبل حرکت انگشتان را دنبال کنند .
تمرین برای تند خوانی
تمرین ۱ :
در اینجا میخواهیم یک تمرین انجام دهیم تا هماهنگی بین چشم و حرکت دست ایجاد یا بیشتر شود، یک کتاب یا نوشته را آماده میکنید و در ابتدای کار و دفعات اولیه بدون درک و طبق روشی که گفته شد خط میبرید، در ابتدا هدف ما درک کردن مطالب نیست بلکه فقط هماهنگی چشم و دست است به همین دلیل سعی کنید هیچ مطلبی را درک نکنید حتی توصیه میکنیم که کتاب را وارانه بگیرید تا مطالب قابل خواندن و درک کردن نباشد، البته این برای ابتدای کار است بعدها که مهارت بیشتری پیدا کردید در پی هدف اصلی از خواندن که درک کردن است خواهیم بود .
کتاب یا نوشته را وارانه بردارید و نرم و روان خط ببرید و با چشم حرکت انگشت را دنبال کنید، انگشت را زیر اولین کلمه از اولین خط یعنی گوشه سمت راست بالای صفحه قرار داده و نرم و روان خط بزدن را آغاز کنید، سعی کنید از ابتدا با انگشت این کار را انجام دهید فقط در صورتی که حساسیت داشتید یا اذیت شدید از خط بر استفاده کنید در غیر این صورت سعی کنید حتما از انگشت دستتان استفاده کنید به مدت یک دقیقه سریع خط ببرید و فقط عبور کلمات را احساس کنید و وقتی به پایان صفحه رسیدید دوباره از ابتدا شروع کنید و هر بار سریعتر از دفعه قبل خط ببرید .
( فقط چشمها حرکت کند و سر را حرکت ندهید و نرم و روان با یک دست کتاب و با دیگری خط ببرید )
خیلی سریع پرواز کلمات را ببینید، لازم نیست درک کنید، بعضیها حتی وارا نه هم دقت میکنند تا درک کنند اساسا هدف ما از اولین کار در انجام این تمرین این است که فقط ببینید و اصلا درک نکنید به همین دلیل هم گفته شد که کتاب را وارانه بگیرید و این که میگوییم درک نکنید سبب نشود که اصلا دقت نکنید و به جای تمرین و آن نوشته به اطراف نگاه کنید و تنها چیزی که به آن توجه ندارید متن نوشته باشد .
( نه افراط کنید و نه تفریط )
این تمرین را به مقدار زیاد انجام دهید که هماهنگی لازم بین چشم و دست ایجاد شود، هدف ما از این تمرین ایجاد عبارت خوانی و جمله خوانی همچنین بیداری ضمیر ناخودآگاه مطالعه است و درست است که در این مرحله درکی وجود ندارد اما چشم عادت کرده و عبارت خوانی به صورت ملکهای برای آن در میآید .
تمرین برای تند خوانی
تمرین ۲ :
تمرین برای عبارت خوانی ( تمرین سه ) :
یک کتاب یا نوشته که دارای خطوط کامل است انتخاب کنید، به طوری که خطوط آن کامل باشد و دارای نیم خط نباشد، این خطوط را به سه قسمت تقسیم کنید . مانند مثال :
یک کتاب یا نوشتهای که دارای خطوط کامل است انتخاب کنید، به
و با سه شماره آن خط را میخوانید، یعنی با شماره ۱ یک سوم ابتدای خط، با شماره ۲ یک سوم وسط خط و با شماره ۳ یک سوم انتهیی خط را میبینید و خط میبرید، البته هنوز نوشته را وارانه بگیرید زیرا هنوز هدف درک نیست . بدون هیچ درکی این تمرین را ادامه دهید و با ریتم ۱،۲،۳ خط میبرید تا به انتهای صفحه برسید برای ادامه میتوانید به ابتدای صفحه باز گردید و دوباره از اول شروع کنید و یا ادامه مطلب را دنبال کنید .
تمرین را جدی بگیرید، این درست است که قرار نیست درک کنید اما کاملا جدی و مهم است .
برای رسیدن به هدف ( یادگیری تند خوانی ) باید تمام مراحل را مرحله به مرحله جلو بروید .
این تمرین را حداقل در ۵۰ صفحه انجام دهید و هر چه بیشتر انجام دهید مهارتتان افزایش مییابد . و فراموش نکنید از امروز تمام مطالب را چه با درک چه بی درک با خط بر و صامت مطالعه بفرمایید.
اصلا نگران نباشید و فکر نکنید که هدف ما از تند خوانی این است که سریع بخوانیم و هیچ درک نکنیم ! ولی اوایل کار باید این اصول را رعایت کرد و تمرینات را به صورت درست انجام داد تا نتیجه مطلوب حاصل شود، هدف ما دقیقا این است که سریع بخوانیم و بالاترین درک را داشته باشیم و به هر میزان کخ سریع میخوانیم درک نیز بیشتر شود، اما نه به یک باره بلکه به مرور زمان و با انجام تمرین زیرا :
( تند خوانی یک مهارت است و مهارت جز با تمرین و تکرار بارور نمیشود )
شما هم برای این که تاثیر و فواید تمرین را ببینید قبل از انجام تمرین به مدت ۲-۳ دقیقه از یک کتاب را مطالعه بفرمایید و کتاب را بسته و ببینید چه مقدار از مطالب را به یاد میآورید و بار دیگر بعد از انجام تمرینات این آزمایش را در شرایط مساوی انجام دهید و نتیجه را مقایسه کنید . به این ترتیب با انجام این تمرین و تمرینات آینده پیشرفت کرده و سرعتتان بیشتر میشود و هرچه سرعت مطالعه بالا برود درک مطلب نیز افزایش مییابد . یعنی این ۲ رابطه مستقیم دارند .
کنکوریهای عزیزکه کمبود وقت دارند با انجام این تمرینات، با کمبود وقت که مواجه نمیشوند هیچ وقت اضافه هم میآورند، یکی از نکات مهم در سر خود جلسه کنکور زمان است، کسی که مهارت تند خوانی را فرا گرفته بسیار سریع عمل میکند و یک نتیجه عالی کسب میکند و یا دانشجویان یا دانش آموزان عزیز، پزشکان، مهندسان، معلمان و یا هر کسی، هر کسی که نیز به مطالعه دارد ( همه ) وقتی این روش را بیاموزید نه تنها سریع مطالعه میکنید بلکه از مطالعه لذت میبرید، یکی از مزایای تند خوانی همین افزایش علاقه و انگیزه به مطالعه کردن است .
تمرین تند خوانی
تمرین ۳:
تمرین موسوم به تمرین یک :
پله بعدی در کسب مهارت تند خوانی انجام مرحله بعدی تمرینات تندخوانی است که یک پله از تمرین قبل بالا تر است . در تمرین قبل باید یک خط را با سه شماره خط میبریدید اما در این تمرین با یک شماره، خط را خط میبرید به این صورت که اگر در تمرین قبل با یک شماره یک سوم خط را میدیدید این بار با یک شمار یک خط کامل را میبینید، با شماره دو، خط دوم را، با شماره سه، خط سوم راطی میکنید با هر شماره یک خط را طی میکنید و با چشم حرکت میکنید دست دست را دنبال میکنید، اوایل دچار مشکل میشوید مثلا همین خط بردن شاید برایتان آسان نباشد و تمرکز نداشته باشید، اما هیچ اشکالی ندارد، کم کم عادت میکنید و یا بعضیها اذیت میشوند یا همانگی لازم بین پشم و دست را وجود ندارد، اما به نرمی سعی کنید حرکت چشم و دست هماهنگ باشد و از ناهماهنگی نترسید با تمرین هماهنگی ایجاد میشود، اگر دست سریع است چشمتان را سرعت بخشید و اگر چشمتان سریع است حرکت دستتان را سرعت بخشید .
