چگونه یک مقاله علمی بنویسیم؟

1. 10 فرمان برای نگارش علمی و جذاب
2. طریقه نگارش چکیده مقاله برای ارائه در نشریات بین المللی
3. موسسه ISI و چگونگی ارسال مقاله علمی به این مرکز
4. مقاله ISI چگونه ارزیابی می‌شود؟
5. راهنمای انتشار مقاله در مجلات و ژورنال‎های خارجی
6. چهارچوب مقاله‌ی پژوهشی

نمونه‎ای از یک چکیده ساختارمند مقاله

Summarizes existing informational methods used in psychological research, and illustrates the methods of calculating some of the measures. Chapter 1 develops quantitative expressions of uncertainty and redundancy from qualitative examples. Chapter 2 describes informational methods for analyzing sequences of events. Chapter 3 gives methods of describing rates of transmission of information and reviews pertinent research. Chapter 4 concerns possible applications of information measures, particularly to the study of perceptual problems of patterning. Appendices illustrate the calculation of information measures from variance statistics and provide convenient tables and a nomograph used in calculating information measures. 87 refs. (PsycINFO Database Record (c) 2016 APA, all rights reserved)

نمونه‎ای از یک چکیده ساختارمند مقاله

Abstract

Background The well-documented statistics regarding the academic struggles of incarcerated youth are disconcerting, and efforts to improve reading performance among this population are greatly needed. There is a dearth of research that provides rich and detailed accounts of reading intervention implementation in the juvenile corrections setting.
Objective The present study attempted to address this gap in the research base by developing a grounded theory of literacy intervention implementation in one juvenile correctional school.
Methods Qualitative methods were used for data collection (i.e., individual and focus group interviews) and analysis (i.e., grounded theory). Study participants included representatives from all facets of the facility, including education (both students and adults), security, and administration, to allow for a comprehensive examination of the context.
Results The context affected the faculty, staff, and students in different ways and influenced the commitment to and implementation of the intervention. Additionally, teachers’ experience and background seemed to influence their perception of the program. Individual student characteristics affected their motivation for participation.
Conclusions There were many contextual factors, some that contributed to the success of the intervention, and others that impeded its success. It is important that interventions being considered for implementation in challenging or atypical settings account for the contextual variables that can affect outcomes. In the current study, influential factors identified were related to the physical environment, leadership, teachers, security personnel, and the students’ backgrounds.

این اصول برای تمام علوم اعم از انسانی، فنی مهندسی، پزشکی، هنر قابل استفاده است.
مقدمه
مقاله علمی معمولاً در نتیجه پژوهش منطقی، ژرف و متمرکز نظری، عملی یا مختلط، به کوشش یک یا چند نفر در یک موضوع تازه و با رویکردی جدید با جهت دستیابی به نتایجی تازه، تهیه و منتشر می‏گردد. (اعتماد و همکاران، 1381، ص2) چنین مقاله‏ای در واقع گزارشی است که محقق از یافته‏های علمی و نتایج اقدامات پژوهشی خود برای استفاده سایر پژوهشگران، متخصصان و علاقه‏مندان به دست می‏دهد.
تهیه گزارش از نتایج مطالعات و پژوهش‏های انجام شده، یکی از مهم‏ترین مراحل پژوهشگری به شمار می‏رود؛ زیرا اگر پژوهشگر نتواند دستاوردهای علمی خود را در اختیار سایر محققان قرار دهد، پژوهش او هر اندازه هم که مهم باشد، به پیشرفت علم کمکی نخواهد کرد؛ چون رشد و گسترش هر عملی از طریق ارائه و به هم پیوستن دانشِ فراهم آمده از سوی فردفرد اندیشمندان آن علم تحقق می‏یابد.
همان طور که پژوهشگر پیش از اقدام به پژوهش، نیازمند توجه و بررسی یافته‏های علمی پژوهشگران قبل از خود است تا بتواند یافته‏های علمی خود را گسترش بخشد، دیگران نیز باید بتوانند به یافته‏های پژوهشی او دسترسی پیدا کنند و با استفاده از آنها فعالیت‏های علمی خود را سازمان داده، در ترمیم و تکمیل آن بکوشند.
از امتیازهای مهم یک مقاله می‏توان به مختصر ومفید بودن، بِروز بودن و جامع بودن آن اشاره کرد؛ زیرا محقق می‏تواند حاصل چندین ساله پژوهش خود در یک رساله، پایان‏نامه، پژوهش، یا حتی یک کتاب را به اختصار در یک مقاله علمی بیان کند تا پژوهشگران دیگر بتوانند با مطالعه آن مقاله از کلیات آن آگاهی یابند و در صورت نیاز بیشتر، به اصل آن تحقیقات مراجعه کنند.
بدین منظور، امروزه نشریات گوناگونی در زمینه‏های مختلف علمی- پژوهشی نشر می‏یابد و مقاله‏های به چاپ رسیده در آنها، اطلاعات فراوانی را در اختیار دانش پژوهان قرار می‏دهند. لازم است محققان با شیوه تدوین مقالات علمی آشنا باشند تا بتوانند با استفاده از شیوه‏های صحیح، با سهولت، نتایج تحقیقات و مطالعات خود را به صورت مقاله در اختیار علاقه‏مندان قرار دهند.
نوشتن مقاله مستلزم رعایت اصولی در ابعاد مختلف محتوایی، ساختاری و نگارشی است.
ملاک‏های محتوایی مقاله
یکی از مهم‏ترین ابعاد مقاله علمی، محتوای علمی و ارزشمندیِ کیفی آن است. مقاله باید یافته‏های مهمی را در دانش بشر گزارش نماید و دارای پیامی آشکار باشد؛ بنابراین پیش از تهیه مقاله، محقق باید از خود بپرسد که آیا مطالب او آن‏قدر مهم است که انتشار آن قابل توجیه باشد. آیا دیگران از آن بهره خواهند برد؟ و آیا نتایج پژوهش او، کار آنها را تحت تأثیر قرار خواهد داد؟ (هومن، 1378، ص 82). در اینجا به چندین اصل مهم از اصول و معیارهای محتوایی پژوهش علمی اشاره می‏گردد که توجه به آنها قبل از تهیه مقاله به ارتقای کیفیت آن کمک می‏نماید.
    فرایند «تفکر»: تفکر، تلاش برای معلوم کردن مجهول با استفاده از علوم موجود است. (غرویان، 1368، ص11) بنابراین اساسی‏ترین محور محتوایی یک پژوهش علمی، آن است که مجهولی را روشن نماید. بر این اساس، هر پژوهش علمی در پی پاسخ دادن به پرسش‏هایی است که تاکنون برای مخاطبان کشف نشده است. از این رو پژوهش علمی همیشه با طرح یک یا چند سئوال آغاز می‏شود که محقق در صدد پاسخگویی به آنهاست.
    منطقی بودن: منطق که راه درست اندیشیدن (تصور) و صحیح استدلال آوردن (تصدیق) را می‏آموزاند، (مطهری، 1372، ص 21) ابزار ضروری یک مقاله علمی است و محقق باید شایستگی لازم را در استدلال آوردن، تحلیل محتوا و نتیجه‏گیری داشته باشد. قواعد تعریف، طبقه‏بندی، استنباط‏های قیاسی و استقرایی، روش‏های مختلف نمونه‏برداری و غیره همه از ویژگی‏های منطقی یک مقاله علمی است که محقق باید به آنها توجه داشته باشد. (هومن، 1374، ص 19).
    انسجام و نظام‏دار بودن: مرتبط بودن اجزای مختلف مقاله با همدیگر، همچنین متناسب بودن آنها با عنوان مقاله و ارتباط عناوین فرعی با همدیگر، از جمله مواردی است که به تحقیق، یکپارچگی و انسجام می‏بخشد. بر این اساس، محقق باید عناوین فرعی مقاله خود را با نظمی منطقی از یکدیگر مجزا کرده، ارتباط بخش‏ها را مشخص نماید.
    تراکمی بودن: از آنجا که هدف پژوهش پاسخ به سئوال‎هایی است که تا آن زمان دست کم از نظر محقق، پاسخی منطقی برای آن وجود نداشته است، هر پژوهش علمی باید از یک سو به منظور کشف دانش جدید، و از سوی دیگر، برای تکمیل دانش، صورت پذیرد. بنابراین هدف اصلی یک مقاله، کشف یا تکمیل دانش بشری است، نه تکرار دوباره آن با عبارات مختلف. (هومن، 1374، ص 20).
    تناسب موضوع با نیازهای فعلی جامعه علمی: هر پژوهش علمی باید نیازهای اساسی جامعه علمی خود را در نظر گرفته، در صدد حل آن مسایل برآید؛ بنابراین از طرح موضوعاتی که از اولویت تحقیقی برخوردار نیستند و جامعه علمی، بدانها نیاز ندارد، باید احتراز نمود.
    خلاقیت و نوآوری: هر تحقیق علمی زمانی می‏تواند در ارتقای سطح دانش، موفق و موثر باشد که از فکری بدیع و خلّاق برخوردار باشد. مقالاتی که به جمع آوری صِرف بسنده می‏کنند، نمی‏توانند سهم عمده‏ای در پیشرفت دانش بشری داشته باشند.
    توضیح مطلب در حدّ ضرورت: از جمله مواردی که محقق در گزارش نویسی پژوهش خود (مقاله) باید بدان توجه کند، پرهیز از حاشیه‏روی و زیاده‏گوییِ افراطی است؛ همچنان که خلاصه‏گویی نباید به حدّی باشد که به ابهام و ایهام منجر شود؛ بر این اساس محقق باید به حدّی مطالب را تبیین کند که مقصود وی برای خواننده، روشن شود.
    متناسب بودن با نظریه‏ها: هر رشته علمی، متشکل از نظریه‏ها و قوانینی است که مورد اتفاق صاحب‏نظران آن فن است. یافته‏های به دست آمده در تحقیقات میدانی یا توصیفی نباید با قوانین کلی آن رشته تخصصی منافات داشته باشد.
    اجتناب از کلی گویی: هدف نهایی علم، صورتبندی یک «نظریه»(3) و «تبیین کردن»(4) یکی از اصول مهم نظریه است. (دلاور، 1371، ص 33) از این رو محقق باید بتواند مباحث علمی خود را به روشنی توضیح دهد و با زبان گویا آن را تبیین و از کلی گویی اجتناب نماید.
    گزارش روش‏شناسی تحقیق: «تحقیق»(5) فرایندی است که از طریق آن می‏توان درباره ناشناخته‏ها به جست و جو پرداخت و از آن، شناخت لازم را کسب کرد. در این فرایند چگونگی گردآوری شواهد و تبدیل آنها به یافته‏ها «روش‏شناسی»(6) نامیده می‏شود. این سئوال که چگونه داده‏ها باید گردآوری شود و مورد تفسیر قرار گیرد، به طوری که ابهام حاصل از آنها به حداقل ممکن کاهش یابد؟» از موارد مهم تحقیق علمی است. (سرمد و همکاران، 1379، ص 22). یک تحقیق علمی زمانی می‏تواند مطالب خود را به اثبات برساند که از روش گردآوری مناسبی برخوردار، و آن روش‏ها در مقاله به خوبی بیان شده باشد.

