MDM چارچوبی از فرآیندها و فناوریهایی را فراهم میکند که منجر به ایجاد دادههای معتبر، قابل اعتماد، پایدار، دقیق و مطمئن میشود؛ به بیان دیگر «تنها نسخه حقیقت» را نشان میدهد.
در سازمان دادههای حیاتی در میان دهها سیستم تقسیم شدهاند. هر واحد سعی بر مدیریت و ذخیره دادهها به صورت جداگانه را دارند؛ لذا دادههای حیاتی پس از گذر از سامانهها و رسیدن به سیستم مقصد، به طوری بدی ارائه یا تفسیر میشوند.
ایجاد و حفظ دادههای تمیز، پایدار و چابک رابطهای بهتر میان سازمان و مشتری ایجاد کرده و منجر به تصمیمگیری بهتر و سریعتر میشود. از این طریق سازمانها با تحلیل دادههای سازمانی، افزایش بهرهوری، نوآوری، انطباق با مقررات، بهبود تصمیمگیری در ادغام و مالکیت و… شروع به بهبود فرآیندها کردهاند.
برای رسیدن به این عظمت، کسب و کار و فناوری اطلاعات نیاز به همکاری و ایجاد چارچوب حاکمیت دارند. این دو باید بر سر قوانین و تعاریف فرآیندها به توافق برسند، مناسبترین ابزارها و چارچوبهای فناوری را بشناسند و با ایجاد توافق جمعی در سراسر عالیتها و بخشهای سازمان، به سمت مدیریت تغییر رهسپار شوند.
داشبورد مدیریتی
- ارزیابی بلوغ MDM با توجه به فرآیندهای کسبوکار و فناوریهای مربوط به MDM، کیفیت دادهها، ادغام دادهها و مدیریت دادهها
- دید جامع به مشتری، محصول، خدمت، شرکا، واحدهای زیرمجموعه و … برای تصمیمگیری مطمئن با گزارشهای صحیح و بموقع
- توسعه رابط کاربری سفارشی برای مدیریت دادهها، جریانهای فرایند کسب و کار، مدیریت مداوم اطلاعات اصلی
- همروندی با هوش تجاری و سیستمهای عملیاتی با حفظ جامعیت دادهها به صورت Real Time
- نقشه راه MDM شامل مدیریت، نظارت، انتخاب ابزار، توسعه، پیاده سازی و نگهداری است
- پیوستگی با سیستمها و پایگاههای داده جدیدی که در آینده به سازمان اضافه میشوند.
- طراحی چارچوب معماری برای اخذ رکوردهای طلایی
- پیاده سازی سلسله مراتب پیچیده و روابط
- مدیریت تغییر در واحدهای کسب و کار
- حفظ حاکمیت بر روی دادههای سازمان
- اصلاح و بهبود عملکرد
- خدمات پشتیبانی
- رهبری تفکر بر روندهای در حال ظهور، مشکلات سازمان و ارائه راهحلها با استفاده از MDM
- ارائه راهحلهای متنوع بر اساس تجارب خاص و منحصربهفرد در طی پروژههای متنوع
- ارائه راهحل مناسب برای کاهش زمان پروژهها و صرفهجویی در هزینهها
- داشتن تخصص در زمینههای متنوع مدیریت فناوری اطلاعات
- مدیریت تغییر در سازمان برای اجرای نرمتر پروژهها
تکنولوزی پیشرفته اطلاعاتی مدیران را قادر میسازد تا با سازمان، محیط و یکدیگر ارتباط بیشتر و بهتری بر قرار نمایند . فایدههایی که این تکنولوژی برای فرایند مدیریت داشته است به شرح زیر میباشد :