اجرای تمرین
یک کتاب را به صورت وارانه در دست بگیرید و با شماره یک خط کامل را خط ببرید، در این مرحله هم بدون درک خط میبرید و به همین علت هم گفتیم که وارانه کتاب را بگیرید، چون در ابتدا تنها هدف سرعت بخشیدن به چشم است، چرا که اگر فعلا قرار بر درک باشد چشم ناخود آگاه مکث میکند، با ریتم ۱،۲،۳،۴،و… الی آخر یعنی با هر شماره یک خط را میبرید وقتی به انتها رسیدید میتوانید به ابتدای همان صفحه یا صفحه بعد باز گردید و هر بار باید سرعتتان بیشتر شود، در ابتدا هر خط در ۱-۲ ثانیه بریده میشود اما رفته رفته سرعت بیشتر میشود .
طرز صحیح نشستن را نیز رعایت کنید، یکی از اصول اولیه مطالعه صحیح و اصولی و یادگیری موثر، درست نشستن است .
( اگر کسی اصول درست نشستن را نمیدانید در نظرات درج کنید تا بعدا ارائه کنم)
این تمرین را به مقدار زیاد ( حداقل در ۵۰ صفحه ) اجرا کنید، به زمان زیادی هم نیاز ندارد چون اولا شما سریع میخوانید دوما درکی درک هم نمیکنید، ۵۰ صفحه پر را به این ترتیب خط میبرید و این تمرین را انجام میدهید و این اندازه تمرین تنها برای عادت شما به خط بریدن است .
وضعیت بدن در حال مطالعه
حال یک سوال ؟
در هنگام مطالعه چگونه بنشینیم ؟
یا
طرز درست نشستن هنگام مطالعه چیست ؟
وضعیت بدن در هنگام مطالعه خیلی مهم و موثر است، خیلی از افراد در هنگام مطالعه دراز میکشند یا لم میدهند یا راه میروند و در حال قدم زدن مطالعه میکنند، این گونه رفتارها در حین مطالعه درست نیست و هر کدام به شکلی از کیفیت مطالعه میکاهند، دراز کشیدن ایجاد خواب آلودگی کرده و راه رفتن تمرکز را بهم میزند . شاید بگویید که عادت کرده اید و این گونه بهتر یاد میگیرید اما این یک عادت غلط است و باید عادت درست را جایگزین آن کرد . شاید در ابتدا آسان نباشد اما اگر به این گونه عادت تمرکز نکنید از بین میروند .
بهترین جا برای مطالعه پشت میز مطالعه است . در یک کشور که دانش آموزان دچار افت تحصیلی و افسردگی شده بودند متوجه شدند که علت افت تحصیلی و افسردگی دانش آموزان لم دادن سر کلاس و کج و کوله نشستن هنگام مطالعه بوده و با اصلاح شیوه نشستن مشکل افت تحصیلی و افسردگی به کلی حل شد .
پس بهتر جا برای مطالعه پشت میز مطالعه است، توجه داشته باشید که باید اصولی بنشینید اما این به معنی فشار آوردن به خوتان نیست کاملا راحت بنشینید و بدنتان را سفت نکنید و خیلی راحت و آرام پشت میز مطالعه کنید .
بهترین حالت نشستن در پشت میز هم این است که کمی بدن را به عقب متمایل کنیم، به طوری که زاویهی بین رانها و تنه حدود ۱۳۵ درجه شود. البته اگر تکیه گاه مناسبی در پشتتان ندارید میتوانید ۱۲۰ درجه هم بنشینید . ولی فراموش نکنید ۹۰ درجه نشستن ( کاملا صاف و قائم ) کاری اشتباه است که در گذشتگان توصیه میکردند، وقتی که زاویهی نشستن ما قائمه باشد، انحنای طبیعی ستون فقراتمان کمتر شده و باعث می شود به صفحههای ژلهای بین مهرهها فشار بیشتری وارد شود. در ضمن ثابت نشستن طولانی با فشار پی در پی، باعث خوردگی و ساییدگی مهرهها و نرسیدن خون کافی به دیسک و سخت شدن و کاهش قابلیت انعطاف آن میشود.همهی این عوامل دست به دست هم داده و ما را دچار کمردرد میکنند .
پس کاملا آرام کمی متمایل به عقب مینشینید این گونه دیگر قوز هم نمیکنید، ران و ساق پایتان زاویه ۹۰ درجه میسازد .
بهترین فاصله کتاب با چشم ۳۰ سانتش متر است که اگر دید در این فاصله مشکل دارید به پزشک مراجعه بفرمایید .
در ضمن از نشستن طولانی مدت بپرهیزد و در بین مطالعه از جا بر خواسته و کمی بدنتان را کش و قوس دهید .
درست نشستن شاید در ابتدا کمی مشکل باشد اما پس از مدتی به عادتی برای شما تبدیل میشود که نه تنها در زمان مطالعه افزایش تمرکز و یاد گیری را برایتان به ارمغان میآورد بلکه باعث حفظ سلامتی شما در دراز مدت میشود .
تند خوانی
/ سرعت مطالعه تابعی است از یک متغییر سه نکته ای
سرعت مطالعه به سه عامل بستگی دارد :
۱- سرعت اولیه شخص
همان طور که اشاره شد در ابتدای کار و قبل از اجرای تمرینات یک امتحان دو یا سه دقیقهای ازخود بگیرید، یعنی یک متن که از نظر محوی در حد متوسط است و دارای مطالبی برای یاد آوری است انتخاب کنید و به مدت یک دقیقه مطالعه کنید و بعد هر فدر که میتوانید نکاتش را یاد آوری کنید، البته بهتر است این امتحان را به صورت ۳ دقیقهای اجرا کنید و بعد به مدت ۴-۵ دقیقه مطالبی را که میتوانید یاد آوری کنید روی کاغذ بنویسید . بعد از اجرای تمرینات تند خوانی هم همین امتحان را از خود بگیرید، البته مرحله به مرحله یعنی بعد از اجرای تمرینات هر مرحله با انجام این امتحان میزان پیشرفت خود را به قبل حس خواهید کرد . سرعت مطالعه هر فرد بستگی به سرعت اولیه دارد که برای هر فرد تغییر میکند . ممنکن است فردی در این امتحان ۵۰ کلمه بخواند و فردی دیگر ۱۵۰ و یا دیگرانی ۱۸۰ -۲۰۰و حتی ۲۵۰ کلمه را بتوانند بخوانند، هیچ کس نمیتواند استانداردی برای سرعت اولیه مطالعه تعیین کند .
( سرعت شخص را به راحتی با فراگیری تکنیک تندخوانی میتوان اصلاح کرد )
۲- نوع متن
مورد بعدی که سرعت مطالع به ان بستگی دارد نوع متنی است که شخص مطالعه میکند، مثلا یک متن ساده را با سرعت بیشتری میتوان مطالعه کرد اما متنی که از نظر محتوی سنگین و مشکل است، طبعا با سرعت کمتر و کندتر مطالعه میشود و این نوع متن است که سرعت مطالعه را تعیین میکند پرا که این معقول و منطقی نیست که بگوییم هر نوع متنی را باید به صورعتی ثابت مطالعه کرد، از عدعای شندیم که تند خوانی برای کتابهای درسی فایده ندارد و به کار نمیآید، در حالی که کاملا برعکس، بیشترین تاثیر و فایده تندخوانی در مطالعه مطالب درسی خودنمایی میکند و بسیار موثر و کار آمد است، این ما هستیم که باید با یک دید منطقی و معقول به آن بنگریم، هر نوع متنی را نمیتوان با یک سرعت مطالعه کرد بلکه سرعت مطالعه را باید با متنی که مطالعه میشود تنظیم کرد، فردی ممکن است در مطالعه یک متن داستانی سرعتی در حدود ۲۰۰-۳۰۰ کلمه در دقیقه داشته باشد اما همین شخص در مطالعه درسی مانند زمین شناسی یا زیست شناسی که سراسر نکته است و یا یک متن تخصصی دیگر سرعتی به مراتب کمتر داشته باشد و این کاملا طبیعی است که اگر غیر از این باشد جای تعجب دارد !