ساختار مقاله علمی
نوشتن مقاله مستلزم داشتن طرحی مدوَّن است. در گزارش یک تحقیق نه تنها باید ارزش‏های محتوایی را مراعات کرد، بلکه باید از ساختار روشمندی نیز پیروی کرد. امروزه تحقیقات فراوانی انجام می‏شود، اما تنها بخش کوچکی از آنها در مقالات منتشر می‏گردد. یکی از دلایل آن، عدم مهارت محقق در تهیه و تدوین ساختاری مقاله علمی است.
ساختار مقاله و تهیه گزارش از یک پژوهش علمی، با توجه به روش به کار گرفته شده در پژوهش، متفاوت است. دانشمندان در یک تقسیم بندی کلی، روش‏های استفاده شده در علوم را به دو دسته تقسیم می‏کنند. روش‏های کمی که در آنها از داده‏های کمّی در تحقیق استفاده می‏شود (تحقیقات میدانی) و روش‏های کیفی که در آنها از داده‏های کیفی (تحقیقات کتابخانه‏ای) استفاده می‏شود.(سرمد و همکاران، 1379، ص 78).
مراحل گزارش یک پژوهش (مقاله) با توجه به روش اتخاذ شده در تحقیق، با تفاوت‎هایی بیان می‏گردد.
به دلیل یکسان بودن هر دو روش در مراحل مقدماتی، و برای پرهیز از تکرار در اینجا مراحل مقدماتی را به صورت مجزا می‏آوریم.
مراحل مقدماتی گزارش پژوهشی
موضوع یا عنوان مقاله
عنوان، مفهوم اصلی مقاله را نشان می‏دهد و باید به طور خلاصه، مضمون اصلی پژوهش را نشان دهد.
عنوان مقاله باید جذاب باشد، یعنی به گونه‏ای انتخاب شود که نظر خوانندگان را که معمولاً ابتدا فهرست عناوین مندرج در یک مجله علمی را می‏خوانند به خود جلب نماید. همچنین عنوان باید کوتاه و گویا و تنها بیانگر متغیرهای اصلی پژوهش باشد. تعداد کلمات در عنوان را حداکثر دوازده واژه بیان کرده‏اند. (سیف، 1375، ص 12).
نام مؤلف یا مؤلفان و سازمان وابسته
بعد از عنوان پژوهش، نام مؤلف یا مؤلفان ذکر می‏شود و در سطر زیر آن، نام دانشگاه یا مؤسسه که هر یک از مؤلفان در آن مشغول به کارند، می‏آید. اگر پژوهش به وسیله دو یا چند نفر انجام بگیرد و همه آنها به یک دانشگاه یا مؤسسه وابسته باشند، نام مؤسسه یک‏بار، آن هم به دنبال نام مؤلفان ذکر می‏شود. اما اگر هر یک از مؤلفان به سازمان خاصی وابسته باشند، باید بعد از نام هر یک از آنان، بلافاصله نام مؤسسه‏ای که به آن وابسته‏اند، ذکر شود. ترتیب قرار گرفتن نام مؤلفان به دنبال یکدیگر، معمولاً متناسب با میزان مشارکت آنان در انجام پژوهش است؛ اما اگر میزان مشارکت همه افراد در اجرای پژوهش یکسان باشد، اسامی آنان به ترتیب حروف الفبا در دنبال هم قرار می‏گیرد. (هومن، 1378، ص 84).
چکیده
چکیده، خلاصه جامعی از محتوای یک گزارش پژوهشی است که همه مراحل و اجرای اصلی پژوهش را در خود دارد. هدف‏ها، پرسش‏ها، روش‏ها، یافته‏ها و نتایج پژوهش، به اختصار، در چکیده آورده می‏شود. در متنِ چکیده باید از ذکر هرگونه توضیح اضافی خودداری شود. مطالب چکیده باید فقط به صورت گزارش (بدون ارزشیابی و نقد) از زبان خود پژوهشگر (نه نقل قول) به صورت فعل ماضی تهیه شود.
چکیده در حقیقت بخشی کامل، جامع و مستقل از اصل گزارش در نظر گرفته می‏شود و نباید پیش از انجام گزارش، پژوهش تهیه شود. طول چکیده برای مقاله، بستگی به روش‏های خاص هر مجله دارد و معمولاً بین صد تا 150کلمه پیشنهاد شده است.
واژگان کلیدی
معمولاً در انتهای چکیده، واژگان کلیدی پژوهش را بیان می‏کنند تا به خواننده کمک کنند، پس از خواندن چکیده و آشنایی اجمالی با روند تحقیق، بفهمد چه مفاهیم و موضوعاتی در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. معمولاً با توجه به حجم و محتوای مقاله، پنج تا هفت واژه کلیدی در هر مقاله بیان می‏شود. (سرمد، 1379، ص 321).
ساختار مقاله مبتنی بر پژوهش میدانی
روش‏ها و اصول کلی ناظر بر گزارش فعالیت پژوهشی شاخه‏های علوم، تقریبا به طور خاصی به کار می‏روند که همگی متکی بر «روش علمی»(9) است. انجمن روان شناسان (APA) به منظور تسهیل در امر انتقال روش نتایج پژوهش، الگوی استاندارد شده‏ای را در اختیار مؤلفان قرار داده تا در موقع تهیه گزارش پژوهشی خود، آن اصول را به کار گیرند و تقریبا همه مجله‏های معتبر علوم انسانی در تهیه و تنظیم نوشته‏های پژوهش خود از آنها پیروی می‏کنند. (هومن،1378،ص 10) که در زیر به اختصار به مراحل آن اشاره می‏گردد.
مقدمه
هر مقاله علمی با یک مقدمه شروع می‏شود و آن، خلاصه‏ای از فصل اول و دوم پایان نامه‏ها و رساله‏هاست که به طور مختصر به بیان کلیات تحقیق و بررسی مختصری از پیشینه آن می‏پردازد؛ بنابراین در مقدمه مقاله مسئله تحقیق و ضرورت انجام آن و اهداف آن از نظر بنیادی و کاربردی به صورت مختصر بیان می‏گردد و سپس به بررسی سوابق پژوهشی که به طور مستقیم به موضوع تحقیق مرتبط است، پرداخته می‏شود. مقدمه باید یک منطق اساسی را در تحقیق بیان کند و به خواننده نشان دهد که چرا این تحقیق ادامه منطقی گزارش‏های پیشین است. در این بخش پس از نتیجه‏گیری از پژوهش‏های بررسی شده، محقق باید پرسش‏های پژوهش خود را به صورت استفهامی بیان کرده و به تعریف متغیرهای تحقیق به صورت عملیاتی بپردازد. (هومن، 1378، ص 87).
روش
هدف اساسی از بیان روش آن است که به گونه‏ای دقیق، چگونگی انجام پژوهش، گزارش گردد تا خواننده بتواند آن را تکرار نماید و همچنین درباره اعتبار نتایج داوری کند؛ بنابراین مؤلف باید همه مراحل اجرا، از جمله آزمودنی‏ها، ابزارهای پژوهش، طرح پژوهش، روش اجرا و روش تحلیل داده‏ها را بیان کند.
نتایج
در این بخش، توصیف کلامیِ مختصر و مفیدی از آنچه به دست آمده‏است، ارائه می‏شود. این توصیف کلامی با اطلاعات آماری مورد استفاده، کامل می‏شود و بهترین روش آن است که داده‏ها از طریق شکل و نمودار یا جدول، نمایش داده شوند. ساختار بخش نتایج، معمولاً مبتنی بر ترتیب منطقی پرسش‏ها یا فرضیه‏ها و نیز وابسته به تأیید شده بودن یا تأیید نشده بودن فرضیه‏هاست. ترتیب بیان نتایج نیز یا برحسب ترتیب تنطیم سؤال‏ها یا فرضیه‏های آنهااست، (سیف، 1375، ص 30) یا برحسب اهمیت آنها. روش متداولِ بیان نتایج، آن است که ابتدا مهم‏ترین و جالب‏ترین یافته‏ها و سپس به ترتیب، یافته‏های کم اهمیت‏تر ارائه می‏شود. (هومن، 1378، ص 90).
ساختار مقاله مبتنی بر پژوهش توصیفی
اصول به کارگرفته شده در پژوهش‏های توصیفی باتوجه به روش‏های به کارگرفته شده، با اصول پژوهش‏های میدانی، مقداری متفاوت است. هر چند این اصول ممکن است با توجه به موضوع‏های مختلف تحقیقی و رشته‏های مختلف، تغییر نماید، ساختار کلی‏ای که تقریبا همه پژوهش‏های توصیفی باید در قالب آن درآیند، به شرح زیر است.
مقدمه
آنچه در مقدمه یک مقاله تحقیق کتابخانه‏ای قرارمی‏گیرد - همانند تحقیفات میدانی - کلیاتی است که محقق باید قبل از شروع بحث، آن را برای خواننده روشن نماید؛ مانند تعریف و بیان مسئله تحقیق، تبیین ضرورت انجام آن و اهدافی که این تحقیق به دنبال دارد. همچنین محقق باید خلاصه‏ای از سابقه بحث را - که به طور مستقیم مرتبط با موضوع است - بیان کند و در نهایت توضیح دهد که این مقاله به دنبال کشف یا به دست‏آوردن چه مسئله‏ای است؛ به عبارتی، مجهولات یا سؤال‏های مورد نظر چیست که این مقاله درصدد بیان آنهااست.
طرح بحث (متن)
در این بخش، مؤلف وارد اصل مسئله می‏شود. در اینجا باید با توجه به موضوعی که مقاله در پی تحقیق آن است، عناوین فرعی‏تر از هم متمایز گردند. محقق در تبیین این قسمت از بحث، باید اصول مهم قواعد محتوایی مقاله را مورد توجه قراردهد و سعی کند آنها را مراعات نماید؛ اصولی مانند: منطقی و مستدل بودن، منظم و منسجم‏بودن، تناسب بحث با عنوان اصلی، ارتباط منطقی بین عناوین فرعی‏تر در مسئله، خلاقیت و نوآوری در محتوا، اجتناب از کلی‏گویی، مستندبودن بحث به نظریه‏های علمی و دینی، جلوگیری از حاشیه‏روی افراطی که به انحراف بحث از مسیر اصلی می‏انجامد و موجب خستگی خواننده می‏شود و همچنین پرهیز از خلاصه‏گویی و موجزگویی تفریطی که به ابهام در فهم می‏انجامد، رعایت امانت حقوق مؤلفان، اجتناب از استناددادن به صورت افراطی، توجه‏داشتن به ابعاد مختلف مسئله و امثال اینها.
نتیجه ‏گیری
در این قسمت محقق باید به نتیجه معقول، منطقی و مستدل برسد. نداشتن تعصب و سوگیری غیرمنصفانه در نتیجه‏گیری، ارتباط‏دادن نتایج با مباحث مطرح شده در پیشینه، ارائه راهبردها و پیشنهادهایی برای تحقیقات آینده، مشخص‏کردن نقش نتایج در پیشبرد علوم بنیادی و کاربردی و امثال آن، از جمله مواردی است که محقق باید به آنهاتوجه داشته باشد.
ارجاعات
اعتبار یک گزارش پژوهشی علاوه بر صحت و دقت داده‏ها و استدلال حاصل از آنها، به منابع و مراجعی است که از اطلاعات آنها در پژوهش استفاده شده است. ارجاعات از موارد مهم ساختار یک مقاله علمی است، به وسیله آن، چگونگی استفاده از اندیشه‏های دیگران را به خواننده معرفی می‏نماید. در این قسمت به دو بحث مهم ارجاعات اشاره می‏شود که یکی شیوه ارجاع دادن در متن است و دیگری شیوه ذکر منابع در پایان مقاله.
ارجاعات در متن
نخستین چیزی که درباره استناددادن در متن باید مشخص بشود، این است که: چه چیزی باید مستند گردد؟ مک برنی(23) (1990) موارد استنادآوردن را به شرح زیر بیان داشته‏ است:
    باید اندیشه‏هایی را که به دیگران تعلق دارند، مشخص کرد و با ذکر مأخذ نشان داد که از آنِ چه کسانی می‏باشند (امانت‏داری)؛
    هر زمان که افکار و اندیشه‏هایی با چهارچوب فکری کسان دیگری همخوانی دارند، موارد را باید با ذکر منبع مشخص کرد؛
    هر زمان که نظریه، روش یا داده‏ای موردبحث قرار می‏گیرد، منبع آن را باید ذکرکرد تا اگر خواننده خواست اطلاعات بیشتری درباره آن کسب کند، بتواند به آن مراجعه کند؛
    باید نقل قول‏هایی را که از یک متن به صورت مستقیم و بدون دخل و تصرف، داخل گیومه آورده می‏شود، مستند ساخت. (مک برنی 1990، به نقل از سیف، 1375، ص 39).
بنابراین اطلاعاتی که برای خوانندگان، اطلاعات عمومی به حساب می‏آیند، لازم نیست مستند شوند. نویسنده، تنها در صورتی می‏تواند به آثار خود ارجاع، دهد که این ارجاع برای مطالعه بیشتر باشد و نقل از خود، معنا ندارد. همچنین در استنادکردن، حتی‏الامکان باید به منبع مستقیم یا ترجمه آن استناد کرد. تنها زمانی به منابع دیگران استناد می‏شود که محقق دسترسی مستقیم به اصل اثر را نداشته باشد که در آن صورت باید مشخص کرد که آن مطلب از یک منبع دست دوم گرفته شده است. (سیف، 1375، ص 40).
شیوه ارجاع در متن
هرگاه در متنِ مقاله مطلبی از یک کتاب یا مجله یا.. به صورت مستقیم یا غیر مستقیم، نقل شود، باید پس از بیان مطلب، آن را مستند ساخت. این مستندسازی شیوه‏های مختلفی دارد که در اینجا به بخش‏هایی از آن اشاره می‏شود.
در استناد، نام مؤلف و صاحب اثر، بدون القاب «آقا»، «خانم»، «استاد»، «دکتر»، «پروفسور»،آورده می‏شود، مگر در جایی که لقب جزو نام مشخص شده باشد(24)، مانند خواجه نصیرالدین طوسی. (دهنوی، 1377، ص 89).
یک اثر با یک مؤلف:
پس از آوردن متن، داخل پرانتز: نام مؤلف، تاریخ انتشار، شماره صفحه به ترتیب می‏آید و پس از آن، نقطه آورده می‏شود؛ مانند: (منطقی، 1382، ص 27).
یک اثر با بیش از یک مؤلف:
اگر تألیف دارای دو یا سه مؤلف باشد، نام آنها به ترتیب ذکر شده در اثر، به همراه سال انتشار و شماره صفحه می‏آید؛ ولی در آثار با بیش از سه مؤلف، نام اولین مؤلف ذکر می‏شود و به دنبال آن عبارتِ «و همکاران» و سپس سال انتشار و شماره صفحه می‏آید؛ مانند: (سرمد، بازرگان و حجازی، 1379، ص 50) یا (نوربخش و همکاران، 1346، ص 75).
آثار با نام سازمان‏ها و نهادها:
در صورتی که آثار به نام شرکت‏ها، انجمن‏ها، مؤسسات، ادارات و مانند اینها انتشار یابند، در استنادکردن، به جای نام مؤلف، نام سازمان می‏آید؛ مانند: (فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی، 1382، ص 34).
دو یا چند اثر یک مؤلف:
هرگاه به دو یا چند اثر مهم اشاره شود، همه آنها در داخل پرانتز، و به ترتیب تاریخ نشر پشت سرهم می‏آیند؛ مانند: (والاس، 1980، ص 15؛ 1988، ص 27؛ 1990، ص 5). و اگر چند اثر یک مؤلف در یک سال منتشر شده باشد، آثار مختلف او با حروف الفبا از هم متمایز می‏گردند؛ مانند: (احمدی، 1365الف، ص22؛ 1365ب، ص 16).
زیرنویس (پاورقی) توضیحی
توضیحات اضافی، یا توضیح اصطلاحاتی را که نویسنده برای حفظ انسجام متن نمی‏تواند آن را در متن بیاورد، می‏توان در زیر صفحه با مشخص‏کردن شماره آنها بیان کرد. نکته قابل توجه اینکه، این توضیحات باید حتی‏الامکان خلاصه ذکر شوند و نباید تکرار مطالب متن باشند.
در ترجمه متون توضیحاتی که مؤلف در زیرنویس آورده، باید عینا ترجمه شود و در صورتی که مترجم برای بیان اصطلاح یا تبیین مطلبی توضیحی را ضروری ببیند، می‏تواند آن را در پاورقی ذکرکند و در جلوی آن لفظ «مترجم» را -برای متمایز ساختن آن از توضیحات
معادل‏ها
کلمه‏های بیگانه در داخل متن حتما باید به فارسی نوشته شود و صورت خارجی آنها در پاورقی ذکر گردد و این، منحصر به اصطلاحات تخصصی یا اسامی اشخاص است. چنانچه در موارد خاصی لازم باشد که صورت خارجی آنها در داخل متن بیاید، باید آنها را مقابل صورت فارسی در داخل پرانتز نوشت. (غلامحسین‏زاده، 1372، ص 17).
نکته قابل‏توجه در استناد دادن معادل‏ها این است که اولاً در هر متن یا مقاله یا کتاب، فقط یک بار معادل انگلیسی آنها آورده می‏شود؛ ثانیا معادل‏های بکار گرفته شده باید یکنواخت باشند. و در صورت آوردن معادل‏های دیگر، مثل فرانسه، آلمانی، و... باید، در متن توضیحی درباره آن داده شود. در نوشتن اسامی اشخاص، ابتدا نام بزرگ، سپس حرف اول نام کوچک او با حروف بزرگ نوشته می‏شود مانند C،Jung .
ارجاع در منابع
محقق باید در پایان مقاله فهرستی از منابع و مراجعی که در متن به آنها استناد کرده است، به ترتیب حروف الفبای نام خانوادگی در منابع فارسی (عربی یا انگلیسی در صورت استفاده) بیاورد. مقصود از فهرست منابع، به دست دادنِ صورت دقیق و کامل همه مراجعی است که در متن مقاله به آنها استناد شده‏است. هدف از ارائه این فهرست، نشان دادن میزان تلاش پژوهشگر در بررسی و استفاده از منابع گوناگون، احترام به حقوق سایر نویسندگان و مؤلفان و نیز راحتی دستیابی خواننده به منابع موردنظر است؛ علاوه براینکه تمامی مراجع و مآخذی که در متن به آنها استناد شده، باید در فهرست منابع آورده شود، پس در بخش منابع، فقط منابعی آورده می‏شود که در متن به آنها استناد شده است.
در ذکر هر منبع، حداقل پنج دسته اطلاعات، ضروری به نظر می‏رسند که در همه ارجاعات مشترک‏اند:
1. نام مؤلف یا مؤلفان؛ 2. تاریخ انتشار اثر؛ 3.عنوان اثر؛ 4. نام شهر(ایالت)؛ 5. نام ناشر.
جداسازی این اطلاعات از هم با نقطه (.) و جداسازی اجزای مختلف هر یک از آنها با ویرگول (،) صورت می‏گیرد.
ارجاع کتاب در منابع
    در ارجاع کتاب با یک مؤلف، اطلاعات ضروری ذکر شده در بالا ذکر می‏شود، در صورتی که اثر تجدیدچاپ شده‏باشد، پس از عنوانِ کتاب، شماره چاپ آن می‏آید.
در ارجاعات انگلیسی در صورتی که چاپ جدید مجددا ویرایش شده‏باشد، علامتِ ای‏دی (ed) با شماره ویرایش(25) آن، داخل پرانتز آورده می‏شود، مانند:
.Wadsworth:CA،Belmont.An introduction to the history of psychology (2nded).(1993) .R .B،Hergenhahn
    در ارجاع منابع دارای دو مؤلف یا بیشتر، اسامی مؤلفان به ترتیبِ نامِ ذکرشده در کتاب، ذکر می‏شود و بین نام‏خانوادگی و نام آنها ویرگول و بین اسامی مؤلفان نقطه ویرگول (؛) می‏آید؛ مانند:
سرمد،زهره؛ بازرگان،عباس و حجازی، زهره(1379). روش‏های تحقیق در علوم رفتاری (چاپ سوم). تهران: نشر آگاه.
    در معرفی کتاب‏های ترجمه شده، پس از ذکر نام مؤلف و تاریخ اثر، نام مترجم و تاریخ انتشار ترجمه ذکر می‏شود. در آثاری که تاریخ نشرشان مشخص نیست، داخل پرانتز به جای تاریخ نشر، علامت سؤال (؟) می‏آید؛ مانند:
صدرالدین شیرازی، محمد(1375). شواهد الربوبیه، ترجمه جواد مصلح. چاپ دوم، تهران: انتشارات سروش.
    در معرفی کتاب‏هایی که با عنوان سازمان‏ها یا نهادها منتشر شده‏اند، به جای نام اشخاص، نام مراکز ذکر می‏شوند: مرکز اسناد و مدارک علمی، وزارت آموزش و پرورش، (1362). واژه‏نامه آموزش و پرورش: فارسی - انگلیسی، انگلیسی - فارسی. تهران. نشر مؤلف.
    کتاب‏هایی که به جای مؤلف، ویراستاری یا به صورت مجموعه مقالاتی بوده که به وسیله افراد مختلف نوشته شده‏است؛ اما یک یا چند نفر آنها را گردآوری کرده‏اند، بدین صورت می‏آیند:
شفیع‏آبادی، عبداللّه‏ (گردآورنده)، (1374). مجموعه مقالات اولین سمینار راهنمایی و مشاوره. تهران. انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.
ارجاع مقاله در منابع
برای ارجاع به مقاله‏هایی که در مجله‏های علمی-تخصصی به چاپ می‏رسند، ابتدا نام مؤلف یا مؤلفان، پس از آن، تاریخ انتشار اثر، بعد عنوان مقاله، و به دنبال آن، نام مجله و شماره آن ذکر می‏شود، سپس شماره صفحات آن مقاله در آن مجله با حروف مخفف صص در فارسی و pp در انگلیسی آورده می‏شود.
ارجاع پایان‏نامه و رساله در منابع
در ارجاع رساله‏ها و پایان‏نامه‏ها، پس از ذکر عنوان، باید ذکرشود که آن منبع پایان‏نامه کارشناسی ارشد یا رساله دکترا و به صورت چاپ نشده، است؛ سپس باید نام دانشگاهی را که مؤلف در آن فارغ‌‏التحصیل شده‏است، آورد:
ایزدپناه، عباس (1371). مبانی معرفتی مشّاء و اهل عرفان، پایان‏نامه کارشناسی ارشد، چاپ نشده دانشگاه قم.
ارجاع از یک روزنامه در منابع

