جامعه شناسی مطالعه قوانین و فرایندهای اجتماعی است که مردم را نه تنها به عنوان افراد و اشخاص بلکه به عنوان اعضاء انجمنها،گروهها و نهادهای اجتماعی شناسانده و مورد بررسی قرار می‌دهد .جامعه شناسی مطالعه زندگی اجتماعی گروهها و جوامع انسانی است.مطالعهای هیجان انگیز و مجذوب کننده که موضوع اصلی آن رفتار خود ما به عنوان موجودات اجتماعی است .دامنه جامعه شناسی بینهایت وسیع است و از تحلیل برخوردهای گذرا بین افراد در خیابان تا بررسی فرایندهای اجتماعی جهانی را در بر می‌گیرد.
مقدمه
تاریخچه
شاخههای اصلی جامعه شناسی
حوزههای تخصصی جامعه شناسی
مفاهیم کلیدی جامعه شناسی
روشهای تحقیق و پژوهش در جامعه شناسی
ارتباط جامعه شناسی با علوم دیگر
جامعه شناسی و اسلام
متفکران و بزرگان جامعه شناسی
نظریه جامعه شناسی
جامعه شناسی در ایران
مقالات مطرح در مورد جامعه شناسی
خطوط خارجی
جامعه شناسی از نگاهی دیگر
مقدمه
انسانها بیشتر عمرشان را در گروهها زندگی می‌کنند؛آنها به عنوان اعضای خانواده، ساکنان یک محله یا شهر، اعضای یک گروه خاص اجتماعی یا اقتصادی و یا مذهبی و قومی نیز به عنوان شهروندان یک ملت با یکدیگر رابطه دارند. انسانها حتی اگر خودشان هم آگاه نباشند که اعضای یک گرو هند، باز به شیوههایی فکر و عمل می‌کنند که دست کم بخشی ازآنها را عضویت در گروه تعیین می‌کند. نوع لباسی که آدمها می‌پوشند، نوع خوراک و نحوه خوردن آنها، عقاید و ارزشهایشان و رسومی که رعایت می‌کنند، همگی تحت تأثیر عضویت آنان در گروههای گوناگون می‌باشند.
جامعه شناسی را می‌توان به عنوان بررسی علمی زندگی گروهی انسانها تعریف کرد.جامعه شناسان در واقع می‌کوشند تا آنجا که ممکن است این نکته را به دقت و به گونهای عینی توصیف و تبیین کنند که انسانها چرا و چگونه در گروهها با یکدیگر رابطه دارند.
یکی از اهداف عمده جامعه شناسی پیش بینی رفتار اجتماعی و نظارت بر آن است. این هدف در جامعه نوین بصورتهای گوناگونی تحقق می‌یابد. همچنین جامعه شناسی به تخفیف تعصبها و پیشداوریهایی که مانع انعطاف پذیری بیشتر انسانها در برخورد با موقعیتهای تازه می‌شوند، کمک می‌کنند.
سرانجام باید گفت که بررسی جامعه شناختی شیوههای نگرش و واکنش نوینی را در برخورد با سیمای پیوسته متغیر واقعیت اجتماعی، برایمان فراهم می‌آورد.
تاریخچه
img/daneshnameh_up/f/f6/sociology.gif
فهرست مقامها و پیشهها
پیدا شده در فارا واقع در بین النهرین
جامعه شناسی جوان‌ترین رشته علوم اجتماعی است. واژه جامعه شناسی را در سال 1838 اگوست کنت فرانسوی در کتاب فلسفه اثباتیاش بدعت گذاشت .کنت را عموما بنیانگذار جامعه شناسی می‌دانند. او معتقد بود که علم جامعه شناسی باید بر پایه مشاهده منتظم و طبقه بندی استوار گردد.
هربرت اسپنسر انگلیسی در سال 1876 نظریه تکامل اجتماعی را تحول بخشید که پس از پذیرش و رد اولیه، اکنون بصورت تعدیل شده دوباره پذیرفته شده است. اسپنسر نظریه تکاملی داروین را در مورد جوامع بشری به کار بسته بود. او معتقد بود که جوامع انسانی، از طریق یک تکامل تدریجی، از ابتدایی به صنعتی تکامل می‌یابند. او در نوشتههایش یادآور شده بود که این جریان یک فراگرد تکاملی طبیعی استکه انسانها نباید در آن دخالت کنند.
لستر وارد آمریکایی کتاب جامعه شناسی پویا را در سال 1883 منتشر کرد. او در این کتاب از پیشرفت اجتماعی از طریق کنش اجتماعی با هدایت جامعه شناسان، هواداری کرد.
امیل دورکیم در 1895 کتاب قواعد روش جامعه شناسی را منتشر کرد و در آن، روشی را که در بررسی ماندگارش از خودکشی در گروههای گوناگون به عمل آورده بود، به روشنی شرح داد. دورکیم یکی از پیش گامان تحول جامعه شناسی است. او سخت بر این باور بود که جوامع بشری با باور داشتها و ارزشهای مشترک اعضایشان انسجام می‌یابند.
ماکس وِبِر (1920-1864)معتقد بود که روشهای علوم طبیعی را نمیتوان درباره مسائل مورد بررسی در علوم اجتماعی بکار بست. وبر استدلال می‌کرد که چون دانشمندان اجتماعی جهان اجتماعی محیط زندگی خودشان را بررسی می‌کنند، همیشه قدری برداشت ذهنی در بررسیهایشان دخالت دارد. او معتقد بود که جامعه شناسان باید فارغ از ارزشهایشان کار کنند و هرگز نباید اجازه دهند که تمایلات شخصی شان در پژوهشها و نتیجه گیریهایشان دخالت کنند.