( پس سرعت مطالعه به نوع متنی که مطالعه میشود بستگی دارد )
۳- تمرین
سومین مورد که سرعت مطالعه به آن بستگی دارد، تمرین است، یکی از مهمترین عناصر که در افزایش سرعت مطالعه موثر است، تند خوانی یک مهارت است که با تمرین ایجاد و با تمرین بیشتر به عادت تبدیل میشود . تمرین باید صحیح و طبق اصول که گفته شد و میشود باشد . اولین اصلی که باید رعایت شود این است که حتما اصول صحیح تند خوانی رعایت شود، یعنی انگشتان را زیر عبارات بگذارید و خط ببرید، با چشم حرکت دست را دنبال کنید، اصول صحیح نشستن را رعایت کنید، درون خوانی یا لب خوانی نداشته باشید، بلند خوانی نداشته باشید و تمام عواملی که باعث کند خوانی میشود را بر طرف کنید، و به این موارد توجه داشته باشیدو دومین اصلی که باید رعایت شود تمرین است، سومین اصل تمرین است، چهارمین اصل تمرین است و تا آخر تمرین است که اصل اساسی در فراگیری تمام امور است .
در این امور هرگز مقایسه نکنید مثلا خودتان را با دیگری یا دیگری را با دیگری، چرا که همه عوامل تند خوانی در تمامی افراد یکسان نیست، هر کس باید نسبت به خودش مقایسه شود یعنی وضعیت حال فرد با گذشتهاش مقایسه بشود تا میزان پیشرفت وی مشخص گردد . مثلا یک شخص سرعت اولیهاش ۵۰ کلمه بوده و فردی دیگر ۲۰۰ کلمه، بعد از مدتی تمرین طی مراحل کار تا زمانی که به مراحل پیشرفته برسند دوباره از خود امتحان میگیرند، سرعت نفر اول ۲۵۰ کلمه شده و نفر دوم ۳۷۵ کلمه، روشن است که سرعت نفر اول ۵ برابر و نفر دوم ۱/۵ برابر شده است حال آنکه نفر دوم ۱۲۵ کلمه هم بیشتر خوانده اما میزان پیشرفت کمتری نسبت به اولی داشته .
(پس هر کس را با خود یعنی با گذشتهاش مقایسه کنید این یک اصل کلی در زندگی است )
معایب کند خوانی
قبل از ادامه بحث و آموزش تمرینات پیشرفته تر به یک سری معایب کند خوانی و یک سری محاسن تند خوانی اشاره میکنم تا انگیزه بیشتر و پیگیری جدی تری در شما ایجاد شود .
معایب کند خوانی
۱- اتلاف وقت
یک سری اعداد و رقم در این باره هست که باهاشون سرتون رو درد نمیآورم فقط همین قدر میگم که یا تند خوانی سرعت مطالعه تا تا ۵-۶ برابر میشود . و از اتلاف وقت به واسته کند خوانی جلو گیری میشود . و میزان پیشرفت سرعت شما به مقدار تمرین، پشتکار و جدیت، علاقه، انگیزه و همت شما بستگی دارد . هر چه تمرینات را بیشتر انجام دهید در بانک خود بیشتر پس انداز کرده اید این بانک به شما سود ۱۰۰۰% میدهد !
۲- حواس پرتی یا عدم تمرکز
یکی دیگر از معایب کند خوانی حواس پرتی و عدم تمرکز است زمانی که شخص کن و غیر صحیح مطالعه کند دچار پراکندگی فکر میشود .
شخصی را تصور کنید که با سرعت ۳۰ کیلومتر رانندگی میکند وی میتواند چای بخورد، با همسرش صحبت کند و…. اما زمانی که سرعتش به ۷۰ تا میرسد بیشتر باید حواسش را جمع کند به همین ترتیب با سرعت ۱۲۰ تا راننده هیچ وقتی برای صحبت برای مسائل جانبی ندارد و بر روی رانندگی متمرکز میشود . هنگام مطالعه نیز کند خوانی، عدم تمرکز و تند خوانی تمرکز را برایتان به ارمغان میآورد . پس تند خوانی چارهای است برای افرادی که میگویند : هنگام مطالعه تمرکز ندارم !
۳- بی علاقه و بی انگیزه شدن نسبت به مطالعه
حتما برای شما هم پیش آمده است که کتابی را با علاقه از نمایشگاه یا کتابفروشی بخرید و وقتی به خانه رفتید پس از خواند ۱۰ – ۱۵ صفحه آن خسته شوید و کتاب را کنار بگذارید، چون شما کند میخوانید زود خسته میشوید و چون کند میخوانید حواستان پرت میشود و چشمانتان خسته میشود در نتیجه از به مطالعه بی علاقه شده و سرانه مطالعه در ایران پایین میآید ! روم نمیشه بگم چقدره !
با آموزش تند خوانی سرعتتان افزایش یافته و در نتیجه به خواندن علاقه من میشوید و سطح اطلاعاتتان روز به روز افزایش مییابد . در حالی که کند خوانی باعث بیزاری و تنفر از مطالعه میشود .
۴- خستگی
عیب دیگر کند ایجاد خستگی است خستگی دو نوع دارد :
انواع خستگی :
۱- خستگی جسمی
۲- خستگی روحی و ذهنی
در خستگی جسمی به علت کند خوانی کم کم شروع به لم دادن میکنید، و کج و کوله مینشینید و در نهایت دراز میکشید، و در آخر هم شاید خوابتان ببرد چرا که ار نطر جسمی خسته میشوید همچنین علت دیگر خواب آلودگی هنگام مطالعه خستگی چشم است که از معایب کند خوانی است، درک کم در هنگام کند خوانی باعث ایجاد خستگی ذهنی میشود .
مزایای تند خوانی
ولی مزایای تند خوانی روی دیگر سکه معایب تند خوانی است یعنی :
۱- تند خوانی باعث صرف جویی و استفاده بهتر از زمان میشود چرا که مطالعه با سرعت بیشتر، زمان کمتری را به خود اختصاص میدهد .
۲- تند خوانی باعث ایجاد علاقه و انگیزه نسبت به مطالعه میشود .
۳- تند خوانی باعث ایجاد انگیزه و جمع بودن حواس هنگام مطالعه میشود .
۴- تند خوانی دیرتر خسته میشوید درنتیجه حتی میتوانید بیشتر از قبل مطالعه کنید .
۵- تند خوانی بعد از رسیدن به مراتب بالا درکتان بسیار زیاد بالاتر از قبل میرود .
( ظرف یک ماه تمرین اصولی، مداوم و باتلاش به مراحل بالا میرسید )
۶- تند خوانی باعث ایجاد و تقویت روحیه شاد میشود چرا که دو عاما است که باعث روان رنجوری و افسردگی افراد میشود متاسفانه الان هم در جامعه مشاهده میکنید که خیلی از افراد دچار افسردگی و پژمردگیاند اولین عامل این مشکل بی تحرکی و کم تحرکی است و دومین عامل تجمع افکار منفی در ذهن است، افرادی که ساکت مینشینندو به فکر فرو میروند استعداد افسردگی را دارند یا افرادی که تحرک کمی دارند و یا اصلا تحرک ندارند اینها افرادی هستندکه استعداد افسردگی را دارند، زمانی فردی تمرین تند خوانی انجام میدهد بتعث ایجاد تحرک روحی میشود، سبب ایجاد شور و شوق و انگیزه میشود و در نتیجه ضمینه افسردگی کم میشود یا افسرگی به کل از بین میرود .
