· ارائه کلیات و اهداف درس
· ارائه تعاریفی از مفاهیم مهم درس
· ارائه تاریخچه‌ای از حوزه ارتباطات بین المللی
منابع مطالعه:
1- مولانا، حمید، ارتباطات جهانی در حال گذار: پایان چندگونگی؟، انتشارات سروش، 1384. (مقدمه: صص 1 تا 6؛ فصل اول: تاریخ و مفهوم ارتباطات جهانی: صص 7 تا 54).
2- سمتی، مهدی (1388) مرزهای نو در ارتباطات بین الملل، ترجمه: حسن بشیر و همکاران، دانشگاه امام صادق. (پیشگفتار کتاب. از ص 29 تا ص 56)
3- Semati, Mehdi (ed.) (2004) New Frontiers in International Communication Theory, Rowman & Littlefield Publishers, INC. (Introduction: New Frontiers in International Communication, pp. 1-16.)
· مرزهای نو در روابط بین الملل.
· رهیافت‌های ارتباطات بین المللی.
· ارتباطات سیاسی و اقتصادی بین المللی.
· ارتباطات راهبردی بین المللی.
· ارتباطات بین المللی و میان فرهنگی.
منابع مطالعه:
1- مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل اول: سیاست جهانی در حال گذار، صص 7 تا 34).
2-هابدن، استفن، روابط بین الملل و جامعه شناسی تاریخی، ترجمه: جمشید زنگنه، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1379. (فصل سوم: کنت والتز و برداشت وی از نظام روابط بین الملل، صص 63 تا 112).
· مجراها و انواع جریان بین المللی اطلاعات
· چیستی اطلاعات و چشم اندازهای جریان اطلاعات
· چارچوبها و مدلهای جریان بین المللی اطلاعات
· عوامل موثر در شکل گیری جریان بین المللی اطلاعات
· انواع و تاثیر جریان بین المللی اطلاعات
منابع مطالعه:
1- مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل 2: جریان بین المللی اطلاعات: چاچوب بازکاوی، صص 35 تا 52).
2- مولانا، حمید، جریان بین المللی اطلاعات: گزارش و تحلیل جهانی، ترجمه: یونس شکرخواه، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، 1371. (فصل اول: مقدمه: چهارچوب تحلیل، صص 15تا 34)
· رسیدگی به مفهوم سازی‌های مختلف در اخبار بین المللی: اخبار بد در مقابل اخبار توسعه
· نقش خبرگزاریها در امور بین المللی
· خبرگزاریها به عنوان ابزارهای قدرت ملی
· نقش متغیر خبرگزاریها به سبب سیستم برتون وودز (رویترز و غیره)
· تلاش جهان سوم برای اصلاح عدم توازن در مبحث نظم نوین اطلاعات جهانی
منابع مطالعه:
1- مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل سوم، اخبار و آرا: طراحی محیط نمادین جهان، صص 53 تا 81)
2- مولانا، حمید، جریان بین المللی اطلاعات: گزارش و تحلیل جهانی، ترجمه: یونس شکرخواه، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، 1371. (فصل دوم: خبر و دیدگاهها، صص 35 تا 77)
3- کیونگ کیم و جورج بارنت، "تحلیل شبکه‌ای جریان بین المللی خبری"، در کتاب: خبر تحلیل شبکه‌ای و تحلیل گفتمان، تالیف، حسن بشیر و همکاران، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)، 1389.
4- ژوزف استرابهار و دیگران، "چه چیزی خبر را می‌سازد؟ (مقایسه اخبار سراسری تلویزیونی در هشت کشور جهان)"، در کتاب: خبر تحلیل شبکه‌ای و تحلیل گفتمان، تالیف، حسن بشیر و همکاران، انتشارات دانشگاه امام صادق (ع)، 1389.
· از فرامرزی به فراملی
· تنوع جریان داده‌ها
· الگوهای حرکات جریان فرامرزی
· مسیر جریانهای فرامرزی داده‌ها
· حاکمیت ملی و جریان فرامرزی داده‌ها
منابع مطالعه:
1- مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل ششم، اقتصاد سیاسی اطلاعات: جریانهای فراملی اطلاعات، صص 136 تا 166)
2- مولانا، حمید، جریان بین المللی اطلاعات: گزارش و تحلیل جهانی، ترجمه: یونس شکرخواه، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، 1371. (فصل چهارم: صاحبان ذخایر اطلاعات و جریان فرامرزی داده‌ها،صص 121 تا 144)
· انسان هم پیام و هم مجرای ارتباط
· جهانگردی بین المللی محملی برای ارتباط
· الگوی تاثیر و جریان اطلاعات در روابط جهانگردی بین المللی
· الگوی صنعت جهانگردی به عنوان روابط بین المللی
· ارتباطات میان فرهنگی محصول حرکت انسان.
· ارتباطات بین فرهنگی و ارتباطات بین المللی
منابع مطالعه:
1- مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل هفتم، تعاملات بین المللی: سیاحت و جهانگردی، صص 167 تا 184).
2- مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل هشتم، حرکت‌های انسانی بین مرزهای ملی: ارتباطات میان فرهنگی، صص 185 تا 211)
3- جهانگردی و ارتباطات میان فرهنگی، دکتر محمد‌هادی همایون، مقاله.
دیپلماسی فرهنگی و عمومی در برابر امپریالیسم رسانه‌ای و بازار آزاد
تاثیرات رسانش رادیویی و تلویزیونی فرامرزی
قدرت‌های بین المللی و فرهنگهای ملی: چالش نابرابر
ارتباطات بین المللی و هژمونی رسانه‌ها
امپریالیسم رسانه‌ای و تحولات فرهنگی و اجتماعی
منابع مطالعه:
1- بگدیکیان، بن اچ. انحصار رسانه‌ها، ترجمه: داوود حیدری، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها، 1374.
2- محمدی، علی، امپریالیسم فرهنگ و هویت فرهنگی، در کتاب: حسن بشیر، گفتارهایی درباره فرهنگ، ارتباطات و توسعه، 1388، دانشگاه امام صادق (ع). از ص 81 تا ص 101.
3- باگدیکیان، بن اچ، انحصار نوین رسانه ای، ترجمه: علی رضا عبادتی، تهران: روایت فتح، 1385.
4- معتمدنژاد، کاظم، "سلطه ارتباطی، سیاستهای جهانی و روابط بین المللی: از گزارشگری خبری تا دیپلماسی رسانه ای»، در کتاب: ارتباطات بین المللی، ج یکم، دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها، 1389. از ص 375 تا ص 420.
5- کیم، سینگچول، امپریالیسم فرهنگی در اینترنت، ترجمه و تلخیص: کریم خان محمدی، مقاله غیر منتشره.
5- Kim, Seongcheol, (N.D.) Cultural Imperialism on the Internet, Michigan State University.
· سیاست خارجی به عنوان بازتاب فرهنگ ملی
· فرهنگ گرایی در روابط بین المللی
· فرهنگ و ارتباطات در خدمت سیاست خارجی
· رویکرد ارتباطات بین فرهنگی
· مدلهای نقش رسانه در دیپلماسی عمومی
· کاربردهای سیاسی رسانه‌ها
· تبلیغات، اقناع و دیپلماسی
منابع مطالعه:
5- آشنا، حسام الدین، «فرهنگ، ارتباطات و سیاست خارجی، ارائه مدلی برای دیپلماسی عمومی»، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق، شماره 21، بهار 1383، صص 227 تا 262.
6- مک براید، شُُن، یک جهان، چندین صدا، ترجمه: ایرج پاد، تهران: انتشارات سروش، 1369. (جهان سوم در راه استقرار "نظم بین المللی نوین اطلاعات و ارتباطات"، صص 11 تا 30).
3- Gilboa, Eytan, (2000) Mass Communication and Diplomacy: A Theoretical Framework, International Communication Association.
1- رضی، حسین،ارتباطات میان فرهنگی (تاریخ، مفاهیم و جایگاه)، مقاله.
گادیکانست، ویلیام بی. و دیگران، بخش اول مقاله: "نظریه پردازی درباره ارتباطات میان فرهنگی"، ترجمه: دکتر پیروز ایزدی، رسانه، سال هفدهم، شماره 3، شماره پیاپی 67، پائیز 1385، صص 97-49.
سماور لاری و دیگران، (1379) ارتباط بین فرهنگها، مترجمان: غلامرضا کیانی، سید اکبر میرحسنی، انتشارات باز، فصل پنجم: زبان و فرهنگ، صص209 تا 246.
گودیکانست، ویلیام بی.، (1383) پیوند تفاوتها؛ راهنمای ارتباط کارآمد بین گروهی، مترجمان: علی کریمی (مله) و مسعود‌هاشمی، انتشارات تمدن اسلامی. فصل پنجم: تبادل پیام با غریبه‌ها، صص 163 تا 187.
1. سماور لاری و دیگران، (1379) ارتباط بین فرهنگها، مترجمان: غلامرضا کیانی، سید اکبر میرحسنی، انتشارات باز، فصل پنجم: زبان و فرهنگ، صص247 تا 290.
2. ریچموند، ویرجینیا پی. و مک کروسکی، جیمز سی. (1387) رفتار غیرکلامی در روابط میان فردی؛ درسنامه‌ی ارتباطات غیرکلامی، ترجمه: فاطمه سادات موسوی و ژیلا عبدالله پور، زیرنظر و به ویراستاری: غلامرضا آذری، تهران: نشر دانژه.
اول درآمدی بر ارتباطات بین الملل
1-مولانا، حمید، ارتباطات جهانی در حال گذار: پایان چندگونگی؟، انتشارات سروش، 1384. (مقدمه: صص 1 تا 6؛ فصل اول: تاریخ و مفهوم ارتباطات جهانی: صص 7 تا 54).
دوم روابط بین الملل و ارتباطات بین المللی
1-مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل اول: سیاست جهانی در حال گذار، صص 7 تا 34).
2-هابدن، استفن، روابط بین الملل و جامعه شناسی تاریخی، ترجمه: جمشید زنگنه، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1379. (فصل سوم: کنت والتز و برداشت وی از نظام روابط بین الملل، صص 63 تا 112).
توجه: هر دو منبع باید مطالعه و خلاصه شوند.
سوم جریان بین المللی اطلاعات
1-مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل 2: جریان بین المللی اطلاعات: چاچوب بازکاوی، صص 35 تا 52).
چهارم جریان بین المللی اخبار
1-مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل سوم، اخبار و آرا: طراحی محیط نمادین جهان، صص 53 تا 81)
2- ژوزف استرابهار و دیگران، «چه چیزی خبر را می‌سازد؟ (مقایسه اخبار سراسری تلویزیونی در هشت کشور جهان)»، ترجمه: حسن بشیر، در کتاب: خبر؛ تحلیل شبکه‌ای و تحلیل گفتمان، 1389، صص: 27- 65.
پنجم تعاملات بین المللی و ارتباطات میان فرهنگی (مطالعه پدیده جهانگردی و تحرک جهانی انسان)
1-مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. دو فصل:
(فصل هفتم، تعاملات بین المللی: سیاحت و جهانگردی، صص 167 تا 184). و
(فصل هشتم، حرکت‌های انسانی بین مرزهای ملی: ارتباطات میان فرهنگی، صص 185 تا 211)
ششم ارتباطات بین المللی و امپریالیسم رسانه ای/فرهنگی
با تاکید بر اینترنت
1-محمدی، علی، امپریالیسم فرهنگ و هویت فرهنگی، در کتاب: حسن بشیر، گفتارهایی درباره فرهنگ، ارتباطات و توسعه، 1388، دانشگاه امام صادق (ع). از ص 81 تا ص 101.
2-کیم، سینگچول، امپریالیسم فرهنگی در اینترنت، ترجمه و تلخیص: کریم خان محمدی، مقاله غیر منتشره.