درس جامعه شناسی در دهه 1890 در بسیاری از دانشگاهها ارائه شد. در 1895، مجله آمریکایی جامعه شناسی انتشارش را آغاز کرد و در 1905 انجمن جامعه شناسی آمریکا بنیان گذاشته شد.
شاخههای اصلی جامعه شناسی
مکتب کارکردگرایی
مکتب تضاد
مکتب کنش متقابل نمادین
حوزههای تخصصی جامعه شناسی
جامعه شناسی فرهنگ
روان شناسی اجتماعی
جامعه شناسی وسایل ارتباط جمعی
جامعه شناسی توسعه
جامعه شناسی دین
جامعه شناسی هنر
جامعه شناسی ادبیات
جامعه شناسی صنعتی
جامعه شناسی شهری
جامعه شناسی پزشکی
جامعه شناسی قشرها و نابرابریها
جامعه شناسی روستایی
جامعه شناسی سازمانها
جامعه شناسی کار
جامعه شناسی خانواده
جامعه شناسی آموزش و پرورش
جامعه شناسی بررسی مسائل اجتماعی
جامعه شناسی تغییرات اجتماعی
جامعه شناسی انحرافات
جامعه شناسی ارتباطات
جامعه شناسی انقلاب
و رشتههای دیگر
مفاهیم کلیدی جامعه شناسی
جامعه
فرهنگ
نهادهای اجتماعی
هنجار
ارزش
کنترل اجتماعی
گروههای اجتماعی
نقش اجتماعی
پایگاه اجتماعی
طبقه اجتماعی
قشربندی اجتماعی
تحرک اجتماعی
نهاد خانواده
تغییر اجتماعی
انحرافات
ساختار اجتماعی
جنسیت
کنش اجتماعی
قانون
سازمان
مفاهیم دیگر
روشهای تحقیق و پژوهش در جامعه شناسی
کار میدانی
پیمایش
پژوهش اسنادی
آزمایش
روشهای دیگر
ارتباط جامعه شناسی با علوم دیگر
معمولا علوم را به دو شاخه عمده تقسیم می‌کنند که یکی را علوم طبیعی و دیگری را علوم اجتماعی می‌گویند. علوم طبیعی با بررسی پدیدههای مادی سر و کار دارند ولی علوم اجتماعی عرصه پهناور رفتار انسانی را بررسی می‌کنند. جامعه شناسی یک علم اجتماعی است.
علوم اجتماعی دیگر عبارتند از: روان شناسی (بررسی رفتار فردی)؛روان شناسی اجتماعی(بررسی روابط افراد با گروه)؛علوم سیاسی(بررسی حکومت،فلسفه سیاسی،و تصمیم گیری دولتی)؛اقتصاد(بررسی تولید،توزیع و مصرف کالاها و خدمات در جامعه)؛و انسان شناسی (شامل باستان شناسی که به مطالعه بقایای تمدنهای از بین رفته می‌پردازد،زبان شناسی که بررسی زبان است،انسان شناسی جسمانی که کارش بررسی تکامل انسان است و انسان شناسی فرهنگی یا اجتماعی که با بررسی شیوههای زندگی در میان اجتماعات سراسر جهان سرو کار دارد.) رشتههای جامعه شناسی و انسان شناسی فرهنگی و اجتماعی مفاهیم مشترک بسیاری دارند. جغرافیا (که به بررسی نقش مشخصات اقلیمی در فراگردهای گونا گونی چون رشد،انحطاط و جنبش اجتماعات جهان می‌پردازد)و تاریخ(که رویدادهای گذشته را بر حسب فعالیتهای بشری ثبت و تعیین می‌کند)،نیز با جامعه شناسی ارتباط دارند.
درباره تفاوت میان علوم اجتماعی و رشتههای جامعه شناسی دو نظریه مطرح می‌باشد:
نظر اول این است که هر یک از رشتههای علوم اجتماعی بطورذ کلی به تحلیل امور و مسائل مربوط به موضوع خود می‌پردازند.
نظر دوم این است که هر یک از علوم اجتماعی به یکی از ابعاد مختلف واقعیت اجتماعی توجه دارد و رشتههای جامعه شناسی هم همین کار را انجام میدهند، اما با این تفاوت که در این حد توقف نمیکند بلکه سعی دارد در تحقیق و مطالعه از یک لایه اجتماعی آنرا به لایههای دیگر ارتباط دهد و بصورت یک کل واحد در نظر بگیرد و تبیین نماید.
جامعه شناسی و اسلام
جامعه شناسی اسلامی
متفکران و جامعه شناسان مسلمان
اسلام و نظریات جامعه شناسی
دین اسلام و نظریات جامعه شناسی
تفکر اسلامی و نظریات جامعه شناسی
کشورهای اسلامی و نظریات اسلامی
و سایر موضوعات متنوع در مورد اسلام و جامعه شناسی
متفکران و بزرگان جامعه شناسی
فارابی و جامعه شناسی
ابن خلدون
مونتسکیو
اگوست کنت
کارل مارکس
آلکسی دوتوکویل
امیل دورکیم
ویلفردو پارتو
ماکس وبر
و سایر متفکران جامعه شناسی