۷- در نهایت هدف من از آموزش تند خوانی :
تند خوانی باعث ارتقا فرهنگ عمومی جامعه میشود، اگر همه تند خوان شوند، همه مطالعه میکنند ( مطالعهای مفید )، فرهنگ و اطلاعات عمومی جامعه ارتقا مییابد، فرهنگ فقط اخذ مدرک دیپلم، فوق دیپلم، کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری و یا فوق دکتری نیست، فرهنگ نحوه ارتباط برقرار کردن با دیگران، پارک رفتن، رانندگی کردن، تجارت کردن، ورزش کردن است ! فرهنگ آداب زندگی است ! فرهنگ که بالا برود تمام امور تحت تاثیر قرار میگیرند و در نهایت به موفقیت دست مییابیم و پیشرفت میکنیم در نتیجه خوشبخت میشویم !
تمرین تند خوانی
تمرین ۴ :
تمرین تند خوانی با درک کم :
در ادامه تمرینات تند خوانی وارد مرحله جدیدی یعنی تند خوانی با درک کم میشویم . در ابتدای این مرحله تند خوانی را با درک خیلی کم آغاز میکنیم و پله به پله جلو میرویم میزان درک را هم افزایش میدهید . . در این مرحله کتاب را به صورت درست و صحیح در دست بگیرید یعنی وارانه نباشد، بلکه به صورت صحیح و درست در دست بگیرید یعنی وارانه نباشد .و با خط بردن و صامت خوانی از اولین خط شروع کرده و خط به خط، خط میبرید و از هر خط چند کلمه را درک میکنید . مطالعه در این مقطع باید به گونهای باشد که درکی کلی از مطالب کتاب داشته باشید و با موضوع آشنا شوید هدف هنوز بالابردن سرعت مطالعه است .
کتابی ساده انتخاب کنید زیرا کتاب سنگین درک کلیش هم سخت میباشد و از سرعتتان میکاهد .( فراموش نکنید هر خط ۳-۴ کلمه )
با سذعت بخوانید و چون هدف درک کامل نیست چشمها دست را دنبال کند، اصول را رعایت کنید، اصول درست نشستن، حتی درست تنفس کردن، فاصله چشم ار نیز رعایت کنید، فاصله چشم در ابتدا ۳۰ سانتی مت باشد، اما برای تند خوانی آن را اندک اندک تا ۴۰ تغییر دهید در درجات بالا تا ۵۰ سانتی متر هم میرسید .
رعایت این اصول شاید در ابتدا کمی مشکل باشد اما اندک اندک شما به اینها شرطی شده و با اجرایشان تمرکزتان بسیار افزایش مییابد .
حال به مدت یک دقیقه مطالعه کنید پس از پایان با یک علامت ( * ) مشخص کنید سپس سرعت خود را محاسبه کنید، با استفاده از فرمول زیر میتوانید سرعت مطالعه تان را حساب کنید :
تند خوانی
توجه داشته باشید که (( و )) را در تعداد حروف حساب نکنید اما ( در، از، بود، که ) را حساب کنید .
این امتحان را در ۲۰ تمرین قبل و بعد از تمرین خود بگیرید . در امتحان قبل تمرین به مدت یک دقیقه متن را مطالعه میکنید نقطا پایان را علامت بزنید و پنچ خط پایین تر را علامت زده و عدد ۲ را در کنارش بنویسید، پس از پایان تمرین باید سعی کنید در کمتر از یک دقیقه تا علامت ششم را بخوانید . سرعت امتحان اول را محاسبه کرده و در جدولی مطابق شکل زیر در قسمت سرعت اولیه نوشته و با اضافه کردن ۵ خط شماره ۲ علامت میزنید و دوباره شروع به خواندن میکنید و در ظرف یک دقیقه به ۲ رسیده ۵ خط اضافه میکنید و علامت ۳ را میزنید . همین طور ۵ خط ۵ خط اضافه میکنید تا به علامت ششم برسید و سرعت را محاسبه کرده و در سرعت ثانویه مینویسید .
آموزش تند خوانی
برای محاسبه زمان میتوانید از تایمر گوشی استفاده کنید و فراموش نکنید که هدف هنوز درک نیست پس میتوانید هر بار ۵ خط اضافه کنید .
به این ترتیب شما در هر خط جدول ۳۰ خط به سرعت خود میافزایید و یک بار این تمرین را انجام داده اید . این کار را تا بیست روز انجام دهید تا جدول کامل شود .
هیچ حساسیتی به خرج ندهید در ابتدا مشکلات زیادی پدید میآید اما به مرور زمان بر طرف میشود .
هخح
آموزش تند خوانی
تمرین
دوتمرین دیگر برای افزیش سرعت و دقت چشم :
در این مطلب دو تمرین متفاوت از گذشته برای افزایش سرعت و دقت و استقلال عمل چشم آموزش میدهیم .
تمرین اول : یک علامت آلفا یا گاما بزرگ رسم کنید و چشم را روی آن حرکت میدهید و هر چه قدر این علامت بزرگتر باشد، مسیر حرکت چشم بیشتر میشود، چشم را خیلی سریع روی علامتها حرکت میدهید یک بار از انتها به ابتدا و یک بار از ابتدا به انتها و هر بار سریع تر از قبل این کار را انجام بدهید . گاهی قلم و کاغذ در اختیارتان نیست در این مواقع انگشت دست را به صورت افقی در فاصله ۳۰ -۴۰ سانتی چشم حرکت دهید و با چشم حرکت انگشت به واسطه دست دنبال کنید .
( این تمرینات باعث عادت چشم به حرکت سریعتر و دقیقتر شود )
تمرین دوم : یک علامت ستاره بزرگ رسم کنید ؛ ( رسم شکل بر اساس شمارههای شکل انجام شود ) و چشم را به ترتیب روی اضلاع حرکت دهید، یعنی از ۱ شروع به ۶،۵،۴،۳،۲ ختم کنید و دوباره از همین مسیر یعنی از ۶ شروع و به ۱،۲،۳،۴،۵ ختم کنید و هر دفعه سریع تر از قبل چشم را در امتداد اضلاع ستاره حرکت میدهید، همان طور که اشاره شد .
ورزش چشم
هدف از این تمرینات همان دستاوردهایشان یعنی عادت دادن چشم به سرعت و دقت و استقلال در عملکرد است، که نتیجه آن در تند خوانی تاثیر چشم گیری خواهد داشت و عملکرد چشم افزایش مییابد .
این تمرینات را به صورت مختلف و روی کاغذ بزرگ انجام دهید، هر قدر تصویر بزرگتر باشد بهتر است . در ابتدای کار شاید مشکلاتی داشته باشید و اذیت بشوید اما نگران نباشید زیرا ساختن در ابتدا با سختی همراه است اما در آینده برایتان زندگی را به ارمغان میآورد . درست مثل یک بدنساز در ابتدا زدن وزنههای سبک نیز برایش سخت است اما پس از مدتی کار با آنها برایش مسخره میآید !
این تمرین را ۵ بار صبح، پنچ بار ظهر همچنین ۵ بار عصر و نیز ۵ بار شب انجام دهید .
پس از مدتی کوتاهی پیشرفت محسوستان را خواهید دید .
آموزش تند خوانی
تمرین پیشرفته برای تند خوانی
این تمرین کمی پیشرفته تر از تمرینات گذشته است و در ورودی به کاملترین تمرین تند خوانی است که آموزش داده میشود . برای بالا بردن سرعت مطالعه و مهارت پیدا کردن در تندخوانی باید این سلسله تمرینات مرحله به مرحله و پله پله با پشتکار و انگیزه انجام داد تا نتیجه مورد نظر حاصل گردد .
تمرینات تند خوانی منحصر به سن و سال و یا سطح تحصیلات خاصی نیست، شما خواننده گرامی اگر دارای مدرک دیپلم هستید یا کارشناسی یا کارشناسی ارشد و یا دکتری فرقی ندارد، هر کس که با مطالعه سر و کار دارد با هر نوع تخصوص و درجه تحصیلی و با هر سن و سال از پنجم دبستان به بالا نیازمند مهارت تندخوانی هستند که با اجرای تمرینات بدست میآید و اجرای تمرینات هم هیچ محدودیتی ندارد .