هفتم ارتباطات بین المللی، فرهنگ و دیپلماسی عمومی
1- آشنا، حسام الدین، «فرهنگ، ارتباطات و سیاست خارجی، ارائه مدلی برای دیپلماسی عمومی»، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق، شماره 21، بهار 1383، صص 227 تا 262. (فقط این مقاله خلاصه شود. بقیه باید مطالعه شوند)
هشتم بیداری اسلامی و ارتباطات بین المللی و میان فرهنگی
منبع: مبانی نظری بیداری اسلامی از نگاه امام خمینی (ره) و آیت الله خامنه‌ای (رهبر معظم انقلاب). این کتاب در حال ا نتشار است و مباحث مختلف از منظر ارتباطات بین الملل و میان فرهنگی را مورد بررسی قرار داده است.
نهم درآمدی بر ارتباطات میان فرهنگی: تاریخ، مفاهیم و جایگاه
رضی، حسین،ارتباطات میان فرهنگی (تاریخ، مفاهیم و جایگاه)، مقاله.
توجه: مقاله باید خلاصه شود.
دهم رابطه فرهنگ، ارتباطات و ارتباطات میان فرهنگی
گادیکانست، ویلیام بی. و دیگران، بخش اول مقاله: "نظریه پردازی درباره ارتباطات میان فرهنگی"، ترجمه: دکتر پیروز ایزدی، رسانه، سال هفدهم، شماره 3، شماره پیاپی 67، پائیز 1385، صص 97-49.
توجه: بخش اول مقاله باید خلاصه شود (در کلاس بخش اول تعیین خواهد شد.)
یازدهم ارتباطات میان فرهنگی و مبادله معنا
فیاض، ابراهیم، رساله دکتری، دانشگاه امام صادق (ع)، چاپ نشده (موجود در دانشکده)
توجه: فصل مربوط به مبادله معنا در رساله مزبور خلاصه شود.
دوازدهم نقش زبان در ارتباطات میان فرهنگی
1-سامووار، لاری، ریچارد پورتر و لیزا استفانی (1379) ارتباط بین فرهنگها، مترجمان: غلامرضا کیانی و سید اکبر میرحسنی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران، فصل پنجم: زبان و فرهنگ، صص209 تا 246.
سیزدهم نقش ارتباطات غیر کلامی در ارتباطات میان فرهنگی
1- سامووار، لاری، ریچارد پورتر و لیزا استفانی (1379) ارتباط بین فرهنگها، مترجمان: غلامرضا کیانی و سید اکبر میرحسنی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران فصل پنجم: زبان و فرهنگ، صص247 تا 290.
چهاردهم حوزه‌های ارتباطات غیر کلامی
ریچموند، ویرجینیا پی. و مک کروسکی، جیمز سی. (1387) رفتار غیرکلامی در روابط میان فردی؛ درسنامه‌ی ارتباطات غیرکلامی، ترجمه: فاطمه سادات موسوی و ژیلا عبدالله پور، زیرنظر و به ویراستاری: غلامرضا آذری، تهران: نشر دانژه. (فصل اول: از ص 81 تا 102)
پانزدهم موانع عام و عوامل موفقیت ارتباطات میان فرهنگی
منابع موردی همزمان با درس
شانزدهم مروری بر محورهای اساسی درسهای مطالعات میان فرهنگی
Cross Cultural & Strategic Management
Cross Cultural Management: An International Journal
The Concept Of Cross Cultural Management Commerce Essay
اگر به زندگی روزانه افراد نگاه شود، بخش عمده‌ای از فعالیتهای روزمره آنها را ارتباطات تشکیل می‌دهد و می‌توان گفت که بدون ارتباطات، زندگی برای بشر غیرممکن است.
در جهانی که در آن سازمانها و افراد پر از پیچیدگی و تنوع به سر می‌برند به طبع کسانی در این محیط پیچیده می‌توانند باقی بمانند که خود را با شرایط پیچیده محیطی منطبق کنند. طبیعتاً برقراری ارتباط موثر نقش موثر در انطباق سازمانها با محیط خود دارد و وظایف مدیریت اعم از برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل سازمان بدون وجود یک سیستـــم ارتباطـی موثر قابل تحقق نیست و می‌توان گفت بسیاری از مشکلات اجتماعی و سازمانی که در جوامع وجود دارد از ضعف ارتباطات شکل می‌گیرد. فرایند ارتباطات وقتی پیچیده می‌شود که طرفین برقرارکننده ارتباطات به فرهنگها و گروههای زبانی متفاوت تعلق داشته باشد، زیرا روشی که مردم توسط آن ارتباط برقرار می‌کنند از جامعه‌ای به جامعه دیگرمتفاوت است.SANYAL ۲۰۰۱ P۶۲)
● فرهنگ با زمینه بالا و پایین
اولین فردی که مطالعه بر روی فرهنگهای بازمینه بالا (HIGH CONTEXT CALTURE) و فرهنگهای با زمینه پایین (LOW CONTEXT CULTURE) را مطرح کرد‌هال(۱۹۷۶) بود که معتقد است فرهنگهای با زمینه بالا متکی به اشارات غیرکلامی هستند. در مقابل در فرهنگهای با زمینه پایین به پیامهای واضح و روشن متکی هستند.
▪ فرهنگ با زمینه پایین: کلماتی که در این نوع فرهنگها استفاده می‌شود از بافت کمتری برخوردار است و واضح و روشن است، در انتقال پیام شفافیت وجود دارد و کلمات به دقت انتخاب می‌شوند تا مفاهیم را به درستی منتقل کنند و از ابهام اجتناب می‌شود. فرهنگهای آمریکای شمالی، استرالیا و اروپای غربی دارای چنین فرهنگی هستند.
▪ فرهنگهای با زمینه بالا: در چنین فرهنگهای شفافیت در انتقال پیام وجود ندارد، اعضا به علائم و اشارات متکی هستند و محیط خارجی وضعیت کلی و رفتار غیرکلامی، زمینه ایجاد ارتباطات هستنـد، فرهنگهای ژاپن، چیـن، اعراب دارای فرهنگ با زمینه بالا هستنـد (SANYAL ۲۰۰۱ P۶۳) .
در فرهنگهای با زمینه پایین معانی که به کار برده می‌شود از زمینه کمتری برخوردار است و غالباً به صورت مکتوب است و در پیام ابهام وجود ندارد. در این فرهنگها بیشتر معانی به صورت کدهای تعریف شده است.
ارتباطاتی که در این نوع فرهنگها وجود داردواضح و روشن است. در این نوع فرهنگها حالات غیرکلامی بیانهای کلامی را حمایت می‌کنند. در فرهنگهای با زمینه بالا معانی در محیط زمینه و وضعیت قرار دارد و معانی در یک شرایطی قابل درک است. در فرهنگهای با زمینه بالا علائم غیرکلامی خیلی مهم هستند. در این نوع فرهنگها جواب بله یا نه ممکن است ابهام آمیز باشد. در فرهنگهای با زمینه بالا، معانی به صورت کدهای تعریف شده نیست بلکه به صورت تعریف شده در درون فرد است و در افراد درونی شده است. در این نوع فرهنگها شنونده باید علائم زمینه را بفهمد تا معانی پیام را درک کند. بنابراین، در فرهنگ زمینه بالا، شخص تمایل دارد که حول یک نقطه صحبت کند و از شنونده انتظار دارد که منظورش را بفهمد. به طور کلی در فرهنگ با زمینه بالا بیشتر پیام و مسئولیت آن بردوش شنونده است تا گوینده ولی در فرهنگهای با زمینه پاییـن مسئولیت ارائه پیام با گوینـده است که پیام را بـه طور کامل انتقال دهد. (ZAHARNA ۱۹۹۵)
رویکرد هل می‌تواند به تحقیقات هــاف استد (۱۹۹۱) که برروی فردگرایی و جمع گرایی صورت گرفت ارتباط داشته باشد. گدوکانست و تینگ تومی معتقدند که همه فرهنگهایی که‌هال باعنوان زمینه پایین نامگذاری کرده است فردگرا و همه فرهنگهایی که با زمینه بالا نامگذاری شده‌اند جمع گرا هستند(KNUTSON & ETAL ۲۰۰۳) .
باتوجه به تعریفی که از فرهنگهای بازمینه بالا و فرهنگهای زمینه پایین ارائه شد، هریک از عناصر فرهنگی، زمان، کلامی و غیرکلامی بودن، مستقیم و غیرمستقیم بودن، انجام دادن و بودن، خطی و غیرخطی بودن و فضا در قالب فرهنگهای بازمینه بالا و فرهنگهای با زمینه پایین مورد بررسی قرار می‌گیرد.
▪ زمان : از نظر زمان فرهنگهای بازمینه بالا به عنوان فرهنگ چندبعدی (POLYCHRONIC) و فرهنگهای با زمینه پایین به عنوان فرهنگ یک بعدی MONOCHRONIC معرفی می‌شوند. در فرهنگهای چندبعدی، یک روش کاملاً ساختار یافته و مبتنی بر زمان برای زندگی وجود ندارد و یک روش منعطف و مبتنی بر روابط شخصی در زمانبندیها وجود دارد و در یک زمان ممکن است کارهای متفاوتی صورت بگیرد. در فرهنگهای چندبعدی دیرکردن و به تاخیر انداختن قرار ملاقات معقول است و وقت ملاقات به صورت تخمینی بیان می‌شود. بنابراین، در فرهنگهای چندبعدی شتاب و عجله در برخورد با مباحث بحث انگیز به عنوان یک کار نسنجیده تعبیر می‌شود و هرجا که ممکن است از آن اجتناب می‌شود. در فرهنگهای چندبعدی، در برنامه ریزی و حل مسئله به صورت غیررسمی عمل می‌کنند، و یک روش تقدیرگرایانه در حل مسئلـه به کار می‌برند.(LOOSMORE ETAL ۱۹۹۹)
در فرهنگهای تک بعدی، فعالیتهای متفاوت به وضوح از هم متمایز شده‌اند مثل کار، استراحت و روی یک وظیفه خاص، در یک زمان مشخص متمرکز می‌شوند. در حالی که در فرهنگهای چندبعدی چنین نیست. به عنوان مثال، یک مدیر آمریکایی ممکن است که نیم ساعت وقت ملاقات به یک ارباب رجوع بدهد و تمام توجه خود را به آن معطوف کند و بلافاصله به سراغ ارباب رجوع دیگر برود. برخلاف آن یک وزیر کابینه از کشورهای مدیترانه‌ای محل مخصوص ملاقات در خارج از کار خود دارد که مردم در این محل منتظـر می‌مانند و این مقام دولتی ممکن است همزمان با چندنفر صحبت کند. (شرمرهون و دیگران ۱۳۷۹ صص ۵۲ و ۵۳). در فرهنگهای با زمینه بالا قراردادها به آسانی متوقف می‌شوند ولی در فرهنگهای با زمینه پایین یک ضرب الاجل خاصی در نظر گرفته می‌شود و برنامــه ریزی به طور جدی صورت می‌گیرد.
▪ کلامی بودن و غیرکلامی بودن: در فرهنگهای با زمینه پــــایین غالباً از ارتباط کلامی استفاده می‌شود.