. مدیران رده میانی سازمانی میتوانند به صورتی مستقیم با مدیر تماس بگیرند، و یک معاون میتوند به صورت مستقیم با مهندس یک طرح بر قرار نماید . در یکی از برگترین خرده فروشیهای دنیا که انواع شیرینی و شکلات تولید و عرضه میکند، کارکنان واحدها و شاخههای مختلف سازمان با استفاده از سیستم ارتباط الکترونیکی به صورتی مستقیم با مدیر عامل تماس میگیرد و دیدگاه های نشریههای خود را درباره محصولات شرکت رقیب و واکنش مشتریان به اطلاع وی میرسانند شرکت زیراکس توانست با استفاده از این سیستم، مشارکت مدیران ارشد را در تصمیم گیریها از پانزده نفر به حدود یکصد نفر برساند، و این اندیشه است که تعداد را به 500 مدیر افزایش دهد
متخصص اطلاعات میتوانند مساعدتهایی را در هر مرحله از فرایند حل مساله انجام دهند . وقتی مسائل شناسائی شدند متخصصین اطلاعات میتوانند برای درک آنها به استفاده گران کمک نمایند . در طی بیست و پنج سال اول پیدایش رایانه تنها مسئولیت متخصصین اطلاعات، پیاده سازی سیستمها برای استفاده گران بود . متخصصین، دانش فنی را ارائه میکردند که استفاده کنندگان یافاقد آن و یا به دلایل گوناگون قادر به تامین آن نبودند . این نوع فعالیت هنوز به عنوان وقت گیرترین بخش کار متخصصین اطلاعات به شمار میرود . متخصصین، تمام سیستمهای اتوماسیون اداری مبتنی بر رایانه و کلیه سیستمهای خبره را اجرا مینمایند .
متخصصان اطلاعاتی که کار آنها ارائه خدمات اطلاعاتی است شامل واحدهایی چون تحلیل گر سیستمها، مدیران پایگاه، داده متخصصان شبکه، برنامه نویسها و اپراتورها میباشند :
شخصی که با استفاده گر، کار میکند تحلیل گر سیستمها است . تحلیل گر سیستمها به استفاده گر در شناسائی و درک مساله کمک نموده و سپس راههای مختلف حل مسائل را مورد توجه قرار میدهد . هر روش مقدمتاً با استفاده از نمودارهای ترسیمی مستند و روشی که بهترین حالت به نظر میرسد . پیشنهاد میگردد استفاده گر در مورد اجرای نظریه تحلیل گر سیستمها تصمیم گیری میکند تحلیل گران سیستمها در تعریف مسائل و آماده کردن اسناد نوشته شده در مورد چگونگی کمک رایانه در حل مسائل مهارت دارند ( مک لوید ص 21-19 و 186-185 )
سیستمهای اطلاعاتی مدیریت (MIS)
دادههای سیستمهای تی – پی – اس را برای نظارت بر عملکرد سازمان در اختیار مدیران قرار میدهند . سیستم اطلاعات مدیریت سیستمی است برای تبدیل داده به اطلاعات از منابع داخلی و خارجی و بر قراری ارتباط بین اطلاعات در یک شکل مناسب برای مدیران در همه سطوح و در همه وطایف برای قادر ساختن آنها به اخذ تصمیمات به موقع و اثر بخش برای برنامه ریزی، هدایت و کنترل فعالیتهایی که انها مسئول آنها هستند .
سیستم اطلاعات مدیریت ترکیبی است از تصمیم گیری و اجرای عملیات پردازش دادههای حاصل از تبادلات، سیستمهای اطلاعاتی پشتیبانی از فرایند تصمیم گیری را بر عهده دارند و یکی از منابع با ارزش سازمان محسوب می شوند .
سیستمهای اطلاعات سازمانی
مجموعه سیستمهای اطلاعات که جهت بخشهای مختلف طراحی گردیده است را میتوان به صورت یکپارچه جهت پشتیبانی از سازمان مورد استفاده اطلاعات سیستمهای کاربردی را جهت برنامه ریزیها وطراحیهای سازمانی میسر میکند .