برای این تمرین یک کتاب داستانی ساده را آماده کنید و اگر حساسیت ندارد با انگشت و اگر حساسیت دارید یا خط بر بهمدت یک دقیقه با درک نسبی خط ببرید . رعایت اصول نشستن و فراموش نشده و با چشم حرکت دست را دنبال کنید . باسرعت بخوانید درک ۲-۳ کلمه در خط کافی است .
پس از اتمام یک دقیقه به هر جا که رسیدید یک علامت ( * ) بگذارید و سرعتتان را طبق فرمول محاسبه کنید .
حال یک جدول بیست خانهای مانند تمرینات قبل رسم کنید و سرعت خود را در قسمت سرعت اولیه بنویسید . اصلا نگران درک نباشید در آینده در مبحث یادگیری به شما میآموزیم که چگونه با سرعتی بیش از این تمام مطالب را ۱۰۰% درک کنید .
این تمرین هم شبیه نمرین قبل است البته با یک تفاوت کوچک، حالا به جایی که علامت زده بودید ۵ خط اضافه کنید و مینویسید ۲، زمانی که از ابتدا دوباره خواندید و به ۲ رسیدید ( به همه شمارهها در همان یک دقیقه برسید ) این بار ۱۰ خط اضافه میکنید و مینویسید ۳، باز از ابتدا و وقتی به ۳ رسیدید ۱۵ خط اضافه کرده و مینویسید ۴ و بر میگردید از ابتدا و تلاش میکنید به ۴ برسید، زمانی که به ۴ رسیدید ۲۰ خط اضافه کرده و مینویسید ۵ و بر میگردشد از ابتدا و تلاش میکنید به آن برسید، در هر یک از مراحل این تمرین و تمرین قبل سعی میکنید در یک دقیقه به نقطه مذکور برسید در غیر این صورت دوباره برای همان نقطه تلاش میکنید تا در یک دقیقه به آن برسید .
متوجه شدید تفاوت این تمرین با تمرین قبل تعداد خطوط اضافه شده است، در این تمرین با رسیدن به شماره ۵ شما ۵۵ خط بیشتر از سرعت اولیه خود خواهید خواند در حوالی که در تمرین قبل ۲۰ خط بیشتر میخواندید .
بعد از رسیدن به نقطه ۵، به مدت یک دقیقه از ادامه مطلب میخوانید و سرعتتان را محاسبه کرده و در سرعت پایانی مینویسید . اکنون یک ردیف از جدول ۲۰ ردیفی شما کامل شد
این تمرین را تا میتوانید انجام دهید، و نگران نوسانات نباشید که کاملا طبیعی است این تمرین هر بار ۶ دقیقه وقت میگیرد و حداقل آن را ۲۰ بار انجام دهید . بهترین حالت زکامی انجام تمرین، صبح، ظهر و شب میباشد .
آموزش تند خوانی
چند تمرین دیگر برای سرعت حرکت چشمها
تمرین اول :
تند خوانیالف ) کتابی را در مقابل خود باز کرده و قرار دهید و چشم را یک بار از بالا به پایین روی آن حرکت دهید و یک بار از پایین به بالا همینطور از پایین به بالا و از بالا به پایین ادامه دهید،این تمرین را زیاد انجام دهید .
تند خوانی ۱ب) در مرحله بعد به همان صفحه کتاب به طوری که دو صفحه روبه رو باز است به شکل افقی از راست به چپ و از چپ به راست چشم را با سرعت بالا حرکت دهید، همچنان چیزی را نخوانید و فقط ببینید و نگاه کنید ( خیلی سریع ) در پس تمیرین قبل این تمرین را نیز زیاد انجام دهید .
تندخوانی
ج) مرحله بعد این تمرین حرکت چشم به شکل مورب است یعنی از گوشه سمت راست بالا صفحه کتاب به گوشه سمت چپ پایین چشم را حرکت داده و نگاه میکنید و بعد برگشت را به صورت برعکس انجام میدهید . با انجام زیاد این تمرینات چشم سرعت چشمتان افزایش مییابد .تمامی این حرکات ورزش چشم میباشد از انجام آنها غفلت نکنید .
تمرین دوم :
اما یک تمرین دیگر برای آموزش دادن چشم تا با سرعت بیشتری حرکت کند و با این ورزش چشم دقت چشم نیز افزایش مییابد .
این تمرین به این صورت است که صد صفحه را با سرعت تقریبی ۲ ثانیه ببینید و ورق بزنید، ممثلا یک صفحه را که میبینید تا یک ثانیه نصف صفحه را دیده اید و ثانیه دوم نیمه بعدی صفحه را میبینید و به صفحه بعد میروید، یعنی شما با شماره۲ عدد ۱۰۰۱ و ۱۰۰۲ یک صفحه را میبینید و به صفحه بعدی میروید و صد صفحع را با همین شیوه میبینید، طبیعی است که با این سرعت فقط میبینید و نمیخوانید، چشم تنها روی صفحات حرکت کرده و صفحاتی که نیمهاند را با یک شماره میخوانید . این تمرین را نیز به دفعات و حد اقل هر بار صد صفحه انجام دهید. تمرینات را در فواصل مختلف انجام داده و به خودتان فشار نیاورید .
فراموش نکنید :
(هیچ پزشکی میزان مصرف هیچ دارویی را یک عدد تجویز نکرده )
( هیچ قهرمانی با یک ست تمرین بروسلی نشده )
آموزش تند خوانی
کاملترین و مهمترین تمرین تند خوانی
حتما قبل از انجام تمرینات قبل که لازمه و پیشنیاز تاثیر گذاری این تمرین است خط بردن برای شما عادی شده چرا که طی چند تمرین متفاوت آن را فرا گرفته اید، در ابتدا به صورت وارانه، بعد تمرین سه و سپس تمرین یک و سایر تمریناتی که تا کنون پشت سر گذاشتیم همه لازمه اثر بخشی این تمرین است این تمرین متفاوت از تمرینات گذشته و تاثیر گذار بر سرعتتان اسن . از این پس در هر زمانی که فرصت کردید این تمرین را انجام میدهید .
فراموش نکنید که تکنیک تند خوانی یک مهارت است و و همان طور که یک ورزشکار با مدتی ورزشنکردن افت میکند . شما هم با ترک تمرینات و مطالعه نکردن کارییتان در این ضمینه کم میشود پس هر گاه فرصت کردید این تمرین را انجام دهید .
و اما تمرین :
یک کتاب ساده داستانی را آماده کنید، این تمرین بر عکس تمرین گذشته است، در این تمرین جای این که بر تعداد خطوط بیفزایم از مدت زمان کم میکنیم و در اینجاست که به ارزش حیاتی زمان پی میبریم که یک دقیقه چه زمان مفیدی است و ما به چه سادگی آن را تلف میکنیم، تا حالا شاید ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۳۰ وبا ۴۰ دقیقه زمان میگذاشته و شما زیاد توجه نمیکردید و متوجه نمیشدید اما از این به بعد در مییابید که یک دقیقه زمان کمی نیست .