عنصر معنایی ارتباطات یک ابزار مهمی را فراهم میکند که می‌تواند سهم مهمی را در انتقال یک پیام داشته باشد. درسکی عنصر معنایی را به عنصر سکوت اطلاق میکند که از چهارطریق منتقل می‌شود: حرکات بدن، همجواری، زبان موازی. زبان شیئی. حرکات بدنی به اشارات، حرکا ت دست، و تماسهای چشم اشاره دارد. بعضی از این علائم جهانی و قابل درک هستند و بعضی از آنها به طور فرهنگی، خاص هستند. همجواری به نزدیکی افراد در طول ارتباطات اشاره دارد. احساس فضای شخصی از نظر فرهنگی استاندارد شده نیست و فرهنگها در یک پیوستار با تماس بالا یا تماس پایین تقسیم بندی می‌شوند. زبان موازی اشاره دارد به اینکه چگونه بعضی چیزها به جای محتوا گرفته می‌شود. تن، نوسان صدا و چگونگی گفتار مهم هستند. برای مثال در جوامع غربی مستقیماً به سراصل موضوع مـــی روند ولی عربها در صحبت کردن قبل از اینکه به موضوع اصلی بپردازند اول پیرامون آن صحبت می‌کنند. زبان شیئی OBJECTIVE LANGUAGE به پیامهای انتقال یافته از طریق قیافه فرد، لباس و آرایش گفتــــــه می‌شود. به طور کلی در فرهنگهای با زمینه بالا بیشتر از علائم غیرکلامی استفاده می‌شود و دستها و حالات چهره، خیلی مهم هستنــد و سکوت می‌تواند نوعی ارتباط باشد ولی در فرهنگ با زمینه پایین بیشتر از ارتباط کلامـــی استفاده می‌شود و دستها به بیان گفتار کمک میکند و دامنه کمی برای سکوت وجود دارد(LOOSMORE ETAL ۱۹۹۹) .
▪ مستقیم و غیرمستقیم بودن: ابعاد مستقیم و غیرمستقیم بودن به حدی که یک سخنگو نیاتش را از طریق ارتباطات آشکار میکند، اطلاق می‌گردد.
سبک مستقیم به بیان روشن احساسات فرد، خواسته‌ها و نیازهای شخص گوینده اطلاق می‌شود. از طرف دیگر سبک غیرمستقیم به پیامهای گفتاری که نیات واقعی گوینده و خواسته‌ها و نیازهای او پنهـــــان می‌شود، اطلاق می‌شود(NELSON ETAL ۲۰۰۲) .
لوین بیان میکند که در فرهنگهای آمریکایی بیشتر ارتباطات آنها مستقیم و روشن است و شواهدی برای مستقیم بودن، در زبان آمریکایی وجود دارد مانندبگو منظور شما چیست یا حاشیه نرو و یا برو سر اصل مطلب. لوین همچنین بیان میکند که در سبک مستقیم تلاش می‌شود که به دقت حقایق، روشها، یا انتظارات بیان شود و از صحبتهای احساسی و بیانهای حدسی اجتناب می‌شود. برعکس، ارتباطات غیر مستقیم از بار احساسی زیــادی برخورداراست. (ZAHARNA ۱۹۹۵) در سبک مستقیم پیام دارای سادگی است و ساده بودن پیام ارزشمند است ولی در سبک غیرمستقیم تزئینات در پیام ارزشمند است(SANYAL ۲۰۰۱) .▪ فضا: نحوه استفاده از فضا در فرهنگهای مختلف متفاوت است. فضای شخصی، چون حبابی اطراف افراد را می‌پوشاند و اندازه مطلوب این حباب در فرهنگهای مختلف متفاوت است. وقتی دیگران به فضای شخصی فرد هجوم می‌آورند یا آن را تنگ می‌کنند ناراحت می‌شود اما وقتی هم که اطرافیان فرد خیلی دور هستند و ارتباط با آنها مشکل است باز هم احساس ناراحتی میکند. یک عرب سعودی در ملاقات با مدیر کانادایی وقتی راحت است که به او نزدیک شود اما کانادایی سعی میکند فاصله خود را بیشتر کند. (شرمرهون و دیگران، ۱۳۷۹). به طور کلی در فرهنگهای با زمینه بالا افراد ترجیح می‌دهند که فضای شخصی کمتری داشته باشند و بیشتر فاصله گروهی را ترجیح می‌دهند ولی در فرهنگ بازمینه پایین افراد دوست دارند که فضای شخصی مخصوصی داشته باشند(SANYAL ۲۰۰۱) .
▪ انجام دادن و بودن: یکی از وجوه تمایزی که از طرف کلاک‌هان و استرادبک (۱۹۶۱) پیشنهاد شده است تاکید بر فعالیت و تاکید بربودن یا شدن است. گرایش به فعالیت یعنی اینکه فعالیتهایی که انجام می‌شود قابل اندازه گیری است که استوارت گرایش به فعالیت را انجام دادن می‌نامد.
فرهنگهای انجام دادن، ویژگی فرهنگهای با زمینه پایین است که بر موفقیت و دستیابی به موفقیت تاکید دارند و تمایل به انجام دادن در بیانات و گفتاری این نوع فرهنگ وجود دارد. ویژگی مهمی که به گرایش به انجام دادن ارتباط برقرار میکند این است که در انجام دادن کلمه‌ها باید با فعالیتها و اعمال منطبق باشد و باید از بیانات سمبلیک خودداری شود.
عکس فرهنگ انجام دادن، فرهنگ بودن است که در فرهنگهایی مثل عرب، چین، ژاپن وجود دارد. اوکاب فرهنگ انجام دادن آمریکایی را با فرهنگ بودن ژاپنی مقایسه کرده و به این نتیجه رسیده که در ژاپن موفقیت مهم نیست، چیزی که در آنجا بــــــدان اهمیت می‌دهند، سن، موقعیت خانوادگی و مقام است. فردی که به فرهنگ بودن تعلق دارد او چه کسی است برای او بیشتر اهمیت دارد تا اینکه بگویند او چه کاری انجام می‌دهد (ZAHARNA ۱۹۹۵) .
آگاهی از نوع فعالیت فرهنگی و جهتی که جامعه در پیش رو داردمی تواند دیدگاهی عمیق درباره شیوه کار افراد و گذرانیدن وقت بیکاری به دست دهد و می‌توان بدان وسیله مشخص کرد که افراد این جوامع چگونه تصمیم میگیرند و برای دادن پاداش از چه شاخصهایی استفاده می‌کنند. برای مثال، در فرهنگهایی که جنبه بودن مطرح است، تصمیمات جنبه احساساتی دارند و برعکس در فرهنگهایی که به عمل و کار تاکید می‌شود به هنگام تصمیم گیری مسئله فردگرایی مطرح است (رابینز، ۱۳۷۸) .
▪ خطی بودن و غیرخطی بودن: الگوی فرهنگی خطی بودن که جزو فرهنگ با زمینه پایین است بر آغاز و پایان حوادث هدفمند تاکید میکند. خطی بودن روی کارهای منفرد تاکید دارد یعنی اینکه کارها یکی پس از دیگری انجام شود.
در روش خطی کارها به صـــورت پله پله انجام می‌شود یعنی ابتدا روی یک کــــار متمرکز می‌شوند و بعد از اتمام آن به سراغ کار دیگری می‌روند ولی در غیرخطی، کارها به صورت همزمان انجام می‌شود. در فرهنگهای غیرخطی روی موضوعهای چندگانه توجه می‌گردد که به صورت واژه‌های شفاهی بیان می‌شود، در فرهنگ غیرخطی افراد بیشتر روی تصاویر فکر می‌کنند تا کلمات. (ZAHARNA ۱۹۹۵)
در شکل یک ویژگیهای دو فرهنگ با زمینه بالا و پایین آورده شده است.
●● نتیجه گیری
سیستم اقتصاد جهانی که یکی از نتایج آن شرکتهای چندملیتی است برای مدیران مسایل و مشکلاتی را به وجود آورده است. مدیران در این سیستم، باید تفاوتهای فرهنگی موجود بین کشورها را درک کنند و شیوه مدیریت و سازمانهای خود را براساس آن تعدیل کنند. تفاوتهای فرهنگی تمامی فرایندهای مدیریتی مثل ارتباطات، رهبری و تصمیم گیری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به عنوان مثال، تفاوتهای فرهنگی می‌تواند تمامی اجزای فرایند ارتباطات را تحت تاثیر خود قرار دهد. به عنوان مثال در بحث فرستنده پیام، یک شخص از فرهنگ با زمینه بالا ممکن است از پیامی استفاده کند که کلی باشد و در طرف مقابل، این پیام در منظر یک شخص از فرهنگ بازمینه پایین ممکن است به خوبی درک نشود چون کلماتی برای آنها قابل درک است، که شفاف و واضح باشد.
همچنین توجه به ساختار زبان، نقش مهمی در نحوه برخورد و درک شخصی در محیط دارد. به عنوان مثال یک فرد از فرهنگ با زمینه بالا دوست دارد که از زبان اغراق استفاده کند. در مقابل یک فرد با فرهنگ از زمینه پایین از زبان اغراق کمتر استفاده میکند و معتقد است در انجام دادن کارها کلمه‌ها باید با فعالیتها و اعمال منطبق باشند و باید از بیانات سمبلیک خودداری شود. حالا اگر یک فرد با فرهنگ با زمینه پایین، از یک فرد با زمینه بالا تمجید کند فرد با فرهنگ با زمینه پایین انتظار دارد که شخص مقابل گفتار خود را به عمل تبدیل کند ولی مشاهده میکند که بین گفتار و عمل او اختلاف وجود دارد و همین امر موجب عدم اعتماد او به فرد مقابل می‌شود. درک تفاوتهای بین فرهنگی به مدیران امکان می‌دهد که در زمان برقراری ارتباط با فرهنگهای مختلف خصوصیات زبانی، فرهنگ و آداب و رسوم آنها را در نظر داشته باشند و با آگاهی از آنها به تصمیم گیری در مسائل بپردازند. البته قدم اول در شناخت و درک فرهنگهای مختلف، شناخت فرهنگ، شناخت فرهنگ خویش است.
منابع
۱ - رضائیان، علی، مبانی سازمان و مدیریت، تهران، انتشارات سمت ۱۳۸۰.
۲ - شرمرهون. جان آر،هانت. جیمزجی، از بورن. ریچارد ان، مدیریت رفتار سازمانی، ترجمه دکتر مهدی ایران نژاد پاریزی، دکتر، محمد علی بابایی، دکتر علی یبحان اللهی، تهران، موسسه تحقیقات و آموزش مدیریت، ۱۳۷۸.
۳ - رابینز، استیفن، رفتار سازمانی، جلد اول، ترجمه دکتر علی پارساییان و دکتر سید محمد اعرابی، تهران، دفتر پژوهشهای فرهنگی، ۱۳۷۸.
۴ -هارجی، اون، ساندرز، کریستین، دیکسون، دیوید، مهارتهای اجتماعی در ارتباطات میان فردی، تهران، انتشارات رشد، ۱۳۷۷.
۵ - ZAHRANA,R.S, (۱۹۹۵) UNDERSTANDING CULTURAL PREFERENCE OF ARAB COMMUNICATION PATTERN, PUBLIC RELATION REVIEW, VOL ۲۱, No۳, PP(۲۴۱-۲۵۵).
۶ - LOOSMORE.M,AL MUSLMANI.H.S, (۱۹۹۹), CONSTRUCTION PROJECT MANAGEMENT IN PERSIAN GULF: INTER - CULTURAL COMMUNICATION, INTERNATIONAL JOURNAL OF PROJECT MANAGEMENT VOL ۱۷, NO ۲,PP (۹۵-۱۰۰)
۷ - SANYAL, RAJIB INTERNATIONAL MANAGEMENT, A STRATEGIC PERSPECTIVE, NEWJERSY, PRENTICE HALL ۲۰۰۱.
۸ - NELSON. G.L,AL BATAL.M, ELBAKARY. W, (۲۰۰۲) , DIRECTNESS VS INDIRECTNESS, ARABIC AND US ENGLISH COMMUNICATION STYLE, ELSEVIER SCIENCE LTD.
۹ - KNUTSON. THOMAS J, ROSECHONGPORN KOMOLSEVIN, CHATIKETU PAT, SMITH VAL R, (۲۰۰۳), A CROSS- CULTURAL COMPARISION OF THAI AND US AMERICAN RHETORICAL SENSITIVITY: IMPLICATIONS FOR INTERCULTURAL COMMUNICATION EFFECTIVENESS, INTERNATIONAL JOURNAL OF INTERCULTURAL RELATIONS, VOL ۲۷ PP (۶۳-۷۸).