در معرفی مقاله‏هایی که در خبرنامه‏ها و روزنامه‏ها به چاپ می‏رسد، یا استنادهایی که از متن سخنرانی اشخاص در یک روزنامه آورده می‏شود، همانند ارجاع مقاله در مجله، تمام اطلاعات ضروری را آورده سپس سال انتشار، روز و ماه، نام روزنامه و شماره صفحه را ذکر می‏کند. مانند:
محقق کجیدی، محمدکاظم (1375، 21مهر)، موانع ساختاری توسعه بخش کشاورزی، روزنامه کیهان، ص6.
ارجاع فرهنگ‏نامه و دائره‏المعارف در منابع
در ارجاع دائره‏المعارف‏ها نام سرپرست آورده شده و سپس بقیه اطلاعات ضروری، همانند کتاب به ترتیب می‏آید؛ مانند:
بجنوردی، سیدکاظم و همکاران (1377)، دائره‏المعارف بزرگ اسلامی (چاپ دوم)، تهران: مرکز دائره‏المعارف بزرگ اسلامی.
ارجاع کنفرانس‏ها، سمینارها و گزارش‏ها
ارائه گزارش از همایش‏ها و سمینارها باید به شکل زیر بیان گردد: (سلطانی، 1363، ص19).
همایش بین‏المللی نقش دین در بهداشت و روان (1380). چکیده مقالات اولین همایش بین المللی نقش دین در بهداشت روان، تهران: دانشگاه علوم پزشکی ایران.
نقل منابع الکترونیکی (اینترنت)
امروزه نقل از منابع اینترنتی یکی از منابع ارجاع است که در ذکر آن، اطلاعات ضروری به ترتیب زیر بیان می‏گردد (ترابیان، 1987، ترجمه قنبری، 1380).
بارلو، جان پی (1996). درخت یوشع می‏لرزد، در مجله CORE (روی خط اینترنت)، ج8، ش 1، (1992)، نقل شده تاریخ 25 مارس 1996، قابل دسترسی در:
Corel.08.g2.:pub/Zines/CORE-Zine File:Ptp.etext.org Directory
آیین نگارش
چنان‏که بیان شد، محقق باید ابعاد سه گانه محتوایی، ساختاری و نگارشی مقاله را مورد توجه قرار دهد. آنچه تاکنون بیان شد، خلاصه‏ای از اصول محتوایی و ساختاری یک مقاله علمی بود. اکنون به بررسی اصول کلی آیین نگارش که رعایت آن در تحریر مقاله علمی ضروری به نظر می‏رسد، می‏پردازیم.
الف) متن علمی تا حدّ ممکن باید مختصر و مفید باشد. به همین جهت لازم است از آوردن نقل قول‏های غیرضروری و حجم‏افزا، تفنن‏های شاعرانه و ذوقی، بیان‏های عاطفی واحساسی و گزافه‏نویسی اجتناب شود.
ب) از آوردن عبارت‏های مبهم، مغلق و پیچیده و واژه‏های نامأنوس باید احتراز گردد.
ج) باید از ذکر بندهای طولانی و جمله‏های بلند خودداری شود.
د) مطالب باید ساده، روان، جذاب و به گونه‏ای صریح و روشن بیان گردد.
ر) در نقل مطالب، ضروری است امانت‏داری را با ذکر مشخصات دقیق منبع رعایت نمود. هر چند در این باب نباید به دام افراط و تفریط - که حمل بر فضل فروشی یا سهل‏انگاری است- افتاد.
ش) هر بخش از نوشته که شامل یک اندیشه و مطلب خاصی است، باید در یک بند (پاراگراف) آورده شود.
ص) باید از به کاربردن کلمات مترادف به جهت افزایش حجم اجتناب شود.
ط) باید از به کاربردن افراطی حروف اضافه و حروف ربط در متن پرهیز گردد.
ع) باید از به کاربردن تعبیرهای نامناسب و عامیانه و استعمال الفاظ ناروا، رکیک و غیراخلاقی احتراز شود.

تایپ مقاله

امروزه تقریبا اکثر مجلات علمی، مقالات خود را به صورت تایپ شده می‏پذیرند، بدین روی و برای تکمیل شدن بحث، برای آشنایی مؤلفان محترم، برخی از اصول تایپ، بیان می‏گردد.

الف) عنوان مقاله در وسط سطر و با فاصله چهار سانتی‏متر از بالا با قلم یاقوت، شماره شانزده تایپ می‏گردد.
ب) نام مؤلف در زیر عنوان و در وسط سطر و با فاصله 5/1 سانتی متر، با قلم ترافیک، شماره ده تایپ می‏شود.
ج) رتبه علمی و محل خدمت مؤلف یا مؤلفان با علامت ستاره () یا شماره در پاورقی همان صفحه و با قلم لوتوس نازک شماره دوازده که متناسب با قلم پاورقی است، تایپ می‏گردد.
د) عناوین فرعی مقاله با شماره‏های تفکیک‏کننده مانند: 1.، 2.، 3.، و...، با قلم لوتوس سیاه، شماره چهارده تایپ می‏گردد.
ر) عناوین فرعی‏تر با شماره‏های تفکیک کننده 1.1، 2.1 و... با قلم لوتوس سیاه، شماره سیزده تایپ می‏گردد.
س) متن مقاله با قلم لوتوس نازک، شماره چهارده تایپ شده و ابتدای هر پاراگراف یا بند با کمی تورفتگی (اشپون) با فاصله 5/0 سانتی متر آغاز می‏گردد.
ص) فاصله بین سطرهای متن 5/1 سانتی متر و فاصله آنها از عنوان‏های فرعی دو سانتی متر است.
ط) فاصله حاشیه صفحه‏ها از هر طرف دو سانتی متر و از بالا و پایین نیز دو سانتی متر است و فاصله آخرین سطر با پاورقی یک سانتی متر است.
ع) نقل قول‏های مستقیم در داخل گیومه با قلم لوتوس نازک، شماره دوازده تایپ می‏گردد.
ف) شماره صفحات در گوشه سمت چپ و بالای صفحه تایپ می‏گردد.
ق) مقاله فقط بر یک طرف صفحه تایپ می‏شود.
ک) باید در تایپ مقاله از به کاربردن قلم‏های متنوع و متفاوت اجتناب شود.
ل) قلم انگلیسی لازم برای تایپ پاورقی، Times Mediumبا شماره هشت است و همین قلم برای انگلیسی در متن و منابع با شماره ده استفاده می‏شود.

ویرایش متن
ویرایش متن بر عهده ویراستار است که باید طبق قوانین مربوط به نشر و ضوابط علمی صورت دهد. هرچند ویرایش، وظیفه محقق نیست، برای آشنایی محققان، به توضیحی اجمالی در این رابطه می‏پردازیم:

هر اثر تحقیقی دو نوع ویرایش می‏شود: ویرایش فنی و ویرایش محتوایی.

ویرایش فنی
در ویرایش فنی مسائلی از قبیل به دست دادن ضبط لاتینی نام‏ها یا معادل فرنگی اصطلاحات فنی، تعیین محل تصاویر، اشکال و جدول‏ها، مراعات شیوه مناسب برای معرفی مشخصات کتاب‏شناسی، تهیه فهرست مندرجات، فهرست تفصیلی، واژه‏نامه، فهارس دیگر، تنظیم صفحه عنوان و صفحه حقوق، اعراب گذاری‏های لازم، تبدیل مقیاس‏ها و سنوات، توضیح لازم برای برخی از اصطلاحات، معرفی اجمالی بعضی از اعلام در صورت نیاز انجام می‏شود.

ویرایش محتوایی
هر نوع کاستی و نادرستی نحوی و زبانی در این ویرایش اصلاح می‏شود. اگر اثر تحقیقی، متن تصحیح شده باشد، به بدخوانی‏های مصحح توجه و با مراجعه به منابع - در صورت همکاری مصحح و در اختیار قرار دادن منابع- از درستی واعتبار توضیحات و تعلیقات وی اطمینان حاصل می‏شود. در مورد آثار ترجمه شده مطابقت تمام وکمال ترجمه با متن اصلی لازم است (دهنوی، 1377، ص 100).