به قول شخصی یک دقیقه ربع ساعت است، یعنی از یک دقیقه میشه اندازه ۱۵ دقیقه استفاده کرد .یک دقیقه با حراگثر سرعت و درک نسبی خط میبرید بعد از گذشت یک دقیقه طبق فرمول محاسبه سرعت، سرعت خود را محاسبه میکند و همچون گذشته آن را در جدول ثبت میکنید . تعداد ردیفهای جدول به همت و انگیزه شما بستگی دارد اما حد اقل باید ۲۰ تا باشد، تا حداقل بیست بار تمرین را تکرار کنید سرعت را در قسمت سرعت اولیه ثبت میکنید مثلا ۱۴۰۰ کلمه که آن را در محل خود مینویسید . سپس ۱۰ثانیه از یک دقیقه کم میکنید و هیچ خطی اضافه نمیکنید و بر میگردید و سعی میکنید متنی که در یک دقیقه خوانده بودید در ۵۰ ثانیه بخوانید طبیعطا باید سرعتتان را افزایش دهید تا به جایی که علامت زده اید برسید . سپس باز ۱۰ ثانیه کم کنید و دوباره همان متن را بدون کم و زیاد در ۴۰ ثانیه قرائت کنید . هر بار سرعتتان بیشتر میشود زیرا شما هر بار به تعداد دفعات قبل نسبت به متن دید قبلی دارید . حال باز ۱۰ ثانیه کم کنید و متنی را که در یک دقیقه خواندید باید در ۳۰ ثانیه بخوانید، هیچ منطقی نمیگوید درکی را که در یک دقیقه داشتید در ۳۰ ثانیه داشته باشید ولی فراموش نکنید این یک تمرین است و هدف ایجاد ملکه تند خوانی است، پس به هر شکل ممکن باید به علامت برسید . اگر هم نرسیدید دوباره و دوباره تلاش میکنید تا برسید . بعد از این که به علامت رسیدید ۵ ثانیه کم میکنید و دوباره تلاش میکنید تا در ۲۵ ثانیه به علامت برسید و باز ۵ ثانیه کم میکنید و در ۲۰ ثانیه به علامت میرسید . این تمرین شاید کمی سخت به نظر برسد اما تاثیر چشم گیری دارد و باور نکردنی خواهد بود چرا که در هر مرحله زمان کمتر میشود .بعد از اینکه در ۲۰ ثانیه به علامت رسیددید دوباره این مرحله را تکرار میکنید یعنی در ۲۰ ثانیه به علامت میرسید .
ممکن است بپرسید چگونه هم تند خوانی کنید و هم بخوانید، این مشکل ۳ راه حل دارد :
۱- کمک گرفتن از فردی ثانی
۲- استفاده از تایمر ثانیه دار
۳- ضبط کردن یک موزیک ملایم به اندازه زمان مورد نیاز قبل از تمرین .
بعد از اتمام آخرین مرحله از تمرین از ادامه همان مطلب یا از یک متن جدید دیگر به مدت یک دقیقه خیلی سریع و با حداکثر سرعت میخوانید البته با درک نسبی خیلی کم، اصلا هم نگران درک کردن نباشید . بعد از اتمام زمان سرعت خود را بر حسب فرمول ارائه شده در قبل محاسبه کنید، احتمالا بسیار بیشتر شده است . آن را در قسمت سرعت پایانی جدولتان در خط اول بنویسید، اکنون یک ردیف از ۲۰ ردیف جدولتان تکمیل شد و ۱۹ ردیف باقی ماند که به همین ترتیب آن را کامل میکنیم البته نه پیوسته و پشت سر هم که ایجاد خستگی کند . بلکه در فواصل زمانی مختلف باید این مسیر را طی کنید .
( این تمرین کاملترین و بهترین تمرین برای بالا بردن سرعت است )
(پس آنرا خیلی زیاد انجام دهید )
آموزش تند خوانی
یک تمرین برای افزیش حوزه دید
همان طور که گفته شد یکی از دلایل مهم کند خوانی محدودیت حوزه دید است که با انجام یک سری تمرینات بر طرف میشود قبلا به چندین تمرین در این مورد آموزش دادیم، اکنون هم در پایان مبحث تند خوانی یک تمرین دیگر در این را بطه انجام خواهیم داد .
این تمرین را میتوانید با کتابها، روزنامهها، مجلهها و هر متن دیگری که دارای دو ستون نوشته در هر صفحه است انجام دهید، به این صورت که چشم را روی فاصله بین دو نیمه خط که در حقیقت خط کاملی از یک ستون هستند ثابت میکنید و بدون اینکه چشم حرکت کند سمت چپ و راست آنرا میبینید یعنی هر دو نیم خط دو طرف را باید ببینید، این تمرین را خیلی زیاد انجام دهید تا معجزه آن را در افزایش حوزه دیدتان تجربه کنید .
و اما چند نکته:
۱- تمرینات را به ترتیب انجام دهید و گرنه تاثیردلخواه را نمیبینید .
۲- تمرین را صبحها انجام دهید که چشم استراحت کرده .
۳- تمامی این تمرینات پیش نیاز مباحث بعدی مثل سیستم یادگیری بدون فراموشی، مطالب محاسباتی، زبان خارجی و تمرکز فکر میباشند پس به خوبی آنها را انجام دهید .
مطالعه پر سرعت به همراه یادگیری پایدار
بعد از مباحث قبل که در رابطه با تن آرامی و تندخوانی با درک نسبی بود وارد وارد مبحث مطالعه همراه با درک کامل میشویم اگر تمرینات افزایش حوزه دید را انجام داده باشید قطعا حوزه دیدتان افزیش یافته و میتوانید محدوه بیشتری را ببینید .
اما قبلش یک تکنیک جالب، گاهی اوقات پیش میآید که به دنبال یک کلمه در میان انبوه خطوط و کلمات میگردید عاقلانه نیست که خط به خط بگردید . در کامپیوتر و در مرور گر اینترنت اکسپلورر شما به راحتی با گزینه ctrl+f این کار را انجام میدهیید اما آیا مغز ما از کامپیوتر انقدر پایین تر است ؟
ما برای این کار از یک تکنیک به نام تکنیک اسکن (SCAN) استفاده خواهیم کرد. این تکنیک در جاهای مختلف کاربرد دارد، برای پیدا کردن یک لغت، یک غلط املایی، یک عدد، یک اسم و…. میتوان از این روش استفاده کرد .
این تکنیک دارای ۳ مرحله .
۱- مبتدی یا یک انگشتی
۲- نیمه حرفهای یا سه انگشتی
۳- حرفهای یا ۴ انگشتی
چگونه از تکنیک اسکن استفاده کنیم ؟
همان طور که اشاره شد این تکنیک ۳ مرحله دارد که هر یک برای عده خاصی از افراد با سطح مهارت مشخصی است .
۱- اسکن مبتدی یا یک انگشتی
مبتدیاین سطح از کاربرد برای افرادی است که در ضمینه تندخوانی و افزایش حوزه دید هیچ گونه تمرینی را انجام ندادهاند و کاملا مبتدی هستند، به این صورت که چنین افرادی برای جستجوی یک کلمه یا عدد با یک انگشت و به صورت عمودی یا افقی خطوط را بررسی میکنند . که معمولا اکثرا از همین روش استفاده میکنند .
۲- اسکن نیمه حرفهای یا سه انگشتی
نیمه حرفه ایدر این قسم از تکنیک اسکن معمولا برای افرادی که با اجرای تمرینات افزایش حوزه دید، حوزه دید خود را افزایش دادهاند کاربرد دارد به این صورت که با سه انگشت که به صورت عمودی یا افقی بر روی خطوط حرکت میکنند به جستجوی کلمه مورد نظر میپردازند که چون محدوده بیشتری را میبینند در زمان کوتاه تری هم کلمه مورد نظر را پیدا میکنند .
۳- اسکن حرفهای یا چهار انگشتی
حرفه ایسومین مرحله کاملترین و پیشرفتهترین مرحله است، اسکن حرفهای یا چهار انگشتی است . این مرحله برای افرادی که حوزه دیدشان کاملا وسیع شده و با یک نگاه میتوانند یک لغت از درون یک صفحه پیدا کنند کاربرد دارد به این ترتیب که با چهار انگشت با یک s بزرگ انگشتان را روی متن حرکت میدهند و با یک نگاه کامل مورد را پیدا میکنند .