سیستمهای میان سازمانی
استفاده از این سیستمها به منظور تبادل اطلاعات و انجام تعاملات میان چندین سازمان انجام میگیرد و چندین سازمان را به یکدیگر مرتبط مینمایند . این سیستمها میتواند جهت موسساتی که با یکدیگر اشتراک منابع دارند، طراحی شوند، معمولاً از شبکههای اکسترانت جهت این ارتباط استفاده میشود ( صرفی زاده، 50: 83 )
سیستم پشتیبانی تصمیم ( DSS )
سیستمهای اطلاعات مدیریت اشکالاتی دارد که سیستمهای پشتیبانی تصمیم برای رفع آنها بوجود آمده است . سیستم اطلاعات مدیریت به منظور تدارک پشتیبانی شخصی برای هر مدیر نمیباشد . این ضعف سیستم اطلاعات مدیریت، اقداماتی را باعث شد که منتهی به مفهوم سیستم پشتیبانی تصمیم گشت . سیستم پشتیبانی تصمیم به عنوان یک سیستم متکی بر رایانه به منظور استفاده توسط یک مدیر خاص یا گروهی از مدیران در هر سطح سازمانی بری اتخاذ تصمیم در فرایند حل مساله نیمه ساختاری، تعریف میشود . سیستم پشتیبانی خروجی به شکل گزارشات ادواری یا خاص، یا نتایج مشابه سازیهای ریاضی را ایجاد میکند استیون . ال . آلر پس از مطاله پنجاه و شش موسسه،شش نوع سیستم پشتیبانی تصمیم را شناسائی نمود . سادهترین سیستم پشتیبانی تصمیم از طریق ایجاد توانایی باز یابی عناصر داده از پایگاه اطلاعات به مدیر کمک میکند .پیچیدهترین سیستم پشتیبانی تصمیم عملاً تصمیماتی را برای مدیر اتخاذ مینماید .
استفاده از تکنولوژی پیشرفته اطلاعاتی باعث میشود که زمان و وقت کمتری را صرف گرد هماییهای مربوط به تصمیم گیری نماید، کاهش دهند. تکرار پیامها کاهش یابد و گرئههای ذی نفع میتوانند به صورت مستقیم با یکدگیر تماس بر قرار کنند . برای مثال،شرکت زیراکس توانست زمان جلسه یا گرد همایی را ( بااستفاده از سیستم کامپیوتری جدید ) کاهش دهد . پیش از تشکیل جلسه هیچ لازم نیست که نوشته یا کاغذی بین افراد و دوایر رد و بدل شود . هر واحدی طرح خود را به صورت پیام الکترونیکی، پنج روز پیش از تشکیل جلسه، میدهد، و هر یک از مدیران عالی اجرایی آن را مطالعه میکنند . زمان جلسه کوتاه است، زیرا هر یک از آنها، پیش از آن به حد کافی، برای مساله مورد نظر وقت صرف کردهاند .
با استفاده از تکنولوژی پیشرفته اطلاعاتی فعالیتهای سازمان بیشتر و بهتر در معرض دید مدیران قرار میگیرد . برای مثال، دادههای مربوط به فروش و تحقیقات بازار ( از نظر خرده فروشیها و بررسیهای انجام شده ) بیشتر در دسترس مدیران قرار میگیرند . مدیران میتوانند به صدها مخزن اطلاعاتی، درباره صنعت، امور مالی و الگوهای آماری دسترسی داشته باشند . این سیستم اطلاعاتی برای سازمانها و مدیران چنین امکانی را به وجود میآورد که بتوانند حجم بزرگتری از اطلاعات را با دامنههای بسیار وسیع تر جمع آوری نمایند . برای مثال، مدیر عامل یک شرکت بزرگ خرده فروشی میگوید من میتوانم از هر یک از واحدها و فروشندگانهای خود اطلاعات گوناگون بگیرم . مثلاً میدانم که چه مشتریانی درباره محتوای نوع خاصی از شیرینی پرسش داشتهاند ( زیرا آنان نسبت به ماده خاصی حساسیت دارند ) و سر انجام این که، من درباره هر گونه اظهار نظر مشترسان درباره انواع شیرینیهایی که تولید و عرضه میکنیم آگاهی مییابم .( دفت، ص 250 : 1380 )