پیوست‏ها
اگر مقاله علمی دارای مطالبی باشد که در گزارش پژوهش علمی ضروری نیست، مؤلف آن را در پیوست‏ها، ضمیمه مقاله می‏نماید. به‏طور کلی آنچه پرسشنامه را در درک، ارزشیابی و تکرار پژوهش یاری می‏کند، مانند نسخه کاملی از آزمون‏ها یا پرسش نامه‏های چاپ نشده و شاخص‏های آماری آنهاو...، می‏تواند در پیوست آورده شود.
در این بخش، برخی از پیوست‏های مربوط به این مقاله آورده شده است:
1.8.فرم ارزیابی مقاله مربوط به تحقیقات میدانی (شماره 1). 2.8.فرم ارزیابی مقاله مربوط به تحقیقات کتابخانه‏ای (شماره 2). 3.8.فرم ارزیابی مقاله مربوط به ترجمه (شماره 3). 4.8.نشانه‏های ویراستاری.
2. محققان برای آشنایی با ملاک‏های محتوایی و ساختاری، به فرم‎های ارزیابی مقالات مراجعه فرمایند.
3. Theory
4. Explanation .
5. Research.
6 .Methodology.
7 .Abstract.
8 .Key Words.
9.Scientific Method.
10.Introduction.
11.Method.
12. Subjects.
13.Instruments
14.Research Design
15 . Procedure
16.Data Analysis.
17 . results
18.Discussion
19.Interpretation
20.Conclusion
21.Referrals
22. Citation.
24. راه تشخیص آن در کتاب فهرست مستند «اسامی مشاهیر و مؤلفان» اثر کتابخانه ملی آمده است.
25. Edition

چهارچوب مقاله و قواعد مقاله نویسی
تحقیق و پژوهش از اهمیت ویژه‎ای برخوردار است و به جرات میتوان گفت که همه پبشرفت‎های علمی صنعتی پژوهشی تکنولوژی و جامعه شناسی بر پایه تحقیق و پژوهش استوار است. اصلی‌ترین و مهمترین شیوه ارائه نتایج یک مطالعه و تحقیق، تهیه مقاله پژوهشی است و محققی در صحنه تولید وانتشار علمی موفق است که بتواند نتایج پژوهش خود را در مجلات معتبر پژوهشی به چاپ برساند. از آنجا که نوشتن صحیح و مناسب یک مقاله یک رکن اساسی برای چاپ مقالات علمی میباشد، در اینجا سعی شده است که به بررسی روش‎های صحیح نگارش مقالات پژوهشی پرداخته شود. به طور کلی هر مقاله پژوهشی شامل اجزای اصلی زیر است:

    عنوان
    نام نویسنده یا نویسندگان
    اطلاعات تماس
    چکیده
    واژگان کلیدی
    مقدمه
    مبانی نظری تحقیق
    روش تحقیق
    یافته‎های تحقیق
    بحث و نتیجه گیری
    فهرست منابع

عنوان مقاله

1) اولین بخش یک مقاله عنوان است که باید اشتراکاتی با موضوع اصلی تحقیق داشته باشد و به شکلی جذاب جمله‌بندی شده باشد. نکات زیر در انتخاب عنوان مقاله قابل توجه هستند: 2) عنوان مقاله حتی الامکان باید دقیق و رسا بوده و از به کار بردن اصطلاحات ناآ شنا یا اختصاری خودداری شود. 3) عنوان مقاله حتی الامکان باید جمله خاصی باشد که نکات اصلی و عمده موضوع را در بر داشته باشد. 4) به طور معمول (نه همیشه) و در نام‌گذاری اکثر تحقیق‎ها این نکات در نظر گرفته می‌شود: چه چیزی را میخواهیم بررسی کنیم، در چه جامعه ای، در کجا و در چه زمانی. مثلا عنوان یک مقاله میتواند این باشد: بررسی رابطه سطح سواد مادران و تغذیه کودکان در شهر تهران سال 1386 5) عنوان باید «فاقد پیش داوری» باشد. به عنوان مثال، انتخاب این عنوان برای یک مقاله، مناسب به نظر نمی‎رسد: بررسی علل بی علاقگی رانندگان نسبت به بستن کمربند ایمنی! 6) اگر کلماتی در توصیف ویژگی مطالعه شما نقش کلیدی دارند حتما در عنوان خود آن را بگنجانید. مثل مطالعه آینده نگر مطالعه دوسویه کور یا مطالعه تصادفی شده 7) هیچ گاه نباید در عنوان مقاله نتیجه پژوهش را به صورت ثابت شده ذکر نمود.

نویسندگان و آدرس‎ها

اسامی نویسندگان و همکارانی که در مطالعه شرکت داشته‎اند باید بطور کامل ذکر شود. همچنین نویسنده اصلی که مسئول ارتباط با خوانندگان است باید مشخص شده و آدرس کامل و ایمیل وی در اختیار خوانندگان قرار گیرد.

چکیده تحقیق

چکیده پس از عنوان بیشتر از سایر بخشهای یک مقاله خوانده میشود و در چکیده قسمت‎های مختلف مقاله شامل مقدمه، اهداف، روشها و نتایج تحقیقق بصورت خلاصه ذکر می‌شود. متن بسیاری از مقاله‎ها به طور کامل در دسترس ما نیست و گاهی فرصت برای خواندن تمام مقاله نداریم و از این رو چکیده مقاله اهمیت زیادی دارد. در اکثر مجلات تعداد کلمات چکیده 150 تا 250 کلمه محدود است.

واژگان کلیدی

چند واژه کلیدی که از اهمیت زیادی در مطالعه برخوردارند، در این قسمت ذکر می‌شود. ضمن این که با ذکر واژه‎های کلیدی در سایتهای علمی می‌توان به دنبال مقاله نیز گشت. به طور معمول تعداد این واژه‎ها حدود 6-5 کلمه در نظر گرفته می‌شود.

مقدمه

مقدمه یک مقاله پژوهشی ضمن بیان مسئله و تشریح موضوع به آن مسئله پاسخ میدهد که ارزش مطالعه حاضر برای انجام آن چه بوده است. در حقیقت با مطالعه مقدمه یک مقاله پژوهشی، خواننده با مسئله تحقیق آشنا شده و ضرورت انجام پژوهش را درک میکند. متن مقدمه باید روان باشد و حتی الامکان به صورت خلاصه و حداکثردر 2 صفحه تایپ شود.

روش تحقیق

در این قسمت از مقاله چگونگی و روش انجام پژوهش توضیح داده می‌شود. همچنین نمونه‎های مورد بررسی، چگونگی نمونه گیری، جامعه هدف، مراحل اجرائی پژوهش و نحوه تجزیه و تحلیل داده‎ها ذکر می‌شود. در این قسمت در مورد تغییر بیشتر بحث شده و روش اندازه گیری و میزان دقت و چگونگی کنترل آنها بیان می‌شود.

یافته‎های تحقیق

در این قسمت نتایج بدست آمده از پژوهش ذکر می‌شود. نتایجی کلیدی مطالعه باید با کلمات روان و دقیق و بدون بزرگ نمایی ذکر شود. از روشهای مختلفی برای ارائه نتایج استفاده می‌شود. استفاده از اعداد، جداول و نمودارها کمک ارزنده‎ای به ارائه مطلب بطور ساده تر می‌نماید اما لازم است داده‎های جداول و نمودارها به طور کامل تشریح شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند. در مواردی که از روش‎ها و آزمون‎های آماری برای بررسی نتایج و تحلیل داده‎ها استفاده شده باشد، باید نوع آن نیز ذکر شود.

بحث و نتیجه گیری

در این قسمت به تفسیر نتایج ارائه شده می‌پردازیم. همچنین می‌توان به مقایسه نتایج به دست آمده از مطالعه حاضر با نتایج سایر مطالعه‎ها پرداخت و با توجه به مجموعه شواهد نتیجه گیری نمود. در صورت لزوم می‌توان پیشنهادهایی برای انجام مطالعات بهتر و کامل تر در آینده ارائه داد.

فهرست منابع

در پایان لازم است کلیه منابعی که در تحقیق مورد استفاده قرار گرفته‌ اند، به شیوه‎ای مطلوب ذکر شوند. شیوه نگارش منابع در نشریات مختلف متفاوت است و بهتر است از راهنمایی این نشریات و شرایط نگارش مقالات کمک بگیریم.

چند نکته اساسی در ارسال مقالات به نشریات علمی

به یاد داشته باشید که قبل از ارسال چکیده مقاله خود به یک مجله، ابتدا فرم نحوه نگارش مقاله را از آن مجله دریافت نموده و چکیده خود را در قالب آن فرم تهیه و تایپ نمایید (به عنوان مثال تعداد کلمات، فونت، تعداد خطوط، فاصله خطوط از کناره‎های صفحه و…)

دلایل عدم پذیرش چکیده یک مقاله در نشریات علمی

1) ابهام در موضوع مقاله و وجود تعداد زیاد مقالات مشابه پیشین 2) عدم تبیین زمینه اصلی تحقیق 3) نمونه گیری نامناسب 4) عدم رعایت اصول مقاله نویسی مورد نظر نشریه 5) عدم ذکر صحیح ارقام آماری 6) فقدان بحث و پرداختن به نتایج 7) چکیده‎های خیلی کوتاه و خیلی زیاد 8) بی دقتی در تهیه متن (غلط تایپی، اشتباهات متن) 9) عدم ارتباط موضوع مقاله با رویکرد نشریه

چگونه یک مقاله علمی را خواندنی تر بنویسیم؟

مارتین گرگوری بیش از یک دهه پیش در مجله «نیچر» نوشت: «دو نوع نوشتار‌ علمی وجود دارد. یک نوع برای جلب خواننده و نوع دیگر فقط برای این‌که مورد ارجاع قرار گیرد و این نوع دوم مانند یک بیماری عفونی به سرعت در حال گسترش است.»

به نظر می‌رسد در این مقطع زمانی نیز تغییرات بسیار محدودی ایجاد شده است. هنوز هم حجم زیادی از مقالات علمی‌منتشره فقط توسط دانشمندان و محققانی که به موضوع مقاله علاقه‌مند هستند، مورد مطالعه قرار می‌گیرد و افرادی که به مطالعه گذرای مقالات علمی می‌پردازند، بیشتر به صفحات علمی روزنامه‌ها و مجلات علمی عام مراجعه می‌کنند.

با وجود مقالات فراوانی که در مورد نحوه نگارش صحیح و قابل فهم برای جلب توجه خواننده‌ها وجود دارد، دانشمندان نباید از فقدان راهنماهای مناسب برای نحوه نگارش مقالات گلا‌یه داشته باشند. بسیاری از ژورنالیست‌ها و نویسندگان حرفه‌ای این دو کتاب استاندارد در مورد نحوه نگارش مقاله خوب و علمی را مورد توجه قرار می‌دهند: اجزای سبک‌های نگارشی (استانک، وایت 1959) و درباره خوب نوشتن (زینسر 1976) حال آن‌که این کتاب‌ها و کتاب‌های مشابه‌شان برای بسیاری از دانشمندان ناشناخته‌اند. با وجود این‌که این کتاب‌ها نحوه نگارش صریح مقالات علمی را به طور دقیق بیان نمی‌کنند ولی از جهت بیان نحوه صحیح سازماندهی مطالب و نگارش مقالات شیوا و حاوی اطلاعات مفید، بسیار با ارزشند. مهم‌تر این‌که این قبیل کتاب‌ها حامل یک پیام مهم هستند که نویسندگان باید مطالب را برای خوانندگان بنویسند نه برای خودشان.

البته هنوز هم بسیاری از مقالات علمی و پزشکی، حاوی مطالب طولانی و مبهمی هستند که بیشتر خوانندگان و حتی آن‌هایی را که آگاهی مناسبی به موضوع دارند نیز گمراه می‌کنند.

مسلماً محدودیت‌هایی در شکل و ساختار مقالات علمی وجود دارد. در یک مقاله علمی علاوه بر در نظر گرفتن نکاتی که مورد نظر مجلات علمی مختلف است باید مقدمه، مواد و روش‌ها، نتایج و بحث در مورد نتایج در ارتباط با تئوری اولیه آورده شود. ماهیت مقالات علمی بیان نتایج و بحث بدون خطا (bias)، محدودیت‌هایی را در نحوه نگارش مقاله ایجاد می‌کند: بیان نتایج در جملات با فعل مجهول (passive) به آن شکل غیر شخصی می‌دهد و لزوم به کار بردن مراجع مختلف نیز مانع می‌شود که متن مقاله به خوبی دنبال شود. با این وجود، این قوانین به قدری انعطاف‌پذیر هستند که بتوان مقاله‌ای نوشت که حاوی مطالب مفید و جالب توجه باشد