پس برای رسید به سطح حرفهای باید تمرینات افزایش حوزه دید را در حد زیاد انجام داد تا حوزه دید کاملا وسیع شده و قابلیت اجرا در سطح حرفهای را داشته باشد و این کاملا طبیعی است که در ابتدای کار نتوان در این سطح به اجرای روش اسکن پرداخت .
تمرین کنید
برای کسب مهارت در هر کاری تمرین اولین شرط است پس برای کسب مهارت در این تکنیک باید تمرین کرد و چه خوب است طبق مراحل عمل کرد تا نتیجه پایان بدست آید .
یک متن را مشخص کنید که میتوانید یک برگ جدا از کتاب و یا یک صفحه از یک کتاب باشد .
یک کلمه را بدون نگاه کردن به متن به دلخواه خود مد نظر قرار دهید و یا اینکه به شخص دیگری بگویید که یک کلمه را به شما بگویید که شما آن کلمه را پیدا کنید . ابتدا به روش مبتدی عمل میکنیم، یعنی با یک انگشت به صورت افقی یا عمودی به دنبال مثلا کلمه ( ذهن ) میگردید همان طور کعه اشاره شد و در تصویر مشاهده کردید .
یک متن را به صورت نیمه حرفهای انجام دهید .به یک صورت که بالای سه انشگت را که به صورت عمودی یا افقی از روی کلمات عبور میکند را نگاه میکنیم و محدوده بیشتری را میبینیم چون هم زمان بالای هر سه انگشت را میبینیم مثلا کلمه ( امکان ) را پیدا میکنیم .
در مرحله بعد تمرین را به صورت حرفهای انجام دهید البته این مرحله پس از تکرار فراوان تمرینات افزایش حوزه دید و مراحل قبل باید انجام شود تا نتیجه لازم را بدست آورید . خاطر داشته باشید در تکنیک اسکن باید فقط با یک بار نگاه کردن کلمه مورد نظر را پیدا کینم نه اینکه دوبار یا سه بار یک صفحه را جستجو کنیم . این تکنیک را به مقدار خیلی زیاد انجام دهید ؛ کلماتی را که جست و جو میکنید میتوانید خودتان بدون نگاه به صفحه مد نظر قرار دهید یا از شخص دیگر کمک بگیرید که یک کلمه را تعیین کن تا شما به دنبال آن بگردید و با تکنیک اسکن آن را بیابید . این تکنیک کاربردهای زیادب دارید مثلا برای یافتن یک لغت در دیکشنری یا لغت نامه و یا یافتن یک کلمه در یک متنی که نمیخواهید همه آن را بخوانید از این تکنیک استفاده کنید .
یکی از علل ناکامیهای تحصیلی روش نادرست مطالعه است . عوامل زیادی برای موفقیت در تحصیل وجود دارد که میتوان از عوامل مهمی همچون معلم ماهر و کار آزموده، پشتکار و جدیت، محیط مناسب خانوادگی و . . . . نام برد . در بسیاری از موارد همه شرایط تا حدی قابل قبول است اما دانش آموز، روشهای صحیح مطالعه رانمی داند .
شاید بعضی از دانش آموزان گمان میکنند با زیاد مطالعه کردن از بقیه موفق تر خواهند بود ولی از سویی به درست مطالعه کردن بی توجه باشند .بعضی دیگر گمان میکنند که با بی خوابی کشیدن میتوانند در تحصیل موفق باشند اما این گروه هم اشتباه میکنند در اینجا برای اهمیت روشهای مطالعه دو باره خاطر نشان میکنیم
بسیاری از ناکامیها در تحصیل به خاطر بد مطالعه کردن و ندانستن اصول روشهای مطالعه درست است .
یکی از مهمترین چیزهایی که هر دانش آموز باید بداند آن است که روش مطالعه و یادگیری هر درس ممکن است با درس دیگر متفاوت باشد و شما باید از معلمان بخواهید که روش مطالعه درس را که تدریس میکند به شما بیاموزد .
نکاتی برای مطالعه برتر
۱ – در مطالعات خود باید تنوع ایجاد کرد به طور مثال اگر قرار باشد ساعاتی را صرف مطالعه کرد نباید همه وقت را برای انجام یک کار صرف کرد . کمی از وقت را باید به مرور مطالب دیگری گذارید یا مختصری درباره آینده برنامه ریزی کرد کمی مطالعه آزاد داشت کمی تنوع به همان خوبی استراحت کردن است، اگر فکر انسان فعالیتهای متنوعی داشته باشد کارایی بیشتری خواهد داشت .
۲ – همیشه باید یادداشت و مطلبی مهم به همراه داشت که همه جا بتوان از آن بهره گرفت بسیار مفید است که یک کتاب جیبی یا کارتی شامل مطالب کلیدی که میخواهیم آن را فرا گیریم به همراه داشته باشیم مکان یادگیری جایی است که انسان آنجا هست یعنی اگر همه جا مطلبی به همراه نداشته باشیم بهانه خوبی برای یاد نگرفتن داریم .
۳ – وقتی به تنهایی مطالعه میکنیم این امکان وجود دارد که ساعتها پشت میز بنشینیم بدون این که فراگیری چندانی داشته باشیم زمانی که عضو یک گروه فعال مطالعاتی باشیم امکان « در رویا رفتن » به طور قابل ملاحظهای کاهش مییابد .
۴ – در مطالعه نباید کمال گرا بود یعنی نباید خیلی وسواس داشته باشیم و هر قدر مطالعه کنیم از توانایی خود اطمینان حاصل نکنیم کمال گرایان اغلب به دلیل انجام دادن کامل تعداد کمی از کارها در نهایت، با انباشته شدن کارهای مهم مواجه میشوید خطر واقعی پافشاری در انجام یک کار ردیف شدن بقیه کارهای انجام نشده است که در همان زمان در حال انباشته شدن هستند .
زمان را به « تفکر در باره مطالعه » نباید تلف کرد افراد با هوش به « تدابیر بسیار پیچیده اجتناب از مطالعه » مانند موارد ذیل آشنا هستند :
ـــ تمیز کاری، مرتب کردن و تظاهر به این که قبل از مطالعه انجام دادن آن کارها لازم است .
ـــ انجام دادن کارهای کوچک و آسان به عنوان راهی برای به تا خیر انداختن شروع یک کار مهم بزرگ .
ـــ پیدا کردن فعالیتهای جایگزینی.
باید از کنار موانع رد شد، هنگامی که به مطلبی میرسیم که چیزی درباره آن نمیدانیم نباید متوقف شویم . بلکه باید آن را مانند جزیره کوچکش پشت سر بگذاریم . باید موضوع بعدی را مطالعه نمود شاید ساده تر بیان شده باشد ممکن است پس از این که به چند موضوع و مطلب تسلط پیدا کردیم آن مشکل خود به خود حل شود .
انسان نباید خود را به روش مطالعاتی که به طور اتفاقی برگزیده محدود کند و از روشهای متفاوت سودمند نیز بهره جوید .
باید کاری کنیم که هر صفحه از یاد داشتمان با صفحات قبل فرق داشته باشد این باعث میشود هر صفحه در خاطرمان بماند تمام صفحه را نباید پر کرد بلکه باید جای خالی برای اصطلاحات بعدی و مطلب اضافی قرار دهیم .
خواندن مفید با استفاده از قلم امکان پذیر است .
*باید در حال مطالعه نکات مهم را در کنار صفحات یادداشت کرد و با استفاده از ماژیک یا شبرنگ قسمتهای مهم را مشخص کرد . این موضوع به ما امکان میدهد تا به طور مستمر با مطالب کتاب ارتباط داشته باشیم .
*باید در حالی که مطالعه میکنیم سوالاتی مطرح کرده و بنویسم که موجب میشود بعدها در آن مورد خود را بیازماییم.