مدیریت در فرهنگ
شما هنگامی که کاری را بیرون از کشور خودتان انجام می‌دهید، غلبه و کنار آمدن با فرهنگی متفاوت خودتان، کاری چالش برانگیز است. این اختلافات ممکن است سطحی یا عمیق باشد، اما در هرحال شما باید از آنها را لحاظ کنید و در واقع آنها را مهم بشمارید.
به منظور زندگی و کار کردن در این فرهنگهای متفاوت، شما لازم است قابلیت‌های چند فرهنگی را گسترش دهید. یک عامل مهم آشتی سازگاری می‌باشد: شناخت قانونمندی اختلافات فرهنگی و تلفیق آنها در جهت داشتن روابط سودمند و چند جانبه.
در ابتدا شما باید از یک سری عواملی که باعث تنوع فرهنگها می‌شود آگاه باشید.این عوامل به طرق متفاوتی معنا می‌شوند و یا در گروههای مختلفی قرار میگیرند و چهار چوبی بوجود می‌آورند که پاسخگوی واقعیت‌های زندگی می‌باشد. با اطلاع از عادات خاص و ارزشهای موجود در جوامع خاص، شما می‌توانید در نظر بگیرید که چقدر این اطلاعات در مراحل مختلف کار شما کاربرد دارند و شما در نقش مدیریتی تان چگونه می‌توانید خود را با آنها تطبیق دهید.
هنگامی که ما در فرهنگی دیگر زندگی یا کار میکنیم، اغلب از اختلاف فرهنگ آن مکان در پوشش، غذا و رفتارهای اجتماعی آگاهی داریم. اما، اختلاف عمیق تر و مهم تر در سطوحی هستند که ما از آنها آگاهی نداریم.
تحلیل ساختار فرهنگ
فرهنگ هر جامعه‌ای در جهان می‌تواند با یک پیاز مقایسه شود که لایه‌هایی دارد که می‌توانند برداشته شود.سه لایه متفاوت می‌توانند به این صور مشخص شوند:
لایه خارجی
لایه میانی
لایه داخلی
این مطلب رو هم از دست ندید:
پانزده نکته برای توسعه شبکه‌ی حرفه‌ای - بخش اول
لایه خارجی شامل مواردی می‌شوند که افراد با فرهنگ یک کشور سر و کار دارند.افراد در هرمکانی قرار گیرند، متوجه این تفاوتها در مقایسه با کشور خودشان می‌شوند این سطح فرهنگ مطلق می‌باشد.
لایه میانی مربوط به عادات و ارزشهای موجود در یک مجموعه است. هر جامعه آن را به افرادش تحمیل میکند و توسط مقیاس‌های جامعه کنترل می‌شود. ارزشها بیشتر از عادات درونی هستند و اغلب جوامع نمی‌توانند کنترل دقیقی بر آنها داشته باشند.
عمیق‌ترین لایه، قسمت درونی است.سطح واقعی فرهنگ، درک هسته فرهنگ، رمز موفقیت کاری در فرهنگهای دیگر می‌باشد. این روش‌های حل مشکلات، آنقدر طبیعی هستند که افراد مانند نفس کشیدن دیگر به روند انجام آن نمی‌اندیشند. اما برای فردی بیگانه، این فرائض ابتدایی می‌تواند بسیار با دشواری درک شود.
درک معانی مختلف
هنگامی که به مقصدی خارجی جهت آغاز یک حرفه می‌رسید، سریعا متوجه اختلافات فرهنگی در دو سطح خارجی و میانی می‌شوید. اهمیت لایه درونی فرهنگ در این است که فرهنگهای مختلف ممکن است به یک چیز واحد معانی متفاوتی اطلاق کنند.
بسیار مهم است که مرتکب این اشتباه نشوید که فکر کنید اختلافات فرهنگی به وضوح اختلافات مشهودی چون طرز لباس پوشیدن غذا خوردن و خانه‌ها می‌باشد.در این صورت ممکن است هم برای خودتان و هم فرد میهمان با اطلاق معانی مختلف به یک اصل مشکلاتی ببار آوردید.
پرداخت به دوراهی‌ها(معضل‌ها)
مشکلات عمده کاری و مدیریتی همیشه به عنوان یک معضل مطرح می‌شود: از یک سو این قرارداد و ازسوی دیگر آن.در کار با فرهنگها معظلات از هفت بعد فرهنگی نشات میگیرند.
توسعه قابلیت چند فرهنگی
جهت کار موثر در یک محیط چند فرهنگی، کلید اصلی سازگاری است. شما لازم است ارزش‌هایی را که به ظاهر متفاوت می‌آیند، باهم سازگاری دهید. این معضلات بر پایه‌ای مداوم بوجود می‌آیند.به عنوان یک مدیر، شما باید نیروی کاریتان را تشویق کنید و همچنین شنونده خوبی باشید.
شما لازم است از دستورات دفتر مرکزی در راستای استراتژی جهانی پیروی کنید و موفقیت‌های محلی سازگار با جریانات روز به دست آورید. شما باید تصمیم بگیرید که چه وقت خودتان عمل کنید اما باید قادر باشید در صورت لزوم نماینده تعیین کنید. شماهم باید مواظب عملکرد‌های روزانه تان و هم در فکر کل ماموریت محوله تان باشید.
تطابق استاندارد و تنظیم
این معظل ممکن است به اشکال متفاوتی وجود داشته باشد رهبران خوب در سازمانهای چند ملیتی، راهی موثر جهت بهترین عملکرد محلی و جهانی شدن پیدا می‌کنند.
نویسنده:لیزا هوکلین ترجمه: غلامرضا لطیفی
فهرست مطالب:
نگاه کلی
1-اثر تنوع فرهنگی بر تجارت بین الملل
-آیا فرهنگها در همگرایی اند؟
-هزینه‌های سوء مدیریت فرهنگی
-فرهنگ حتی بر عملیات عادی تجارت نیز تاثیر می‌گذارد
-آیا نظریه‌های جهانی مدیریت وجود دارند؟
-اخلاق یک روحیه قابل تغییر است
-شناخت فرهنگهای دیگر:ایالات متحده آمریکا و اروپا
-ایجاد یک سازمان جهانی فارغ از تنوع
-مزیت رقابتی فرهنگ
2-فرهنگ، چه چیزی است و چه چیزی نیست و چگونه رفتار سازمانی را هدایت میکند
-فرهنگ چیست
-فرهنگ چه چیزی نیست
-حاملان مختلف فرهنگ
-ابعاد فرهنگ
-تلاش برای طبقه بندی فرهنگ ملی برحسب اهمیت داده شده به ارزشهای مختلف
-تحقیق فوتو تدومپنار
-فرهنگ و آلمانی‌ها
3-ارزش راهبردی تفاوتهای فرهنگی
-الزامات رقابتی بین المللی کردن
-ایجاد منابع پایدار مزیت رقابتی
-رویکردهایی در مدیریت تفاوتهای فرهنگی
چهار راهبرد برای مدیرییت تفاوتهای فرهنگی(مطالعه موردی 4شرکت)
-الگوهای سازمانی منطقه آسیا و اقیانوس آرام
-مزیت رقابتی فرهنگها(مطالعه موردی؛شرکت زیمنس)
-یک الگوی یادگیری فرهنگی(مطالعه موردی توشیبا و تویوتا)
-مدیریت بین فرهنگی از دیدگاه ارزش افزوده
4-آگهی یابی بین فرهنگها
-آیا محصولات جهانی وجود دارند؟
-محصولات جهانی یا معانی جهانی(مطالعات موردی)
-بازاریابی و آگهی یابی در بین فرهنگها از منظر ارزش افزوده(مطالعات موردی)
5-مدیریت منابع انسانی در بین فرهنگها
-زمینه
-دستکاری ارزشهای آشکار شرکتی در عرصه جهانی
-هر عمل سازنده،یک عمل مخرب نیز هست
-انتخاب
-توسعه کارنامه فعالیت
-ارزیابی عملکرد
-نقش مدیریت منابع انسانی و متخصصین آن در دنیای چند فرهنگی
6-مدیریت یکپارچگی در بین فرهنگها
-منطق راهبردی یکپارچگی و اتحاد
-نقش فرهنگ در یکپارچگی بین فرهنگی
-تعامل بین فرهنگ ملی و شرکتی
-مدیریت فرایند
چکیده:
امروزه مردم جهان بطور روز افزونی مجبور به کنش متقابل،هدایت،مذاکره و تفاهم با مردم فرهنگهای دیگر هستند.
زمینه بن بست‌های مدیریتی،کج فهمی‌های پرهزینه و حتی شکست‌های تجاری زمانی بطور معنی داری افزایش می‌یابد که با مردمی سروکار بیابید که ارزشها،باورداشت‌ها،سنن و زبان مادری شان متفاوت از شماست.بهر ترتیب،زمانیکه تفاوتهای فرهنگی درک و بطور موفقیت آمیزی هدایت شوند،این تفاوتها می‌توانند به عملیات تجاری خلاف و منابع پایدار مزیتهای رقابتی منجر شوند.
در یک بازار جهانی که بسیاری از دانشوران تجارت بین المللی به مجادله می‌پردازند،مزیتهای پایدارتر،بشدت از منابع \"سخت تر\"کارآیی به منابع\"نرم تر\"اثر بخش تغییر می‌کنند.مثلا حرکت بسوی یک ناحیه کاری کم هزینه به عنوان مزیت کوتاه مدت قابل تکرار است.مزیت پایدارتر عبارت از کار یا قابلیت‌های خاص کارخانه‌ای در عرصه بین المللی،انعطاف پذیر ساختن،تقسیم اطلاعات و توسعه شناخت جمعی از چگونگی شبکه جهان گستر است.یادگیری سریعتر و بهتر در سازمانها،بخش مهم رشد منطق رقابتی است.مردم فرهنگهای مختلف برای توسعه این استعدادها ناگزیر از ارتباط،مذاکره،تفاهم و فهم ارزشها و جهان بلینی‌های یکدیگر هستند.
علاوه بر این معادلات نیز تحت تاثیر فرایند مستمر جهانی شدن از قبیل توسعه اقتصاد جهانی مقیاس‌ها و در عین حال حساس بودن به شرایط محیطی محلی،تقویت تنوع در کنار نیاز به یکپارچگی و حفظ انعطاف پذیری به همراه سخت و متمرکز بودن هستند.این‌ها مسائلی هستند که هر سازمان و عملکردی در مسیر جهانی شدن با آنها در می‌افتد.درک نقش فرهنگ،دارای بیشترین ارتباط در حل این معماهاست.
یافته‌های تحقیقی کتاب حاضر به تصریح آنچه که محدوده\"حساس\"مدیریت بین المللی را آشکار می‌سازد،یاری می‌رساند.شواهد حاکی است:
-اثر تفاوتهای فرهنگ ملی با تمامی محدوده‌های تجارت جهانی مرتبط است.
-شرکتهای فعال جهانی از راهبرهای مختلفی برای مدیریت تفاوتهای فرهنگی استفاده کرده اند.
-برخی از این راهبردها،در حال حاضر برای پیوند ساختارهای سازمانی و نیازهای رقابتی مناسب نیستند.
-شرکتهای بسیاری وجود دارند که برای استفاده از تنوع فرهنگی جهت مزیت رقابتی در هر سطح از راهبرد منویات خود را تغییر می‌دهند و لذا در سطح عملیاتی نمونه‌های موفقی هستند.