10 فرمان برای نگارش علمی و جذاب

1- یک تفکر قدیمی در معماری وجود دارد که می‌گوید شکل اشیا از عملکردشان پیروی می‌‌کند. این تفکر در نگارش هم وجود دارد. بسیاری از دانشمندان عقیده دارند هیچ چیزی مهم‌تر از نتایج مقالاتشان نیست. اما واقعیت این است که اولین عملکرد مقاله انتقال پیام به خواننده و متقاعد کردن وی به ارزشمند بودن تحقیق انجام شده است بنابراین بهتر است قبل از شروع به نوشتن، در مورد پیام موضوع تأمل شود. حتی بهتر است پیش از نوشتن عنوان مقاله، راجع به نتایج مقاله نیز اندیشیده شود. دانشمندان امروزی کمتر به بیان نتایج خام می‌پردازند و هدفشان تفسیر و بحث بهتر نتایج است (Horton,1995).
یک نویسنده ممکن است موضوعی را در ذهن خود روشن و واضح تصور کند و نیازی به توصیف و تفسیر حس نکند در صورتی‌ که خواننده ممکن است اصلاً چنین تفکری نداشته باشد. تمام تردید‌ها توسط خوانندگان مختلف از این تفکر نویسنده ناشی می‌شود که مطلبی که در اثر بحث و گفتگوی زیاد برای وی مسجل و بدیهی شده است برای خواننده نیز واضح و روشن است. گاهی اوقات، نتایجی که مربوط به موضوع اصلی نیستند هر قدر هم که جالب باشند، بهتر است حذف شوند و اگر این نتایج حذف شده مفید و اساسی باشند بهتر است در یک مقاله دیگر مطرح شوند.
یک نوشتار باید یک پرسش اصلی را پاسخ دهد و بی‌توجهی به این موضوع از دلایل شایع بی‌میلی خوانندگان نسبت به مطالب است .(Lambert et al 2003) این پرسش باید مشخص، جدید، مورد علاقه و استقبال جامعه علمی باشد (Perneger & Hudelson, 2004).
خوانندگان مجلات فوق تخصصی به توضیحات اضافه و طولانی درباره موضوع مورد بحث علاقه‌ای ندارند، در حالی ‌که در مجلات عمومی، برای ایجاد پس زمینه علمی مناسب برای خوانندگان نیاز به توضیحات تکمیلی احساس می‌شود. به طور کلی دانشمندان باید خود را جای خوانندگان گذاشته و عمق و جزئیات لازم مطلب را از دیدگاه خوانندگان بررسی کنند.
2- مورد دیگر استفاده از شیوایی و فن بیان مناسب در حین پیروی از اسلوب مقاله‌نویسی است. David Reese چنین عنوان می‌کند که در یک مقاله پزشکی، علمی یا هر نوع دیگر، نویسنده باید با استفاده از لغات متداول سعی کند که خواننده را نسبت مطلب نوشته‌شده متقاعد سازد. در عین حال، علی‌رغم تلاش برای فصاحت مطالب، هرگز مشاهدات و حقایق ارایه‌شده در مقالات نباید تحت تأثیر فن خطابه قرار گیرند. به عنوان مثال در یک مقاله ضرورتی برای استفاده از صفات و قیدهای پیچیده وجود ندارد و در صورتی ‌که بیان نتایج و بحث منطقی و روان باشند، خواننده نیازی به لغات نامفهوم و غیر ضروری جهت درک بهتر مطلب احساس نمی‌کند.
کلمات غیر ضروری بهتر است حذف شود. یک نگارش پرتوان، معمولاً مختصر و فشرده است. این موضوع در مورد نوشته‌های عمومی نیز مصداق دارد. هر قدر در یک نوشته ترکیبات طولانی‌ و پیچیده و توضیحات اضافی در پرانتز بیشتر باشد، خوانندگان و حتی علاقه‌مندان به موضوع را از ادامه مطالعه باز می‌دارد. بهترین و مطمئن‌ترین کار برای جلب توجه خواننده‌ها بیان مطالب به صورت صریح، قطعی و مشخص است.
3- خوانندگان انتظار دارند هر نوع اطلاعات خاص موجود در یک مقاله را در محل مخصوص آن پیدا کنند. در صورتی‌ که جابجایی‌های زیادی در محل‌های ارایه اطلاعات ایجاد شود، مثلاً برخی نتایج بدون آن‌که در قسمت یافته‌های مقاله ذکر شده باشند در بحث مورد ارزیابی و تفسیر قرار گیرند، خواننده را سردرگم می‌کنند. مطالبی که قرار نیست در قسمت بحث مطرح شود بهتر است از قسمت نتایج حذف شود.
4- عنوان مهم‌ترین عبارت یک مقاله است. اگر خواننده‌ای اهمیت نوشته‌ای را از عنوان آن برداشت نکند به خواندن آن ادامه نمی‌دهد. عنوان‌های طولانی حامل اطلاعات بیشتری هستند ولی توجه کمتری جلب می‌کنند، به‌خصوص در افرادی که با نگاه سریع و گذرا از روی عناوین موجود در فهرست مجلات، مقاله مورد نظرشان را انتخاب می‌کنند. عنوان‌های کوتاه جذاب‌تر هستند ولی ممکن است مفهوم کامل را نرسانند. عناوینی که از لغات ایهام‌دار استفاده می‌کنند، جذابیت بیشتری برای خوانندگان دارند، ولی نباید به تبیین محتوای اطلاعاتی مطلب بپردازند. در نهایت در هنگام انتخاب عنوان مناسب، باز هم بهتر است نویسنده خود را در جایگاه خواننده قرار دهد.
5- خلاصه مقاله نیز دارای اهمیتی تقریباً مساوی با عنوان است، گاهی تنها بر اساس خلاصه مقاله یک خواننده تصمیم می‌گیرد مقاله را بخواند یا آن را کنار بگذارد. هر قدر هم یک مطلب حاوی اطلاعات قیمتی و مهم باشد، در صورتی‌ که در خلاصه مطرح نشده باشد، خواننده علاقه‌ای به ادامه دادن مطالعه پیدا نمی‌کند. خلاصه مقاله به دو شکل نوشته می‌شود؛ نوع آزاد که شامل یک پاراگراف است و بیشتر در مقالات مولکولی و بیولوژی سلولی استفاده می‌شود و نوع ساختاری که هر چهار قسمت مقاله در آن رعایت می‌شود و بیشتر در مقالات کلینیکال استفاده می‌شود. در مورد این‌که بهتر است خلاصه پیش از نوشتن مقاله تهیه شود یا پس از اتمام آن، بهتر است که هر دو روش یک‌بار مورد ارزیابی و آزمایش قرارگیرد و سپس روش مناسب‌تر را انتخاب کنیم.
6- بین بررسی متون و مقدمه مقاله اختلاف زیادی وجود دارد، مقدمه نباید تا جایی که امکان دارد به مرور متون بپردازد هدف اصلی آن طراحی یک نقشه است که نویسنده ابتدا به طور عام لزوم بررسی موضوع را عنوان می‌کند و سپس با نشان دادن روش‌ها به یک سؤال اصلی که همان هدف مقاله است، می‌رسد. یک تاریخچه کوتاه که اهمیت مطالعه را عنوان می‌کند و اطلاعات قبلی موجود در این زمینه را بیان کرده و نقایص موجود را نمایان می‌سازد، عموماً در مقدمه آورده می‌شود.
7- قسمت مواد و روش‌ها در مقاله باید به طور تخصصی و با جزئیات کامل مطرح شود. به نحوی که محققان دیگر نیز بتوانند آن را انجام دهند. یک اشتباه شایع در این قسمت، بیان نشدن برخی جزئیات ضروری است که خواننده را از درک صحیح روش انجام مطالعه باز می‌دارد، بنابراین قرار دادن خود به جای خواننده در این قسمت نیز بسیار مفید خواهد بود. شرکت‌هایی که محصولات آن‌ها مورد استفاده قرار گرفته به طور خلاصه باید لیست شوند.
8- نتایج باید با یک نظم و توالی منظم ارایه شوند، بیان نتایج باید از توالی منطقی پیروی کند و نه از ترتیب زمانی. در غیر این ‌صورت درک آن‌ها مانند چیدن قطعات پازل در کنار هم است که می‌تواند بسیار گیج‌کننده باشد. از ارایه نتایج غیر ضروری که تأثیر چندانی در بحث ندارند باید پرهیز شود تا خواننده سردرگم نشود و پیام اصلی نیز کم‌رنگ‌تر نشود. هدف از نوشتن یک مقاله تحقیقاتی، ارایه یک فرضیه و بحث و تفصیل و تفسیر در مورد آن است. بنابراین بحث یک مقاله باید کاملاً روان و مرتبط با نتایج و با تفسیرهای کامل و ذکر منابع مختلف باشد. تفکرات و اندیشه‌های تحقیقاتی باید با دلایل مستدل و مستند حمایت شوند و به طور کاملاً واضح و روشن مورد ارزیابی قرار گیرند تا خواننده بتواند با آن ارتباط برقرار کند.
9- در نهایت، افزایش تعداد مقالات تحقیقاتی و مقالات مروری نشان‌دهنده افزایش فشار بر محققان است تا در زمینه‌های مورد علاقه خود همگام با مقالات روز باشند. اگرچه روزانه بر تعداد الگوها و راهنماها برای نوشتن یک مقاله گویا و قابل درک افزوده می‌شود، دانشمندان از میان حجم زیادی از مقالات از همین الگو‌ها جهت انتخاب مقاله مورد نظرشان استفاده می‌کنند. دانشمندان کماکان مقالات را، در صورتی که به عنوان آن‌ها علاقه‌مند باشند یا پرسش و پاسخ‌های مهمی را در برداشته باشند، مطالعه می‌کنند و هر قدر یک مطلب بهتر و منطقی‌تر نوشته شود خوانندگان بیشتری را جذب می‌کند و بیشتر مورد ارجاع سایر مقالات واقع می‌شود.
10- و بالاخره این که در نظر گرفتن دو نکته هنگام مقاله‌نویسی بسیار مهم است: پیام اصلی و خواننده مقاله، چرا که تمام هدف نویسنده متقاعد کردن خواننده به ارزش و اهمیت تحقیق انجام شده است و اگر او به خواننده‌ها بی‌توجهی کند، خواننده‌ها نیز به نوشته‌های او بی‌توجهی می‌کنند.

طریقه نگارش چکیده مقاله برای ارائه در نشریات بین المللی

چکیده‌ مقاله: Abstract
در مجلات‌ علمی‌، چکیده‌ مقاله‌ هم‌ معنی‌ خلاصه‌ است‌. اما در لغت‌ نامه‌ این‌ دو معنا تعریفی‌متفاوت‌ دارند. ‌بعضا در متون‌ علمی‌ هر دو به‌ یک‌ معنی‌ بکار می‌ روند. بطوریکه‌ بعضی‌ مجلات‌ از یک‌ لغت‌ برای‌ هر دو مفهوم‌ استفاده‌ می‌نمایند، البته‌ این‌ روش‌ فراگیر نیست‌ و بسیاری مجلات بین چکیده و خلاصه مقاله تمایز قائل هستند. (معمولا چکیده مقاله‎ای که قبل از ارسال اصل مقاله برای یک مجله ارسال میگردد، چکیده مقاله پیشین نامیده میشود که با چکیدهای که در پایان مجلات آورده میشود چکیده پسین تفاوت اساسی دارد).

چکیده‌ مقاله‌ قسمتی‌ است‌ که‌ خواننده‌ بعد از جذب‌ شدن‌ توسط‌ عنوان‌ مقاله‌ به‌ آن‌ نگاه‌ کرده‌ و آنرا می‌خواند، ‌ چکیده‌ علاوه‌ بر کوتاه‌ بودن‌ باید بطور معنی‌ داری‌ خلاصه‌ شده‌ و حاوی‌ مطالب‌ اصلی‌ و مهمترین‌ یافته‌‎های مسلم‌ مقاله‌ باشد.

باید به‌ مجله‌ای‌ که‌ می‌ خواهید برای‌ آن‌ مقاله‌ بفرستید نگاه‌ کرده‌ و طول‌ متوسط‌ چکیده‌‎ها رااز آن‌ استخراج‌نمائید، علاوه‌ براین‌ باید به‌ قسمت‌ "توضیحاتی‌ برای‌ نویسندگان‌" رجوع‌ کرده‌ و اگر قوانین و ضوابط‌ خاصی‌ برای‌ نوشتن‌ چکیده‌ در آن‌ ذکر شده‌ آنرا رعایت‌ نمائید. مثلا معمولاً گفته‌ می‌ شود که‌ چکیده‌ باید بین‌ صد تا صد و پنجاه کلمه‌ باشد.

چکیده‌ باید حاوی‌ بخشهای زیر باشد:

    حقایق‌ واصول‌ بکار برده‌ شده‌
    روشها
    نتایج‌ اصلی‌
    اهمیت‌ نتایج‌ و تعبیر و تفسیر آنها
چکیده‌ مقاله‌ باید حاوی‌ مطالب‌ و حقایق‌ یافت‌ شده‌ در کار تحقیقی‌، و مهمترین‌ نتایج‌ و میزان‌ اهمیت‌ کار انجام شده بوده‌ ومعنی‌ هر یک‌ از یافته‌‎ها را بیان‌ نماید. نباید در چکیده‌ مطالبی‌ رابیان‌ نمود که‌ در مقاله‌ نیامده‌ است‌ بلکه‌ بایدیافته‌‎های‌ مرتبط بامقاله‌ را در برداشته‌ و دقیق‌ باشد . نباید در قسمت‌ چکیده‌ از عباراتی‌ مثل‌ "اهمیت‌ یافته‌‎ها در این‌ مقاله‌ بحث‌ شده‌ است‌..." استفاده‌ نمود زیرا این‌عبارت‌ و نظایر آن‌ هیچگونه‌ اطلاعاتی‌ را به‌ خوانندگان‌ نمی‌ دهند و غیر مفید هستند و فقط محدودیت استفاده از کلمات را برای شما بیشتر می‌کنند.(سقف150کلمه)- . بجای‌ اینها باید یافته‌‎ها راذکر نموده‌ و بیان‌ کنید که‌ چرا این‌ یافته‌‎ها مهم‌ هستند.

چهار جزء اصلی‌ هر چکیده‌ عبارتند از:
1- یافته‌‎هایتان‌، یا چیزی‌ که‌ قصد یافتن‌ ‌ آنرا داشته‌اید. این‌ موضوع‌ ممکن‌ است‌ قبلا در قسمت‌ عنوان‌مقاله‌ ذکر شده‌ باشد.
2- اگر روشهای‌ بکار برده‌ شده‌ در کار تحقیقی‌ جالب‌ هستند توضیحی‌ راجع‌ به‌ آنها ذکر کنید در غیر اینصورت لزومی‌ به‌ اینکار نیست‌.
3- نتایج‌ اصلی‌ کار را همراه‌ با تعابیراصلی آنها بصورت شفاف وواضح ذکرکنید.هرگزنبا ید از توصیفات‌ مبهم‌ استفاده‌ نمائید. تعبیر و تفسیر‌ از نتایج‌ را براساس‌ اهمیت‌، کاربرد و استنباط‌ از آنها ذکر نمائید.
4- حجم یک چکیده نباید بیش از 150کلمه باشد.
هر یک‌ از موارد فوق‌ را حداکثر در چند جمله‌ ذکر نموده‌ و از کلمات اختصاری‌ که در متن‌ استفاده‌ نموده‌ایدو یا خود آنها را مخفف‌ کرده و به اختصار آورده اید، در قسمت‌ چکیده‌ استفاده‌ ننمائید. در چکیده‌ از اشکال‌ و جداول‌ استفاده‌ ننموده‌ و به‌آنها آدرس‌ هم‌ ندهید. از عبارات‌ ساده‌ و مسلم‌ همراه‌ با مقادیر و اعداد استفاده‌ کنید. مثلا بنویسید:"هشتادوشش‌ درصد ( 86%) بیماران‌ بعد از درمان‌ سلامت‌ خود را به‌ دست‌ آوردند"
در چکیده جملات‌ را طوری‌ ننویسید که‌ نیاز باشد به‌ منبعی‌ آدرس‌ بدهید ولی‌ اگر لازم‌ شد که‌ درچکیده‌ به‌ منبعی‌ آدرس‌ دهید باید تمام‌ مشخصات‌ منبع‌ یعنی‌: زمان‌ چاپ‌، نام‌ نویسندگان،‌ نام‌ مجله‌ و غیره‌ راذکر کنید .

مقاله ISI چگونه ارزیابی می‌شود ؟
از جمله عوامل مورد ارزیابی و رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتیISI، کمیته علمی منتخب مجله، تنوع بین المللی مقاله‎های چاپ شده درآن، نشر به موقع مجله و جایگاه نشر آن می‌باشد.
این گزارش حاوی اطلاعات ارزشمندی پیرامون مجله‎ها و رتبه بندی آنها می‌باشد. فاکتور تأثیر (Impact Faktor)، برای نخستین بار در سال 1995 و توسط بنیانگذار ISI گارفیلد Garfield مطرح شد و به سرعت به صورت دستورالعملی جهت گزینش بهترین مجله‎ها به کار رفت. حقیقت این است که این فاکتور ابزار کاملی برای اندازه گیری کیفیت مقاله‎ها نمی‎باشد، بلکه چون روش بهتری وجود ندارد و در حال حاضر نسبت به دیگر معیارها برای ارزیابی علمی از مزایایی برخوردار است، لذا عموماً مورد استفاده قرار می‌گیرد. JCR بیش از 7500 مجله معتبر را در حدود 200 حوزه موضوعی از سال 1997 به بعد در بر می‌گیرد و با استفاده از آن می‌توان مجله‎ها را در حوزه‎های تخصصی، طبقه بندی و شاخص‎های رتبه بندی آنها را بررسی کرد. JCR در دو نسخه موجود است، نسخه علمی آن در بر گیرنده بیش از 5900 ژورنال علمی و نسخه علوم اجتماعی مشتمل بر 1700 ژورنال است. JCR از طریق Web of knowledge به شرط پرداخت وجه اشتراک قابل بررسی است.