مدیران برای ایجاد ارتباط بین خود باید مقداری وقت و نیرو صرف کنند . با استفاده از تکنولوژی پیشرفته اطلاعاتی می توان مقدار وقتی که در این راه صرف مینمایند یا تلاشی که آنان در این باره می کنند کاهش داد، به ویژه زمانی که مدیران از نظر فیزیکی در فاصله دور از هم قرار دارند . برای مثال کسی که میخواهد محصول جدیدی را تولید و عرضه نماید یک پیام الکترونیکی فرستاد، و در رابطه با ویژگی محصول جدیدی را تولید و عرضه نماید یک پیام الکترونیکی فرستاد، و در رابطه با ویژگی محصول جدید نظر خواهی کرد . او بیش از 150 پیشنهاد از هر گوشهی از جهان دریافت کرد، که تقریباً همه آنها از کسانی بودند که وی هیچ شنایی با آنها نداشت . گذشته از این، نتیجه تحقیقات نشان میدهد که تکنولوژی یشرفته اطلاعاتی باعث میشود که تماسهای بین مدیران رده بالا آورده پایین سازمان افزایش یابد
شاید یکی از بزرگترین ره آوردهای تکنولوژی پیشرفته اطلاعاتی این باشد که مدیران بتوانند با یکدیگر ارتباط بیشتری بر قرار نمایند، حتی زمانی که دفاتر یا فروشگاهها در نقاط مختلف دنیا پراکندهاند .سه روش حاصل از کاربرد این تکنولوژی ( یعنی سیستم پیام دهنده الکترونیکی، سیستم اطلاعات مدیران اجرایی و تشکیل میز گرد از راه دور ) مدیران را قادر ساخته است تا با یکدیگر ارتباط بر قرار کنند و از فعالیتها ونتایج کار یکدیگر آگاه شوند . سیستم کامپیوتری کانالهای ارتباطی جدیدی به وجود میآورد که این مدیران میتوانند از آن استفاده کنند . به صورت یک گروه در این دو دارای رفتار گروهی گردند . این تکنولوژی در راه از میان برداشتن سدها به مدیران کمک میکند و نوعی احساس گروهی خلق مینماید، که در نتیجه یک هویت سازمانی به وجود میآید.
کاربرد سیستم اطلاعاتی پیچیده بدان معنی است که کارکنان باید بسیار آموزش دیده و حرفهای باشند تا بتوانند با این سیستم کار کنند و آن را حفظ نمایند . در بیشتر مورد سازمانها باید، پس از به کار گیری این تکنولوژی، کارگران بدون مهارت خود را با افراد ماهر و متخصص جایگزین نمایند . برای مثال گروه بانکداری امریکای شمالی پس از به کار گیری « سیستم خدماتی مشتریان » مجبور شد نسبت کارکنان ماهر و حرفهی خود را از 30 به 60 در صد برساند . این سیستم جایگزین تعداد زیادی از نیروهای دفتری شد . برای کارهایی مثل نامه نویسی، بایگانی و پر کردن فرم تعداد اندکی کارمند لازم بود و بقیه منتظر خدمت شدند . مدیران رده بالا و میانی سازمان میتوانند با استفاده از این تکنولوژی آن را ارسال کنند ( دفت، ص 252 – 250 : 1380 )
مدارالکتریکی اصلی اکثر میکرو رایانهها به شکل ذره ریز سیلیسیوم است که از ناخن انگشت هم کوچک تر است . رایانه شخصی یک میکرو رایانه است که فقط توسط یک نفر، یا شاید چند نفری که در همان محل کار میکنند مورد استفاده قرار میگیرد . رایانههای شخصی را در هر مکان مانند سازمانهای بزرگ، سازمانهای کوچک و حتی منازل میتوان یافت . دستگاههای منگنه کارت که با اولین رایانه به صورت انبوه تولید شده بنام رمینگون رندیونیک I در سال 1951 کار گذاشته شد و استقرار یونیوک I، توسط جنرال الکتریک در سال 1954 شروع استفاده رایانه برای پردازش اطلاعات بازرگانی بود که قابل ذکر است . که استفاده از رایانه در این دوره تنها به سازمانهای بزرگتر دولتی و موسسات تجاری محدود میشد . سیستمها با معیارهای امروزی بسیار گران بودند . مینی رایانهها و سپس میکرو رایانهها تاثیرات عمیقی را بر هزینه محاسبات بر جای نهاند . امروزه یک سازمان در هر اندازهی میتوان از عهده تامین یک رایانه بر آید . ( مک لوید، ص 241، 24 19 )
اولین کاربرد اصلی رایانه، پردازش دادههای حسابداری بود آن کاربرد با چهار عمل دیگر همراه بود : سیستمهای اطلاعات مدیریت، سیستمهای پشتیبانی تصمیم، اداره مجازی، و سیستمهای دانش محور، همه این 5 کاربرد، سیستم اطلاعاتی رایانه محور را تشکیل میدهند .