با وجودی که هیچ \"پاسخ\" قاطع و جامعی درباره چگونگی مدیریت تفاوتهای فرهنگی در هر بخش تجاری این کتاب وجود ندارد،مع الوصف براساس تمام دلایلی که در فصل یک خواهد آمد،بررسی اثر فرهنگ بر هر محدوده میسر بوده و چارچوبهایی برای توجه به عوامل فرهنگی بدست می‌دهد.با یادگیری هر چیزی درباره تنوع فرهنگهای انسانی و تاثیر این تنوعات بر رویکرد فرد نسبت به تجارت،درک و مشاهده اینکه راه حلهای شما شاید و یا بهترین و مناسب‌ترین چاره برای وظیفه‌ای که در دست دارید،نباشد و امکان پذیر می‌سازد.این نکته،واقعیت محوری است که از نظر راهبردی اولین گام در استفاده از تفاوتهای فرهنگی است.
فصل 1) اثر تنوع فرهنگی بر تجارت بین المللی
همانطوری که بازارها،رقابت (( با مفروضات زیر همراه استو سازمانها جهانی می‌شوند،تجار،سیاستمداران و مصرف کنندگانی که این نهادها را تشکیل می‌دهند نیز مجبور به کنش متقابل،هدایت،مذاکره و تفاهم با مردم فرهنگهای دیگرمی شوند.کار کردن با مردمی که ارزشها و باورهایشان نه بخاطر زبان و سنن،متفاوت از شماست،می تواند موجب کج فهمی‌ها و حتی شکست‌های تجاری پرهزینه‌ای شود. به همین روی تجربه‌های گرانبهایی،مدیران و سیاستمداران را آگاه ساخته است که تجارت و سیاست دو امر مجزا نبوده و سیطره عقلی فعالیت سوای باورها و ارزشهای فرهنگی خاص یک جامعه است .تمامی رفتارهای اجتماعی در زمینه خاصی تحقق یافته و عمیقاً با دیگر ارزشها و باورها در ارتباط هستند این امر بدین معناست که سوء مدیریت تفاوتهای فرهنگی از ریسک‌های بالایی برخوردار است.غفلت یا هدایت غلط این تفاوتها می‌تواند بمعنای ناتوانی در حفظ و برانگیزش کارکنان،تعبیر نادرست از قابلیت اتحاد بین مرزی،اشتباهات اجتناب ناپذیر در بازاریابی و تبلیغات و عدم توفیق در ایجاد منابع پایدار مزیتهای رقابتی باشد.
سوءمدیریت در تفاوتهای فرهنگی ممکن است،سایر سازمانها و مدیران موفق را نیز در فعالیتهای بین فرهنگی با بن بست و عدم کارآیی مواجه سازد.ولی زمانی که تفاوتهای فرهنگی با موفقیت مدیریت شوند،می تواند منجر به عملیات تجاری خلاق،آموزش بهتر و سریعتر در سازمانها و منابع پایدار مزیتهای رقابتی شود.با وجودیکه لین موضوع،حوزه پراهمیتی در تجارت بین المللی است،در عین حال مشکل جدی است که در معرض تحقیق است(ردینگ،1992).در کنار هزینه بالای تحقیقات سازمانی بین المللی،مسائل روش شناختی تلاش برای تفکیک انبوهی از عوامل تعیین کنده نیز وجود دارد. بطور مثال این مسئله که چه میزان از رفتار سازمانی تحت تاثیر فرهنگ ملی اعضایش قرار دارد؟یا چه میزان خاص یگانگی فرهنگ یا صنعت یا تکنولوژی سازمانی‌‌اش است؟چطور می‌توان این واقعیت را در نظر داشت.محققینی که سرانجام سوگیری‌های فرهنگی(1) خودشان را حفظ می‌کنند،می توانند بر روشهایی تاثیر بگذارند که تحقیق خود را طراحی و اجرا می‌کنند،به همی نترتیب این وضعیت در زمینه‌های پیچیده تر مصداق دارد بطوریکه نظریه مفید در ورای محلی که شرکتهای جهانی عمل کرده و یا اثرات تفاوتهای فرهنگی مواجه اند،نوعی شکاف دارد.این کتاب قصد دارد به دانشجویان تجارت بین الملل و متفکران استراتژیک در سازمانهای چند ملیتی برای رسیدن به اهمیت تفاوتهای فرهنگی ملی در سازمانها و تامین برخی چارچوبها و بینش‌های عملی جهت مدیریت موفقیت آمیز این تفاوتها،یاری رساند.
بهر حال ضروری است به روندی نظر افکنیم که برخی به اهمیت اندک فرهنگ ملی در تجارت بین المللی اذعان دارند یعنی روند همگرایی فرهنگها(2)
1-cultural Biases
2-Convergence of cultures
· دانشمندانی وجود دارند که معتقدند نوسازی سب ایجاد یا حداقل منتهی شدن به یک فرهنگ مشترک جهانی خواهد شد و این امر زندگی مدیران بین المللی را ساده تر خواهد ساخت. با وجودی که در واقعیت امر تولیدات،محصولات و حتی تعطیلات بسیاری وجود دارند که با بازارهای جهانی مشترک می‌شوند-نظیر مک دونالد،کوکا کولا،سوشی،کارت‌های هویت و جشن کریسمس-ولی این امر بدان معنا نیست که این چیزها در فرهنگهای مختلف دارای معنهای یکسانی است.در مسکو خوردن مک دونالد به عنوان شام یک جلوه منزلتی دارد،در حالیکه در نیویورک این عمل بمعنای خوردن غذا و سیر شدن است(ترومپنارس،1993).جشن کریسمس دارای قابلیت جهانی شدن است ولی از توان نمادین کردن چیزهای مختلف و ترکیب یا تلفیق باورهای متفاوتی نیز برخوردار است که انجام آن را در بین فرهنگهای مختلف امکان پذیر می‌سازد.این عمل در بسیاری از نقاط،موجب حفاظت و مشروعیت سنت‌ها و آدام و رسوم خاص و منطقه‌ای می‌گردد.در ژاپن این عمل موجب نمادین کردن جوانی،عشق رمانتیک و \" \" می‌شود.در جزیره ترینیداد،این جشن در اطراف خانه و اهالی محلی متمرکز است.در انگلستان کریسمس عبارت از جشن صرفاً خانوادگی و دیگر خویشاوندان است.تعطیلی امریکایی بر شادمانی دوستان،خانواده و اجتماع صمیمی متکی است.هرچند برخی وقایع ظاهری کریسمس بنظر همگن و متجانس می‌رسند.مثل پرخوری و اسراف-ولی کریسمس ممکن است صرفاً نمایش ساختگی باشد برای رویدادهای کاملاً نامتجانس(میلر،1993).خلاصه واقعیت اینست که همه ما می‌توانیم به واکمن گوش دهیم،همبرگر بخوریم و در یک مرکز فروش به تماشای سانتا کلاوس بنشینیم که فقط بیانگر این است که محصولات جدیدی وجود دارند که می‌تواند یک پیام جهانشمول را بفروشد.این‌ها هیچ اطلاعی درباره اینکه آنها در فرهنگهای مختلفی که قابل مشاهده‌اند چه معنایی دارند،نمی دهند.اگر شرکت‌هایی که در عرصه جهانی فعالیت می‌کنند بخواهند فلسفه،اهداف،تولیدات و خدماتشان نه تنها شناخته شود بلکه توسط کارکنان،مصرف کنندگان و شرکایشان در فرهنگهای مختلف به یک باور تبدیل شود،آنان باید به درک آن چیزی بپردازند که این چیزها برای مردم هر فرهنگی معنا می‌دهند.با وجودی که ما تلاش میکنیم سازمانها را یکپارچه و هدفمند بسازیم ولی آنها برای افرا دفرهنگ‌های مختلف معنای یکسانی ندارد،اینکه سازمانی بتواند در ابعاد عینی از قبیل شکل کارخانه،تجهیزات و آرایش آن یکسان عمل کند،امکان پذیر است ولی کلاً ً دارای معانی متفاوتی است که فرهنگهای انسانی مختلف با توجه به شرایط خود آن را فهمیده و براساس آن عمل می‌کنند. بهمین ترتیب تکنولوژی‌های اجتماعی همچون ساختارهای ماتریسی،نظام‌های پاداش دهی،شکل عملکرد،و تقویت مدیریت مشورتی ممکن است یکسان و هم شکل بنظر برسد ولی برای افراد در فرهنگهای مختلف دارای معانی متفاوتی هستند.همه آنها به زمینه و متن فرهنگی وابسته اند.
· اساس فرهنگ آن چیزی نیست که در ظاهر قابل مشاهده است.فرهنگ شیوه‌های مشترک گروهی از مردم
خانه1-1 نظارت مورد نظر چیست؟
مطالعه جدیدی به بررسی رفتارعای رهبری در کارخانه‌های مونتاژ الکترونیک در 4کشور پرداخته است(اسمیت و باند،1993).کارخانه‌ها در ایالات متحده آمریکا،هنگ کنگ،ژاپن و انگلستان واقع بودند.در تمامی این کارخانه‌ها]ناظرانی که به اعضای تیم کاری توجه داشتند،بخوبی ارزیابی شدند.با این همه،محور مطالعه آن چیزی بود که ناظر عملاً مجبور به انجام آن بود تا به عنوان موارد نظارتی تلقی شود.کارگران در کارخانه می‌خواستند نشان دهند که چطور اغلب ناظرانشان به گونه‌های مختلفی رفتار می‌کردند.در این بررسی معلوم شد که ناظر مورد نظر ناگزیر از انجام انجام کارهای مختلفی است تا این عنوان را در هریک از کشورهای مختلف بدست آورد.مثلاً یک سوال درباره آن چیزی مطرح شد که ممکن بود در صورتیکه عضو تیم کاری مشغول تجربه مشکلات شخصی باشد،روی می‌داد.کارگران ژاپن و هنگ کنگ و چنین پاسخ دادند که بحث پیرامون موضوع با دیگر اعضای تیم کاری در غیاب شخص یک رفتار مورد نظر خواهد بود.برعکس کارگران ایالات متحده امریکا و انگلستان به ارزیابی مباحث عمومی از قبیل یک کار مورد نظر برای انجام پرداختند. بدین ترتیب بررسی نشان داد که چطور یک کنش خاص ممکن است به حسب زمینه فرهنگی که کنش درون آن روی می‌دهد،دارای معانی کاملاً متفاوتی باشد که بدان منتسب می‌شود.در ژاپن و هنگ کنگ،ارزش اساسی تر به ارتباط غیر مستقیم به عنوان شکلی از رابطه خوب داده می‌شود در حالی که در انگلستان و امریکا ارزش بالاتر به ارتباط مستقیم داده می‌شود.(اسمیت و باند1993)
معرفی سازمان
الف: هدف کلان روابط فرهنگی - بینالمللی جمهوری اسلامی ایران
ایجاد و گسترش شناخت، علاقه و باور نسبت به اسلام ناب، انقلاب اسلامی، مزیتهای جمهوری اسلامی ایران و فرهنگ و تمدن اسلامی - ایرانی در جوامع دیگر به منظور گسترش پرتوِ اسلام و تحکیم همگرایی و پیوندهای اسلامی، دینی و معنوی.
ب: اهداف اصلی
آشنا سازی، علاقه مند سازی و ایجاد باور نسبت به اسلام ناب، انقلاب اسلامی، مزیتهای جمهوری اسلامی ایران، فرهنگ و تمدن اسلامی - ایرانی .
مأموریت‌ها
مدیریت و راهبری ِروابط فرهنگی بین المللی و سیاستگزاری، هماهنگی، هدایت، حمایت و نظارت برفعالیت‌های فرهنگی – تبلیغی جمهوری اسلامی ایران درخارج از کشور به منظور تحقق اهداف نظام در این روابط .