ضریب تاثیر (IF) چیست؟
فاکتور تاثیر به صورت میانگین، تعداد ارجاعات به یک مورد قابل استناد (نظیر مقاله پژوهشی، مقاله مروری، نامه، یاد داشت، چکیده و..) در یک مجله علمی در طول زمانی معین تعریف شده است. فاکتور تأثیر، تعداد ارجاعات به مقاله‎های منتظر شده در دو سال قبل مجله تقسیم بر تعداد مقاله‎های منتشر شده در دو سال مذکور است. در مواردی فاکتور تأثیر مجله بطور میانگین (که معدل فاکتور تأثیر طول دوران فهرست شدن آن مجله در ISI می‌باشد)، نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شاخص مهمترین و در عین حال کاربردی‌ترین شاخص ارزیابی مجله‎ها از نظر ISI است. این عامل همه ساله توسط ISI بر مبنای ارجاعات به هر یک از مجله‎های علمی آن محاسبه می‌شود و نتیجه در گزارش JCR منتشر می‌شود. این ضریب نه برای مقاله یا نویسنده بلکه برای مجله محاسبه می‌شود. محاسبه بر مبنای یک دوره سه ساله صورت می‌گیرد.

چگونه یک مقاله ISI ارزیابی می‌شود؟
برای اینکه بتوانید یک مقاله بنویسید، لازم است در این زمینه اطلاعاتی داشته باشید. اگر این مقاله را برای مؤسسه اطلاعات علمی ISI می‌نویسید، احتمالاً برایتان مهم است که بدانید این مقاله‎ها چگونه ارزیابی می‌شود. امروزه ارزیابی مقاله‎های علمی یکی از دغدغه‎های جوامع علمی می‌باشد. مؤسسه اطلاعات علمیISI برای ارزیابی تحت پوشش فهرست نویسی خود، سه شاخص در نظر گرفته است: 1- فاکتور تأثیر گذار (IF): این شاخص مهمترین و در عین حال کاربردی‌ترین شاخص ارزیابی مجله‎ها از نظر ISI است.
2- شاخص فوری(Immediately): تعداد ارجاعات به مقاله‎های منتشر شده مجله در سال مورد ارزیابی تقسیم بر تعداد مقاله‎های منتشر شده در همان سال مجله مذکور است. این شاخص در حقیقت شیب رشد منحنی ارجاعات را بیان می‌کند. 3- شاخص نیمه عمر استناد(Cited Half-Life):نیمه عمر ارجاعات یا نیمه عمر استناد، تعداد سال‎هایی است که از سال ارزیابی باید به عقب برگشت تا شاهد پنجاه درصد کل ارجاعات به مجله در سال مورد ارزیابی باشیم.
به عبارت دیگر، این شاخص مدت زمانی که نیمی از کل استنادات به آن مجله صورت پذیرفته باشد را نشان می‌دهد و در حقیقت سرعت کاهش میزان ارجاعات به مجله را بیان می‌کند. بدیهی است که وقتی مقاله‎های یک مجله ارزش خود را برای ارجاعات، زود از دست بدهند (مقاله‎ها سطحی باشند و خیلی زود بی ارزش شوند)، تنها به مقاله‎های جدید مجله ارجاع داده می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که نیمه عمر ارجاعات به مجله کاهش یابد. بنابراین هر چه نیمه عمر ارجاعات به مجله بیشتر باشد، نشان می‌دهد که ارزش مقاله‎های مجله در طول زمان بیشتر حفظ شده است و هنوز مورد ارجاع قرار می‌گیرند.
در مجموع هرچه نیمه عمرارجاعات به یک مجله بیشتر باشد، ارزش مجله بالاتر می‌رود. در پایان هر سال، مجله‎های تحت پوشش فهرست نویسی ISI که در فهرست وبگاه علم (Web of Science=WOB) قرار گرفته اند، ارزیابی می‌شوند. معیارهای ارزیابی و سنجش همان شاخص‎های ارزیابی ISI (سه شاخص اشاره شده دربالا) می‌باشند. نتایج این ارزیابی نیز درگزارش‎های ارجاع مجله JCR هر سال جهت اطلاع عموم اعلام می‌شود. در بین فاکتورهای بالا، فاکتور تأثیر، کاربردی‌ترین شاخص می‌باشد و امروزه به طور گسترده‎ای در درجه بندی و ارزیابی مجله‎های مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فاکتور در حقیقت توانایی مجله و هیأت تحریریه آن را در جذب بهترین مقاله‎ها نشان می‌دهد.
بانک اطلاعات ISI، مرکزی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترین مجله‎های علمی منتشره در دنیا به منظور تبادل اطلاعات میان پژوهشگران مختلف می‌باشد. پر واضح است که منظور از پوشش جامع، فهرست نمودن کل مجله‎های علمی منتشر شده در جهان نمی‎باشد. چرا که از طرفی مقرون به صرفه نیست و از طرف دیگر تمام مجله‎های نشر یافته در جهان از استانداردهای ISI پیروی نکرده‎اند و از غنای علمی لازم برخوردار نیستند. ارزیابی مجله‎های علمی ISI به طور مستمر و مداوم هر دو هفته صورت می‌گیرد.
ارزیابی کنندگان ISI در حدود 2000 عنوان جدید را سالانه مورد ارزیابی قرار داده و تنها 10 تا 12 درصد از مجله‎های علمی ارزیابی شده، انتخاب می‌شوند. هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISI یکسری مراحل ارزیابی را پشت سر می‌گذارند.
از جمله عوامل مورد ارزیابی و رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتیISI، کمیته علمی منتخب مجله، تنوع بین المللی مقاله‎های چاپ شده درآن، نشر به موقع مجله و جایگاه نشر آن می‌باشد. لازم به ذکر است که هیچ یک از این عوامل به تنهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار نمی‎گیرد، بلکه با بررسی مجموع عوامل، یک امتیاز کلی داده خواهد شد.
از جمله مواردی که در ارزیابی مجله مورد توجه قرار دارد این است که عنوان مقاله‎ها، چکیده و کلمات کلیدی باید به زبان انگلیسی باشد همچنین توصیه می‌شود که منابع نیز به زبان انگلیسی نوشته شوند. اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می‌رسد، اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابی ISI قرار گیرد زیرا ارزیابی کنندگان مجله‎های علمی در ISI نمی‎توانند عناوین ومنابع بکار رفته در مقاله‎ها را به زبان انگلیسی ترجمه کنند. داوری علمی و تخصصی مقاله‎های چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده‌ترین موارد مورد توجه ارزیابی کنندگان می‌باشد که گویای اعتبار و غنای علمی مجله است. سه پایگاه WOS، EST و JCR از معتبرترین پایگاه‎های علم سنجی هستند که توسط مؤسسه اطلاعات علمی ISI تهیه و روز آمد سازی می‌شوند.
پایگاه Essential Science Indicators) ESI بر مبنای دوره‎های زمانی 10 ساله، به ارائه آمار در قالب شاخص‎های تعیین شده تولید علم از جمله رتبه علمی کشورها بر اساس تعداد تولیدات علمی، تعدا کل استنادها و نسبت استناد به تولیدات علمی می‌پردازد. در پایگاه Web of Science(WOS) امکان جستجو و استخراج اطلاعات در طول دوره‎های زمانی مختلف بر اساس شاخص‎های گوناگون علم سنجی وجود دارد.
پایگاه (JCR (Journal citation Reports به ارائه گزارش استنادی نشریه‎ها می‌پردازد. از طرفی تعداد نشریه‎هایی که هر کدام از این پایگاه‎ها نمایه می‌کنند نیز با دیگری متفاوت است.

بهترین معیارهای ISI برای نمایه کردن مجله‎ها چیست؟
در سایتISI چهار مورد به عنوان ملاک‎های اصلی نمایه شدن مجله آمده است که عبارتند از:
1- زمان بندی نشر، تعریف شده باشد یعنی معلوم باشد که فصلنامه است، ماهنامه است یا... و در موعد معین هم آماده شود.
2- فرآیند داوری برای مجله تعریف شده باشد.
3- قواعد نشر بین المللی را رعایت کند. برای مثال، عنوان مجله گویای محتوای آن باشد.
4- مقاله به هر زبانی که باشد مهم نیست ولی چند مورد در آن باید به زبان انگلیسی باشد که عبارتند از: اسامی نویسندگان، عنوان، چکیده و کلمات کلیدی و حتی الامکان منابع و مآخذ هم انگلیسی باشد.

موارد فرعی هم وجود دارد که شامل این موارد است:
1- مجله باید حوزه بین المللی داشته باشد و به یک حوزه جغرافیایی خاص تعلق نداشته باشد.
2- در حوزه آن مجله، ترجیحاً مجله مشابه نباشد یا اگر هست آن مجله معیار برتری نسبت به آنها داشته باشد.
3- افراد به وجود آورنده آن حتی الامکان افراد شناخته شده‎ای باشند.
4- افراد به وجود آورنده، توزیع جغرافیایی مناسبی داشته باشند مثلاً همه ایرانی نباشند.
البته موارد فرعی، نمره اضافه دارد و در قبولی یا رد مجله از طرفISI نقش بازی نمی‎کند.

موسسه ISI و چگونگی ارسال مقاله علمی به این مرکز

موسسه اطلاعات علمی (Institute for Scientific Information):
بانک اطلاعات ISI مرکزی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترین مجلات علمی منتشره در دنیا به منظور تبادل اطلاعات میان پژوهشگران مختلف می‌باشد. شمار مجلات ISI ثابت نیست. یک مجله ممکن است در یک زمان٬ از مجلات ISI محسوب شود٬ اما به دلیل کاهش بار علمی٬ بعداً از لیست مجلات ISI کنار گذاشته شود. در حال حاضر بیش از ۱۶۰۰۰ مجله٬ در لیست ISI قرار دارند. هر ساله ۲۰۰۰ مجله جدید مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و حدود ده درصد آنها به لیست ISI اضافه می‌شوند.
هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISIیکسری مراحل ارزیابی را پشت سر می‌گذارد. ازجمله عوامل مورد ارزیابی و رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتی ISI، کمیته علمی منتخب مجله، تنوع بین المللی مقالات چاپ شده در آن، نشر به موقع مجله و جایگاه نشرآن می‌باشد. لازم به ذکر است که هیچ یک از این عوامل به تنهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار نمی‎گیرد بلکه با بررسی مجموع عوامل یک امتیاز کلی داده خواهد شد. از جمله مواردی که در ارزیابی مجله مورد توجه قرار دارد این است که عنوان مقالات، چکیده و کلمات کلیدی باید به زبان انگلیسی باشد همچنین توصیه می‌شود که منابع نیز به زبان انگلیسی نوشته شوند. اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می‌رسد اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابی ISI قرار گیرد زیرا ارزیابی کنندگان مجلات علمی در ISI نمی‎توانند عناوین و منابع بکاررفته در مقالات را به زبان انگلیسی ترجمه کنند. داوری علمی و تخصصی مقالات چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده‌ترین موارد مورد توجه ارزیابی کنندگان می‌باشد که گویای اعتبار و غنای علمی مجله است.
ارجاع به خود یا self citation چیست؟
اگر منابع ذکر شده در مقاله٬ پژوهش نویسندگان خود مقاله باشد٬ این کار از ارزش مقاله می‌کاهد زیرا جنبه بین المللی بودن آن را ضعیف می‌کند. درجه ارجاع به خود مجلات ISI معمولا کمتر از ۲۰٪ است.
ضریب تاثیر یا درجه تاثیر یا Impact factor چیست؟
این عامل همه ساله توسط ISI برمبنای ارجاعات به هر یک از مجلات علمی آن محاسبه می‌شود و نتیجه در گزارشات ارجاع مجله یا Journal Citation Reports یا به اختصار JCR ٬ منتشر می‌شود. این ضریب٬ نه برای مقاله یا نویسنده٬ بلکه برای مجله محاسبه می‌شود. محاسبه برمبنای یک دوره سه ساله صورت می‌گیرد. فرضا اگر در سال ۸۴ جمعا ۴۰ ارجاع به یک مجله صورت گرفته باشد و در آن مجله در سال ۸۲ تعداد ۲۶ مقاله و در سال ۸۳ تعداد ۲۴ مقاله چاپ شده باشد٬ ضریب ارجاع آن مجله٬ از تقسیم ۴۰ بر ۵۰ به دست می‌آید که ۸/۰ است. یعنی به طور متوسط٬ هر مقاله آن نشریه ۸/۰ مرتبه مورد استناد مقالات دیگر قرار گرفته است.
ISI بودن یک مجله را چگونه تعیین کنیم؟
بهترین راه٬ مراجعه به سایت‎هایی نظیر تامسون است. زیرا همچنان که گفته شد٬ هم تعداد مجلات زیاد است و هم ISI محسوب شدن یک مجله ممکن است همیشگی نباشد.هر نشریه با هر امتیاز علمی در کشور چاپ شود اگر ضریب تأثیرش صفر باشد، در این پایگاه قرار نمی‎گیرد. متأسفانه، در حال حاضر تمامی نشریات ایرانی دارای ضریب تأثیر صفر بوده و جایی در این پایگاه ندارند.
ISC چیست؟
ISC یا همان پایگاه استنادی علوم جدید و تکنولوژی که همانند ISI دارای مقالات دانشمندان است که خوشبختانه در ایران نیز چنین پایگاهی تاسیس شده است وهم اکنون به فعالیت می‌پردازد.
معیار اصلی ورود مجلات به نمایه‎های سه گانه ISI چیست؟
بر اساس قانون تجمع گارفیلد متون هسته برای تمامی رشته‎های علمی بیش از 1000 مجله نیست. همچنین مطالعه‎ای از سوی گارفیلد بر روی پایگاه اطلاعاتی اِس.سی.آی (Science Citation Index) نشان داده است که 75% ارجاعات در کمتر از 1000 عنوان مجله شناسایی شدند.
حال اگر لازم نباشد که یک نمایه استنادی چند رشته‎ای جامع بیشتر از چندهزار مجله را پوشش دهد، این مجلات را چگونه باید برگزید؟
هر چند برخی شائبه تاثیر پذیری این امر از سیاست و ... را مطرح می‌کنند ولی نظر ISI Thomson چیز دیگری است. یعنی هزینه- کارآیی. گارفیلد خود می‌گوید: چون مساله پوشش، وجهی عملا اقتصادی دارد، معیار برای آنچه انتخاب می‌شود، هزینه-کارایی است. هدف هزینه – کارآمدی یک نمایه به حداقل رسانیدن هزینه در ازای شناسایی یک مدرک مفید و به حداکثر رسانیدن احتمال دستیابی به یک مدرک مفید منتشره است. یک نمایه هزینه- کارآمد باید پوشش دهی خود را تا حد امکان محدود به آن مدارکی نماید که ممکن است افراد مفیدشان بدانند. به زبان ساده ISI Thomson مجلاتی را نمایه می‌کند که احتمال استناد به آنها بیشتر باشد.ولی چه شاخصی می‌تواند صلاحیت ورود دیگر مجلات به جمع مجلات منبع ISI Thomson را تایید کند.
جواب بسیار ساده است: فراوانی استناد به مجلات در منابعی که پیشتر در این نمایه وارد شده اند.اگر دانشگاهها می‌خواهند مجلات خود را در نمایه‎های سه گانه ISI Thomson وارد کنند، علاوه بر رعایت ضوابط عمومی مانند وضعیت نشر، کیفیت مقالات، ترکیب سردبیری و تحریریه و ... باید در جستجوی راهکارهایی باشند که به مجلات آنها از سوی مجلات منبع ISI Thomson، استناد شود. شاید یکی از راهها تشویق محققان دانشگاه در استناد به مدارک مجلات داخلی، در مقالات ارسالی به مجلات تحت پوشش نمایه‎های سه گانه ISI Thomson باشد.