کاربرد تکنولوژی پیشرفته اطلاعاتی باعث شده است که بسیاری از سازمانها از سطوح متعدد مدیریت بکاهند . یک سازمان که در لندن از این تکنولوژی پیشرفته استفاده کرد، به جای اینکه سلسله مراتب اداری را دقیق رعایت کند، سعی کرد به کارکنان و اعضای سازمان اختیارات بیشتری بدهد و سطوح مدیریت را از سیزده به چهار کاهش داد . نمونه دیگر شرکت بیمه « آتنا » است که با استفاده از تکنولوژی اطلاعات تیمهایی جایگزین سیستم سرپرستی قدیمی کرد که به سلسله اختیارات منسوخ کار میکردند .
با توجه به دیدگاه مدیریت سازمان، کاربرد تکنولوژی پیشرفته اطلاعاتی میتواند موجب تمرکز یا عدم تمرکز مدیریت در سازمان شود . مدیرانی که میخواهند سیستم تصمیم گیری خود را متمرکز نمایند میتوانند از این تکنولوژی استفاده کنند تا اطلاعات بیشتری جمع آوری کرده و تصمیمات بیشتری بگیرد، که اغلب مسئولیت بیشتری در پی خواهد داشت . از سوی دیگر، مدیرانی که بخواهند سیستم مدیریتی خود را غیر متمرکز کنند میتوانند با بهره گیری این تکنولوژی، اطلاعات بیشتری را به کارکنان و اعضای سازمان بدهند و بر میزان مشارکت آنان در تصمیم گیریها و استقلال و خود مختاری آنان بیافزایند . فلسفه مدیریت و فرهنگ سازمان در صحنه کاربرد این تکنولوژی ( در جهت متمرکز بودن یا غیر متمرکز ساختن مدیریت ) نقش اصلی را ایفا میکند .
رایانه تاثیر مثبتی بر روی ملتهای بزرگ و کوچک گذاشته است . در کشورهای کوچکتر، محدودیتهای دولتی کاربرد فن آوری را کند میکند . وقتی که دولت حامی باشد مانند مصر و تونس استفاده از رایانه میتواند شکوفا می شود . ملل کوچک تر علاوه بر استفاده از رایانه بری رفع نیازهای خود صنایع نرم افزار را برای صادرات محصولات خود به کاربران بازار جهانی، توسعه دادهاند . در اکثر مورد، ایالات متحده رهبر جهانی در استفاده از رایانه میباشد ( مک لوید، ص 28، 23، 22، 4 )
یک پرسش ( query ) تقاضای اطلاعات از پایگاه داده و زبان پرسش یک زبان مخصوص کاربر پسند میباشد که به رایانه امکان جواب به آن پرسش را فراهم میسازد بطور کلی یک متخصص اطلاعاتی که مسئولیت پایگاه داده را به عهده دشته باشد مدیر پایگاه داده DBA نامیده میشود وظایف DBA چهار حوزه برنامه ریزی، اجرا، اعمال و امنیت پایگاه داده میباشد ( همان منبع، ص 272، 270، 266، 264،21-3)
برنامه نویس شخصی است که مستندات تحلیل گر سیستمها را به عنوان یک راهنما به کار گرفته و دستورات برنامه که باعث انجام عملیات لازم توسط رایانه میشود را تهیه مینماید . اکثر شرکتها که از رایانههای بزرگتر استفاده میکنند، کارمندان متخصص اطلاعاتی دارند . اکثر این متخصصان در واحدهای خدمات اطلاعاتی هستند اما بیشتر آنها در قسمت کاربران میباشند . وظیفه متخصصان طراحی سیستمهای رایانهای برای رفع نیازهای خاص شرکت میباشد محصول تلاشهای آنها یک کتابخانه نرم افزاری از برنامههای معمول در شرکت میباشد که به این کار، کاربرنامه نویسی میگویند که نرم افزار خاص برای رفع نیازهای خاص شرکت که ممکن است در دیگر نرم افزارهای از پیش نوشته شده لحاظ نشده باشد طراحی میکنند امروزه عموماً استقبال از نرم فزارهای از پیش نوشته شده بیشتر از طراحی نرم فزارهای خاص برای یک شرکت خاص میباشد .