ارکان
1- شورای عالی
2-رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
ترکیب شورای عالی
شورای عالی مرکب از15 نفر از وزراء و شخصیتهای علمی و فرهنگی است که با حکم مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) منصوب می‌شوند و عبارتند از:
الف) 5 نفر از شخصیتهای علمی و فرهنگی به انتخاب مقام معظم رهبری (مد ظله العالی)
ب) 10نفرمتشکل از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی (رئیس شورا)، وزیر امور خارجه، رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، معاون امور بین الملل دفتر مقام معظم رهبری، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، دبیرکل مجمع‌جهانی تقریب مذاهب اسلامی، دبیر کل مجمع جهانی اهل بیت (ع)، رئیس جامعه المصطفی(ص) العالمیه و رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی .
بخشهای مختلف سازمان
سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی تشکیل شده است از:
- معاونت بین الملل
- معاونت فرهنگی
- معاونت پژوهشی و آموزشی
- معاونت اداری و مالی
معاونت بین الملل
معاونت بین الملل عهده‌دار هدایت و هماهنگی فعالیتهای فرهنگی خارج از کشور است و در قالب پنج اداره کل فعالیت می‌نماید که در چارچوب نمایندگی‌ها و رایزنی‌های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور که هم اکنون در 67 کشور جهان مستقر هستند پیگیری می‌گردد.
اقدامات این نمایندگی‌ها شامل انجام کلیه فعالیتهای فرهنگی مصوب و رصد اخبار و تحولات فرهنگی کشور محل ماموریت و انعکاس به مرکز، برگزاری هفته‌های فرهنگی، برپایی نمایشگاه‌های هنری، برگزاری هفته‌های فیلم، برپایی نمایشگاه‌های قرآنی، همایشها و کنفرانس‌های تخصصی فرهنگی و دینی، انعکاس دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران، فراهم‌آوردن زمینه‌های ارتباطی میان دانشگاهیان، علمای دینی و هنرمندان اقصی نقاط جهان، موضوعات مرتبط با ایرانیان خارج از کشور، گسترش زبان و ادبیات فارسی گفتگو و تعامل با ادیان و مذاهب مختلف و... است.
این فعالیتها در مجموعه پنج اداره کل آسیا و اقیانوسیه، آفریقا و عربی، اروپا و آمریکا، سازمانهای بینالمللی و مرکز بین المللی تبلیغ و در چارچوب موافقتنامه‌های فرهنگی میان ایران با کشورها و سازمانهای بینالمللی مختلف انجام می‌گیرد.
این ادارات کل با بهره‌گیری از نیروهای با تجربه و آشنا به فرهنگ ملل مختلف جهان وظیفه تحلیل، ارزیابی و نظارت بر عملکرد نمایندگیهای فرهنگی را نیز برعهده دارند.
وظایف نمایندگیهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور:
- زمینه‌سازی به منظور انعقاد قراردادهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و پیگیری و اجرای موافقتنامه‌های فرهنگی ایران با دیگر کشورها
- معرفی تمدن و فرهنگ اسلامی و ایرانی و تبیین سیاستهای جمهوری اسلامی ایران
- تبادلات علمی و دانشگاهی،تاسیس و تقویت کرسی‌های زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های کشورهای میزبان، ایجاد کتابخانه کتب فارسی برای ایرانیان و فارسی دوستان خارج از کشور و پشتیبانی کتابخانه‌های ملی کشورهای میزبان در خصوص کتاب‌ها و منابع اسلامی وایرانی .
- دایر کردن دوره‌های آموزشی در زمینه مهارتهای فرهنگی، هنری و صنایع دستی
- برگزاری مراسم ملی و مذهبی و یادبود و بزرگداشت شخصیتهای علمی و فرهنگی مشترک
- ارتباط با سازمانها و موسسات میراث فرهنگی جهت همکاریهای دوجانبه به ویژه همکاری جهت حفظ، نگهداری و فهرست‌برداری از نسخ خطی .
- برگزاری همایشها، سمینارها و نمایشگاه‌های مختلف همچون : نمایشگاه قرآن، تذهیب، کتاب، نقاشی، خط، آثار تجسمی، عکس، صنایع دستی و معرفی جاذبه‌های جهانگردی و مراکز تاریخی ایران
- برگزاری هفته‌های فیلم و هفته‌های فرهنگی که متناسب با شان و مقام انقلاب اسلامی ایران، برنامه‌های متنوعی از جمله اجرای گروههای موسیقی سنتی و محلی ایران، نمایش فیلم‌های ایرانی، جلسات و همایش‌های کارشناسی با حضور هنرمندان کشور میزبان، انعکاس دستاوردهای انقلاب اسلامی از طریق رسانه‌های محلی و برگزاری انواع نمایشگاه‌های هنرمندان ایرانی تدارک دیده می‌شود.
- ایجاد پرتال و پایگاههای اینترنتی در نمایندگیهای فرهنگی و فعالیتهای رسانه‌ای جهت اطلاع رسانی و تبیین مواضع نظام و تشریح دستاوردهای انقلاب اسلامی ایران و همچنین معرفی فرهنگ و تمدن .
معاونت فرهنگی
ادارات کل همکاریهای فرهنگی و هنری، امور اجتماعی و ایرانیان خارج از کشور، اداره کل امور زنان و خانواده، انتشارات بینالمللی الهدی و بنیاد اندیشه اسلامی به عنوان زیرمجموعه‌های این معاونت فعالیت می‌نمایند .
معاونت پژوهشی و آموزشی
مرکز مطالعات فرهنگی و بینالمللی،مرکز گفتگوی ادیان، مرکز آموزش و توسعه همکاریهای علمی دانشگاهی، مرکز گسترش زبان و ادبیات فارسی، مرکز ساماندهی ترجمه و نشر معارف اسلامی و علوم انسانی در خارج از کشور و کتابخانه مرکزی و آرشیو اسناد زیر مجموعه این معاونت می‌باشند .
معاونت اداری و مالی
معاونت اداری و مالی متشکل از ادارات کل امور مالی، امور اداری، پشتیبانی و تشریفات، دبیرخانه و اسناد، فناوری اطلاعات و مرکزIT طرح و برنامه ونظارت راهبردی است.
بخشهای دیگر سازمان:
حوزه ریاست سازمان
مجموعه‌ای است که زیر نظر مستقیم ریاست سازمان فعالیت نموده و هماهنگی ارتباط ریاست سازمان با بخشهای مختلف را عهده دارد.
اداره کل بازرسی و ارزیابی عملکرد
این اداره کل با هدف نظارت بر حسن اجرای وظایف و برنامه‌های محوله به بخشهای مختلف سازمان، ارائه گزارشهای مختلف نوبه‌ای و ارزیابی اقدامات انجام شده توسط واحدهای مختلف صف و ستاد تشکیل شده تا نقش موثری را در ارتباط با ارتقاء سطح کیفی و کمی فعالیتها داشته باشد.
اداره کل روابط عمومی و اطلاع‌رسانی
این اداره کل متشکل ازادارات اطلاع رسانی، نشریات وافکارسنجی، سمعی و بصری وتبلیغات تشکیل شده و انجام فعالیتهایی همچون پیگیری موضوعات مرتبط با دیپلماسی فرهنگی و عمومی درقالب فعالیتهای رسانه‌ای انعکاس اخباررایزنی‌های فرهنگی دررسانه‌های داخلی، تأمین محتوای اینترانت و وب سایت اینترنتی سازمان به نشانیwww.icro.ir، پشتیبانی محتوایی و شکلی پرتالهای رایزنی‌های فرهنگی ونظارت و ارزیابی عملکرد آنان، انتشارنشریات مختلف، تبلیغات محیطی، اجرا وهمکاری دربرپایی همایشها، برگزاری نشستهای خبری، تصویربرداری و تهیه آرشیوفیلم و عکس از مراسم،همایشها وبرنامه‌های مختلف، تلاش برای ایجاد سیاستهای واحد خبری و اطلاع رسانی، همکاری با رسانه‌های مختلف داخل و خارج از کشور، اعزام خبرنگاران داخلی به منظور حضور در برنامه‌های مختلف، میزبانی و دعوت از مسئولان رسانه‌ای و خبرنگاران کشورهای مختلف و... را بر عهده دارد.
ستاد برنامه ریزی و مهندسی روابط فرهنگی - بین المللی
این ستاد با بهره گیری از رویکردهای دانش بنیان و آینده نگر و با فن آفرینی و نوآوری به مثابه اتاق فکری برای مهندسی روابط فرهنگی بین المللی و باز مهندسی، و مرکز هدایت، راهبری وهماهنگی عملیات پیاده سازی راهبردهای روابط فرهنگی عمل نموده و نقش مؤثری را در شکل گیری مدیریت و معماری ِساختار نوین روابط فرهنگی بین المللی و ایجاد نهضتی نو متناسب با مقتضیات روز در عرصه بین الملل ایفاء می‌نماید.
دفتر مرکزی حراست
نظارت بر حسن انجام فعالیتهای بخشهای مختلف سازمان و همچنین کارمندان داخل و خارج از کشور را بر عهده داشته ضمن آنکه در زمینه مسائل امنیتی و حفاظت فیزیکی در داخل و خارج از کشور نیز فعالیت می‌نماید.
مراکز وابسته به سازمان :
شورای گسترش زبان فارسی، مجمع جهانی اهل بیت (ع)، مجمع جهانی تقریب بین المذاهب اسلامی .
آدرس: بزرگراه رسالت، روبروی درب شمالی مصلی، مجتمع امام خمینی
تلفن: 88153525 * 88848883 * 88843463
دورنگار: 88843280
ایجاد کرسی‌های یونسکو
ایجاد کرسی‌های یونسکو در دانشگاه در شورای روابط بینالملل مورخ ۱۹ خرداد ۸۸ مطرح و به تصویب رسید.
پیشنهاد تاسیس کرسی از سوی دانشکده‌ها / پردیس‌ها در معاونت بینالملل دریافت و پس از بررسیهای لازم از طریق کمیسیون ملی یونسکو در تهران به سازمان یونسکو در پاریس ارسال خواهد شد تا به تصویب نهایی برسد. قرارداد ایجاد کرسی به امضای رئیس سازمان یونسکو و ریاست محترم دانشگاه خواهد رسید و به طور رسمی در دانشگاه افتتاح خواهد شد.
شرایط پیشنهاد و تاسیس کرسی از نظر دانشگاه تهران و سازمان یونسکو شامل موارد ذیل است:
- عنوان و موضوع کرسی باید نو و در زمینه موضوعات جدید علمی که در سطح جهان مطرح است باشد.
- پیشنهاد ایجاد کرسی باید توسط استاد برجسته و مسلط به موضوع ارائه شود.
- آشنایی و سابقه استاد مذکور به فعالیتهای علمی بینالمللی از شرایط لازم است.
- بهره مندی از خدمات سایر اعضای هیات علمی و دانشجویان مرتبط در زمینه تحقیقات و پژوهشهای لازم صورت پذیرد.
سازمان یونسکو از کرسی‌های مورد تائید حمایت مالی نخواهد کرد. کرسی‌ها از نظر اعتبارسنجی و پرستیژ علمی و بینالمللی و ارزش تبلیغاتی برای دانشکده مربوطه و در نهایت دانشگاه تهران مفید است. همچنین معاونت بینالملل در صورت فعال بودن کرسی و دریافت گزارشات فعالیتهای منسجم از سوی صاحب کرسی حمایت مالی مناسب انجام خواهد داد. قرارداد کرسی‌ها معمولاً سه ساله است و در صورت نیاز و تائید گزارشات توسط سازمان یونسکو قابل تمدید است. همچنین کرسی‌ها زمینهء ایجاد مدیریت شبکه منطقه‌ای کرسی‌های مشابه در دانشگاه تهران را میسرخواهد نمود.
لازم است داوطلبان فرمهای زیررا تکمیل و با ارائه اسناد و مدارک لازم به معاونت بینالملل ارسال نمایند.