*حتماْ باید در حال مطالعه خلاصه برداری کرد . خلاصه نویسی مهارت بسیار سودمندی است که با تمرین پیشرفت میکند مهارت یافتن در خلاصه نویسی به انسان کمک میکند تا حجم مطالبی که میخواهد یاد بگیرد کمتر شود .این مهارت خود به خود انسان را به تصمیم گیری راجع به موارد مهم و غیر مهم وادار میسازد و موجب جلوگیری از اتلاف وقت و انرژی میشود .
*وضو داشتن به هنگام مطالعه باعث شادابی جسم و روح انسان و تمرکز حواس میشود .
*خواندن دعای مطالعه قبل از شروع به کار میتواند اثر بخش باشد .
الهم اخرجنی من ظلمات، الوهم و اکرمنی بنور الفهم الهم افتح علینا ابواب
رحمتک و انشرعلینا خزائن علومک برحمتک یا ارحم الراحمین
*« پیش مطالعه » بسیار مهم است نباید فراموش کرد که حتی، اگر پیش مطالعه خیلی سطحی هم باشد باید آنرا انجام داد.
*نت برداری . نوشتن نکات اساسی و مشخص کردن مطالب مهم بسیار مفید است که ما را در مرور سریع یاری خواهد کرد.
*تکرار مرتب مطالب آم.خته شده به صورت روزانه، هفتگی، . . . .، فوق العاده مفید است و باید مطالب طوری در ذهن جای گیرد تا هرگز فراموش نشود .
(( جزیی از حافظه بلند مدت ما را تشکیل دهند ))
چند دقیقه مطالعه پس از کلاس، اگر از پیش مطالعه پر اهمیت تر نباشد، کم اهمیت تر هم نخوا هد بود .
*باید از تجربههای شخصی خود برای مطالعه بهتر کمک بگیریم . البته تجربههایی که ثمر بخش بودهاند .
*مواردی هم چون مکان مطالعه، روشن بودن فضای مطالعه، جریان هوای تازه، استراحت در بین مطالعه و غیره بسیار مهم است البته نباید در این موارد خیلی وسواس داشت برای مطالعه در همه شرایط، چه آرام و ساکت و چه شلوغ و پر سرو صدا باید تمرین کنیم زیرا در بعضی از مواقع ناچار به مطا لعه در این شرایط خواهیم بود .
دانستن طرح و برنامه در مطالعه بسیار ثمر بخش است البته برنامههای قابل اجرا انعطاف پذیر و در حد توان .
*بهتر است طرحها و برنامههای مطالعاتی را به اطرافیان بگوییم تا در انجام آنها بیشتر تلاش کنیم .
خواندن بیش از حد , از ساده به مشکل خواندن و بی وقفه خواندن از عوامل آسیب زا در مطالعه دانش آموزان است .
قسمت دوم
گذرخوانی :
خواندن پاراگرافها همراه با درک آنها هدف نهایی خواندن است . خواندن و فهم کلمات و جملات مهارتهای لازم هستند که سرانجام به خواندن پاراگراف منتهی میشوند به علاوه خواننده احتمالااهداف متفاوتی از خواندن پاراگراف دارد سه هدف عمده برای خواندن پاراگراف وجود دارد.
۱-به منظور ایده اصلی یا مرکزی پاراگرافی را میتوان خواند که این را گذر خوانی یا سطحی خوانی مینامند .
( Skimming )
۲-پاراگراف ممکن است برای دریافت اطلاعات مخصوصی خوانده شود این خواندن پژوهشی مینامند.
( Scdhning )
۳-جهت اطلاعات جزیی و درک کامل ممکن است خوانده شود که آن را دقیق خوانی مینامند.
(Reading for exact in for mationt )
سطحی خوانی برای بدست آوردن مفهوم اصلی پاراگراف بدون توجه به جزئیات است توانایی تشخیص مقصود اصلی از نوشتن پاراگراف یکی از مفیدترین مهارتهای خواندن است که خواننده باید در آن پیشرفت کند .
سطحی خوانی یک پروسه آزمایش و خطاست خواننده باید بداند به کجای صفحه چاپ شده برای انتخاب اطلاعات درست نگاه کند .
سطحی خوانی فنی به منظور بهینه سازی سرعت خواندن هست از آن برای خواندن کار آمد موثر استفاده میشودیا اولین قدم مطالعه متن و بدست آوردن مفهوم عام آن جهت فهم بهتر جزئیات عبارت مورد استفاده قرار میگیرد .
گذشته از این که چه هدفی هست سطحی خوانی دو مرحله دارد .
الف ) چشم انداختن به مطالب به منظور یافتن چیزی که قابل جستجو و جایی که قابل نگاه کردن است .
ب ) خواندن مطلب به منظور فهمیدن روش سازماندهی مفاهیم .
شیوه سطحی خوانی
سطحی خوانی عملی قدم به قدم با طرز عمل معین است خواننده باید بداند در جستجوی چه میباشد و چگونه اطلاعات را جستجو نماید مراحل زیر برای کمک به خوانندگان جهت بدست آوردن مفهوم عمومی متن پیشنهاد میشود .
۱ – خواننده باید هدفی در سطحی خوانی داشته باشد چرا دارد میخواند و چه چیز را میخواند ؟ در خواندن اگر او هدفش را روشن کند خواهد دانست کجا را نگاه کند و چه چیز را جستجو کند در نتیجه خیلی سریع تر میتواند بخواند.
۲- خواننده به عنوان متن باید نگاه کند و بکوشد در مورد معنایش فکر کند و روی کلمات اصلی عنوان مکث نماید « « « تیتر» مفهوم اساسی یا اصلی متن منتخب است .
۳-خواننده باید فقط مقداری از پاراگراف را که برای دستیابی به مفهوم اصلی لازم است بخواند احتمالاخواندن اولین و آخرین جمله هر پاراگراف .
۴- او باید به دنبال ابزارهای ترسیمی نظیر تصاویر، نقشهها، عکسها، نقاشیها، و نمودارها بگردد . آنها اطلاعات بیشتری نسبت به متون نوشتاری ارائه میکند .
۵-او باید هدف نویسنده را در نوشتهاش بفهمد منظور نویسنده را ؟ الگوی فکری ؟
۶-خواننده ضرورتا میکوشد تا حقایق پاراگراف رابفهمد آیا نویسنده ایدههای خود را به ترتیب زمانی به صورت منطقی یا به گونه آماری بیان کرده است ؟ آیا مطالب در یک سازماندهی منظم « یک، دو » مرتب شدهاند .
۷- خواننده باید روی یافتن و پیگیری مفهوم اساسی نویسنده دقت داشته باشد و نباید به حفظ جزئیات نظیر تاریخهای جزیی، لیست اسامی، شمارهها و اطلاعات دیگر شبیه به اینها مبادرت ورزد .
۸- باید کلمات راکلیدی بخواند و از بقیه سطحی رد شود و کوشش کند معانی کلماتی را که نمیداند حدس بزند اگر کلمهای را که نمیفهمد نباید توقف کند و مجددا بخواند، خواندن را هر چه قدر میتواند به سرعت ادامه دهد ولی نه آنقدر سریع که حتی به طور سطحی از لب مطلب هم بگذرد.
تمرین:
A- هر جمله را دقیقا خوانده و معین کنید آیا درست ( د ) است یا نادرست ( ن )
۱-خواندن برای ایده اصلی را سطحی خوانی میگویند .
۲- خواندن برای ایده دقیق را خواندن پژوهشی میگویید .
۳- در سطحی خوانی، خواننده بر جزئیات متمرکز است .
۴- سطحی خوانی یک فرایند آزمایش و خطاست .
۵- در یک پاراگراف خوب، بیشتر جملات به طور منطقی سازماندهی میشوند .
B- دورa-b-c یا d که هریک از موارد زیر را بهتر تکمیل میکند خط بکشید .
۱- سطحی خواندن، خواندنی است برای:
a-اطلاعات دقیق c-اطلاعات مخصوص
b- ایده مرکزی d-حمایتهای جزئی