تجهیزات رایانهی بزرگ چون رایانهها مینفریم و ریز رایانهها را اداره میکنند اپراتورها، تجهیزات را کنترل میکنند برگههای کاغذی چاپگرها را عوض میکنند، کتابخانههای نوار و دیسکها را مدیریت کرده و بعضی وظایف مشابه را انجام میدهند .
البته باید در نظر داشت که کار تحلیل گر سیستم تحلیل سیستم نیست . تحلیل سیستم بررسی سیستم موجود برای طراحی یک سیستم جدید یا کمبود یافته میباشد.
در اوایل سالهای دهه 1970 توجه به پایگاههای اطلاعاتی بقدری زیاد شد که شغل جدیدی بنام مدیر پایگاه اطلاعات به وجود آمد مدیر پایگاه اطلاعات مسئول ایجاد حفظ پایگاه اطلاعات است هر موسسهی دارای یک مدیر پایگاه اطلاعات نبوده بلکه در یک سازمان بزرگ چند شخص میتوانند این عنوان را داشته باشند .
بطور کلی کار با کاربران و تحلیل گران سیستمها در ایجاد پایگاه های دادهای که شامل دادههای مورد نیاز برای تولید اطلاعات کاربران میباشد جزء وظایف مدیران پایگاههای داده میباشد یک پایگاه داده یک مجموعه یکپارچه از داده یا رایانهای ا ست که طوری سازماندهی و ذخیره شدهاند که عمل بازیابی را تسهیل کند . این یکپارچگی منطقی رکوردها در چندین فایل، مفهوم پایگاه داده نامیده میشود . دو هدف عمده مفهوم پایگاه داده کاهش دادههای زاید و دستیابی به استقلال دادهها میباشند . دادههای زاید به آنی معنی است که دادههای یکسان در چند پرونده ذخیره شوند استقلال دادهها توانایی تغییر دادن در ساختار دادهها بدون تغییر در برنامههایی که داده ها را پردازش می کند، میباشد استقلال دادهها با جای دادن جزئیات دادهها در جداول و فرهنگهایی که از نظر فیزیکی از برنامهها جدا هستند، انجام میگیرد . وقتی که شرکتی از مفهوم پایگاه دادهها پیروری میکند سلسله مراتب دادهها چنین میشود : پایگاه داده – پرونده ( فایل ) سند ( رکورد ) عنصر داده .