UNESCO CHAIR/UNITWIN NETWORK PROGRESS REPORT FORM UNESCO/UNITWIN PROPOSAL
ناشر دانشگاه امام صادق (ع)
نویسنده برایان جی. هورن | باری تومالین
مترجم محمدحسین شیخ شعاعی
سال نشر : 1400
تعداد صفحات : 434
کارشناسی ارشد
دانشگاه علم و فرهنگ- گروه مطالعات فرهنگی
سال تحصیلی 1393- 1392
هادی خانیکی
1- معرفی درس:
«ارتباطات میان فرهنگی» درسی نظری به ارزش 2 واحد است که در دوره‌های کارشناسی‌ارشد «مطالعات فرهنگی»، «جامعه‌شناسی فرهنگ» و «ارتباطات» ارائه می‌شود.
2- موضوع درس:
مطالعه و ارتقای شناخت علمی پیرامون:
نسبت میان فرهنگ و ارتباطات
نظریه‌ها و روندهای ارتباطات میان فرهنگی
راهبردهای علمی در ارتباطات میان فرهنگی
3- روش تدریس:
هر یک از مباحث بالا در قالب سرفصلهای جزئی‌تر به صورت فشرده مطرح شده و با تکیه بر منابع کلاسیک و پژوهشهای ملی و جهانی مورد بحث قرار می‌گیرد.
ارائه درس معطوف به هر دو وجه نظری و کاربردی است؛ از این‌رو هم نظریه‌ها و رهیافت‌های نوین علمی و هم راهبردهای علمی و بینالمللی در زمینه ارتباطات میان فرهنگی مدنظر است.
4- وظایف دانشجویان:
دانشجویان در طول ترم علاوه بر مشارکت فعال در درس، موظف به ارائه دو کار پژوهشی و مطالعاتی هستند:
اول: انجام یک مطالعه جمعی در قالب تحقیق نظری یا عملی پیرامون مباحث و مسائل مرتبط با درس و ارائه آن به صورت سمینار علمی و تدوین آن در قالب یک مقاله تألیفی یا ترجمه علمی تا پایان نیم‌سال.
دوم: مطالعه انفرادی در قالب نقد و بررسی یک پژوهش علمی، رساله دانشجویی و یا کتاب مرجع مرتبط با درس.
نمره نهایی درس بر اساس آزمون نهایی، سمینار و مقاله علمی و نیز کارنوشت نقد محاسبه خواهد شد.
5- سرفصلهای درس:
فرهنگ و ارتباطات (4 جلسه)
مفهوم ارتباطات و ارتباط میان فرهنگی
ارتباطات جمعی و مطالعات فرهنگی (شکل‌ها و شیوه‌ها)
ارتباطات و مفاهیم متناظر
عوامل اجتماعی– فرهنگی موثر در ارتباطات (تبدیل عوامل اجتماعی- فرهنگی به مقوله‌ها و متغیرهای ارتباطی)
نظریه‌ها و روندهای ارتباطات میان فرهنگی (8 جلسه)
نظریه‌های فرهنگ و ارتباطات میان فرهنگی
گفت‌وگو و برخورد میان فرهنگها و تمدن‌ها
گفت‌وگو، کنش ارتباطی و تفاهمی
گفت‌وگو و افق‌های همبسته
گفت‌وگو و منطق مکالمه
گفت‌وگو و نظریه جماعت
گفت‌وگو و نظریه جامعه شبکه‌ای
تنوع و تکثر فرهنگی
راهبردهای عملی در ارتباطات میان فرهنگی (4 جلسه)
توانش ارتباطی و ظرفیت‌های آن
سفر، مهاجرت، تجارت، جهانگردی
دیپلماسی فرهنگی
مدیریت تبادل و تفاوتهای فرهنگی، مطالعات موردی
6- منابع درس
فارسی
1- ارتباطات و فرهنگ؛ جیمز کری، ترجمه مریم داداشی، انتشارات نقطه، 1376.
2- ارتباط بین فرهنگها؛ لاری سماور (و دیگران)، ترجمه دکتر غلامرضا کیانی و دکتر سیداکبر میرحسنی، انتشارات باز، 1379.
3- موانع نشانه شناختی گفت‌وگوی تمدن‌ها؛ جهانگیر معینی علمداری، انتشارات هرمس،1380.
4- گفت‌وگو در جهان واقعی؛ کوششی واهی یا ضرورتی اجتناب ناپذیر؟؛ علی پایا، انتشارات طرح نو، 1381.
5- جهانی شدن، فرهنگ، هویت؛ احمد گل‌محمدی، نشر نی، 1381.
6- کثرت گرایی فرهنگی؛ سی واتسون، ترجمه حسن پویان، دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1381.
7- در تکاپوی تمدن جهانی؛ سیری در برخورد تمدن‌های بودایی و اسلامی، ایساکو ایکدا و مجید تهرانیان، ترجمه شفق سعد، نشر قطره، 1383.
8- تصویر دیگری، تفاوت: از اسطوره تا پیش‌داوری؛ کاترینا استنو، ترجمه گیتی دیهیم، دفتر پژوهشهای فرهنگی، 1383.
9- گفت‌وگوی تمدن‌ها، مبانی مفهومی و نظری؛ حسین بشیریه، علی پایا،هادی خانیکی، بهرام مستقیمی، حمیرا مشیرزاده، انتشارات دانشگاه تهران، 1384.
10- گفت‌وگوی تمدن‌ها، اندیشه، دانش و عمل؛ فرد دالمایر (و دیگران)، ترجمه حمیرا مشیرزاده و بهرام مستقیمی، انتشارات دانشگاه تهران، 1384.
11- روندهای جدید بینالمللی؛ به اهتمام محمدجواد ظریف و مصطفی زهرانی، دفتر مطالعات سیاسی و بینالمللی، 1384.
12- عصر فرهنگ فناورانه از جامعه اطلاعاتی تا زندگی مجازی؛ کوین رابینز و فرانک وبستر، ترجمه مهدی داودی، نشر توسعه، 1385.
13- در جهان گفت‌وگو؛هادی خانیکی؛ انتشارات هرمس، 1392.
14- برخورد درون تمدن‌ها، کنار آمدن با تضاد و کشمکش‌های فرهنگی؛ دیتر زنگهاس، ترجمه پرویز علوی، نشر اختران، 1388.
15- فناوری و رسانه، جستارهایی در رسانه – 1؛ جمعی از نویسندگان، ترجمه جمعی از مترجمان، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، 1388.
16- ارتباطات بینالمللی؛ دکتر کاظم معتمدنژاد، دفتر مطالعات و توسعه رسانه‌ها، 1389.
17- به سوی جامعه دانش‌محور، گزارش جهانی یونسکو؛ ترجمه دکتر محمدرضا سعیدآبادی، مجمع علمی و فرهنگی، انتشارات مجد، 1389.
18- درآمدی بر فرهنگهای سایبر؛ دیوید بل، ترجمه مسعود کوثری و حسین حسنی، انتشارات جامعه‌شناسان، 1389.
19- فرهنگهای دیجیتال، درک رسانه‌های جدید؛ گلن کریبر، روبیتسون مارتین، ترجمه مرضیه وحدانی، نشر ساقی، 1390.
20- فوکو و گفتگوی اجتماعی، کریستوفر فلزن، ترجمه اسفندیار غفاری نسب، نشر بهمن برنا، 1392
انگلیسی
1) Cultural studies and Communication, ed. By James Curran, David Morley and Valerie Walkerdine, Arnold 1996.
2) The Cyber Culture Reader, David Bell and Barbara kennedy (eds),Roatledge, 2000
3) Communication,Cultural and Media Studies, The key concepts, John Hartley, Routledge,2002.
4) Media and Cultural Theory, James Curran and David Morley (eds), Routledge, 2006
5) Zero comments, Blogging and critical internet culture, Geert Lovink, Routledge, USA, 2008
6) Digital Identily and Social Media, Steven Warburton and Stylisnos Hatzipanagos. Information Society Reference. V.s.a, 2013
7) Blogging the Political, Polities and participation in the Network society, Antoinette Pole, Rutledge, 2010
8) Dialogue Theories, ed. Paul Waller, dialogue society, London, 2013
9) The New Media and Cyber Culture Anthology, ed. Paramod k.Nayer, Wiley-blackwell, Singapore,2010
عصر حاضر به عنوان «عصر ارتباطات» نام گرفته است و انسانها از اقصی نقاط جهان می‌توانند با همدیگر ارتباط داشته باشند. ارتباط با افرادی که از نظر فرهنگی تمایزاتی با ارتباط گیرنده دارند، در قلمرو ارتباط میان فرهنگی قرار می‌گیرد. چنین ارتباطی اگرچه همزاد بشر است، امروزه بسیار فراگیر و گریزناپذیر گشته و فرصتها و البته مسائل فراوانی را به همراه دارد. این که چه کسانی از نظر فرهنگی با ما (به عنوان مسلمان تفاوت‌هایی دارند و چگونه می‌توان در عین متفاوت بودن، ارتباط موفقیت آمیز برقرار کرد، یکی از مسائل اساسی است که این تحقیق در پاسخ به آن نوشته شده است. دغدغه اصلی نویسنده در این کتاب ملاک «میان فرهنگیت»، «دیگری فرهنگی» و مفاهمه با «دیگری» است.
نویسنده حسن یوسف زاده
سال چاپ 1397
مرجع سفارش پژوهشگاه بین المللی المصطفی(ص)
ارتباطات میان فرهنگی
پدیدآور (ها) : مهدی آقامحمدی
ناشر : سپهر دانش
مطالعات میان فرهنگی (جلد اول)
ویژگیهای این محصول
ارتباطات میان‌فرهنگی یکی از حوزه‌های مهم ارتباطات است که نیازمند توجه عمیق‌تر و بیشتر است. یکی از دلایل آن این است که این شکل از ارتباطات در همه نقاط جهان حضور عینی و ملموس و در چهره‌سازی در مورد ملت‌ها و فرهنگها نقش مؤثری دارد. بیشتر انسانها مخصوصاً در عصر کنونی که عصر اطلاعات و ارتباطات است، تجربه‌ای از این‌گونه ارتباطات با افراد فرهنگهای مختلف دارند. یکی از مباحث مهم در این حوزه این است که آیا مقصود از فرهنگهای مختلف، فرهنگهای ملت‌های دیگر است یا اینکه در یک جامعه چندفرهنگی نیز می‌توان ارتباطات افراد مختلف دارای فرهنگهای گوناگون یا حتی مثلاً ارتباطات بین‌نسلی را نیز به‌نوعی ارتباطات میان‌فرهنگی نامید. ارتباطات میان افراد وابسته به فرهنگهای مختلف در یک جامعه را هنوز طبق دیسیپلین ارتباطات میان‌فرهنگی نمی‌توان آن را ارتباطات میان‌فرهنگی نامید.
مطالعات میان فرهنگی (جلد اول)
مطالعات میان فرهنگی (جلد اول) ؛ ارتباطات میان‌فرهنگی یکی از حوزه‌های مهم ارتباطات است که نیازمند توجه عمیق‌تر و بیشتر است. یکی از دلایل آن این است که این شکل از ارتباطات در همه نقاط جهان حضور عینی و ملموس و در چهره‌سازی در مورد ملت‌ها و فرهنگها نقش مؤثری دارد. بیشتر انسانها مخصوصاً در عصر کنونی که عصر اطلاعات و ارتباطات است، تجربه‌ای از این‌گونه ارتباطات با افراد فرهنگهای مختلف دارند.
یکی از مباحث مهم در این حوزه
یکی از مباحث مهم در این حوزه این است که آیا مقصود از فرهنگهای مختلف، فرهنگهای ملت‌های دیگر است یا اینکه در یک جامعه چندفرهنگی نیز می‌توان ارتباطات افراد مختلف دارای فرهنگهای گوناگون یا حتی مثلاً ارتباطات بین‌نسلی را نیز به‌نوعی ارتباطات میان‌فرهنگی نامید. ارتباطات میان افراد وابسته به فرهنگهای مختلف در یک جامعه را هنوز طبق دیسیپلین ارتباطات میان‌فرهنگی نمی‌توان آن را ارتباطات میان‌فرهنگی نامید.