پیوستن پایگاه استنادی علوم ایران به ISI :
رئیس کتابخانه منطقه‎ای علوم و تکنولوژی گفت: پیوستن ISC به ISI با هدف افزایش سهم تولیدات علمی ایران در جهان در نشستی با حضور مسئولین ISI در کتابخانه منطقه‎ای بررسی شد. با توجه به اینکه تمامی خصیصه‎های ISI در ISC نیز وجود دارد، کتابخانه منطقه‎ای علوم و تکنولوژی شیراز که متولی ایجاد ISC ( پایگاه استنادی علوم و تکنولوژی ) در کشور است، برای درج شدن مجلات بیشتری به زبان فارسی در ISI و ایجاد ارتباط بیشترISC با ISI تلاش می‌کند.
با برقراری پیوند علمی میان ISI و ISC شناسایی علم به زبان فارسی در سطح بین المللی بیشترمی شود و سهم ایران از تولیدات علمی دنیا بیشتر خواهد شد . هم اکنون بیش از 6 هزار مقاله توسط مجلات معتبر در ISC تولید می‌شود اما انعکاس این تولیدات علمی در سطح بین المللی کم است که با درج تعدادی از مجلات در ISI بازتاب علمی ایران در جهان بیشتر می‌شود.
وی با بیان اینکه هم اکنون 25 مجله ایرانی توسط ISI شناسایی شده و نمایه می‌شود، افزود: در حال حاضر تلاش می‌شود این تعداد به 500 مجله افزایش یابد . مسئول راه اندازی ISC در ایران با بیان اینکه ایران چهارمین کشور دارای مطالعات استنادی علوم بر پایه ISI است، گفت: کشورهای ژاپن و چین نیز توانسته‎اند مجلات خود را به همین روش در ISI درج کنند.
گفتنی است کتابخانه منطقه‎ای علوم و تکنولوژی شیراز چندی پیش مأمور راه اندازی پایگاه استنادی علوم ایران و جهان اسلام شد و این مرکز هم کانون در تلاش برای سنجش تولیدات علمی در کشورهای اسلامی، رتبه بندی نشریات کشورهای اسلامی، تولید نمایه استنادی علوم کشورهای اسلامی به منظور توسعه ISC در میان تمامی کشورهای اسلامی و پیوند دادن ISC به ISI است .
لیست ژورنال‎های ISI
http://science.thomsonreuters.com/mjl/
منبع : http://www.applyabroad.org

مقاله ISI چگونه ارزیابی می‌شود؟

گزارش میزان ارجاع به مجله‎های (JCR (Journal citiation Report هر سال توسط انستیتو اطلاعات علمی ISI ( Institute for scientific Information) واقع در شهر فیلادلفیای آمریکا منتشر می‌گردد.
این گزارش حاوی اطلاعات ارزشمندی پیرامون مجله‎ها و رتبه بندی آنها می‌باشد.
فاکتور تأثیر (Impact Faktor)، برای نخستین بار در سال 1995 و توسط بنیانگذار ISI گارفیلد Garfield مطرح شد و به سرعت به صورت دستورالعملی جهت گزینش بهترین مجله‎ها به کار رفت. حقیقت این است که این فاکتور ابزار کاملی برای اندازه گیری کیفیت مقاله‎ها نمی‎باشد، بلکه چون روش بهتری وجود ندارد و در حال حاضر نسبت به دیگر معیارها برای ارزیابی علمی از مزایایی برخوردار است، لذا عموماً مورد استفاده قرار می‌گیرد.
JCR بیش از 7500 مجله معتبر را در حدود 200 حوزه موضوعی از سال 1997 به بعد در بر می‌گیرد و با استفاده از آن می‌توان مجله‎ها را در حوزه‎های تخصصی، طبقه بندی و شاخص‎های رتبه بندی آنها را بررسی کرد. JCR در دو نسخه موجود است، نسخه علمی آن در بر گیرنده بیش از 5900 ژورنال علمی و نسخه علوم اجتماعی مشتمل بر 1700 ژورنال است. JCR از طریق Web of knowledge به شرط پرداخت وجه اشتراک قابل بررسی است.
ضریب تاثیر (IF) چیست؟
فاکتور تاثیر به صورت میانگین، تعداد ارجاعات به یک مورد قابل استناد (نظیر مقاله پژوهشی، مقاله مروری، نامه، یاد داشت، چکیده و..) در یک مجله علمی در طول زمانی معین تعریف شده است. فاکتور تأثیر، تعداد ارجاعات به مقاله‎های منتشر شده در دو سال قبل مجله تقسیم بر تعداد مقاله‎های منتشر شده در دو سال مذکور است.
در مواردی فاکتور تأثیر مجله بطور میانگین (که معدل فاکتور تأثیر طول دوران فهرست شدن آن مجله در ISI می‌باشد)، نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این شاخص مهمترین و در عین حال کاربردی‌ترین شاخص ارزیابی مجله‎ها از نظر ISI است. این عامل همه ساله توسط ISI بر مبنای ارجاعات به هر یک از مجله‎های علمی آن محاسبه می‌شود و نتیجه در گزارش JCR منتشر می‌شود.
این ضریب نه برای مقاله یا نویسنده بلکه برای مجله محاسبه می‌شود. محاسبه بر مبنای یک دوره سه ساله صورت می‌گیرد.
چگونه یک مقاله ISI ارزیابی می‌شود؟
برای اینکه بتوانید یک مقاله بنویسید، لازم است در این زمینه اطلاعاتی داشته باشید. اگر این مقاله را برای مؤسسه اطلاعات علمی ISI می‌نویسید، احتمالاً برایتان مهم است که بدانید این مقاله‎ها چگونه ارزیابی می‌شود.
امروزه ارزیابی مقاله‎های علمی یکی از دغدغه‎های جوامع علمی می‌باشد. مؤسسه اطلاعات علمیISI برای ارزیابی تحت پوشش فهرست نویسی خود، سه شاخص در نظر گرفته است:
1- فاکتور تأثیر گذار (IF): این شاخص مهمترین و در عین حال کاربردی‌ترین شاخص ارزیابی مجله‎ها از نظر ISI است.
2- شاخص فوری(Immediately): تعداد ارجاعات به مقاله‎های منتشر شده مجله در سال مورد ارزیابی تقسیم بر تعداد مقاله‎های منتشر شده در همان سال مجله مذکور است. این شاخص در حقیقت شیب رشد منحنی ارجاعات را بیان می‌کند.
3- شاخص نیمه عمر استناد(Cited Half-Life):نیمه عمر ارجاعات یا نیمه عمر استناد، تعداد سال‎هایی است که از سال ارزیابی باید به عقب برگشت تا شاهد پنجاه درصد کل ارجاعات به مجله در سال مورد ارزیابی باشیم.
به عبارت دیگر، این شاخص مدت زمانی که نیمی از کل استنادات به آن مجله صورت پذیرفته باشد را نشان می‌دهد و در حقیقت سرعت کاهش میزان ارجاعات به مجله را بیان می‌کند.
بدیهی است که وقتی مقاله‎های یک مجله ارزش خود را برای ارجاعات، زود از دست بدهند (مقاله‎ها سطحی باشند و خیلی زود بی ارزش شوند)، تنها به مقاله‎های جدید مجله ارجاع داده می‌شود.
این موضوع باعث می‌شود که نیمه عمر ارجاعات به مجله کاهش یابد. بنابراین هر چه نیمه عمر ارجاعات به مجله بیشتر باشد، نشان می‌دهد که ارزش مقاله‎های مجله در طول زمان بیشتر حفظ شده است و هنوز مورد ارجاع قرار می‌گیرند.
در مجموع هرچه نیمه عمرارجاعات به یک مجله بیشتر باشد، ارزش مجله بالاتر می‌رود.
در پایان هر سال، مجله‎های تحت پوشش فهرست نویسی ISI که در فهرست وبگاه علم (Web of Science=WOB) قرار گرفته اند، ارزیابی می‌شوند.
معیارهای ارزیابی و سنجش همان شاخص‎های ارزیابی ISI (سه شاخص اشاره شده دربالا) می‌باشند. نتایج این ارزیابی نیز درگزارش‎های ارجاع مجله JCR هر سال جهت اطلاع عموم اعلام می‌شود.
در بین فاکتورهای بالا، فاکتور تأثیر، کاربردی‌ترین شاخص می‌باشد و امروزه به طور گسترده‎ای در درجه بندی و ارزیابی مجله‎های مورد استفاده قرار می‌گیرد. این فاکتور در حقیقت توانایی مجله و هیأت تحریریه آن را در جذب بهترین مقاله‎ها نشان می‌دهد.
بانک اطلاعات ISI، مرکزی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترین مجله‎های علمی منتشره در دنیا به منظور تبادل اطلاعات میان پژوهشگران مختلف می‌باشد.
پر واضح است که منظور از پوشش جامع، فهرست نمودن کل مجله‎های علمی منتشر شده در جهان نمی‎باشد. چرا که از طرفی مقرون به صرفه نیست و از طرف دیگر تمام مجله‎های نشر یافته در جهان از استانداردهای ISI پیروی نکرده‎اند و از غنای علمی لازم برخوردار نیستند. ارزیابی مجله‎های علمی ISI به طور مستمر و مداوم هر دو هفته صورت می‌گیرد.
ارزیابی کنندگان ISI در حدود 2000 عنوان جدید را سالانه مورد ارزیابی قرار داده و تنها 10 تا 12 درصد از مجله‎های علمی ارزیابی شده، انتخاب می‌شوند. هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISI یکسری مراحل ارزیابی را پشت سر می‌گذارند.
از جمله عوامل مورد ارزیابی و رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتیISI، کمیته علمی منتخب مجله، تنوع بین المللی مقاله‎های چاپ شده درآن، نشر به موقع مجله و جایگاه نشر آن می‌باشد.
لازم به ذکر است که هیچ یک از این عوامل به تنهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار نمی‎گیرد، بلکه با بررسی مجموع عوامل، یک امتیاز کلی داده خواهد شد.
از جمله مواردی که در ارزیابی مجله مورد توجه قرار دارد این است که عنوان مقاله‎ها، چکیده و کلمات کلیدی باید به زبان انگلیسی باشد همچنین توصیه می‌شود که منابع نیز به زبان انگلیسی نوشته شوند.
اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می‌رسد، اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابی ISI قرار گیرد زیرا ارزیابی کنندگان مجله‎های علمی در ISI نمی‎توانند عناوین ومنابع بکار رفته در مقاله‎ها را به زبان انگلیسی ترجمه کنند.
داوری علمی و تخصصی مقاله‎های چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده‌ترین موارد مورد توجه ارزیابی کنندگان می‌باشد که گویای اعتبار و غنای علمی مجله است.
سه پایگاه WOS، EST و JCR از معتبرترین پایگاه‎های علم سنجی هستند که توسط مؤسسه اطلاعات علمی ISI تهیه و روز آمد سازی می‌شوند.
پایگاه Essential Science Indicators) ESI بر مبنای دوره‎های زمانی 10 ساله، به ارائه آمار در قالب شاخص‎های تعیین شده تولید علم از جمله رتبه علمی کشورها بر اساس تعداد تولیدات علمی، تعدا کل استنادها و نسبت استناد به تولیدات علمی می‌پردازد.
در پایگاه Web of Science(WOS) امکان جستجو و استخراج اطلاعات در طول دوره‎های زمانی مختلف بر اساس شاخص‎های گوناگون علم سنجی وجود دارد.
پایگاه (JCR (Journal citation Reprts به ارائه گزارش استنادی نشریه‎ها می‌پردازد.
از طرفی تعداد نشریه‎هایی که هر کدام از این پایگاه‎ها نمایه می‌کنند نیز با دیگری متفاوت است.
بهترین معیارهای ISIبرای نمایه کردن مجله‎ها چیست؟
در سایتISI چهار مورد به عنوان ملاک‎های اصلی نمایه شدن مجله آمده است که عبارتند از:
1- زمان بندی نشر، تعریف شده باشد یعنی معلوم باشد که فصلنامه است، ماهنامه است یا... و در موعد معین هم آماده شود.
2- فرآیند داوری برای مجله تعریف شده باشد.
3- قواعد نشر بین المللی را رعایت کند. برای مثال، عنوان مجله گویای محتوای آن باشد.
4- مقاله به هر زبانی که باشد مهم نیست ولی چند مورد در آن باید به زبان انگلیسی باشد که عبارتند از: اسامی نویسندگان، عنوان، چکیده و کلمات کلیدی و حتی الامکان منابع و مآخذ هم انگلیسی باشد.
موارد فرعی هم وجود دارد که شامل این موارد است:
1- مجله باید حوزه بین المللی داشته باشد و به یک حوزه جغرافیایی خاص تعلق نداشته باشد.
2- در حوزه آن مجله، ترجیحاً مجله مشابه نباشد یا اگر هست آن مجله معیار برتری نسبت به آنها داشته باشد.
3- افراد به وجود آورنده آن حتی الامکان افراد شناخته شده‎ای باشند.
4- افراد به وجود آورنده، توزیع جغرافیایی مناسبی داشته باشند مثلاً همه ایرانی نباشند.
البته موارد فرعی، نمره اضافه دارد و در قبولی یا رد مجله از طرفISI نقش بازی نمی‎کند.