نرم افزاری که یکپارچگی منطقی را در پروندهها ایجاد و حفظ میکند چه بصورت آشکار یا پنهان، سیستم مدیریت پایگاه داده نامیده میشود . نمونههایی از سیستمهای مدیریت پایگاه داده که در یک ساختار سلسله مراتبی بکار میروند
عبارتند از سیستم مدیریت اطلاعات ( MIS ) آی بی ام ( IBM ) و سیستم 2000اینتل ( Intel ) موج دوم نو آوری در سیستمهای مدیریت پایگاه داده بر اساس نرم افزار ارتباطی طرح ریزی شد و اولین بسته به منظور ارائه به کاربران رایانههای اصلی ( mainframe ) ارائه شد . مانند زبان پرسش ساختار / سیستم دادهها ( SQL/DS ) و پرسش با مثال ( QBE ) از IBM و نرم افزار اراکل ( Oracle ) از شرکت نرم افزاری ارتباطی، بوجود آمدند، تقریباً در همان زمان ( حدود 1980 ) تهیه کنندگان نرم افزارها شروع به توسعه بستههای نرم افزاری سیستمهای مدیریت پایگاه داده در مقیاس کوچک برای بازار ریز رایانهها کردند . در طول سالهای اخیر توسعه سیستمهای مدیریت اطلاعات بر بازار ریز رایانهها متمرکز شده و ساختار ارتباطی را به کار برده است مایکروسافت اکسس نمونهای از سیستم مدیریت پایگاه داده ارتباطی ریز رایانه میباشد . کاربرد پایگاه داده میتواند یک شخص با یک برنامه کاربردی باشد . شخص معمولاً پایگاه داده را ازطریق یک این استفاده میکند و اطلاعات دادهها را از طریق زبان پرسش باز یابی میکند .
مدیر شبکه، مدیر کارشناس در زمینه تخصصی ارتباطات است و سخت افزار و نرم افزار مورد نیاز را پیشنهاد میدهد . مدیر شبکه، اجرا و نگهداری سیستمها را نیز هدایت میکند . متخصصان شبکه با تحلیل گران سیستمها و کاربران،برای تاسیس شبکه ارتباطات دادهها که منابع رایانهای گسترده سازمان را به هم وصل میکند . کار میکنند . مهارتهای متخصصان شبکه، ترکیبی از زمینههای رایانه و ارتباط از راه دور میباشد . همه وسایل ارتباطی و رایانهای متصل به هم یک شبکه نامیده میشوند . یک شبکه اساسی شامل یک پایانه و یک رایانهای که توانایی فرستادن و دریافت را داشته باشد ؛ مودمهایی که پیامها را از حالت آنالوگ به دیجیتال و از دیجیتال به آنالوگ تبدیل کنند و یک مداری که یک یا چندین کانال را فراهم میآورد . میباشد . انواع اصلی شبکه عبارتند از WAN برای شبکه گسترده، LAN برای شبکه محلی MAN برای شبکههای کلان شهر میباشد .و پیکر بندی معمولی سخت افزارهای ارتباطاتی شامل چندین پایانه هستند 5 نوع پایانه اصلی وجود درند صفحه کلید، تلفن دکمهای (push- batton) محل فروش، مجموعه دادهها و پایانههایی برای اهداف خاص، واحدهای کنترل خوشه ای، چندین پاینه را در یک محل کنترل میکنند مودمها به جز مواردی که از تلفن دکمهی به عنوان پایانه استفاده میشود، همیشه مورد نیازند . شبکههای برای اشتراک زمانی، پردازش توزیع شده یا ارتباط رایانهی مراجع / سرور ( خدمتگر ) بکار برده میشوند . یک شبکه اشتراک زمانی فقط شامل یک رایانه و یک شبکه پردازش توزیع شده شامل بیش از یک رایانه میباشند . یک شبکه مراجع / سرور امکان انجام کار به صورت محلی مرکزی را میدهد . همه دستورات و نمونهها میتوانند از سرور به مراجعان تغییر جهت دهند . ما قسمتی از مدیریت دادهها همیشه در سرور باقی میماند . نوع جدیدی از شبکهها با آمدن اینترنت رایج شده است که بنام اینترانت معروف میباشد . به طوری که اینترنتی که به صورت داخلی اطلاعات فقط خواندن، انتشارات الکترونیکی برای اعضا را قابل دسترسی سازد و امکان دسترسی پایگاههای داده و گروههای کاری را فراهم کند . اینترانت نامیده میشود ( مک لوید، ص 302-301،21)