شاید یکی از دلایل آن این است
شاید یکی از دلایل آن این است که نمی‌توان تمایز جدی میان افراد یک جامعه که فرهنگ عمومی بر آنها حاکم است، قائل شد. آنچه که به‌عنوان تفاوت در چنین جامعه‌ای می‌توان مطرح کرد، تفاوت دیدگاهها و برخی از رفتارها و آیین‌هایی است که می‌تواند متأثر از تاریخ و جغرافیا و آموزش‌های بین نسلی مناطق مخصوص باشد. علی‌رغم اینکه وضعیت بالا هنوز وارد مباحث جدی ارتباطات میان‌فرهنگی نشده‌اند، اما می‌توان گفت که در این زمینه مباحث گوناگونی مطرح شده است که می‌تواند تحولی در این دیدگاهها ایجاد نماید.
بیانگر وسعت مصداقی ارتباطات میان‌فرهنگی
البته برخی از تعاریف در این زمینه بیانگر وسعت مصداقی ارتباطات میان‌فرهنگی بر حالت‌های مختلف می‌باشد. در اینجا، برای اختصار، فقط به یک تعریف و یک توضیح اشاره می‌شود. جاندت معتقد است که «ارتباطات میان‌فرهنگی هنگامی ظهور میکند که مردمانی با فرهنگ یا پاره‌فرهنگ‌های هویتی متفاوت به ارتباط میان خود بپردازند»
جاندت یکی از دلایل ارتباطات میان‌فرهنگی
جاندت یکی از دلایل ارتباطات میان‌فرهنگی را احساس متمایز شدن می‌داند. وی می‌گوید: «فرد هنگامی نیازمند آگاهی از راز و رمزهای ارتباطات میان‌فرهنگی می‌شود که در یک حس فرهنگی خود را متمایز از دیگران ببیند» (Jandt, 1995: 7).
کتاب مزبور
کتاب مزبور شامل مهم‌ترین نظریات حوزه ارتباطات میان‌فرهنگی است. در حقیقت این کتاب یک دانشنامه ارتباطات میان‌فرهنگی است که مباحث نظری را به شکل وسیع و همه‌جانبه مطرح نموده است.
کتاب نظریه‌پردازی درباره ارتباطات میان فرهنگی
جلد اول
نویسنده : ویلیام بی. گادیکانست
مترجم : حسن بشیر
ارتباطات بین المللی و میان فرهنگی
ناشر انتشارات آوای نور
نویسنده دکتر رحمان سعیدی
ارتباطات در گروه، تیم و سازمان - نوین لایو ارتباطات در گروه و تیم
ارتباطات میان فرهنگی (تاریخ، مفاهیم و جایگاه)
مفاهیم: ارتباطات میان فرهنگی چیست؟ - همشهری آنلاین
ارتباطات در گروه، تیم و سازمان - نوین لایو ارتباطات در گروه و تیم
سرکار خانم دکتر کبری خزعلی - رئیس محترم شورای فرهنگی- اجتماعی زنان و خانواده شورای عالی انقلاب فرهنگی
سرکار خانم دکتر فاطمه قاسم پور - رئیس محترم فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی
سرکار خانم زهره الهیان - رئیس محترم کمیته حقوق بشر کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی
جناب آقای بابک نگاهداری - رئیس محترم مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی
سرکار خانم دکتر مرضیه افخم - مشاور محترم وزیر و مدیر کل امور زنان و حقوق بشر وزارت امور خارجه
سرکار خانم دکتر زعفرانچی - معاون محترم بررسیهای راهبردی معاونت امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری
سرکار خانم دکتر مریم کاظمی پور - معاون محترم توسعه ورزش بانوان وزارت ورزش و جوانان
سرکار خانم دکتر خدیجه کریمی- مدیرکل محترم امور بین الملل معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری
جناب آقای محمد‌هادی ناصری طاهری - مدیر کل محترم حوزه ریاست، روابط عمومی و امور بینالملل سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران
سرکار خانم دکتر عاطفه خادمی
مشاور محترم اجتماعی وزیر و دبیر ستاد جمعیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
سرکار خانم کوهساری
مدیرکل محترم حوزه ریاست و روابط عمومی معاونت امور زنان و خانواده نهاد ریاست جمهوری
سرکار خانم نرجس بختیار خلج
مشاور محترم وزیر در امور زنان و خانواده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
سرکار خانم پناهی روا
مشاور محترم وزیر آموزش و پرورش در امور زنان و خانواده
سرکار خانم سپهری
مشاور محترم امور زنان و خانواده سازمان صدا و سیمای ج.ا.ایران
سرکار خانم زینب محدثمشاور محترم وزیر اطلاعات در امور زنان و خانواده
سرکار خانم زینب اختری
مشاور محترم امور بانوان و خانواده وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی
سرکار خانم دکتر فخرالسادات نصیری
نماینده محترم وزیر در امور زنان و خانواده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
سرکار خانم سمیه گنجی ارجنکی
مشاور محترم امور زنان و خانواده بنیاد شهید و امور ایثارگران
سرکار خانم دکتر سیده زهره برقعیمدیر محترم جامعه الزهرا(س)- حوزه علمیه خواهران قم
سرکار خانم معصومه سادات صادقی
قائم مقام و معاون محترم هماهنگی مدیریت حوزه‌های علمیه خواهرانحجت الاسلام و المسلمین جناب آقای تقی محدرمعاونت محترم فرهنگی تبلیغی حوزه‌های علمیه خواهران
سرکار خانم بیابانی
رئیس محترم بسیج جامعه زنان کشورجناب آقای جواد بهشتی پورمدیرکل محترم ارتباطات و روابط عمومی و امور بین الملل حوزه‌های علمیه خواهرانجناب آقای اسماعیل مطهری
مدیر محترم اداره روابط بینالملل جامعه الزهراء
سرکار خانم لاله افتخاریمشاور محترم امور زنان و خانواده کمیته امداد امام خمینی (ره)
سرکار خانم سعیدی نژاد
مشاور محترم امور زنان و خانواده سازمان تبلیغات اسلامی
سرکار خانم امینی
مشاور محترم امور زنان و خانواده بعثه مقام معظم رهبریجناب آقای مسچی
معاون محترم امور ایران مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
سرکار خانم هژبر الساداتی
رئیس محترم اداره امور بانوان مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
سرکار خانم مرضیه عزتی
رئیس محترم مرکز زنان، خانواده و امور اجتماعی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری ( مدظله العالی) در دانشگاه‌ها
سرکار خانم ویدا آزاد
مدیرکل محترم پیشگیریهای اجتماعی سازمان تعزیرات حکومتی
سرکار خانم یزدیان
رئیس محترم مرکز مطالعات زنان و خانواده دانشگاه تهران
سرکار خانم دکتر تیشه یار
مدیر محترم دفتر همکاریهای علمی بینالمللی دانشگاه علامه طباطبائی
سرکار خانم لیلا تاجیک خاوه
مدیر محترم دفتر همکاریهای علمی بینالمللی دانشگاه الزهرا (س)
جناب آقای دکتر محمد روشن
رئیس محترم پژوهشکده خانواده دانشگاه شهید بهشتیجناب آقای دکتر علی جنادلهمدیر محترم گروه مطالعات زنان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی
سرکار خانم دکتر‌هاجر آذریمدیر محترم گروه مطالعات زنان دانشگاه تربیت مدرس
سرکار خانم دکتر مشکین فام
رئیس محترم پژوهشکده زنان دانشگاه الزهراء
سرکار خانم دکتر زهرا میرحسینی
مدیر محترم گروه مطالعات زنان و خانواده دانشگاه الزهرا (س)جناب آقای زیبایی نژاد
رئیس محترم پژوهشکده زن و خانواده (قم)
سرکار خانم عروجی
معاون محترم ترویج و همکاریهای علمی پژوهشکده زن و خانواده قم
سرکار خانم دکتر علاسوند
استاد محترم دانشگاه و عضو هیأت علمی پژوهشکده زن و خانواده
سرکار خانم دکتر طیبه ماهرو زاده
رئیس محترم شبکه زنان دانشمند جهان اسلام
مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش علوم قرآنی و علوم انسانی کشور وزارت علوم
وزیر علوم تحقیقات و فناوری با صدور حکمی رئیس مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش علوم قرآنی و علوم انسانی کشور را منصوب کرد.
محمد علی زلفی گل وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با صدور حکمی، "محمدجواد هراتی" را به عنوان قائم مقام وزیر در امور علوم انسانی و رئیس مرکز همکاری و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی و علوم انسانی کشور منصوب کرد.
زلفی‌گل در این حکم انتصاب خطاب به دکتر هراتی آورده است؛ نظر به مراتب تعهد تخصص و تجارب ارزشمند جنابعالی به موجب این حکم به عنوان قائم مقام وزیر در علوم امور علوم‌انسانی و «رئیس مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش علوم قرآنی و علوم‌انسانی کشور» منصوب می‌شوید.
به دلیل اهمیت جایگاه علوم‌انسانی و به منظور تحقق بخشیدن به مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی سیاستگذاری در زیر نظام علوم انسانی به آن مرکز تنفیذ می‌گردد. انتظار می‌رود با استفاده از ظرفیت‌های موجود در وزارت عتف اهداف ذیل در آن مرکز تحقق یابد.
- انجام شایسته امور مرتبط با حوزه هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش عالی قرآنی کشور.
- اتمام ویژه به سیاستگذاری و برنامه‌ریزی در راستای تحول در سرفصل‌ها علوم‌انسانی و آمایش رشته‌های مرتبط با هماهنگی معاونت‌های ذیربط وزارت عتف و شورای عالی انقلاب فرهنگی
- توسعه رشته‌های بومی در حوزه علوم‌انسانی.
- نظارت، ارزیابی و آمایش مؤسسات آموزشی و پژوهشی علوم‌انسانی به منظور هماهنگی این مؤسسات در جهت ارتقای جایگاه علوم انسانی با همکاری مراکز مرتبط در وزارت علوم.
- کمک به توسعه پژوهشهای کاربردی ساماندهی و توسعه نشریات قطب‌های علمی و پسا دکترا در حوزه علوم‌انسانی.
- تلاش در جهت تحقق مرجعیت و دیپلماسی علمی در علوم انسانی.
- سیاستگذاری برای پیشرفت در عرصه فناوری‌های نرم بر پایه علوم انسانی.
- ببرسی اثر سنجی و اثربخشی علوم انسانی در جامعه.
- احصاء شاخص‌های کیفی جهت ارزیابی بروندادهای علمی در علوم انسانی.
- تلاش در جهت توسعه تحقیقات بین‌رشته‌ای چند رشته‌های گروهی و تیمی در علوم انسانی.
- ارائه راهکارهای پژوهش محور و دانش‌بنیان جهت توزیع متوازن استعدادها در رشته‌های علوم انسانی.
- ارائه راهکارها و راهبردهای علمی برای همگرایی علوم‌انسانی با سایر زیر نظام‌های علمی آموزشی و پژوهشی
- ارتباط سازنده تعاملی و تکاملی هم افزا با انجمن‌های علمی علوم انسانی.
- توفیق روزافزون جنابعالی را در نیل به اهداف عالیه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران از خداوند متعال خواستارم.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در نامه‌ای جداگانه از خدمات و تلاش‌های دکتر حمیدرضا میرعظیمی رئیس سابق مرکز هماهنگی و توسعه پژوهش و آموزش علوم قرآنی و علوم‌انسانی کشور در مدت تصدی این مسئولیت قدردانی کرد.