منابع:
-پایگاه اطلاعات علمی SID
-سخنرانی دکتر عباس چاکلی، مدیر سابق گروه علم سنجی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور
-Jouma citiation Reprts
به نقل از: نشریه دانشگاه علم و صنعت ایران/شماره65منبع: نشریه اطلاعات علمی شماره  357

راهنمای انتشار مقاله در مجلات و ژورنال‎های خارجی

بسیاری از محققان و نخبگان کشور هستند که در موضوعات مختلف علمی و پژوهشی تحقیقات گسترده‎ای انجام می‌دهند و نتایج این تحقیقات را به صورت مقاله‎ای تدوین می‌کنند. این مقالات به عنوان کارنامه علمی افراد نقش مهمی را در به دست آوردن فرصت‎های شغلی ایده آل و یا حضور در دانشگاه‎ها و مراکز علمی معتبر ایفا می‌کنند. دانشجویانی که مقالات علمی آنها در مجلات و ژورنالهای معتبر علمی خارجی منتشر شده باشد شانس بیشتری را برای گرفتن پذیرش از دانشگاه‎های معتبر به ویژه در مقطع دکترا را خواهند داشت.
برای انتشار مقاله بر روی مجلات و ژورنال‎های معتبر علمی خارجی، ابتدا باید با توجه به رشته درسی و موضوع مقاله‎ای که تدوین کرده اید ژورنال یا مجله مرتبط را پیدا کنید. ما در لیست زیر، مجموعه از معروفترین ژورنال‎های خارجی برای ثبت مقاله را برای شما گرد آوری کرده ایم:
Science Publishing Corporation:منتشر کننده مقالات علمی در زمینه‎ها و رشته‎های متفاوت.در این سایت امکان دسترسی آزاد به انواع مقالات علمی در زمینه‎ها و رشته‎های متفاوت، برای همگان در سرتاسر جهان فراهم آمده است.
Elsevier:در این سایت تلاش شده است تا بهترین راه حل‎ها در جهت پیشرفت علوم فنی، پزشکی و تکنولوژی ارائه شود. Elsevie" سالانه 2200 مقاله و 25000 کتاب در زمینه‎های مختلف علمی منتشر می‌سازد.
EmeraldEmerald: با انتشار بیش 300 مقاله و 2350 کتاب در زمینه‎های مختلف در این سایت برای شما این امکان را فراهم آورده است تا دسترسی به انواع مقالات و کتب در رشته‎های مختلف را داشته باشید و علاوه بر آن امکان دانلود کل متون مورد نظر شما را نیز به شما می‌دهد.
springer: منتشر کننده بیش از 2900 مقاله و 190 هزار کتاب این فرصت را برای نویسندگان، مراجعه کنندگان و همکاران فراهم آورده است تا مقالات مورد نظر خود را به راحتی پیدا کنند.
IJSER : مجله بین المللی علمی است که در زمینه انتشار مقالات علمی با موضوع علوم فنی، مهندسی و تکنولوژی فعالیت می‌کند. مهندسان و محققان می‌توانند مقالات خود را در اینجا منتشر کنند و یا از هزاران مقالات انتشار یافته این من مجله استفاده کنند.
IJARCS:مجله بین المللی پژوهش علوم کامپیوتر مقالات علمی را به صورت آنلاین منتشر می‌کند. تمرکز این مجله بر روی فرضیه‎ها، روش‎ها و برنامه‎های کاربردی کامپیوتر و رشته‎های مرتبط است.
Palgrave MacmillanPalgrave Macmillan: در انتشار مقالات متفاوت علمی پیشگام است. در این وب سایت می‌توانید انواع مقالات علمی را مشاهده و دانلود کنید.
Wiley: در این سایت انواع مقالات در زمینه علوم پزشکی، اجتماعی، پیراپزشکی و ... در اختیار شما گذاشته می‌شود. شما می‌توانید از بین بیش از 4 میلیون مقاله و 1500 مجله و 15000 کتاب آنلاین و دیگر دیتابیس‎ها هر آنچه را که مورد نظرتان باشد را بیابید.
Highwire: با بیش از 1700 مجله و هزاران کتاب علمی، این سایت را در ارائه راه حل‎های متفاوت برای انتشارات، دانشگاه‎ها و جوامع علمی، در بین دیگر سایت‎ها متمایز می‌سازد.
jstor: کتابخانه‎های این سایت با بیش از 9200 موسسه در سطح جهان، ( از جمله دانشگاه‎های معتبر ایران ) مجموعه کاملی از کتب و مقالات مختلف در رشته‎های مختلف را فراهم آورده است. با عضویت در JSTOR شما دسترسی رایگان به آرشیو آنلاین و کتابخانه‎های ما را در هر کجای دنیا خواهید داشت.
ICEHM: این وب سایت تقویم کاملی از سمینارها و کنفرانس‎هایی که در سال آتی در زمینه اقتصاد، علوم انسانی و مدیریت در سطح جهان برگزار می‌شوند را به شما ارائه می‌کند. شما می‌توانید مقاله‎های ارائه شده برای هریک از این کنفرانس‎ها را دانلود کرده و یا مقاله خود را برای شرکت در کنفرانس ارائه کنید.
SCIRPSCIRP یکی از بزرگترین ناشران مجلات در زمینه‎ها و رشته‎های مختلف است که دسترسی آزاد را برای همگان فراهم آورده است. بیش از 5000 ویراستار فعال همواره در این سایت فعالیت می‌کنند. SCIRP تا به امروز بیش از 30500 مقاله منتشر کرده است.
پس از انتخاب مجله، با پر کردن فرم‎های درخواست، مقاله خود را برای آنها ارسال کنید. توجه داشته باشید که مقالات خود را قبل از ارسال حتما ویرایش کنید.
مقالات شما پس از ارسال، مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورتی که استاندارهای لازم برای انتشار در مجله را داشته باشند مورد تایید قرار گرفته و شما را از طریق ایمیل مطلع می‌سازند.
در این مرحله شما باید هزینه انتشار مقاله را بپردازید تا مقاله شما چاپ و منتشر شود. برای این کار کافی است به صفحه نیاز پرداز وب سایت امانکش رفته و فرم درخواست پرداخت را کامل کنید تا کارشناسان ما در اسرع وقت هزینه درخواستی شما را پرداخت کنند.

چهارچوب مقاله‌ی پژوهشی

(1) عنوان
(2) نام نویسنده یا نویسندگان
(3) اطلاعات تماس
(4) چکیده
(5) واژگان کلیدی
(6) مقدمه
(7) مبانی نظری تحقیق

(8) روش تحقیق

(9) یافته‌های تحقیق

(10) بحث و نتیجه‌گیری

(11) فهرست منابع

1ـ عنوان مقاله

اولین بخش یک مقاله، عنوان است که باید اشتراک‌هایی با موضوع اصلی تحقیق داشته ‌باشد و به شکلی جذاب جمله‌بندی شده‌ باشد. نکات زیر در انتخاب عنوان مقاله قابل توجه هستند:

(1)    عنوان مقاله تا جای ممکن باید دقیق و رسا باشد و از به‌کار بردن اصطلاحات ناآشنا یا اختصاری خودداری شود.

(2)    عنوان مقاله تا جای ممکن باید جمله‌ی ویژه‌ای باشد که نکات اصلی و عمده‌ی موضوع را دربر داشته ‌باشد.

(3)    به‌طور معمول - نه همیشه- در نام‌گذاری بیش‌تر تحقیق‌ها این نکات درنظر گرفته می‌شود: چه چیزی را می‌خواهیم بررسی کنیم، در چه جامعه‌ای، در کجا و در چه زمانی؛ مثلاً عنوان یک مقاله می‌تواند این باشد: بررسی رابطه‌ی سطح سواد مادران و تغذیه‌ی کودکان در شهر تهران در سال 1386.

(4)    عنوان باید «فاقد پیش‌داوری» باشد؛ برای مثال، انتخاب این عنوان برای یک مقاله، مناسب به‌نظر نمی‌رسد: بررسی علل بی‌علاقگی رانندگان به بستن کمربند ایمنی

(5)    اگر کلمه‌هایی در توصیف ویژگی مطالعه‌ی شما نقش کلیدی دارند حتماً در عنوان خود آن‌ها را بگنجانید؛ مانند: مطالعه‌ی آینده‌نگر، مطالعه‌ی دوسویه‌ی کور یا مطالعه‌ی تصادفی شده.

(6)    هیچ‌گاه نباید در عنوان مقاله، نتیجه‌ی پژوهش را به‌صورت اثبات‌شده ذکر نمود.

2ـ نویسندگان و نشانی آن‌ها

نام نویسندگان و همه‌ی همکارانی که در مطالعه‌ شرکت داشته‌اند باید به‌طور کامل نوشته شود. هم‌چنین نویسنده اصلی که مسئول ارتباط با خوانندگان است باید مشخص شود و راه ارتباط با وی (نشانی ای‌میل، تارنما، تارنگار ...) و شماره‌ی تلفن او برای خوانندگان نوشته شود.

3ـ چکیده‌ی تحقیق

چکیده‌ پس از عنوان، بیش‌تر از بخش‌های دیگر یک مقاله خوانده می‌شود و در چکیده، قسمت‌های گوناگون مقاله شامل مقدمه، اهداف، روش‌ها و نتایج تحقیق، به‌صورت خلاصه ذکر می‌شود. متن بسیاری از مقاله‌ها به‌طور کامل در دسترس ما نیست و گاهی فرصت خواندن همه‌ی مقاله را نداریم و از این‌رو چکیده‌ی مقاله اهمیت فراوانی دارد. در بیش‌تر مجله‌ها تعداد کلمه‌های چکیده بین 150 تا 250 کلمه است.

4ـ واژگان کلیدی

چند واژه‌ی کلیدی که از اهمیت فراوانی در مطالعه برخوردارند، در این قسمت ذکر می‌شود. ضمن این‌که با جست‌وجوی واژه‌های کلیدی در سایت‌های علمی می‌توان به آن مقاله دست یافت. به‌طور معمول شمار این واژه‌ها 5 تا 6 کلمه درنظر گرفته می‌شود.

5ـ مقدمه

مقدمه‌ی یک مقاله‌ی پژوهشی ضمن بیان مسأله و تشریح موضوع پژوهش، به این پرسش پاسخ می‌دهد که  «مطالعه‌ی حاضر چه ارزشی دارد؟». در حقیقت با مطالعه‌ی مقدمه‌ی یک مقاله‌ی پژوهشی، خواننده با مسأله‌ی تحقیق آشنا می‌شود و ضرورت انجام پژوهش را درک می‌کند. متن مقدمه باید روان باشد و تا جای ممکن به‌صورت خلاصه و حداکثر در 2 صفحه تایپ شود.

6ـ مبانی نظری تحقیق

ادبیات تحقیق یا مبانی نظری، به تشریح مفاهیم، تعاریف و تاریخچه‌ی موضوع تحقیق می‌پردازد. نویسنده‌ی مقاله باید بر ادبیات تحقیق مسلط باشد و مبانی نظری موضوع تحقیق خود را به‌طور مختصر ولی کاربردی بیان نماید. مبانی نظری تحقیق باید با استناد و ارجاع علمی آورده شود. یک مقاله‌ی خوب باید مبانی نظری قابل قبولی داشته ‌باشد.

7ـ روش تحقیق

در این قسمت از مقاله چه‌گونگی و روش انجام پژوهش توضیح داده می‌شود. هم‌چنین نمونه‌های مورد بررسی، چه‌گونگی نمونه‌گیری، جامعه‌ی هدف، مراحل اجرای پژوهش و نحوه‌ی تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها نوشته می‌شود. در این قسمت، درمورد متغیرها بیش‌تر بحث می‌شود و روش اندازه‌گیری و میزان دقت و چه‌گونگی کنترل آن‌ها بیان می‌شود.

8ـ یافته‌های تحقیق

در این قسمت نتایج به‌دست‌آمده از پژوهش ذکر می‌شود. نتایج کلیدی مطالعه باید با کلمه‌های روان و دقیق و بدون بزرگ‌ نمایی ذکر شود. از روش‌های گوناگونی برای ارائه‌ی نتایج استفاده می‌شود. استفاده از عددها، جدول‌ها و نمودارها کمک ارزنده‌ای به ارائه‌ی مطلب به‌طور ساده‌تر می‌نماید. اما لازم است داده‌های جدول‌ها و نمودارها به‌طور کامل تشریح، و تجزیه ‌و تحلیل شوند. در مواردی که از روش‌ها و آزمون‌های آماری برای بررسی نتایج و تحلیل داده‌ها استفاده شده‌ باشد، باید نوع آن نیز ذکر شود.

9ـ بحث و نتیجه‌گیری

در این قسمت به تفسیر نتایج ارائه‌شده می‌پردازیم. هم‌چنین می‌توان به مقایسه‌ی نتایج به‌دست‌آمده از مطالعه‌ی حاضر با نتایج مطالعه‌های دیگر پرداخت و با توجه به مجموعه‌ی شواهد، نتیجه‌گیری نمود. درصورت لزوم می‌توان پیشنهادهایی برای انجام مطالعات بهتر و کامل‌تر در آینده ارائه داد.

10ـ فهرست منابع

در پایان لازم است همه‌ی منابعی که در تحقیق مورد استفاده قرار گرفته‌اند، به‌شیوه‌ای درست ذکر شوند. شیوه‌ی نگارش منابع و مآخذ در بخش دیگری از همین تارنگار آمده است.

چند نکته‌ی اساسی در فرستادن مقاله برای نشریه‌های علمی

به‌یاد داشته‌ باشید که پیش از فرستادن چکیده‌ی مقاله‌ی خود به یک مجله، نخست فرم نحوه‌ی نگارش مقاله را از آن مجله دریافت کنید و چکیده‌ی مقاله‌ی خود را در قالب آن فرم تهیه و تایپ نمایید. (برای مثال: شمار کلمه‌ها، فونت، تعداد سطرها، حاشیه‌ها و...)

دلایل پذیرفته نشدن چکیده‌ی یک مقاله در نشریه‌های علمی

(1)    ابهام در موضوع مقاله.

(2)    وجود شمار فراوانی از مقاله‌های با موضوع همانند.

(3)    روشن نبودن زمینه‌ی اصلی تحقیق.

(4)    نمونه‌گیری نامناسب.

(5)    رعایت نکردن اصول مقاله‌نویسی مورد نظر نشریه.

(6)    ذکر نادرست رقم‌های آماری.

(7)    نبود بحث و پرداختن به نتایج.

(8)    نوشتن چکیده‌های بسیار کوتاه یا بسیار بلند.

(9)    بی‌دقتی در تهیه‌ی متن (غلط‌تایپی، نگارشی و محتوایی).

(10) ارتباط نداشتن موضوع مقاله با رویکرد نشریه.